Πριν χρόνια και καιρούς είχα ασχοληθή με το ζήτημα της αναγκαστικής σίτισης απεργών πείνας που δεν τυγχάνουν κρατούμενοι σε μια μνημειώδη ανάρτηση, που συμπληρώθηκε με μια μνημειωδέστερη συζήτηση στα σχόλια. Αίφνης, προέκυψε στην (ακροαριστερή) επικαιρότητα νέα περίπτωση απεργίας πείνας με τον Νίκο Ρωμανό. Ερωτάται λοιπόν ολίγον διαφοροποιημένα:
επιτρέπεται η αναγκαστική σίτιση κρατούμενου απεργού πείνας;
[άσχετο, πώς μου ήρθε τώρα: ο τέως απεργός πείνας Σακκάς με τις μη αναστρέψιμες βλάβες πού να είναι, χάθηκε αυτό το παλληκάρι, ώπα, θυμήθηκα, την έχει κοπανήσει]
Το θέμα ρυθμίζεται στον Σωφρονιστικό Κώδικα στα άρ. 31 παρ. 3 και 29 παρ. 3:
Αν ο απεργός περιέλθει σε κατάσταση άμεσου κινδύνου ζωής ή σοβαρής και μόνιμης βλάβης της υγείας του εφαρμόζεται ανάλογα η διάταξη του άρθρου 29 παράγραφος 3 του παρόντος. Για τη φύση και την έκταση των μέτρων συνεκτιμώνται η προσωπικότητα του κρατουμένου, οι επιδιώξεις του και η σταθερότητα της απόφασής του.
Αν ο κρατούμενος δεν βρίσκεται σε κατάσταση να συναινέσει ή αρνείται τη συναίνεσή του σε ιατρική πράξη κατά την προηγούμενη παράγραφο, η οποία πράξη κρίνεται αναγκαία για την υγεία του, ο αρμόδιος δικαστικός λειτουργός διατάσσει τη λήψη των κατάλληλων κατά περίπτωση μέτρων.
Εισαγγελική διαταγή λοιπόν και τα σκυλιά δεμένα. Κανείς όμηρος του κράτους δεν (πρέπει να) πεθαίνει στα χέρια του. Η εναλλακτική δεν είναι, όπως φαντασιώνονται μερικοί, η ικανοποίηση του αιτήματος του απεργού, που δεν είναι καν στο χέρι του εισαγγελέα ή των φρουρών του, αλλά κάτι πολύ πιο απλό και τελειωτικό κάθε απεργίας: ο θάνατος του κρατουμένου.
Δεν είναι όμως τάχα όλα αυτά σημάδια ενός αυταρχικού κράτους, δεν συνιστούν βασανιστήρια, δεν ζούμε μια δεύτερη Βαϊμάρη, δεν απαγορεύονται από διεθνείς συμβάσεις, δεν τα έχει καταγγείλει η Ναόμι Κάμπελ;
Εμ, όχι.
Όχι στην Γερμανία τουλάχιστον, όπου ο γερμανικός σωφρονιστικός κώδικας επιτρέπει την αναγκαστική σίτιση κρατουμένων (αν και δεν την επιβάλλει).
Ειδικώτερα, το άρ. 101 του γερμΣωφρΚ προβλέπει:
(1) Medizinische Untersuchung und Behandlung sowie Ernährung sind zwangsweise nur bei Lebensgefahr, bei schwerwiegender Gefahr für die Gesundheit des Gefangenen oder bei Gefahr für die Gesundheit anderer Personen zulässig; die Maßnahmen müssen für die Beteiligten zumutbar und dürfen nicht mit erheblicher Gefahr für Leben oder Gesundheit des Gefangenen verbunden sein. Zur Durchführung der Maßnahmen ist die Vollzugsbehörde nicht verpflichtet, solange von einer freien Willensbestimmung des Gefangenen ausgegangen werden kann.
Και νά’ταν μόνο αυτό. Και ο γαλλικός ΚώδΠοινΔικονομ επιτρέπει την αναγκαστική σίτιση απεργών πείνας. #μόνο_στην_Ελλάδα #βασανιστήρια #άσε_ρε
Πράγματι, στο άρ. D364 ΚΠοινΔ προβλέπεται ότι:
Si un détenu se livre à une grève de la faim prolongée, il ne peut être traité sans son consentement, sauf lorsque son état de santé s’altère gravement et seulement sur décision et sous surveillance médicales.
Έχει κι άλλο ακόμα. Πάρτε και ισπανικό άρ. 210 ΣωφρΚ:
1. El tratamiento médico-sanitario se llevará a cabo siempre con el consentimiento informado del interno. Sólo cuando exista peligro inminente para la vida de éste se podrá imponer un tratamiento contra la voluntad del interesado, siendo la intervención médica la estrictamente necesaria para intentar salvar la vida del paciente y sin perjuicio de solicitar la autorización judicial correspondiente cuando ello fuese preciso. De estas actuaciones se dará conocimiento a la Autoridad judicial.
Δεν τελειώσαμε όμως. Η αναγκαστική σίτιση απεργών πείνας έχει κριθή σύμφωνη με την ΕΣΔΑ. Και όχι με μία μόνο απόφαση. Πάμε:
Υπόθεση Nevmerzhitsky [δεν έχω ιδέα πώς προφέρεται αυτό] κατά Ουκρανίας (Απρ 2005), παρ. 94:
The Court reiterates that a measure which is of therapeutic necessity from the point of view of established principles of medicine cannot in principle be regarded as inhuman and degrading. The same can be said about force-feeding that is aimed at saving the life of a particular detainee who consciously refuses to take food. The Convention organs must nevertheless satisfy themselves that the medical necessity has been convincingly shown to exist (see Herczegfalvy v. Austria, judgment of 24 September 1992, Series A no. 244, p. 26, § 83). Furthermore, the Court must ascertain that the procedural guarantees for the decision to force-feed are complied with. Moreover, the manner in which the applicant is subjected to force-feeding during the hunger strike shall not trespass the threshold of a minimum level of severity envisaged by the Court’s case law under Article 3 of the Convention. The Court will examine these elements in turn.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση η Ουκρανία καταδικάστηκε τελικά, επειδή κρίθηκε ότι ο τρόπος εφαρμογής ιν κονκρέτο της αναγκαστικής σίτισης αντέκειτο στην ΕΣΔΑ. Για να μην νομίση όμως κανείς ότι είναι πολύ αυστηρή η νομολογία του δικαστηρίου, πάρτε και μια περσινή απόφαση:
Υπόθεση Rappaz κατά Ελβετίας, παρ. 65:
Concernant, finalement, la question spécifique de l’alimentation forcée d’un détenu en grève de la faim, la Cour rappelle que, s’agissant d’une mesure dictée par une nécessité thérapeutique selon les conceptions médicales établies, elle ne saurait en principe passer pour inhumaine ou dégradante, moyennant le respect des conditions énumérées dans son arrêt Nevmerjitski c. Ukraine (no 54825/00, § 94, CEDH 2005‑II (extraits)). A cet égard, la Cour doit tout d’abord s’assurer que la nécessité médicale ait été démontrée de manière convaincante. Il lui incombe ensuite de vérifier qu’il existe des garanties procédurales accompagnant la décision d’alimentation de force et que celles-ci aient en l’espèce été respectées. Enfin, la manière dont un requérant est alimenté de force pendant sa grève de la faim ne doit pas représenter un traitement dépassant le seuil minimum de gravité exigé par l’article 3 de la Convention.
Σε τούτη δω την περίπτωση, η προσφυγή κρίθηκε απαράδεκτη.
