Το παράδοξο με τα blogs ή “συνιστολογία δωματίου”

Τριγυρνώντας στα blogs εδώ και καιρό, διαπίστωσα ότι υπάρχει ένας σωρός από δημοσιευμένα σκουπίδια. Σκουπίδια κάθε λογής και πάσης φύσεως, από σκουπιδογράφους λογοτέχνες, φιλοσόφους, νομικούς, ποιητές, καλλιτέχνες, πολιτικούς, δημοσιογράφους και δεν συμμαζεύεται…Αναρωτήθηκα, κατά πόσο και αυτά που γράφω εγώ και οι συν-συνιστολόγοι μου είναι σκουπίδια δημοσιευμένα από ένα εκρηκτικό μίγμα ματαιοδοξίας και δίψας για διάλογο. Γαρνιρισμένα με μιαν επίφαση νομικής φαντασίας, φιλοσοφικής επάρκειας, λογικής οξύνοιας, γλωσσικής πρωτοτυπίας (τρομάρα σου Αθανάσιε!), κριτικού πολιτικού πνεύματος ή επαρκούς ιστορικής γνώσης. Και δημοσιευμένα ελαφρά τη καρδία, ή (σπάνια!) κατόπιν σκέψεως…

Κατέληξα ότι δεν μπορώ να απαντήσω στο θεμελιώδες αυτό ερώτημα και το απευθύνω στους συναδέλφους μου αναπάντητο (Γράφουμε άραγε σκουπίδια ΚΚ; Και αν ναι, πότε θα σταματήσεις επιτέλους να ταλαιπωρείς τους αναγνώστες και να ρυπαίνεις τη blogόσφαιρα ΑΑ;;). Μελαγχόλησα κάπως με αυτές τις σκέψεις. Κι έτσι, αντί να αυτοκτονήσω συγγραφικώς (πράγμα που δεν μπορώ να κάνω αν δεν προηγηθεί εμού τουλάχιστον ο συνιστολόγος ΚΚ) είπα να φανώ γενναίος και να συνεχίσω τη συνιστολογική μου σκουπιδοπαραγωγή, δημοσιεύοντας αυτή τη φορά ένα μετασκουπιδάκι: Δηλαδή ένα post-σκουπιδάκι που θα μιλάει για τα σκουπίδια και που θα εξηγεί με λογικό τρόπο γιατί ο Χ αναγνώστης που πιστεύει κάπως σε μας και τα άρθρα μας, δικαιούται και λογικώς να πιστεύει ότι στο Συνιστολόγιο δεν γράφονται σκουπίδια! Θα εξηγήσω σε όσα ακολουθούν, πώς μπορεί κανείς να επικυρώνει καθημερινά την πρόταση: «Τα συνιστολογικά άρθρα είναι σπουδαία» εφόσον βέβαια δεχθεί να την θέσει ως υπόθεση εργασίας…

Όπλο μου θα είναι η τυπική λογική και ένα γνωστό παράδοξο της επιστημολογίας, το περίφημο «παράδοξο με τα κοράκια» του C.Hempel.

Αν το παράδοξο αυτό οδήγησε στο να κάνουν λόγο οι επιστημολόγοι ειρωνικά για «ορνιθολογία δωματίου» εγώ, προτείνω, εδώ κάτι αντίστοιχο: Μια «συνιστολογία δωματίου», που θα επιτρέψει να εκφέρουμε κρίσεις για τα συνιστολογικά άρθρα κάθε φορά που θα blogaρουμε οπουδήποτε -εκτός και εντός Συνιστολογίου- στο ίντερνετ, καθισμένοι αναπαυτικά μπροστά στον υπολογιστή μας. Σημειωτέον πάντως, ότι αν τρίξουν με το αρθράκι μου τα κόκκαλα του μεγάλου Hempel δεν φταίω εγώ… Φταίει η περί τα λογικά ημιμάθειά μου αλλά και, γενικότερα, η ρημάδα η μετανεωτερικότητα που τη νίκησε την ανάλυση: Σήμερα, ο ανίερος δανεισμός της αναλυτικής ορολογίας και σοφίας από κάθε αδαή σαν και μένα, και η τροπή τους σε μεταμοντέρνα εξυπνάδα και ανοησία αποτελούν, σχεδόν, φιλοσοφικό κεκτημένο.

