Περί των ελληνοαλβανικών διαφορών, μέρος Β

Συνεχίζω και ολοκληρώνω με τις ελληνοαλβανικές διαφορές και τα μέτρα θεραπείας τους, μετά από αυτό εδώ το πρώτο μέρος:

Ελληνική μειονότητα

Η συμπεριφορά της Αλβανίας προς την μειονότητα είναι απείρως καλύτερη από την ελληνική συμπεριφορά σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Στα μειονοτικά χωριά υπάρχουν ελληνικά σχολεία, αναρτώνται ελληνικές σημαίες, ακόμη και σε δημόσια κτήρια, η μειονότητα έχει το δικό της κόμμα (βασικά έχει 2-3 οργανώσεις, που τσακώνονται μεταξύ τους), ομιλείται η ελληνική γλώσσα δημοσίως και χρησιμοποιείται στην διοίκηση των μειονοτικών περιοχών ισότιμα προς την αλβανική, κυκλοφορούν ελεύθερα ελληνικά έντυπα, οι πινακίδες είναι δίγλωσσες, υπάρχει πρόβλεψη για 2% μειονοτικούς αστυνομικούς, το αλβανικό κράτος πληρώνει για ελληνικά σχολικά βιβλία, φοιτούν εκατοντάδες μαθητές σε μειονοτικά σχολεία, στο Πανεπιστήμιο Αργυροκάστρου παρέχεται πτυχίο Ελληνικών Σπουδών και στην πρόσφατη διοικητική μεταρρύθμιση (τύπου “Καποδίστρια”) ελήφθη μέριμνα να δημιουργηθούν δύο δήμοι αμιγώς σχεδόν ελληνικοί (και άλλος ένας σλαβομακεδονικός, το τιμημένο Πούστετς).

Υπάρχουν μόνο 2-3 θέματα ακόμη, για να αγγίξουμε το τέλειο.

Δήμος Φοινικαίων. Όλα τα λεφτά η αρχαιοπρεπής αλβανική γραμματοσειρά.

Πρώτο θα έβαζα το ζήτημα της Χειμάρρας. Η Χειμάρρα, μια ελληνική κωμόπολη, που απέχει όμως πολύ από τα σύνορα, δεν αναγνωρίζεται ως μειονοτική περιοχή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Χρειάστηκαν χρόνια τριβών, εκνευρισμού, πικρίας, για να λειτουργήση ελληνικό σχολείο στην πόλη (ξαναλέω ότι η Αλβανία εδώ είναι πολύ πιο μπροστά από το ελληνικό κράτος). Συν ότι βέβαια είναι δύσκολο να καταπιή κανείς την δολοφονία του Αριστοτέλη Γκούμα το 2010. Αναρωτιέμαι όμως, σε τι θα βλαπτόταν η αλβανική εθνική ασφάλεια ή εθνική ακεραιότητα από την παραχώρηση του μειονοτικού καθεστώτος; Θεωρώ πως σε τίποτα. Η Χειμάρρα απέχει δυο ώρες από τα ελληνικά σύνορα. Είναι μια ελληνόφωνη νησίδα βαθιά μέσα στην αλβανική Ήπειρο. Οι Αλβανοί δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα από την αναγνώριση του μειονοτικού χαρακτήρα αυτής της μικρής περιοχής. Αντιθέτως, θα κατευναστούν τα οξύθυμα πνεύματα των υπερήφανων Χειμαρριωτών.

Read moreΠερί των ελληνοαλβανικών διαφορών, μέρος Β

Μικρό πλην εικονογραφημένο οδοιπορικό στο αλβανικό Ιόνιο

“Και δεν φοβηθήκατε; Και πήρατε και τα παιδιά μαζί;” Φυσικά και δεν φοβηθήκαμε, είμαστε πολύ σκληροί άντρες εμείς οι Καλαβρυτινοί. Μα τι βλακείες χαίρουν άκρας υγείας μέσα στον εγκέφαλο του μέσου Έλληνος για την Αλβανία.

Ας παραθέσω μερικούς σταθμούς αυτού του ταξιδιού, μερικά στιγμιότυπα:

1.

Μια από τις σπουδαιότερες πράξεις της εξωτερικής πολιτικής είναι η κατάργηση των συνοριακών διαβάσεων. Ζω για την ημέρα που θα περνάμε από το Μαυρομάτι στην Κονίσπολη χωρίς ούτε καν τον υποτυπώδη έλεγχο που υπάρχει τώρα.