Τι μένει ακόμα να πούμε για το γουαντάναμο του ΓΝΑ Γεννηματά; Λίγα πράγματα.
Πρώτον:
Και δεύτερον:
Παρατηρώ ότι κάποιοι διαπρύσιοι υπερασπιστές των δικαιωμάτων των κρατουμένων δεν επιδεικνύουν την ίδια ευαισθησία που τους χαρακτηρίζει στο θέμα των εκπαιδευτικών αδειών, όταν κρατούμενοι βουλευτές δεν μετάγονται για να ψηφίσουν σε κρίσιμες ψηφοφορίες. Χμ.
Μην σας πούνε και ισαπεχιστές, προσοχή.
Απαντώ εδώ σε σχόλια του Ηλία από εδώ:
Ναι, και; Είναι κάπου γραμμένο ότι είμαστε εξ ορισμού με τον αδύναμο;
Αν την απεργία πείνας έκαναν τα βόδια οι ΧΑίτες; Αν το αίτημα του νεόφυτου σπουδαστή Ρωμανού δεν ήταν η εκπαιδευτική άδεια, αλλά να σιτίζεται στο πρυτανείο;
Αυτό όμως είναι κάτι που αφορά εξίσου την Βίκυ Σταμάτη και τον Νικο Ρωμανό. Αφορά κάθε κρατούμενο που υποβάλλεται (παρά την θέλησή του;) σε ιατρική μεταχείριση. Δεν είναι δηλαδή ειδικό πρόβλημα της απεργίας πείνας.
Αυτό θα μπορούσε να γίνη βασικά αν ο κρατούμενος υποβαλλόταν σε αναγκαστική σίτιση χωρίς ιατρική ένδειξη. Αλλά εσύ γιατί νομίζεις ότι περιμένανε μέχρι να φτάση η κατάσταση στο μη περαιτέρω; Για να δώσουν πόνο στον λαό του φουμπού; Άλλωστε, ο Ρωμανός στην κατάστασή του λογικά είναι κατεσταλμένος και, αν είναι, δεν μπορεί να συναινέση ούτε να μην συναινέση. Εφαρμόζεται το άρ. 12 παρ. 3 Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας: δεν απαιτείται συναίνεση.
Έστω μια οργάνωση τζιχαντιστών που επιδιώκει την εφαρμογή της σαρίας στην Ελλάδα. Απειλούν ότι, αν δεν πραγματοποιηθή το αίτημά τους, θα αυτοκτονή κάθε μέρα ένας τους. Ήδη οι πρώτοι 30 από δαύτους έχουνε καταφύγει στα Ζωνιανά και στην Κερατέα, ώστε να διαφύγουν την κρατική εξουσία. Το αίτημα δεν εισακούεται από την κακιά εξουσία και έτσι οι αδύναμοι τζιχαντιστές αρχίζουν να αυτοκτονούν, κάνοντας το σώμα τους οδόφραγμα.
Τι οφείλει να πράξη το κράτος; Α. Τίποτα. Β. Να ενδώση.
Η απεργία πείνας είναι απλώς ένα μέσο, τίποτε άλλο. Αν θες πολιτική συζήτηση, έμπλεξε και τον σκοπό της.
Α, απαντάς μόνο σου: σαρία λοιπόν.
Υποστηρίζω αυτό: οι απεργίες πείνας από μόνες τους δεν είναι ούτε καλές ούτε κακές. Είναι εντυπωσιακές. Και προσφέρονται για κομματική εκμετάλλευση για αυτόν τον λόγο.
Και, να μην ξεχάσω: Όσο εγώ παίρνω το μέρος της εξουσίας, άλλο τόσο προφανώς και οι ρωμανισταί παίρνουν το μέρος του εγκλήματος. Αμφίστομος αυτή η μάχαιρα.
Ακριβώς το αντίθετο! Ο ιατρός θεραπεύει τον ασθενή που έχει μπροστά του, που δεν μπορεί κατά πάσα πιθανότητα να εκφράση συναίνεση, χωρίς να τον απασχολούν τα πολιτικά παιχνίδια που παίζονται στην πλάτη του. Τον θεραπεύει, είτε αυτό συμφέρει τον ΣΥΡΙΖΑ είτε την ΝΔ. Επειδή αυτό είναι το καθήκον του.
Υπάρχουν κι άλλες περιπτώσεις αναγκαστικής σίτισης που έφτασαν στο ΕΔΔΑ.
Μία είναι η Ciorap εναντίον της Μολδαβίας που δικαιώθηκε. Ας δούμε όμως τι γράφει, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, το ΕΔΔΑ:
Ξεκάθαρα λοιπόν το ΕΔΔΑ αποδέχεται την πρακτική κι ορίζει τα πλαίσια στα οποία επιτρέπεται να χρησιμοποιείται. Δεν ξέρω τι θα έκανε αν ένα κράτος άφηνε να πεθάνει απεργός πείνας. Είναι άλλο ζήτημα αυτό.
Υπάρχει ακόμα η Özgül v. Turkey που απορρίφθηκε γιατί:
Θανάση, θα ήταν πολύ πιο τίμιο να βρεις το κουράγιο και να γράψεις στα ίσια: “δεν θέλω να ηρωοποιηθεί ο Ρωμανός (τώρα) και οι μετανάστες στην Υπατία (τότε)”. Έτσι τουλάχιστον θα είναι ειλικρινές. Όμως δεν το κάνεις, το θέτεις γενικά ώστε να συναχθούν τα συγκεκριμένα συμπεράσματα με ισχύ οικουμενικής επιχειρηματολογίας (είναι κι αυτό μια στάσις, νιώθεται…). Τα κείμενά σου δεν στέκουν αν θες να μιλήσεις γενικά για την αναγκαστική σίτιση. Και το λέω έχοντας επίγνωση ότι υπάρχουν απεργίες και απεργίες πείνας. Άλλες είναι θεατρικές, άλλες γνήσιες, άλλες επιπόλαιες, άλλες δίκαιες… τα πάντα όλα υπάρχουν εκεί έξω.
O απεργός δεν θέλει να πεθάνει (τις περισσότερες φορές). Θέλει να ζήσει και να ικανοποιηθούν τα αιτήματά του. Ούτε ο αντίπαλός του τον θέλει νεκρό (τις περισσότερες φορές). Τον θέλει ζωντανό και χωρίς να ικανοποιηθούν τα αιτήματά του. Οπότε ο απεργός κάνει ακριβώς αυτό, φέρνει το θέμα του στη δημοσιότητα και απευθύνεται σε όλους μας, ζητάει να κρίνουμε την περίπτωσή του, αν ο ενδεχόμενος θάνατός του θα είναι “αυτοκτονία” ή ”δολοφονία”. Αν πολλοί από μας τη βρούμε δίκαιη, ο αντίπαλος θα πιεστεί από μαζικές φωνές που θα βλέπουν τον θάνατο ως “δολοφονία” (“το κρίμα στο λαιμό σας, το αίμα του βαραίνει εσάς”). Το αντίθετο αν αδιαφορήσουμε ή βρούμε την περίπτωσή του επιπόλαια. Όπως εσύ για τον Ρωμανό και την Υπατία. Τις έκρινες, τις βρήκες επιπόλαιες και τις βλέπεις ως “αυτοκτονία”. Είναι δικαίωμά σου, όπως είναι δικαίωμα αλλονών να τις κρίνουν διαφορετικά. Όμως έχω τεράστια ένσταση αν το θέτεις γενικά, οικουμενικά, παντού και πάντα “ο απεργός έχει δόλο αυτοκτονίας” (τι έκφραση είναι αυτή, “δόλος αυτοκτονίας”; Δεν την έχω ξανακούσει. Στο Google που το κοίταξα δεν τη βρήκα πουθενά παρά μόνο στο κείμενό σου. Γκουγκλικώς τουλάχιστον είναι trademark Thanasis αυτή η έκφραση).