Ξεκινώ λοιπόν με μιαν υπόθεση και τον τρόπο της επικύρωσής της:

«Τα συνιστολογικά άρθρα είναι σπουδαία» (ονομάζω την πρόταση αυτή Η και δίνω παρεμφερείς και ισοδύναμες διατυπώσεις της: «Για κάθε άρθρο, αν αυτό γράφτηκε από Συνιστολόγο, τότε αυτό είναι σπουδαίο», «Ό,τι γράφουν οι συνιστολόγοι αξίζει να το διαβάσει κανείς» κ.λπ. κ.λπ.)

Ας πούμε τώρα ότι την υπόθεση Η τη διατυπώνει ένας τυχαίος αναγνώστης μας ο Χ, που μας συμπαθεί κάπως. Έχει διαβάσει ο Χ στο Συνιστολόγιο κάποιο άρθρο που του άρεσε, το βρήκε σπουδαίο και τώρα θέλει να επικυρώσει μέσω παρατήρησης, τη γενικότερη υπόθεσή του ότι «τα συνιστολογικά άρθρα είναι σπουδαία». Για να την επικυρώσει, ακολουθεί τον συνηθισμένο δρόμο: Διαβάζει λ.χ. ένα ακόμη άρθρο του ΑΑ, τυχαίνει κι αυτό να είναι σπουδαίο, κι έτσι η Η επικυρώνεται. Διαβάζει έπειτα ο Χ κι άλλο ένα άρθρο (του ΚΚ αυτή τη φορά) και η Η ξανα-επικυρώνεται. Και ούτω καθεξής….Η συλλογιστική πορεία στο μυαλό του Χ, που τον οδηγεί στην επικύρωση της υπόθεσης Η, ότι «Τα συνιστολογικά άρθρα είναι σπουδαία» και ισχύει μέχρι να βρεθεί ενδεχομένως ένα μη-σπουδαίο άρθρο, μπορεί να περιγραφεί με τον εξής απλό τρόπο:

Το τάδε άρθρο του ΑΑ είναι σπουδαίο
Το δείνα άρθο του ΚΚ είναι σπουδαίο
(…)
Άρα, τα συνιστολογικά άρθρα είναι σπουδαία.

Μέχρις εδώ έχει καλώς. Ο λογικός αναγνώστης μου θα κατάλαβε, ότι για την επικύρωση της υπόθεσης Η, ο Χ χρειάζεται απλώς να διαβάζει τακτικά Συνιστολόγιο… Εγώ όμως δεν ήθελα να του πω αυτό. Δεν θέλω γενικώς να πείσω κανέναν να διαβάζει Συνιστολόγιο…Θέλω να επιστήσω την προσοχή του λογικού αναγνώστη μου και του Χ σε κάτι πιο ενδιαφέρον αλλά και πιο παράδοξο. Να τους πω, ότι η αρχική υπόθεση Η, ότι «τα συνιστολογικά άρθρα είναι σπουδαία» δεν επικυρώνεται μόνο με την ανάγνωση αυτών των ίδιων των άρθρων του Συνιστολογίου αλλά και με έναν άλλο -prima facie εξωφρενικό- τρόπο: Με την ανάγνωση οποιουδήποτε μη-σπουδαίου άρθρου σε οποιοδήποτε άλλο Blog!!