Στο Μαυρομάτι, πάνω στα σύνορα, μας υποδέχεται στο φυλάκιο η αλβανική σημαία. Όχι μόνη της όμως: δίπλα της κυματίζει και η ευρωπαϊκή. Η Αλβανία επαίρει μια σημαία που δεν της ανήκει ακόμη. Αυτό λέγεται ήπια ισχύς.

2.

ΑΠΛΗΤΗ-163: Το αλβανικό νόμισμα, το λεκ, πήρε το όνομά του από τον Μ. Αλέξανδρο. Ο οποίος, ξέρετε τώρα, ήταν γυιος της μάγισσας της Ολυμπιάδας, που ήταν κόρη του βασιλιά της Ηπείρου, του Νεοπτόλεμου. Το πιάσατε το υπονοούμενο.

Read moreΜικρό πλην εικονογραφημένο οδοιπορικό στο αλβανικό Ιόνιο

Περί Τσάμηδων

Ακολουθώντας την οδυνηρή και ελάχιστα δημοφιλή ιδεολογία του “σκληρό, αλλά να ακουστή”, θέλω να γράψω μερικά πράγματα σχετικά με τους Τσάμηδες της Θεσπρωτίας: ποιοι ήταν, τι έκαναν, τι έπαθαν, πού βρίσκονται σήμερα και τι ζητούν.

Το ελληνικό κράτος έφτασε στην περιοχή της Θεσπρωτίας/Τσαμουριάς τον Φεβρουάριο 1913, παράλληλα με την πτώση των Ιωαννίνων. Για το καλωσασηύραμε, ο καπετάν Μάρκος Δεληγιαννάκης δολοφόνησε 72 Τσάμηδες προκρίτους των χωριών της Παραμυθιάς στις 23 Φεβρουαρίου 1913. Αν δεν με πιστεύετε, ορίστε και το σχετικό δημοτικό τραγούδι: δεν το κρύβουμε, σεμνυνόμεθα κιόλας.

Σαν τι κακό σας έκανα, κι μι κατηγουράτι;
Ιγώ χουριά δεν έκαψα και σκλάβους δεν επήρα.
Ιγώ τους πρώτους έμασα, εξήντα δυο νουμάτους
Στη Σέλλιανη τους έσυρα, στο μνήμα του Μανώλη.
Ξύπνα, Μανώλη ψυχογιέ, απού το μαύρου χώμα,
να δεις αρνιά που σου ’φερα, κριάρια σουβλισμένα.

Από την απελευθέρωση της περιοχής το 1913 έως τον πόλεμο του 1940, η πολιτική του ελληνικού κράτους στην Τσαμουριά ήταν σκληρά αφομοιωτική, όπως ακριβώς και στην Μακεδονία πχ. Οι Τσάμηδες υπέστησαν κάθε είδους χωροφυλακίστικη καταπίεση, είδαν πρόσφυγες να εποικίζουν τα κτήματά τους, τα ονόματα των χωριών τους εξελληνίστηκαν, επί χρόνια ζούσαν με την αγωνία αν θα θεωρηθούν ή όχι ανταλλάξιμοι και, συνεπώς, θα κατέληγαν πρόσφυγες κάπου στην Μικρασία, κατόπιν το μεταξικό καθεστώς υπέβαλε τις περιουσίες τους σε αναγκαστική απαλλοτρίωση διά του α.ν. 735/1937 κλπ. Ας το κρατήσουμε αυτό λοιπόν: οι Τσάμηδες έζησαν για μια γενιά ως καταπιεσμένη μειονότητα και επιπλέον με την πίκρα της παλιάς τους οθωμανικής υπεροχής: εκεί που ήσαν μπέηδες, κατάντησαν μπαίγνιο.

