Περί των ελληνοαλβανικών διαφορών, μέρος Β

Συνεχίζω και ολοκληρώνω με τις ελληνοαλβανικές διαφορές και τα μέτρα θεραπείας τους, μετά από αυτό εδώ το πρώτο μέρος:

Ελληνική μειονότητα

Η συμπεριφορά της Αλβανίας προς την μειονότητα είναι απείρως καλύτερη από την ελληνική συμπεριφορά σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Στα μειονοτικά χωριά υπάρχουν ελληνικά σχολεία, αναρτώνται ελληνικές σημαίες, ακόμη και σε δημόσια κτήρια, η μειονότητα έχει το δικό της κόμμα (βασικά έχει 2-3 οργανώσεις, που τσακώνονται μεταξύ τους), ομιλείται η ελληνική γλώσσα δημοσίως και χρησιμοποιείται στην διοίκηση των μειονοτικών περιοχών ισότιμα προς την αλβανική, κυκλοφορούν ελεύθερα ελληνικά έντυπα, οι πινακίδες είναι δίγλωσσες, υπάρχει πρόβλεψη για 2% μειονοτικούς αστυνομικούς, το αλβανικό κράτος πληρώνει για ελληνικά σχολικά βιβλία, φοιτούν εκατοντάδες μαθητές σε μειονοτικά σχολεία, στο Πανεπιστήμιο Αργυροκάστρου παρέχεται πτυχίο Ελληνικών Σπουδών και στην πρόσφατη διοικητική μεταρρύθμιση (τύπου “Καποδίστρια”) ελήφθη μέριμνα να δημιουργηθούν δύο δήμοι αμιγώς σχεδόν ελληνικοί (και άλλος ένας σλαβομακεδονικός, το τιμημένο Πούστετς).

Υπάρχουν μόνο 2-3 θέματα ακόμη, για να αγγίξουμε το τέλειο.

Πρώτο θα έβαζα το ζήτημα της Χειμάρρας. Η Χειμάρρα, μια ελληνική κωμόπολη, που απέχει όμως πολύ από τα σύνορα, δεν αναγνωρίζεται ως μειονοτική περιοχή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Χρειάστηκαν χρόνια τριβών, εκνευρισμού, πικρίας, για να λειτουργήση ελληνικό σχολείο στην πόλη (ξαναλέω ότι η Αλβανία εδώ είναι πολύ πιο μπροστά από το ελληνικό κράτος). Συν ότι βέβαια είναι δύσκολο να καταπιή κανείς την δολοφονία του Αριστοτέλη Γκούμα το 2010. Αναρωτιέμαι όμως, σε τι θα βλαπτόταν η αλβανική εθνική ασφάλεια ή εθνική ακεραιότητα από την παραχώρηση του μειονοτικού καθεστώτος; Θεωρώ πως σε τίποτα. Η Χειμάρρα απέχει δυο ώρες από τα ελληνικά σύνορα. Είναι μια ελληνόφωνη νησίδα βαθιά μέσα στην αλβανική Ήπειρο. Οι Αλβανοί δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα από την αναγνώριση του μειονοτικού χαρακτήρα αυτής της μικρής περιοχής. Αντιθέτως, θα κατευναστούν τα οξύθυμα πνεύματα των υπερήφανων Χειμαρριωτών.

Γενικώτερα, η σχεδόν υποδειγματική συμπεριφορά του σημερινού αλβανικού κράτους προς τις μειονότητες, από την οποία η Ελλάδα θα έπρεπε να διδαχθή πολλά, δεν υπάρχει λόγος να περιορίζεται σε συγκεκριμένες ζώνες. Και στους Αγίους Σαράντα π.χ. κατοικούν αρκετές χιλιάδες ελληνόφωνοι.