Διότι εκεί ακριβώς είναι όλα τα λεφτά σε μια απεργία πείνας!
Είναι “αυτοκτονία” ή ”δολοφονία”; Αυτό ακριβώς είναι το θέμα! Και καλείται να κρίνει ο κάθε Θανάσης, Ηλίας, Γιάννης, Μαρία, όλοι. Δημοκρατικό. Καταλαβαίνεις, ελπίζω, ότι αυτά απαντάνε στις θέσεις σου, κι ότι τα κείμενά σου είναι πολύτιμα, όχι ως “περί αναγκαστικής σίτισης”, αλλά ως “η άποψη εμού του ιδίου περί αναγκαστικής σίτισης στην περίπτωση της Υπατίας και του Ρωμανού”:
– “Είναι κάπου γραμμένο ότι είμαστε εξ ορισμού με τον αδύναμο;”. Όχι, όπως δεν είναι κάπου γραμμένο ότι είμαστε εξ ορισμού με τον ισχυρό. Καλούμαστε όλοι να κρίνουμε τη συγκεκριμένη κάθε φορά υπόθεση. Ο πιτσιρικάς που κατεβαίνει σε απεργία πείνας επειδή του χάλασε το κινητό ή τον παράτησε η γκόμενα, θα εισπράξει γενική αδιαφορία. Προφανώς έτσι βλέπεις τον Ρωμανό και τους μετανάστες στην Υπατία.
– “Αν την απεργία πείνας έκαναν τα βόδια οι ΧΑίτες; … μια οργάνωση τζιχαντιστών που επιδιώκει τη σαρία; … ο Ρωμανός ζητούσε να σιτίζεται στο πρυτανείο;”. Ας κατεβούν λοιπόν όλοι αυτοί σε απεργία πείνας με τα αιτήματά τους, κι ας τους κρίνει ο καθένας μας. Δημοκρατικό. Ο καθένας μας θα δει την περίπτωση ως δίκαιη ή επιπόλαια, θα εξοργιστεί ή δεν θα εξοργιστεί, θα κρίνει ότι έχουμε “δολοφονία” ή ”αυτοκτονία”. Προφανώς έτσι βλέπεις τα αιτήματα του Ρωμανού (“θέλει να σιτίζεται στο πρυτανείο”), έτσι είδες και τους μετανάστες στην Υπατία (“ζητάνε εξωφρενικά πράγματα”).
Θέλω να πω όμως και κάτι ακόμα, κι εδώ θέλω να μ’ ακούσεις.
1) Δόλος αυτοκτονίας: Ο απεργός γνωρίζει ότι η απόφαση του, πέραν ενός ορίου, οδηγεί μετά βεβαιότητας σε βλάβη, αναστρέψιμη ή μόνιμη, μερική ή καθολική, της υγείας του και έχει αποδεχτεί(αν δεν επιδιώκει, οπότε νομίζω αλλάζει ο βαθμός του δόλου) το γεγονός αυτό.
Στρυφνά νομικά του ΑΑ αυτά, γούγλισα κι εγώ να βρω τον ορισμό του δόλου, αλλά με μια δεύτερη ανάγνωση βλέπω ότι επεξηγεί την έννοια.
2) Η συζήτηση δεν είναι περί του δικαίου των αιτημάτων των απεργών, αλλά περί της ύπαρξης υποχρέωσης ή μη του κράτους να τους αφήσει να πεθάνουν. Μπορεί κάποιος να υποστηρίζει ότι έχουν ταυτόχρονα δίκιο οι απεργοί και το κράτος που τους κρατάει στην ζωή. Κάτι τέτοιο είχε γράψει στα σχόλια τότε ο ΑΑ πχ.
Εδώ θέλω να μ’ ακούσεις. Διότι κάτι ξέρω προσωπικά από απεργίες πείνας, η εμπειρία από τη μεριά του απεργού, ο αγώνας με τον εαυτό σου, πώς είναι 21 μέρες χωρίς φαγητό και 7 μέρες χωρίς νερό, ο σταματημένος χρόνος. Προσπάθησε λοιπόν να βγάλεις απ’ το μυαλό σου την Υπατία και τον Ρωμανό, δες γενικά την εμπειρία του απεργού:
Έχεις κάποια αιτήματα που αφορούν την αξιοπρέπειά σου, δοκιμάζεις να τα διεκδικήσεις με θεσμικούς τρόπους, συνεχώς σε εξαπατάνε, φτάνεις τελικά να σκέφτεσαι την απεργία πείνας.
Δεν προχωράς αμέσως σ’ αυτήν. Ποτέ δε γίνεται έτσι. Πίσω από κάθε απεργία πείνας προηγείται ένα μεγάλο διάστημα αναποφασιστικότητας, συνεχώς αμφιταλαντεύεσαι, μέρα και νύχτα. Πάντα έτσι γίνεται όταν προκύψει το ενδεχόμενο του θανάτου σου. Τη μια το αποφασίζεις, την άλλη το μετανιώνεις, τη μια είσαι ανίκανος γι’ αυτό, την άλλη πιστεύεις στον εαυτό σου, τη μια νιώθεις λιοντάρι, την άλλη νιώθεις κότα, τη μια λες “ελευθερία ή θάνατος”, την άλλη λες “ας ζήσω και σαν σκλάβος”, πιάνεσαι από κάτι που σου δίνει κουράγιο, τρομάζεις στη σκέψη ότι δε θα ξαναδείς τους ανθρώπους που αγαπάς, ελπίζεις ότι κάτι θα γίνει και θα φτιάξουν τα πράγματα, κοροϊδεύεις τον εαυτό σου, ασήμαντα γεγονότα σου δίνουν αυτοπεποίθηση, άλλα ασήμαντα γεγονότα σε ρίχνουν στην απελπισία, σε πιάνει μεθυστική χαρά που η αναξιοπρέπεια θα γίνει παρελθόν, σε πιάνει τρόμος στη σκέψη του θανάτου, συνεχώς και συνεχώς. Ώρα με την ώρα. Αλλάζεις θέσεις πιο γρήγορα κι απ’ τον Μπίστη.
Είναι σαν τον ήρωα πριν τη μάχη. Οι ατρόμητοι και λεοντόκαρδοι ήρωες υπάρχουν μόνο στις ταινίες. Οι πραγματικοί ήρωες στην πραγματική ζωή είναι κάπως έτσι πριν τη μάχη, τη μια απελπίζονται, την άλλη νιώθουν λιοντάρια, τη μια φοβούνται, την άλλη χαίρονται κ.λπ. Πάντα έτσι γίνεται όταν προκύψει το ενδεχόμενο του θανάτου σου. Σαν μια λοχεία. Σαν αυτό που περνάνε πολλές λεχώνες και πρέπει να παλαίψουν με τον εαυτό τους, μην τους πάρει από κάτω, μην αφεθούν στην επιλόχεια κατάθλιψη. Είναι μια φυσική λοχεία που θα την περάσουμε όλοι μας, όταν με το καλό προκύψει το ενδεχόμενο του θανάτου μας.
