Όπως είπαμε στο προηγούμενο επεισόδιο, η έννοια του ασέμνου, μια αόριστη νομική έννοια, ανήκει στις ούτως ειπείν αοριστότερες εκ των αορίστων νομικών εννοιών και ως εκ τούτου μας ταλαιπωρεί. Η αοριστία της έχει εκφραστή στο διάσημο σχόλιο του Δικαστή Στιούαρτ στην υπόθεση Jacobellis κατά Οχάιο, πίσω από το οποίο κρύβεται μια αλήθεια:
I shall not today attempt further to define the kinds of material I understand to be embraced within that shorthand description; and perhaps I could never succeed in intelligibly doing so. But I know it when I see it, and the motion picture involved in this case is not that.
Δεν είναι και πολύ βαθιά νομικά αυτά βέβαια. Αλλά πράγματι οι περισσότεροι συμφωνούμε ως προς τι μας κάνει να ντρεπώμαστε στο γενετήσιο πεδίο, δεδομένης πάντα μιας συγκεκριμένης εν χρόνω κοινωνίας. Ας μην γελιώμαστε όμως: το άσεμνο και γενικά η πορνογραφία δεν βλάπτει κανένα, ιδίως δε δεν βλάπτει ούτε ενοχλεί όσους συναινετικά έρχονται σε επαφή μαζί του. Το πολύ πολύ να ενοχλή όσους δεν συνήνεσαν. Ωστόσο, η ντροπή και η γενετήσια αιδώς καθαυτάς δεν συνιστούν έννομα αγαθά άξια ποινικής προστασίας (στον βαθμό που δεν συνδυάζονται με κάποια σωματική επαφή), δεδομένου ότι αποτελούν απλώς εσωτερικά συναισθήματα που δεν επηρεάζουν την εξωτερική συμπεριφορά.
Άλλωστε, στον Ποινικό Κώδικα υπάρχει (κακώς;) ακόμη ένα σχετικό έγκλημα, η πρόκληση σκανδάλου του άρ. 353 παρ. 1 και 2 εδ. α΄ ΠΚ:
1. Όποιος δημόσια επιχειρεί ακόλαστη πράξη και προκαλεί μ’ αυτήν σκάνδαλο τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών.
2. Όποιος εν γνώσει προσβάλλει βάναυσα την αιδώ άλλου με ακόλαστη πράξη που ενεργείται ενώπιόν του τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι έξι μηνών ή με χρηματική ποινή.
Από την στιγμή λοιπόν που γίνεται νομολογιακά δεκτό ότι “αμφότερες οι διατάξεις αυτές, όπως συνάγεται από τη διατύπωσή τους, διαφυλάσσουν τη δημόσια ηθική και αποβλέπουν κατ’ αρχή στην προστασία του γενικού συμφέροντος του κοινωνικού συνόλου και όχι του καθενός ατόμου” (ΑΠ 10/2011), έπεται ότι μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτές. Το άσεμνο πράγματι μπορεί να προσβάλλη την γενετήσια αιδώ πολλών ανθρώπων, και όχι μόνο των σεμνότυφων (ας σκεφτούμε κάποιους που επιδίδονται στην πράξη μπροστά στην είσοδο του σπιτιού μας). Ωστόσο, όταν ο λόγος είναι περί ασέμνων ως αναπαραστάσεων που τιμωρούνται προς διαφύλαξη της δημόσιας ηθικής (της ποιας;), χωρίς μάλιστα “να είναι αναγκαίο να προσβληθεί η αιδώς ενός ή περισσοτέρων προσώπων καθορισμένων ή όχι”, και όχι για άσεμνα τα οποία εισβάλλουν τρόπον τινά στην ιδιωτικότητα του συγκοινωνού (με το να υποχρεώνουν π.χ. το οπτικό του πεδίο να τα συμπεριλάβη απροειδοποίητα), είναι σαφές ότι δεν αναφερόμαστε πλέον σε φιλελεύθερη προστασία εννόμων αγαθών, έστω υπερατομικών, αλλά σε ηθικιστική επιβολή της πλειονοτικής άποψης επί του γενετήσιου πεδίου.
[Σημαίνουν άραγε τα ως άνω ότι η εγκληματοποίηση του άρ. 353 ΠΚ περί πρόκλησης σκανδάλου με ακόλαστες πράξεις είναι ασφαλώς θεμελιωμένη; Ας το εξετάσουμε κάποια άλλη φορά, ιδίως ενόψει μιας εκδοχής της ιδιωτικότητας ακόμη και στον δημόσιο χώρο. Είναι πάντως οριακή].
Ιδίως η άσεμνη απεικόνιση δεν αποτελεί παρά μια μορφή πραγμάτωσης της ελευθερίας της έκφρασης στο γενετήσιο πεδίο, που συχνά συνδυάζεται με την επαγγελματική ελευθερία. Ο ερωτισμός εκφράζεται με πολλούς τρόπους, πρόστυχους ή ξεπρόστυχους, εκλεπτυσμένους ή μπρουταλιάρικους. Καθήκον του ποινικού νόμου δεν είναι να επιβάλλη ένα εξ αυτών εις βάρος των άλλων, την σεμνότητα έναντι της εξαλλοσύνης ή την μονογαμία έναντι της παρτουζοποιίας. Ούτε καν να προφυλάξη έναν ενήλικο από τα τούρπια, πλην χουμάνα, που είναι η κοινή μοίρα όλων μας.
Κάποιοι κανόνες πρέπει πράγματι να υπάρχουν ως προς την πρόσβαση των ανηλίκων στην πορνογραφία. Όχι βέβαια κανόνες που να γεννώνται από τον γνωστό ηθικό πανικό που συνηθίζει να μας δέρνη κάθε φορά που γίνεται λόγος για την προστασία των ανηλίκων. Ας πληροφορηθούν οι τεκνοφύλακες ότι από το 15ο έτος της ηλικίας του καθένας μας είναι γενετησίως ενήλικος και ότι είναι ηλίθιο ουτοπικό (και επιβλαβές!) να προσπαθής να αποκλείσης τους εφήβους από τις τσόντες. Κάπως καλύτερη σύνδεση με την πραγματικότητα θα μας ωφελούσε όλους.
Μετά ταύτα, θεωρώ ότι η αναμόρφωση του περί ασέμνων νόμου επιβάλλεται ως προς τα εξής σημεία:
1. Κατάργηση κάθε ποινικής διάταξης,
2. Περιορισμός της ελεύθερης πρόσβασης στην πορνογραφία μόνο στους ανηλίκους κάτω των 15 ετών.
Και πάει κι αυτό το νομικό απολίθωμα.