Δεύτερο ζήτημα αποτελεί η απογραφή. Όταν ο πληθυσμός δεν απογράφεται όπως πρέπει, το πεδίο είναι ανοικτό για τον καθένα να εκτοξεύη την ανακριβολογία του. Η Αλβανία λοιπόν, ενώ ερωτά εθνικότητα στις απογραφές της (και στο σημείο αυτό η Ελλάδα πρέπει να την αντιγράψη), στην απογραφή του 2011 έκανε μια πονηριά: η προηγούμενη απογραφή στην οποία είχε δηλωθή εθνικότητα ήταν του 1989, όταν είχαν δηλώσει την ελληνική σχεδόν 59.000 Αλβανοί πολίτες. Το 2011 προβλέφθηκε όμως ότι θα επιβαλλόταν πρόστιμο σε όποιον θα δήλωνε διαφορετική εθνικότητα από εκείνη του πιστοποιητικού γεννήσεώς του (πώς θα διακριβωνόταν αυτό δεν μπορώ να το καταλάβω. Ίσως έχω καταλάβει λάθος. Είμαι πρόθυμος να ακούσω κάθε διόρθωση). Συνέπεια αυτού του μέτρου, της αντίδρασης που προκλήθηκε και της συναφούς αποχής ήταν να δηλώσουν το 2011 ελληνική ιθαγένεια περί τα 24.000 άτομα, με αποτέλεσμα η απογραφή αυτή να μην θεωρήται αξιόπιστη. Ας μην κοροϊδευώμαστε βέβαια, ο βασικός λόγος της μείωσης ήταν ο Β΄ Αλβανικός Εποικισμός, ήτοι το μεταναστευτικό ρεύμα των δεκαετιών 1990 και 2000. Τα μειονοτικά χωριά άδειασαν.

Συνεπώς, το 2021 με το καλό είναι αναγκαίο να γίνη μια έντιμη απογραφή στην Αλβανία (και μια εξίσου έντιμη στην Ελλάδα), ώστε να μην καταλείπεται χώρος στις σπερμολογίες των διάφορων ακραίων: να ερωτηθή υποχρεωτικά η εθνικότητα, αλλά και η μητρική γλώσσα των απογραφομένων. Για να πειστούν κάποιοι δικοί μας επιτέλους ότι υπάρχει ένας πολύ απλός λόγος για τον οποίο δεν θα πάρουμε ποτέ την Βόρεια Ήπειρο. Ότι δεν κατοικείται παρά πολύ μειοψηφικά από Έλληνες.

Θέλω να το γράψω αυτό πιο καθαρά. Ας βάλουμε κάτω τους αριθμούς: στην Αλβανία υπάρχουν 61 δήμοι, εκ των οποίων Έλληνες δημάρχους έχουνε μόλις 2, της Φοινίκης και της Δρόπολης (ο δήμαρχος της Χειμάρρας δεν ξέρω τι δηλώνει ο άνθρωπος, βλέπω ότι κάποιοι δικοί μας τον αποκαλούν γενίτσαρο, δηλαδή Έλληνας είναι κι αυτός, απλά δεν περνάει το ελληνόμετρό τους). Τα εδάφη τώρα που θα μπορούσαν να ανήκουν στην Βόρειο Ήπειρο περιέχονται στις επαρχίες Αυλώνας, Αργυροκάστρου και Κορυτσάς. Οι τρεις αυτές επαρχίες έχουν συνολικό πληθυσμό περί τις 470.000 άτομα (180 + 70 + 220 αντιστοίχως). Θυμίζω ότι οι Έλληνες της μειονότητας είναι κατά την (αναξιόπιστη) απογραφή του 2011 μόλις 24.000, στην πραγματικότητα δε, αν συνυπολογίσουμε την μετανάστευση και την αποχή μερικές δεκάδες χιλιάδες σε κάθε περίπτωση. Παρεμπιπτόντως, οι δηλωμένοι Ορθόδοξοι της απογραφής του 2011 σε όλην την Αλβανία ήταν 189.000, πράγμα που μας δίνει μια καλή αίσθηση της οροφής των Ελλήνων της Αλβανίας. Αν ψάξουμε λίγο, μπορούμε να βρούμε όμως και πιο ακριβή στοιχεία. Τον Νοέμβριο 2016 η Αλβανία υπέβαλε την 4η Έκθεση προς το Συμβούλιο της Ευρώπης σχετικά με την συμμόρφωσή της προς την Σύμβαση για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων (μια σύμβαση που, φυσικά φυσικά, η Ελλάδα δεν έχει υπογράψει). Στο Παράρτημα 5 της έκθεσης περιέχονται στοιχεία του αλβανικού Υπουργείου Εσωτερικών κατά πόλη και περιοχή για όλες τις μειονότητες. Οι αριθμοί που αφορούν την ελληνική μειονότητα αθροιζόμενοι συμποσούνται σε 63.500 άτομα. Η Χειμάρρα εξακολουθεί βέβαια να μην μνημονεύεται, όπως και όλη η περιοχή της Κορυτσάς, οπότε πρέπει να αυξήσουμε τον αριθμό αυτό αρκετά, ίσως και κατά 50%. Ο αριθμός αυτός, αν το κατανοώ ορθά, ακούγεται εύλογος.