Άμα δεν το ζήσεις, δεν το καταλαβαίνεις. Έχω ακούσει αρκετές γυναίκες να λένε σε άντρες που έχουν άποψη για την εγκυμοσύνη, να τους λένε: “Δε μου λες, έχεις μείνει ποτέ έγκυος να δεις πώς είναι; Μείνε πρώτα κι έπειτα μίλα”.
Έρχεται λοιπόν η στιγμή, κάνεις το άλμα και προχωράς στην απεργία πείνας. Άμα το κάνεις αυτό, τότε δεν υπάρχει επιστροφή. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος, μόνο αν κάψεις τις γέφυρες πίσω σου. Ή ταν ή επί τας, ή θα ικανοποιηθούν τα αιτήματά σου και θα ζήσεις αξιοπρεπώς ή δεν θα ζήσεις καθόλου. Αν ξεκινήσεις απεργία πείνας με το σκεπτικό “θα φτάσω μόνο μέχρι το παρά πέντε για να τους τρομάξω”, τότε η ίδια η απεργία πείνας θα σε πετάξει έξω. Δεν γίνεται έτσι. Δεν υπάρχει επιστροφή στην προηγούμενη αναξιοπρεπή ζωή. Δεν παίζει ως ενδεχόμενο. Υπάρχει μόνο μπροστά. Όλα αυτά τα σκέφτεσαι ΣΥΝΕΧΩΣ κατά τη διάρκεια της απεργίας, κάθε ώρα και λεπτό. Είναι ένας μόνιμος αγώνας με τον εαυτό σου, μη σε πάρει από κάτω.
Ο αγώνας αυτός σταδιακά σταματάει. Περνάς σε άλλη κατάσταση. Σταδιακά αρχίζεις και νιώθεις αδύναμος. Είσαι μόνιμα σε λήθαργο. Μπορεί να έχεις πυρετό, μπορεί να είσαι σε αφυδάτωση – από απεργία σε απεργία κι από οργανισμό σε οργανισμό τα πράγματα διαφέρουν, όμως ο μόνιμος λήθαργος και η κούραση πρέπει να είναι κοινά. Κάπου στις 15 – 20 μέρες τελειώνει η γλυκόζη και το αποθηκευμένο λίπος, ο οργανισμός αρχίζει να καίει μυϊκούς ιστούς, ήπαρ, νεφρά και μυελό των οστών για να επιβιώσει. Αυτο-κανιβαλισμός, “τρώω τις σάρκες μου”, κυριολεκτικά, όμως από μέσα. Ο οργανισμός κανιβαλίζει την ίδια του την πρωτεΐνη. Όταν αρχίσει ο αυτο-κανιβαλισμός τότε το αίμα γεμίζει τοξίνες, το κεφάλι σφυροκοπάει, πονάς και στην πιο απλή κίνηση, η κούραση γίνεται αφόρητη, θες να κοιμάσαι συνέχεια, ζαλίζεσαι, είναι κόπος να σταθείς όρθιος, ψήνεσαι στον πυρετό. Είναι κι ένα σοκ, ντρέπεσαι κιόλας που τα μαλλιά πέφτουν, το κρέας κρέμεται στα κόκαλα των ποδιών σαν ξεφούσκωτο μπαλόνι, το δέρμα γεμίζει σημάδια. Ντρέπεσαι να βλέπουν το σώμα σου, θες να το κρύβεις και να το σκεπάζεις. Ο χρόνος γίνεται κάτι διαφορετικό, δεν υπάρχουν πολλά πράγματα που ξεχωρίζουν τη μια μέρα από την άλλη, βιώνεις την κάθε μέρα σαν φωτοτυπία της προηγούμενης, σαν επανάληψη με μικρές διαφορές. Ο χρόνος γίνεται κυκλικός, σταματημένος. Σε μια τέτοια κατάσταση, δεν σκέφτεσαι όπως σκεφτόμαστε εμείς καθημερινά. Το μυαλό λειτουργεί διαφορετικά. Δεν σκέφτεσαι όπως εμείς τώρα που συζητάμε στο ίντερνετ. Μην θέσεις πολύπλοκα προβλήματα σε κάποιον μετά από 15-20 μέρες απεργίας πείνας, δεν θα μπορέσει καν να τα παρακολουθήσει. Μην τον προσεγγίσεις με τον συνηθισμένο, καθημερινό μας τρόπο. Η ζωή κι ο θάνατος αποκτούν διαφορετικό νόημα σε κάποιον που νιώθει το σώμα του να αυτο-τρώγεται. Οι στόχοι της απεργίας, τα αιτήματα που ζητάς να ικανοποιηθούν, αποκτούν διαφορετικό νόημα όταν έχει αρχίσει ο αυτο-κανιβαλισμός. Μπορείς μόνο να σκέφτεσαι δυο-τρία απλά πράγματα, μόνο το μπρα-ντε-φερ που κάνεις με τον αντίπαλο: ποιοι οι στόχοι σου, ποια η απάντηση του αντιπάλου, πόση συμπαράσταση έχεις, μέχρι εκεί.
Είναι σαν τον ήρωα μέσα στη μάχη. Άμα έκανες το άλμα, τότε υπάρχει μόνο μπροστά. Υπάρχει μόνο ο στόχος σου, τίποτα άλλο, η ζωή κι ο θάνατος αποκτούν διαφορετικό νόημα από κάποιο σημείο και μετά. Μόνο έτσι μπορείς να πολεμήσεις. Αλλιώς δεν θα ‘σαι επικίνδυνος για τον εχθρό. Η ίδια η μάχη θα σε πετάξει έξω.
Σκέψου λοιπόν τώρα ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΑΠΕΡΓΟΥ η αναγκαστική σίτιση. Είναι σαν να τραβάς με το ζόρι τον ήρωα μέσα από τη μάχη, να τον βάζεις σε μια δουλειά γραφείου. Παίρνεις έναν άνθρωπο που έδωσε φοβερό αγώνα με τον εαυτό του, πέρασε δέκα λοχείες μαζί, έζησε τρόμο, κατάθλιψη, ευτυχία, φόβο, αυτοπεποίθηση, λύπη, ντροπή, χαρά, πίκρα, δισταγμό, βιώνει έναν σταματημένο χρόνο, έφτυσε αίμα προκειμένου η ζωή κι ο θάνατος να αποκτήσουν άλλο νόημα, ώστε να υπάρχει μόνο ο στόχος και τίποτα άλλο, έτσι ώστε να είναι επικίνδυνος στον εχθρό… και τον βάζεις σε μια δουλειά γραφείου. Ναι μεν, του εξασφαλίζεις τη ζωή, του απομακρύνεις τον θάνατο, όμως η ζωή κι ο θάνατος γι’ αυτόν έφτασαν να έχουν άλλο νόημα. Αυτός θέλει μόνο να είναι επικίνδυνος στον εχθρό, να πετύχει τον στόχο της μάχης, όχι να βαράει σφραγίδες σ’ ένα γραφείο. Δεν θέλει ο χρόνος να ξαναγίνει γραμμικός. Έτσι είναι η αναγκαστική σίτιση από τη μεριά του απεργού.
Ακόμα χειρότερα, αν τον βασανίσεις κιόλας με την αναγκαστική σίτιση.
