Η ρωλσιανή κατσίκα του γείτονα

Είμαστι δυου σπίτια ούλα κι ούλα στου χουριού. Ιγού, ου Θανάης, κι ου γείτουνάς μ’, ου Θύμιους. Σπίρνουμι τα χουράφια μ’ς κι ζούμι ήσυχα. Κακού διεν μπαίνει στου κεφάλ’ μας. Τηράμι τουν ουρανού κι κάνουμι του σταυρού μας. Ισότης.

Μέχρι που μια μέρα ου Θύμιους ιέπιασε στου λόγγου ιένα αγριοκάτσ’κου. Του τάισε, τ’ ανάθρεψε, του μιγάλουσι κι τούρα αρμέγει την λιάρα τ’. Ιγού ιέμεινα μ’ τα χουράφια μ’ μόνου. Βέβαια, ιεπειδή του Θύμιου δεν τ’ φτάνουν πια τα γιεννήματά τ’, αγουράζει κι απ’ τα δικά μ’ για να θρέψ’ τη Λιάρα. Έτσι ιέχου κι γου του κατιτίς μ’. Πάει καλά.

Αγάλι’ αγάλι’ μάζιψα κι γου λίγους παράδ’ς. Ου Θύμιους ιέχι’ τούρα τη Λιάρα, τ’ν Ασπρούλα, την Γκόλφω και τ’ν Μαυρούλα τ’· τουν παρικάλεσα και μώδοκε τη Λιάρα. Πάλι πιο πολλές μαρτίνες ιέχι’, αλλά χαλάλι τ’, κι για μένα ιέχι’ ου Θεούς. Αρχή της διαφουράς π’ λέμ’.

Όμως ου Θύμιους διεν καταλαβαίνι’ απού φιλουσουφίες κι κουραφέξαλα. Σ’ λέει, άμα ου Θανάης είνι ανιπρούκουπους, τ’ παίρνου ιγού τα χτήματά τ’ κι του βιους τ’ κι τα κάνου καλά. Κι μι τα πήρ’ ου αθεούφουβους ούλα κι τα αβγάτισ’ κι πήρ’ κι μ’λάρ’, του Ρούσου, κι ένα πουλόσκυλου, τουν Ασίκ’, και κάνι’ του σταυρού τ’ σαν καλούς χριστιανούς κι λέει: «Προύτη φουρά του χουριού μας είνι τόσου πλούσιου!». Ουφελιμισμούς ένα πράμ’.

Ε μα, να ψουφήσ’ η κατσίκα του γείτουνα!

Αναδημοσίευση αυτού εδώ του άρθρου, που είχε δημοσιευτή σαν σήμερα, 10 χρόνια πριν.

1 thought on “Η ρωλσιανή κατσίκα του γείτονα”

  1. Καλογραμμενο το κειμενο, αν και δεν καταλαβα ακριβως τι σχεση εχει με τον Ρωλς.
    Η αληθεια ειναι οτι δεν εκανα τον κοπο και ν ασχοληθω ιδιαιτερα με τον “μεγα φιλοσοφο” απο την στιγμη που διαβασα οτι υποστηριζει πως η φυση μπορει να εξαναγκασει και τους ιδιοτελεις ανθρωπους να φτιαξουν μια δικαιη κοινωνια καταληγωντας στο απιστευτης ηλιθιοτητας συμπερασμα οτι αυτο ειναι εφικτο ακομη και «για γένος δαιμόνων – αρκεί να έχουν λογικό».
    Το προβλημα ομως τον ανθρωπων δεν ειναι οτι ειναι ιδιοτελεις, αλλα το οτι ειναι ηλιθιοι.
    Ολη η ανθρωπινη προσπαθεια απο καταβολης κοσμου σ αυτο κατατεινει. Στο να δημιουργησει μια κοινωνια δικαιου μεσα στην οποια ειναι ηδη γνωστο το οτι οι ανθρωποι θα ζουν καλυτερα. Καποιοι παντοτε δεν ειναι ικανοποιημενοι μ αυτο και ζητουν περισσοτερα σαν τον Θυμιο του παραδειγματος και οι υπολοιποι οχι απο ιδιοτελεια η οποια θα τους οδηγουσε πραγματι στην αντιδραση εναντια στον καθε Θυμιο, αλλα απο βλακεια, δεν αντιδρουν.
    Μου φαινεται λοιπον οτι παραβιαζονται ανοικτες πορτες με τετοιες θεωριες και τελικα εξυπηρετουν ακριβως το αντιθετο απ οτι επιδιωκουν, αφου αφηνωντας στην φυση να κανει την δουλεια αγνοουν το πραγματικο προβλημα. Το προβλημα ποτε δεν ηταν η ιδιοτελεια η οποια επιτρεπει στους ανθρωπους να επιβιωνουν, αλλα η αγνοια περι του τροπου εξυπηρετησης των συμφεροντων τους που μονο μεσω της παιδειας θεραπευεται.
    Ο Πλατωνας στους “Νομους” μιλωντας για τα αιτια της αποτυχιας γενικοτερα λεει