Το πρώτο αίμα χύθηκε από την ελληνική πλευρά. Και εξηγούμαι: κατά τις πρώτες ημέρες Νοεμβρίου 1940, ήτοι κατά την πρόσκαιρη ιταλική επέλαση, τους Ιταλούς, που κατέλαβαν την επίμαχη περιοχή, συνώδευαν και αλβανικά τάγματα (η Αλβανία ήταν σε εμπόλεμη κατάσταση προς την Ελλάδα, ως γνωστόν). Τα αλβανικά αυτά τάγματα αποτελούνταν σε μεγάλο βαθμό ή συνεργάστηκαν και με Τσάμηδες, λιποτάκτες του ελληνικού στρατού, οι οποίοι θεώρησαν ότι διείδαν ευκαιρία απελευθέρωσης. Σημειωτέον ότι οι Τσάμηδες στρατεύσιμοι εκτοπίστηκαν στο εσωτερικό, εξωρίστηκαν δηλαδή, κατά την διάρκεια του πολέμου, προκειμένου να μην πολεμήσουν. Κατά την δυναμική επιστροφή του ελληνικού στρατού λίγες ημέρες μετά, στήθηκαν στον τοίχο οι πρώτοι Τσάμηδες, επί υπαρκτή ή ανυπάρκτω συνεργασία με τον εχθρό. Ανάμεσά τους επίσημα πρόσωπα, όπως ο Μουφτής της Παραμυθιάς, ενώ από ελληνικής ιστοριογραφίας καταγράφονται βιασμοί χανουμισσών και λεηλασίες περιουσιών. Δεν έλειψαν φυσικά και οι δολοφονίες που αποτελούσαν προσωπικά ξεκαθαρίσματα λογαριασμών, με σημαντικώτερη την δολοφονία οχτώ Τσάμηδων στην θέση Βίγλιζα.

Read moreΠερί Τσάμηδων

Το αλβανικό ζήτημα

Έχω γράψει πριν από καιρό δύο αναρτήσεις αλβανικού (και ελληνικού φυσικά) ενδιαφέροντος: “Το Κοσσυφοπέδιο γίνεται Κόσοβο” και “Υπέρ των Αλβανών“. Καιρός είναι να τις συμπληρώσω με μια πιο μακροσκοπική και ευρωπαϊκή οπτική γωνία.

Καταρχάς, γιατί υπάρχει τάχα “αλβανικό” ζήτημα;

Η Αλβανία είναι μια δύναμη αναθεωρητική. Βασικά δεν είναι ιδιαίτερα “δύναμη”, έχοντας έκταση μικρότερη της ελληνικής Μακεδονίας (28.000 τ.χλμ. έναντι 34.000), ΑΕΠ το μισό της Κύπρου (9 δισ. ευρώ έναντι 18) και πληθυσμό μικρότερο της Αττικής (λίγο πάνω από τα 3 εκ. έναντι 3,8 εκ.). Τοπικά βέβαια, στον δυτικοβαλκανικό της μικρόκοσμο, τα μεγέθη αυτά είναι και παραείναι σημαντικά: 50% μεγαλύτερος πληθυσμός από την θύραθεν Μακεδονία, υπερδιπλάσια έκταση από το Μαυροβούνιο. Αν μάλιστα αθροίσουμε τους αριθμούς αυτούς με το νεοπαγές Κοσσυφοπέδιο κ.λπ., το περίγραμμα καθίσταται πιο σαφές: 3 εκ. Αλβανοί στην Αλβανία, 1,5 εκ. στο Κοσσυφοπέδιο, 0,5 εκ. στην Μακεδονία και μερικές δεκάδες χιλιάδες σε Σερβία και Μαυροβούνιο συνιστούν ένα ενδεχομένως επικίνδυνο μείγμα.

Read moreΤο αλβανικό ζήτημα

Υπέρ των Αλβανών

Των μεταναστών στην Ελλάδα εννοώ, για τους άλλους δεν κόβω το χέρι μου.

[Βέβαια η απόδοση συλλήβδην σε μια εθνική ομάδα θετικών ιδιοτήτων είναι εξίσου στερεοτυπική, ισοπεδωτική και εν τέλει ρατσιστική με την αντίθετη: “οι Αλβανοί βιάζουν τις κόρες μας”. Κανείς δεν ενοχλείται όμως επαινούμενος!]

Δεν χρειάζεται δα να υιοθετήσουμε ακρότητες περί Πελασγών ή σαν κι αυτές εδώ. Οι Αλβανοί είναι ούτως ή άλλως ξαδέρφια μας. Μιλάνε μια ανάδελφον ινδοευρωπαϊκή γλώσσα, σαν ένα άλλο λαό που ξέρω εδώ γύρω. Είμαστε γείτονες χίλια χρόνια τώρα (ή και πεντέξι χιλιάδες, εξαρτάται ποιον ρωτάς) και ποτέ δεν έχουμε πολεμήσει ο ένας τον άλλο σταλήθεια.