Ας εγκύψουμε λίγο πιο πολύ στους αριθμούς. Οι δήμοι της αλβανικής Ηπείρου οι οποίοι δίχως αμφιβολία εμπίπτουν στον (ασαφή πάντοτε προς Βορράν) ορισμό της Βορείου Ηπείρου είναι οι εξής 12, δίπλα από τους οποίους παραθέτω τον πληθυσμό τους κατά την απογραφή του 2011, ενώ με πλάγια στοιχεία είναι οι δύο ανεγνωρισμένοι ως μειονοτικοί δήμοι (στοιχεία από εδώ):

Κονίσπολη 8.200
Φοινίκη 11.800
Δρόπολη 3.500
Άγιοι Σαράντα 20.200
Χειμάρρα 5.700
Δέλβινο 7.600
Δέβολη 26.700
Κολωνία 11.100
Αργυρόκαστρο 25.300
Κορυτσά 76.000
Λιμπόχοβο 3.700
Πρεμετή 10.600

Το άθροισμα αυτού του πληθυσμού που απεγράφη (στον οποίο δεν συμπεριλαμβάνονται, σύμφωνοι, όσοι απέσχον ή έλειπαν μετανάστες) ανέρχεται σε 210.400 άτομα. Οι Ηπειρώτες της Αλβανίας συνιστούν ένα αξιόλογο ποσοστό του, αλλά είναι μακράν η μειονότητα, πώς να το κάνουμε δηλαδή.

Το τρίτο ζήτημα, ίσως το πιο σπουδαίο πρακτικά, είναι το περιουσιακό. Εδώ νομίζω ότι το περισσότερο δίκαιο το έχει η αλβανική κυβέρνηση. Ποιο είναι το πρόβλημα; Το πρόβλημα είναι ότι, βγαίνοντας από τον κομμουνιστικό παράδεισο, οι Αλβανοί πολίτες βρέθηκαν χωρίς νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας στα χέρια τους. Τις επόμενες 2,5 δεκαετίες επακολούθησε μια οικιστική ζούγκλα, όπου ο καθένας έχτιζε και καταπατούσε όπου μπορούσε. Αυτό είναι ιδιαιτέρως εμφανές στις ακτές του αλβανικού Ιονίου, όπου διεπράχθη το Έγκλημα των Αγίων Σαράντα. Λένε λοιπόν κάποιοι δικοί μας ότι, με πρόφαση την πολεοδομική τάξη, το αλβανικό κράτος επιχειρεί να υφαρπάξη ελληνικές περιουσίες ή να κατεδαφίση ελληνόκτητα οικοδομήματα κ.λπ. Ίσως, και εδώ θα είμαστε να βοηθήσουμε, αν διαπιστώσουμε ότι υπάρχει επιλεκτικότητα στην εφαρμογή του νόμου. Ωστόσο, το πρόβλημα υπάρχει, δεν είναι παραμύθι και κάτι πρέπει να κάνουν οι αρχές για αυτό, προτού λουτσοποιηθή όλη η ακτογραμμή από τις Δρυμάδες μέχρι τα Εξαμίλια. Γιατί ήδη είναι πολύ αργά.

Αλβανοί μετανάστες

Δόξα τω Θεώ, οι Αλβανοί μετανάστες στην Ελλάδα δεν δημιουργούν παρά ελάχιστα προβλήματα. Ζουν στην Ελλάδα ήδη πολλά χρόνια, μερικοί έχουν ζήσει πάνω από το μισό της ζωής τους εδώ. Τα παιδιά τους πάνε σχολείο και πανεπιστήμιο, οι γονείς τους δουλεύουν σκληρά και τίμια. Να πάρη λίγο τα πάνω της και η οικοδομή πάλι, και πιστεύω ότι η Ελλάδα θα φιλοξενήση στο μέλλον και νέα κύματα Αλβανών μεταναστών. Ίσως πλησιάζουμε στο σημείο που η πληθυσμιακή εκροή της Αλβανίας θα σταματήση, αλλά νομίζω ότι απέχουμε λίγα χρόνια ακόμα. Μέχρι τότε, οι Αλβανοί μετανάστες είναι καθ’ όλα ευπρόσδεκτοι στην Ελλάδα.