Οπότε λοιπόν, δες πόσα κενά άφησες που δεν βρήκες το κουράγιο να γράψεις στα ίσια: “Εγώ, ο Θανάσης, διαφωνώ με την απεργία πείνας του Ρωμανού και των μεταναστών στην Υπατία”. Έτσι τουλάχιστον θα ‘ταν ειλικρινές. Έχεις δικαίωμα στην άποψή σου (κι άλλοι έχουν δικαίωμα σε διαφορετική άποψη). Δες όμως και πόσες ασέβειες διαπράξατε κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Εσύ έγραψες στο προηγούμενο κείμενο: “O ιατρός επιτυγχάνει αυτό που και ο ίδιος ο απεργός πείνας επιθυμεί, να διατηρηθή στην ζωή, ώστε να μπορεί να απεργήση κι άλλο”
O Σωτήρης έγραψε: “Ερωτηση: αντι για αναγκαστικη σιτιση, αν βαλουν ενα ζουμερο μπριζολιδι μπροστα στον απεργο πεινας και φυγουν, υπαρχει περιπτωση να το αρνηθει?”
To μόνο που μαρτυρούν αυτά τα λόγια, ότι δεν ξέρετε για ποιο πράγμα μιλάμε, τι σημαίνει απεργία πείνας! Δηλαδή, ανάγετε την προσωπική σας δυσαρέσκεια για τη συγκεκριμένη περίπτωση της Υπατίας (και του Ρωμανού) σε οικουμενικές θέσεις. Δεν έχετε ιδέα τι σημαίνει απεργία πείνας!… Κι όπως λένε αρκετές γυναίκες σε άντρες, οι οποίοι εύκολα έχουν άποψη για τα θέματα της εγκυμοσύνης: “Δε μου λες, έχεις μείνει έγκυος να ξέρεις πώς είναι; Μείνε πρώτα και μετά μίλα”
Πριν διαβάσω και απαντήσω στα δικά σου, Ηλία, σου παραθέτω κάτι που μου έγραψε ο Τάλως στο φβ, που ίσως κατά τύχη καλύπτει κάποια πράγματα:
Έτσι απλά: ήταν μεγάλο παιδί και ανέλαβε τις συνέπειες των πράξεών του. Μετά από 66 μέρες απεργία πείνας μπορούσε κατά Τάλω να σχηματίση ελεύθερη βούληση, κι αν δεν μπορούσε, τον δέσμευε εξίσου η βούληση που είχε σχηματίσει 66 μέρες πριν. (αν τον ρωτήσω βέβαια τον Τάλω αν ο Σαντς ήθελε να αυτοκτονήση μάλλον όχι θα μου πη…) Και όλα αυτά όχι από κανένα ακροφιλελεύθερο, που τα ανάγει όλα στην ατομική ευθύνη και στις ελεύθερες επιλογές, αλλά από ένα κρατιστή, που δεν δέχεται (πιθανόν ορθώς) ότι ο εργαζόμενος διαπραγματεύεται ελεύθερα τον μισθό του.
Πες μου τώρα ποιος σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ποιος θέλει νεκρούς και ήρωες και ποιος εργαλειοποιεί τον απεργό πείνας.
Ηλία,
Καταρχάς, εγώ έγραψα για την αναγκαστική σίτιση δύο άρθρα, όπου το θέμα δεν ήταν ο σκοπός της απεργίας πείνας, αλλά ήταν, μάντεψε, αυτό που έλεγε ο τίτλος τους: η αναγκαστική σίτιση.
Να βρω το κουράγιο; Με διαβάζεις εδώ και κάμποσα χρόνια. Γράφω και υπογράφω με το όνομα μου. Έχω υποστηρίξει κατά καιρούς απόψεις που συμφέρουν τους Σιχ, τους ΧΑίτες, τους Αλβανούς, τους πορνογράφους ανηλίκων, τους αιμομίκτες και, ναι, ακόμα και τους ΣΥΡΙΖΑίους. Αν έχω κερδίσει κάτι, είναι να μην μου αμφισβητήται η παρρησία.
Μα σε αυτό εδώ απλώς διατάξεις παραθέτω, ρε Ηλία, προς γνώσιν και διαφώτισιν!
Τώρα όμως μετακινήθηκες από την αρχική σου θέση και έρχεσαι στα νερά μου: δεν είμαστε πάντα με τον απεργό, γιατί η απεργία είναι απλώς ένα εργαλείο. Εξετάζουμε τον σκοπό της.
Η κρίση μου είναι νομική. Δεν υπάρχει χώρος για τάχα δολοφονία, αυτά είναι για τα πρωτοσέλιδα της Αυγής.
Και δεν είναι η μόνη :-) Οιονεί δόλος αυτοκτονίας ακριβέστερα. Σε απλά ελληνικά: θέλει ή δεν θέλει ο απεργός να αποβιώση.
Ως δολοφονία μπορεί να κριθή μόνο από όσους θεωρούν ανθρώπινο δικαίωμα την πρόσβαση στο φβ.
Το τι λέει η γαλλική ή ισπανική νομοθεσία δύσκολα μπορεί να χαρακτηριστή “δική μου άποψη”.
Θα μπορούσαμε όμως να συμφωνήσουμε στο θέμα της αναγκαστικής σίτισης ότι είμαστε με τον νόμο. Ανεξάρτητα με το ποιον τυχαίνει να συμφέρη στην συγκεκριμένη περίπτωση.
Θα συνεχίσω αργότερα.
Επειδή διαβάζω κάτι περίεργα περί αντίθεσης του ΟΗΕ στην αναγκαστική σίτιση, από ανθρώπους που κάποτε υπήρξαν σοβαροί, ας αφήσουμε τις ανακοινώσεις αργόσχολων ακριβοπληρωμένων γραφειοκρατών στη ΝΥ κι ας δούμε τι κάνει στην πράξη ο ΟΗΕ:
http://www.theguardian.com/world/2006/dec/07/balkans.warcrimes
Εδώ η ολλανδική γνωμοδότηση. Λέει τα ίδια με όλους τους υπόλοιπους(είναι pdf εικόνας και το copy-paste δεν λειτουργεί δυστυχώς).
Πιο πολύ επί της ουσίας τώρα:
Το ερώτημα δεν είναι αν πρέπει να σεβαστούμε την αυτονομία του απεργού πείνας και την απόφαση του ως αποτέλεσμα της ελεύθερης βούλησης του. Αν συντρέχουν όλες αυτές, εξυπακούεται ότι πρέπει να τις σεβαστούμε. Γι’αυτό κανείς δεν συζητάει την αναγκαστική σίτιση την πρώτη ή την δεύτερη μέρα της απεργίας πείνας. Τότε θα ήταν καταφανέστατα απαράδεκτες.
Το ερώτημα είναι αν έχει ελεύθερη βούληση τη στιγμή που έχει φτάσει στο κατώφλι του θανάτου ή της μη αναστρέψιμης βλάβης. Δεν είναι εύκολο να υποστηρίζουμε από τη μία την πατερναλιστική επέμβαση λόγω χρονικών ασυνεπειών στην επιλογή και διαφόρων άλλων συμπεριφορικών περιορισμών κι από την άλλη να υποστηρίζουμε ότι ο απεργός πείνας που δυσκολεύεται να σκεφτεί καθαρά λόγω της εξάντλησης είναι απόλυτος κύριος του σώματος και της σκέψης του.
Κάθε υποχώρηση από την παραδοχή των πάντα και παντού ορθολογικών επιλογών ανοίγει την πόρτα στον πατερναλισμό. Οι απεργοί πείνας και η αναγκαστική σίτιση είναι μία περίπτωση του γενικού κανόνα.
Πριν προχωρήσω στην απάντηση προς τον Ηλία, αναφέρω τις εξελίξεις, μιας και αρχίσαμε την ανεκδοτολογία.