Read moreΥπέρ των Αλβανών

Το Κοσσυφοπέδιο γίνεται Κόσοβο

Χτες το Κοσσυφοπέδιο της ιστορίας, των μεσαιωνικών σερβικών θρύλων και της μυθικής μάχης του 1389 έγινε Κόσοβο του σήμερα και του μέλλοντος, της Λίγκας του Πρίζρεν και της πλειοψηφίας του 90% των κατοίκων του. Το τι προηγήθηκε, δίκαιο ή άδικο, όχι μόνο τα τελευταία εννιά χρόνια, αλλά μάλλον τα τελευταία ενενήντα χρόνια δεν είναι της στιγμής. Αν θεωρήσουμε δεδομένη την ανεξαρτησία, τι μέλλει γενέσθαι στο κοντινό μέλλον; Ο Γ΄ Βαλκανικός Πόλεμος ή η Έκτη Διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Μερικές παρατηρήσεις:

α. Η μακρά διαδικασία των διαπραγματεύσεων ώδινεν μυν και έτεκεν όρος. Το σχέδιο Αχτισάρι, το οποίο αποδέχθηκαν οι Κοσσυφοπέδιοι, προέβλεπε μια ολίγον έγκυο και υφ’ όρους ανεξαρτησία (πολύ πραγματικώτερη εκείνης που προέβλεπε το σχέδιο Άναν βέβαια). Η πλήρως αρνητική στάση των Σέρβων ασφαλώς συνετέλεσε σε αυτό. Ούτε όμως η μονομερώς ανακηρυχθείσα ανεξαρτησία της 17 Φεβ 08 δεν είναι στην πραγματικότητα πλήρης, καθότι εξαρτάται από την ευρωπαϊκή αποστολή, την νατοϊκή προστασία και την διεθνή οικονομική βοήθεια, είναι όμως κάτι παραπάνω. Το Κοσσυφοπέδιο χρειάζεται πολλή δουλειά ακόμη για να μην γίνῃ το κοσσυφοπεδικό, ακόμα ένα χρονίζον πρόβλημα της διεθνούς πολιτικής.

β. Η αναλογία και η ομοιότητα με την Κύπρο είναι διπλή: οι Τουρκοκύπριοι μπορούν να παραλληλιστούν όχι μόνο με τους Κοσσυφοπέδιους σε σχέση με την Σερβία, αλλά ακόμη περισσότερο με τους Σέρβους του Β. Κοσσυφοπεδίου σε σχέση με το Κόσοβο. Οι πλειονότητες που γίνονται μειονότητες σαν μπάμπουσκες περιπλέκουν την κατάσταση. Οι εγκλωβισμένοι Σέρβοι οδηγούνται σε μια εθελοντική «απομόνωση» παρόμοια εκείνης των Τουρκοκυπρίων∙ τι θα συμβῄ αν 11 χρόνια μετά ακολουθήσῃ μια ανάλογη σερβική «ειρηνευτική επιχείρηση»;

γ. Το αλβανικό κράτος έχει επιδείξει έως σήμερα υπευθυνότητα και ψυχραιμία αξιέπαινη. Ούτε πανζουρλισμός στους δρόμους ούτε εθνικιστικές μεγαλοστομίες ούτε αλβανικός στρατός στην Πρίστινα. Δεδομένου όμως ότι ο Κόσοβο δεν είναι το αντίστοιχο μιας «μικράς Ελλάδος», αλλά μάλλον μια «δεύτερη Αλβανία», είναι ενδιαφέρον να δούμε προς τα πού θα κινηθῄ το πράγμα. Κι αν η Αλβανία γίνῃ ένα «δεύτερο Κόσοβο»;

δ. Η βόρεια ακατονόμαστη γείτων ανησυχεί. Και εύλογα. Οι Κοσοβάροι έχουν τον ενθουσιασμό του νεοφώτιστου και του ζηλωτή, έχουν εκλέξει πολέμαρχους για αρχηγούς τους, νιώθουν ότι οι μεγάλοι της Γης θα τους υποστηρίξουν σε ό,τι και να κάνουν. Η σταθερότητα της βόρειας Μακεδονίας θα έπρεπε να είναι πρώτιστος στόχος της βαλκανικής πολιτικής μας∙ αντ’ αυτού εμείς κουτσαβακικώς αρνησικυρούμε.

Read moreΤο Κοσσυφοπέδιο γίνεται Κόσοβο