Τούτων ούτως εχόντων, νομίζω ότι η Ελλάδα πρέπει να πη ένα ευχαριστώ. Δεδομένου ότι οι Αλβανοί το 2011 ήταν περίπου τα 2/3 των αλλοδαπών της χώρας, στο πρόσωπο του Αλβανού μετανάστη η χώρα μας πρέπει να αναγνωρίση την συνεισφορά των μεταναστών στην οικονομική ανάπτυξη, την αναζωογόνηση της υπαίθρου, την ανακοπή της δημογραφικής παρακμής κατά την δεκαετία του 2000. Δεν ξέρω αν αυτό θα γίνη με μια επίσημη δήλωση του ΠτΔ, με την καθιέρωση ενός επίσημου εορτασμού ή με μια συμβολική κίνηση κατά την ημέρα της αλβανικής εθνικής εορτής, αλλά κάπως πρέπει να γίνη.

Το εμπόλεμο

Κυκλοφορεί ευρέως μια φήμη ότι τάχα ισχύει η κατάσταση εμπολέμου με την Αλβανία, που είχε κηρυχθή με το Β.Δ. της 10ης Νοεμβρίου 1940, κατ’ εκτέλεση του Α.Ν. 2636/1940 (ΦΕΚ Α-379/40). Ο λόγος της φήμης είναι ότι δεν υπεγράφη ποτέ Συνθήκη Ειρήνης με την Αλβανία και η εσφαλμένη πεποίθηση ότι, αφής στιγμής το εμπόλεμο ωρίστηκε με νόμο, με νόμο πρέπει και να αρθή. Αυτά όμως δεν ισχύουν, και είναι και κάπως κωμικά. Αν ίσχυαν, θα έπρεπε να απαγορεύεται με ποινικές διατάξεις και να είναι άκυρη κάθε σύμβαση Ελλήνων με Αλβανούς (άρ. 2 Α.Ν. 2636/1940). Στα σοβαρά δηλαδή υποστηρίζουν κάποιοι ότι με ένα κράτος έχουμε διπλωματικές σχέσεις, αλλά τελούμε και παράλληλα σε κατάσταση πολέμου! Για να μην απομένουν όμως σκιές, διευκρινίζω ότι το εμπόλεμο δεν κηρύχθηκε με τυπικό νόμο, αλλά με πράξη της εκτελεστικής λειτουργίας, ήτοι με βασιλικό διάταγμα, με τον ίδιο δε τύπο ήρθη το 1987, ήτοι πράξη του υπουργικού συμβουλίου. Καμία απόφαση της Βουλής δεν απαιτείται, ειδικά δε όταν η Βουλή με νεώτερο νόμο έχει καταργήσει σιωπηρά κάθε παλαιότερο νόμο περί εμπολέμου, ακόμη και αν υπήρχε. Ο νόμος αυτός είναι το Σύμφωνο Φιλίας, περί του οποίου ευθύς αμέσως.

A.N. 2636/1940 by Αθανάσιος Αναγνωστόπουλος on Scribd

Σύμφωνο φιλίας

Με τον Ν. 2568/1998 κυρώθηκε το Σύμφωνο Φιλίας Ελλάδας και Αλβανίας (ΥπΕξ Πάγκαλος), με 20ετή (ανανεούμενη αυτομάτως για μια πενταετία) ισχύ. Στο άρ. 1 του Συμφώνου αυτού αναγνωρίζεται ανεπιφύλακτα “η προσήλωση στην αρχή του απαραβιάστου των διεθνών ανεγνωρισμένων συνόρων“, οπότε μην μασάτε τον σανό περί συνόρων που πουλάνε οι εθνικιστές. Άλλωστε, στην περίοδο 1991-2013 υπογράψαμε 47 διμερείς συμβάσεις με την Αλβανία, τις περισσότερες από κάθε άλλη χώρα του κόσμου, κατ’ εκτέλεση των διατάξεων του Συμφώνου. Το Σύμφωνο αυτό πρέπει να ανανεωθή και να επικαιροποιηθή και επ’ ευκαιρία της ανανέωσής του να ρυθμιστούν και όλα τα ζητήματα που εκκρεμούν. Και μετά, υποστήριξη της ένταξης της Αλβανίας στην ΕΕ, όπως υποχρεούμεθα από το άρ. 8 του Συμφώνου Φιλίας.

Και σχολάσαμε.