Γνώρισα συμπτωματικά λοιπόν σήμερα ένα από τους γιατρούς που είχαν χειριστή απεργούς πείνας της Υπατίας. Όχι όλους προφανώς, κάποιους, τους οποίους είχανε διαμετακομίσει προληπτικά κατ’ ουσίαν, γιατί είχανε αρκετές μέρες λιγώτερες από τον Ρωμανό. Τα σχόλια του γιατρού ήταν τα εξής:
-Αν τους έδινες ένα σάντουιτς, θα το έτρωγαν.
-Ένας τουλάχιστον έκλεβε, γιατί δεν είχε κετονικά σώματα στα ούρα.
-Την απεργία πείνας συντόνιζαν, για να το πω κομψά, οι αλληλέγγυοι. Αυτοί ήταν πάντα δίπλα τους, πάντα πάνω από τους γιατρούς και δεν επέτρεπαν ενοχλητικές ερωτήσεις. Δεν θέλω να αναφέρω τις ακριβείς διατυπώσεις, για να μην με λέτε παλιοχαρακτήρα.
Πέρα από αυτά όμως, που δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τα πιστέψουμε, αφού δεν τα επιβεβαιώνει και το λεφτ.γρ, εκείνο που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι ο γιατρός έπιασε με την μία και μόνος του αυτό που εσύ, Ηλία, κάνεις πως δεν καταλαβαίνεις. Όταν τον ρώτησε μια φίλη τι θα έκανε αν ήταν οι συγκεκριμένοι απεργοί πείνας σε πιο τελικό στάδιο, απάντησε ότι από ένα σημείο και μετά αυτό είναι αυτοκτονία.
Και όποιον αυτοκτονεί, τον σώζω.
Τον συγκεκριμένο απεργό πείνας πάντως μια χαρά ικανό να λαμβάνει αποφάσεις τον βλέπω προς ώρας. Οπότε να μην σιτιστή αναγκαστικά. Σκληρό αλλά να ακουστή.
https://www.youtube.com/watch?v=Q7rc1LZAPQo
Και για όποιον έχει αμφιβολίες για τη γνησιότητα, ιδού και φωτογραφίες. Αν ο δρομογράφος λέει ψέματα, ψέματα λέω κι εγώ.
https://twitter.com/dromografos/status/539082856078000128
https://twitter.com/dromografos/status/539081865400176641
Ένα γενικό σχόλιο. Ο υποψήφιος αυτόχειρας στρέφεται κατά του εαυτού του, αλλά αναλόγως του τρόπου που θα διαλεξει μπορεί να θέσει σε κίνυνο και τις ζωές άλλων. Δεν λέω μόνο γι’ αυτόν που πηδάει από το μπαλκόνι και πέφτει πάνω σε κάποιον ανυποψίαστο. Ή για τον ίδιο πάλι που παρασέρνει στην πτώση κάποιον που θα προσπαθήσει να τον σώσει.
Ακόμα και κάποιος που θα επιχειρήσει να απαγχονιστεί στο σπίτι του μπορεί γίνει αιτία να σκοτωθεί σε τροχαίο ο δυνητικός σωτήρας του.
Δεν ξέρω αν η απεργία πείνας είναι η μοναδική περίπτωση, αλλά δεν βλέπω πως μπορεί ένας απεργός πείνας να προκαλέσει βλάβη σε τρίτον.
Αυτό δεν το λέω προκειμένου να τοποθετηθεί η απεργία πείνας στο ψηλότερο σκαλοπάτι κάποιου βάθρου ηθικής των μέσων. Απλά μας επιτρέπει να πούμε ότι η αναγκαστική σίτιση δεν εξυπηρετεί την αποσόβηση κάποιου γενικού κινδύνου.
Θα πει ο οικοδεσπότης, μα κανείς δεν έθεσε τέτοιο ζήτημα. Κάνεις δεν το θέτει εδώ. Στην πράξη ο φυλακισμένος απεργός πείνας αμφισβητεί την κυριαρχία της φυλακής επί του σώματός του. Το συναντάμε και στις εκτελέσεις θανατοποινιτών, που όταν πάνε στραβά παρέχεται η αναγκαία ιατρική φροντίδα προκειμένου ο θανατοποινίτης να πεθάνει σύμφωνα με τον κανονισμό.
Επί του συγκεκριμένου, πόσο δύσκολο είναι να τον παραπέμψουν σε μια σχολή όπου θα μπορεί να παρακολουθεί εξ αποστάσεως;
Επί του συγκεκριμένου υπάρχουν δύο γενικά ερωτήματα:
1) Τον κρατάμε στη ζωή και με αναγκαστική σίτιση αν χρειαστεί;
Αυτό προσπαθεί να απαντήσει ο ΑΑ.
2) Πρέπει να ικανοποιηθεί το αίτημα του ή όχι;
Άλλη συζήτηση αυτή. Απ’όσο ξέρω προγράμματα εξ’αποστάσεως μάθησης υπάρχουν ελάχιστα σε ελληνικά ΑΕΙ. Και δεν ξέρω αν μπορεί να γίνει μεταγραφή στο ΕΑΠ που έχει τα περισσότερα.
Θα μπορούσαμε να συζητήσουμε για την δημιουργία τέτοιων προγραμμάτων κι άλλα ωραία, τεχνολογικά προοδευμένα, όπως πχ ο ηλεκτρονικός δαχτύλιος. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε όμως δεν ξέρω αν υπάρχει νομικό πλαίσιο.
Πραγματικά όμως κανείς δεν έθεσε τέτοιο ζήτημα, πώς σου ήρθε αυτό;
Και συνεχίζω με Ηλία:
Ενώ συμφωνώ πάντα να ακούμε προσεκτικά τι μας λένε οι αμέσως ενδιαφερόμενοι, όπως η μάνα του σκοτωμένου για την ποινή του φονιά, οι Κερατιώτες για τον ΧΥΤΑ, οι έγκυοι για την έκτρωση, δεν θεωρώ ότι έχουν εξ ορισμού δίκιο. Και τα ως άνω παραδείγματα το επιβεβαιώνουν.
Αλλά αν τους πη κανείς “πρώτα πήγαινε φαντάρος και μετά πες μας την άποψή σου για την ΑΟΖ” θα σε πούνε σεξιστή.
Τώρα ποιος γενικεύει; Όταν 9 στις 10 αυτοκτονίες, απόπειρες εννοώ, έχουν απλώς εκκλητική λειτουργία, γιατί να θεωρήσω ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο με την απεργία πείνας;
Μόλις χτες διέκοψε την απεργία πείνας ο Κωστάρης. Χτες.
Όπως “μήπως θες να διακόψης την απεργία” ας πούμε; Μήπως αν δεν μπορεί να τα παρακολουθήση, δεν είναι σε θέση και να πάρη τις σχετικές αποφάσεις;
Σημαίνει ήττα. Όπως λέω και στον Γιαννάκη: μερικές φορές κερδίζουμε, όταν παίζουμε, μερικές φορές χάνουμε. Αλλά ο Γιαννάκης είναι 6 και το μαθαίνει ακόμα.
Όσα λες είναι πολύ ενδιαφέροντα σαν προσωπική κατάθεση και μαρτυρία, αλλά ποτέ δεν τα αμφισβήτησα, όπως π.χ. δεν θα αμφισβητούσα ποτέ τον πόνο που ένιωσε ο Γιούκιο Μισίμα, όταν έκανε σεπούκου (ο οποίος, να το πούμε κι αυτό, αντί να αρχίση τα θεατρικά της απεργίας πείνας, προέβη σε ανέκκλητη διαδήλωση των αρχών του).