Πάμε να δούμε πως γίνεται αυτό, με ολίγη λογική…Είπαμε ότι η πρόταση που θέλει ο Χ να επικυρώσει είναι η Η: «Τα συνιστολογικά άρθρα είναι σπουδαία» και ότι η πρόταση Π1 του Χ «Το ψ άρθρο είναι του ΑΑ και είναι σπουδαίο» επικυρώνει ως ατομικό στιγμιότυπο την Η (ισχύει δηλ. H→ Π1). Η πρόταση Η όμως, είναι λογικώς ισοδύναμη με μιαν άλλη πρόταση, την Η΄ που έχει ως εξής: «Μη σπουδαία άρθρα γράφονται σε ιστολόγια άλλα από το Συνιστολόγιο». Η λογική ισοδυναμία των Η και Η΄ προκύπτει από τον νόμο της αντιθετοαναστροφής και θα πρέπει να συμφωνεί με τη λογική σας διαίσθηση…Απλά πράγματα: Ισχύει ότι p→q ↔ ~q→ ~p.

Ας δούμε, τώρα, πώς επικυρώνεται η Η΄: Η καθολική αυτή πρόταση επικυρώνεται κάθε φορά που ο Χ διαβάζει ένα άρθρο-σκουπίδι σε blog άλλο από το Συνιστολόγιο, οπότε και διατυπώνει μια αντίστοιχη ατομική πρόταση Π2: «Το τάδε άρθρο είναι σκουπίδι (= μη-σπουδαίο) και γράφτηκε στο δείνα blog» (ισχύει τώρα ότι H΄→Π2).

Λόγω της ισοδυναμίας των Η και Η΄, όμως, καταλήγουμε σε ένα πολύ ενδιαφέρον συμπέρασμα: Η υπόθεση Η δεν επικυρώνεται μόνο από την πρόταση Π1 αλλά και από την πρόταση Π2! Δηλαδή, η πρόταση «Το τάδε άρθρο είναι σκουπίδι και γράφτηκε στο δείνα blog» επικυρώνει την πρόταση «Τα συνιστολογικά άρθρα είναι σπουδαία». Ακριβώς όπως η πρόταση «Αυτό εδώ είναι μια κίτρινη γραβάτα» επικυρώνει την υπόθεση «Τα κοράκια είναι μαύρα»!

Με άλλα λόγια, κάθε φορά που ο αναγνώστης Χ θα διαβάζει ένα άρθρο-σκουπίδι σε blogs διαφορετικά από το Συνιστολόγιο, θα επικυρώνει τη σπουδαιότητα των άρθρων των Συνιστολόγων! Κάθε φορά που κάποιος δεν θα κλικάρει το Συνιστολόγιο, αλλά θα προτιμά να διαβάσει άλλους αρθρογράφους που θα τον απογοητεύουν με την ποιότητα των γραπτών τους, θα ενισχύει ολοένα περισσότερο την υπόθεση ότι τα άρθρα των Συνιστολόγων αξίζει τον κόπο να τα διαβάσει κανείς!

Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό αγαπητοί αναγνώστες; Όταν ενίοτε δεν μας διαβάζετε και απογοητεύεστε από σκουπιδογράφους σε γειτονικά blogs, επικυρώνετε ουσιαστικά την υπόθεσή σας ότι στο Συνιστολόγιο γράφονται σπουδαία πράγματα (αρκεί, βεβαίως, να έχετε κάνει μια τέτοια υπόθεση!) Μαζί με την επικύρωση αυτή, ενισχύετε και την ορθοπρακτική επιλογή και απόφασή σας, να μας διαβάζετε στο μέλλον!

Υγ1. Και με όλα αυτά βεβαίως-βεβαίως, συμβάλλετε στο να τονώνεται η αυτοπεποίθηση και η πίστη των Συνιστολόγων στο (θεάρεστο) έργο τους…

Υγ2. Για τον λογικό αναγνώστη: Ενδέχεται το παρόν άρθρο να διαψεύδει ποππεριανώς την υπόθεση Η. Οπότε και θα αυτοκαταστραφεί μέσα σε 5 δεύτερα αφότου διαβάσετε το παρόν υστερόγραφο.

(Μπουμ!)