    ΤΗ ΛΟΙΠΗ ΔΕ ΠΑΣΗ ΚΑΚΙΑ ΔΙΕΦΘΑΡΜΕΝΑ, ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΤΗ ΠΕΡΙ ΤΑ ΜΕΓΙΣΤΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΑΜΑΘΙΑ. ΤΑΥΤ ΟΥΝ ΟΥΤΩ ΓΕΓΟΝΕ ΠΕΡΙ ΤΑ ΤΟΤΕ, ΚΑΙ ΝΥΝ, ΕΙ ΠΟΥ ΓΙΓΝΕΤΑΙ, ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΠΕΙΤΑ ΧΡΟΝΟΝ ΟΥΚ ΑΛΛΩΣ ΣΥΜΒΗΣΕΤΑΙ
    άλλα διεθφαρησαν από τα υπόλοιπα ελλατωματα τους και μάλιστα από την αμαθεια σχετικα με τα μεγιστα των ανθρωπινων πραγματων. Το ιδιο έγινε και τότε και τώρα καπου μπορεί να γίνεται και στο μέλλον δεν πρόκειται να γίνει αλλιως

    ΤΗΝ ΔΕ ΠΡΟΣ ΑΡΕΤΗΝ ΕΚ ΠΑΙΔΩΝ ΠΑΙΔΕΙΑΝ, ΠΟΙΟΥΣΑΝ ΕΠΙΘΥΜΗΤΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΝ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗΝ ΓΕΝΕΣΘΑΙ ΤΕΛΕΟΝ, ΑΡΧΕΙΝ ΤΕ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣΘΑΙ ΕΠΙΣΤΑΜΕΝΟΝ ΜΕΤΑ ΔΙΚΗΣ. ΤΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΤΡΟΦΗΝ ΑΦΟΡΙΣΑΜΕΝΟΣ Ο ΛΟΓΟΣ ΟΥΤΟΣ, ΩΣ ΕΜΟΙ ΦΑΙΝΕΤΑΙ, ΝΥΝ ΒΟΥΛΟΙΤ ΑΝ ΜΟΝΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑΝ ΠΡΟΣΑΓΟΡΕΥΕΙΝ, ΤΗΝ ΔΕ ΕΙΣ ΧΡΗΜΑΤΑ ΤΕΙΝΟΥΣΑΝ Η ΤΙΝΑ ΠΡΟΣ ΙΣΧΥΝ, Η ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΑΛΛΗΝ ΤΙΝΑ ΣΟΦΙΑΝ ΑΝΕΥ ΝΟΥ ΚΑΙ ΔΙΚΗΣ, ΒΑΝΑΥΣΟΝ ΤΕ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΑΝΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΚΑΙ ΟΥΚ ΑΞΙΑΝ ΤΟ ΠΑΡΑΠΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑΝ ΚΑΛΕΙΣΘΑΙ.
    Την παιδεία που από την παιδικη ηλικια τεινει προς την αρετή, που κάνει το παιδι επιθυμητή και εραστη του να γίνει πολίτης τέλειος, που ξέρει να άρχει και να άρχεται με δικαιοσύνη, αυτήν την ανατροφη οριζοντας η συζήτηση αυτή, όπως μου φαίνεται, τώρα θέλει να την ονομασει μοναδικη παιδεία. Αυτην δε, που κατατεινει σε χρήματα η σε ισχύ, η και σε κάποια άλλη σοφια άνευ νου και δικαιοσύνης, βαναυση και ανελευθερη και ανάξια ακόμη και να καλειται παιδεία.
    Πλατων (Νομοι)

    Τοσο ο ιδιος οσο και ο Αριστοτελης θεωρουν οτι το κρατος δεν ειναι μια απλη συμβιωση πολιτων, αλλα ενα σχολειο στο οποιο οι ανθρωποι μαθαινουν πως να ζουν.