Ο Μισίμα όμως ήταν ένας ακραίος εθνικιστής Ιάπωνας, που ήθελε να καταργήση την δημοκρατία και να επαναφέρη δεν ξέρω και γω ποια εικόνα εθνικού κλέους είχε στο μυαλό του, υποθέτω κάποια που θα συμπεριελάμβανε βιασμούς Κορεατισσών και γενοκτονία των Κινέζων. Οπότε ο φρικτός πόνος που ένιωσε υποχωρεί: χωρίς τον σκοπό, το εργαλείο δεν σημαίνει τίποτα. Και εκείνος δεν μπορούσε να ζήση την ζωή του αλλιώς και εκείνου η αξιοπρέπεια είχε θιχτή κ.λπ. κ.λπ.
Εγώ ο Θανάσης δεν πιστεύω ούτε για ένα νανοδευτερόλεπτο ότι ο Ρωμανός θέλει τάχα να σπουδάση, βρίσκω εξαιρετικά ύποπτο το ξέπλυμά του από τα ΜΜΕ σχετικά με τον γάμο του και τις σπουδές του και θεωρώ ότι θα ήταν εντελώς εσφαλμένο να χορηγηθή εκπαιδευτική άδεια σε ένα αμετανόητο εγκληματία, μια άδεια που περιλαμβάνει μέχρι 15 μέρες στην εξεταστική και συνοδεύεται και από χρηματικό βοήθημα. Εναπόκειται άλλωστε στο κράτος να αποφασίζη αν θα χορηγούνται εκπαιδευτικές άδειες για να σπουδάσουν οι κρατούμενοι με δικά μας έξοδα στις βαθμίδες της μη υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Αντιθέτως, θεωρώ ότι πρέπει να του χορηγούνται τακτικές άδειες υπό ηλεκτρονική επιτήρηση.
Για τον Κωστάρη κρίνω ότι, επειδή έχει επιδείξει καλή διαγωγή και επειδή πρέπει να προστατευτή η εμπιστοσύνη του στην Πολιτεία, που του είχε ήδη χορηγήσει εκπαιδευτικές άδειες, πρέπει να συνεχίσουν να του χορηγούνται και εκπαιδευτικές άδειες.
Αλλά αυτό δεν ήταν το θέμα της ανάρτησης.
Ανέφερες πιο πάνω τον Μπόμπι Σαντς… Θανάση, δες, αντιγράφω από τη Wikipedia:
Εκεί ακριβώς είναι όλα τα λεφτά σε μια απεργία πείνας! Είναι αυτοκτονία ή δολοφονία; Όπως ακριβώς σε μια δίκη, όλα τα λεφτά είναι: η ιστορία που παρουσιάζει ο εισαγγελέας ή ο κατηγορούμενος; Χλεύασέ το όπως θες, “για τα πρωτοσέλιδα της Αυγής” ή οτιδήποτε, όμως εκ των πραγμάτων εκεί παίζεται όλο το παιχνίδι. Όχι επειδή το λέω εγώ ή ο Τάλως ή οποιοσδήποτε: εκ των πραγμάτων. Όμως άμα το θέτεις απ’ την αρχή “ο απεργός έχει δόλο αυτοκτονίας”, είναι σαν να λες “οι κατηγορούμενοι είναι πάντα ένοχοι”. Όπως βλέπεις από το άρθρο της Wikipedia, οι οικογένειες των νεκρών απεργών πείνας είχαν τεράστιες ενστάσεις με το “ο απεργός έχει δόλο αυτοκτονίας”…
Δεν καταλαβαίνεις πώς παίζεται αυτό το παιχνίδι; Παιχνίδι το οποίο εκ των πραγμάτων είναι πολιτικό:
– Αν είσαι ενάντιος, η αναγκαστική σίτιση είναι κάτι ουδέτερο, νομικό, ιατρικό, αμερόληπτο, αφόρτιστο από αξίες και πολιτικές σκοπιμότητες.
– Αν είσαι αλληλέγγυος, η αναγκαστική σίτιση είναι η πρόφαση που βολεύει την αδιαλλαξία της ισχυρής πλευράς ώστε να μην υποχωρήσει.
– Το ό,τι διαβάζω ένα κείμενο που βλέπει την αναγκαστική σίτιση ως κάτι ουδέτερο, νομικό, ιατρικό, μου δίνει πληροφορίες για τον συγγραφέα του, όχι για την αναγκαστική σίτιση.
– Το ίδιο ακριβώς αν διάβαζα ένα άλλο κείμενο που έβλεπε την αναγκαστική σίτιση ως πολιτικά φορτισμένο θέμα: κι αυτό θα μου έδινε πληροφορίες για τον συγγραφέα του, όχι για την αναγκαστική σίτιση.
Γενικά πάντα μιλώντας. Και έχοντας επίγνωση ότι υπάρχουν τα πάντα όλα εκεί έξω, απεργίες πείνας θεατρικές, γνήσιες, επιπόλαιες, δικαιότατες.
Ηλία,
οιονεί δόλος αυτοκτονίας είναι ένας τεχνικός όρος, μια συντομογραφία, που σε απλά ελληνικά σημαίνει ότι ο απεργός πείνας, ακόμη και αν δεν το επιδιώκη, γνωρίζη ότι με βεβαιότητα ή με πολύ μεγάλη πιθανότητα θα πεθάνη (από κάποιο σημείο και έπειτα προφανώς, όχι ας πούμε όταν χαιρετά τα φιλαράκια του από το παράθυρο). Υπάρχει κανείς αλληλέγγυος, από αυτούς που περιφρουρούν τις καταναγκαστικές απεργίες πείνας, που το αμφισβητεί έτσι διατυπωμένο; Καταλαβαίνω σαφώς την ανεπάρκειά του να αντιληφθή την συντομογραφία, δεν είναι δα και γιατρός παθολόγος να τα πιάνη τα νομικά έτσι εύκολα, αλλά επί της ουσίας δεν υπάρχει διαφωνία.
Από αυτό το σημείο και πέρα, υπάρχουν όσοι μπορούν να εξαγάγουν την λογική συνέπεια, ότι όλοι οι αποπειρώμενοι αυτοκτονία διασώζονται εξίσου και αδιακρίτως, χωρίς εξαιρέσεις για εκείνους των οποίων ο θάνατος θα ωφελούσε συγκεκριμένα κόμματα, εκείνοι που δεν μπορούν και εκείνοι που δεν θέλουν.
Θα έλεγες ποτέ “Το ότι διαβάζω ένα κείμενο που βλέπει την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή ως κάτι ουδέτερο, νομικό, ιατρικό, μου δίνει πληροφορίες για τον συγγραφέα του, όχι για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή”;
Λες ότι θες να εξετάσεις την αναγκαστική σίτιση ως κάτι ουδέτερο, νομικό, τεχνικό, ξέχωρο από το πολιτικό φορτίο που συνοδεύει πάντα μια απεργία πείνας. Κάτι σαν την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Μαζί σου, ας το κάνουμε λοιπόν μαζί:
ΚΑΤΕΥΘΕΙΑΝ έχω ένσταση με τη λέξη “αυτοκτονία”. Αν χρησιμοποιήσεις αυτή τη λέξη, τότε παύεις να είσαι ουδέτερος, παίρνεις θέση.
Δεν θα είχα πρόβλημα αν έγραφες “ο απεργός έχει επίγνωση για το ενδεχόμενο του θανάτου του” αντί για “δόλο αυτοκτονίας”. Ο απεργός, πράγματι, γνωρίζει ότι παίζει αυτό το ενδεχόμενο. Όπως κι ο ήρωας στη μάχη το γνωρίζει. Αυτό που αμφισβητούν οι αλληλέγγυοι είναι η λέξη “αυτοκτονία”. Η οποία φέρει και στίγμα, δεν είναι αθώα. Γι’ αυτούς είναι “αυτοθυσία” αντί για “αυτοκτονία”.