    Η ΚΑΙ ΦΑΝΕΡΟΝ ΟΤΙ ΔΕΙ ΠΕΡΙ ΑΡΕΤΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΣ ΕΙΝΑΙ ΤΗ Γ ΩΣ ΑΛΗΘΩΣ ΟΝΟΜΑΖΟΜΕΝΗ ΠΟΛΕΙ, ΜΗ ΛΟΓΟΥ ΧΑΡΙΝ. ΓΙΓΝΕΤΑΙ ΓΑΡ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΤΟΠΩ ΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΜΟΝΟΝ, ΤΩΝ ΑΠΩΘΕΝ ΣΥΜΜΑΧΙΩΝ, ΚΑΙ Ο ΝΟΜΟΣ ΣΥΝΘΗΚΗ ΚΑΙ ΚΑΘΑΠΕΡ ΕΦΗ ΛΥΚΟΦΡΩΝ Ο ΣΟΦΙΣΤΗΣ, ΕΓΓΥΗΤΗΣ ΑΛΛΗΛΟΙΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΝ, ΑΛΛ ΟΥΧ ΟΙΟΣ ΠΟΙΕΙΝ ΑΓΑΘΟΥΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΑΣ.
    Και είναι φανερό, ότι πρέπει η πραγματική και όχι η λόγου χάρη ονομαζομενη πόλη να επιμελειται της αρετης. Γιατί αλλως γίνεται η κοινωνία, συμμαχία μεταξύ των πολιτών, που διαφέρει από τις άλλες με τους έξω μόνο στον τόπο και ο νόμος συνθηκη και όπως είπε ο Λυκοφρων ο σοφιστης εγγυητης των δικαιων μεταξύ τους, άλλα οχι τετοιος που να φτιάχνει αγαθους και δικαιους τους πολίτες.

    ΤΕΛΟΣ ΜΕΝ ΟΥΝ ΠΟΛΕΩΣ ΤΟ ΕΥ ΖΗΝ….. ΤΟΥΤΟ Δ ΕΣΤΙΝ,ΩΣ ΦΑΜΕΝ, ΤΟ ΖΗΝ ΕΥΔΑΙΜΟΝΩΣ ΚΑΙ ΚΑΛΩΣ. ΤΩΝ ΚΑΛΩΝ ΑΡΑ ΠΡΑΞΕΩΝ ΧΑΡΙΝ ΘΕΤΕΟΝ ΕΙΝΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑΝ ΑΛΛ ΟΥ ΤΟΥ ΣΥΖΗΝ.
    Ο σκοπος λοιπόν της πόλης ειναι το ευ ζην………αυτο είναι, όπως είπαμε, το να ζεις ευδαιμονως (=ευτυχισμενος λόγω των πραξεων σου και όχι της τυχης) και καλά (= με ωραιο τρόπο). Η πολιτική κοινωνία αρα έχει φτιαχτεί για χάρη των καλων πραξεων και όχι για να συζουμε.

    ΠΟΛΙΤΗΣ ΔΕ ΚΟΙΝΗ ΜΕΝ Ο ΜΕΤΕΧΩΝ ΤΟΥ ΑΡΧΕΙΝ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣΘΑΙ ΕΣΤΙ,
    ΚΑΘ ΕΚΑΣΤΗΝ ΔΕ ΠΟΛΙΤΕΙΑΝ ΕΤΕΡΟΣ, ΠΡΟΣ ΔΕ ΤΗΝ ΑΡΙΣΤΗΝ Ο ΔΥΝΑΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΙΡΟΥΜΕΝΟΣ ΑΡΧΕΣΘΑΙ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΒΙΟΝ ΤΟΝ ΚΑΤ ΑΡΕΤΗΝ.
    Πολίτης λέγεται παντου αυτός που μετέχει στο να άρχει και να άρχεται. Σε κάθε πολίτευμα είναι διαφορετικος, στο δε αριστο αυτός που μπορεί και θέλει να άρχει και να αρχεται με σκοπό τον εναρετο βιο. (ΑΡΕΤΗ=ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ+ΣΩΦΡΟΣΥΝΗ+ΑΝΔΡΕΙΑ)
    Αριστοτελης (Πολιτικα).

    Reply

Leave a Comment