Και δεν είναι απλό το θέμα, Θανάση, δες το paper που αναφέρει η Wikipedia για τον Μπόμπι Σαντς και τους νεκρούς απεργούς του IRA, χθες βράδυ το κοιτούσα (η αιτία θανάτου είναι “starvation” ή “self-imposed starvation”;)
– Για την κυβέρνηση Θάτσερ, όλοι αυτοί αυτοκτόνησαν (self-imposed)
– Για τους μαχητές του IRA, όλοι αυτοί δολοφονήθηκαν από τη Θάτσερ.
– Όμως το paper λέει ότι υπήρξαν και διάφοροι θεολόγοι, ενάντιοι στην απεργία πείνας που καταφέρθηκαν δημόσια εναντίον της, οι οποίοι αρνήθηκαν να το δουν ως αυτοκτονία, ως self-imposed. Διαφωνούσαν με την απεργία πείνας, όμως δεν έκριναν ότι πρέπει να αποκλειστούν οι απεργοί από την πνευματική μέριμνα, τις τελετές, την εκκλησιαστική κήδευση (όπως γίνεται με τους αυτόχειρες).
Θες να ξαναδούμε τη συλλογιστική σου αφήνοντας όμως τα περί αυτοκτονίας; “Ο απεργός γνωρίζει ότι παίζει το ενδεχόμενο του θανάτου του”, κάπως έτσι.
Εγώ πάντα είμαι υπέρ των σημαινομένων, όχι των σημαινόντων, το πράγμα όμως δεν αλλάζει: ως ωργανωμένη κοινωνία έχουμε πάρει την ηθική και νομική απόφαση να διασώζουμε όσους πράττουν κάτι και γνωρίζουν ότι από αυτό το κάτι παίζει το (υψηλό) ενδεχόμενο του θανάτου τους. Αν κάποιος θέλη να ασκή την μικροεξουσία του επί των λέξεων, ονομάζοντας αυτοθυσία αυτό που κάνει ο Ρωμανός και αυτοκτονία αυτό που έκανε ο Μισίμα, αδιαφορώ. Στον ίδιο παρονομαστή εντάσσονται.
Θεωρώ ότι κάνεις έστω την προσπάθεια να δεις τα πράγματα από την άλλη πλευρά. Την προσπάθεια, μόνο. Γι’ αυτό και ενεπλάκησα στη συζήτηση, εξάλλου. Το να αδιαφορήσεις είναι δικαίωμά σου, από την αρχή ήταν. Καθώς και να παραβιάσεις τον Πρώτο Κανόνα.
Όπως έχεις τον Πρώτο Κανόνα του Αθανασίου (ή κάπως έτσι), έχω και τον Πρώτο Κανόνα του Ηλία: όχι ερμηνείες με “χαζούς, ανώριμους ανθρώπους που δεν καταλαβαίνουν, δεν βλέπουν τα αυτονόητα”. Είναι πάντα η εύκολη λύση να καταφεύγεις στους “χαζούς που δεν βλέπουν τα αυτονόητα”. Σημαίνει ότι κάτι σου λείπει, κάτι δεν έχεις πιάσει. Η εύκολη λύση ποτέ δεν είναι η σωστή.
“Θεωρώ ότι κάνεις έστω την προσπάθεια να δεις τα πράγματα από την άλλη πλευρά. Την προσπάθεια, μόνο. ” Αυτή είναι η προσπάθειά μου λοιπόν:
Elias, επειδή ζητάς τιμιότητα και να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, ως περιστασιακός επισκέπτης, έχω να σου πω τα εξής:
Το μόνο πράγμα που δεν έχει πει (πιστεύω) ο Θανάσης (δεν τον ξέρω προσωπικά παρά μόνο από τα blog) είναι ότι δεν είναι ότι είσαι χαζός αλλά πανέξυπνος. Πανέξυπνος σε σημείο μεγαλοφυΐας να παίζεις το παθητικό-επιθετικό παιχνίδι που παίζει και ο Ρωμανός. Πες μου πραγματικά πως συγκρίνεις έναν που πέφτει στη μάχη για να σκοτώσει ΞΕΚΑΘΑΡΑ (καλώς ή κακώς), έστω με ρίσκο τη ζωή του, με ένα εγκληματικό στοιχείο που γίνεται παθητικο-επιθετικός όταν στριμωχτεί, κακομαθημένο, κακοσυγκροτημένο μνησίκακο και εκδικητικό πλάσμα να λέει ότι αν δεν κάνει ο κόσμος αυτό που θέλω εγώ, θα σας κάνω να νιώσετε όλοι ενοχές με την ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ μου (και δεν εννοώ μόνο το Ρωμανό, δες π.χ. τον Μισίμπα τον φασίστα). Ναι, είναι αυτοκτονία, κάθε άλλη λέξη δίνει δικαίωμα στον παθητικο-επιθετικό να ασκήσει απόλυτη, φασιστικής μορφής εξουσία στους υπόλοιπους μέσω ενοχών. Δεν είναι ο ηρωισμός που τον σπρώχνει σε αυτήν την πράξη. Είναι τα εκδικητικά, μνησίκακα ένστικτά του.
Και το ίδιο κάνεις κι εσύ (αν και δεν το λες): “όποιος διαφωνεί μαζί μου θα είναι ένοχος για το θάνατο ενός αθώου παιδιού!”. Αυτός είναι ο αλτρουισμός και ηρωισμός που διδάσκεις? Εγώ βλέπω μόνο υποκρισία.
Βγες τουλάχιστον και πες τίμια πόσο μας μισείς.
Α, και ναι, δεν υπάρχει εγωισμός στη ψυχή του ανθρώπου ακριβώς όπως δεν υπάρχει και αλτρουισμός, για έναν και απλό λόγο: δεν υπάρχει το Εγώ ως ενιαίο ακέραιο κομμάτι. Είναι μια αυταπάτη. Το επιθετικό κομμάτι λοιπόν του Ρωμανού έχει τόσο μίσος, χολή και μένος για εκδίκηση που θυσιάζει το ίδιο του το σώμα, υποσιτίζοντάς το. Για έναν λόγο και μόνο: παθητική επίθεση, δηλαδή αυτοκτονία.
Αλλά ξέχασα, απαξιώνεις τη σύγχρονη ψυχολογία. Ενάντια στην εξουσία κι εκεί.
Γιάννη, προσπαθώ να βγάλω από τη συζήτηση τον Ρωμανό και να μιλήσω γενικά για τις απεργίες πείνας, όπως ακριβώς το θέτει ο Θανάσης. Το παιχνίδι του Θανάση παίζω.
Γενικά μιλώντας λοιπόν, αυτό είναι η απεργία πείνας, ένα ιδιότυπο μπρα-ντε-φερ: ποιος χρεώνεται τον θάνατο του απεργού; (και την όλη κακοπάθειά του, τις τυχόν βλάβες στην υγεία του). Είναι πολιτικό το ερώτημα. Ο απεργός αδικήθηκε, ή θεωρεί ότι αδικήθηκε, και προτάσσει εμφατικά: “ο θάνατός μου βαραίνει την ισχυρή πλευρά”. Η ισχυρή πλευρά προτάσσει ακριβώς το αντίθετο. Δες το λίγο στην πράξη, από το Biting at the Grave του Padraig O’Malley (μιλάει για τους Ιρλανδούς απεργούς):
Δες το και στην Αίγυπτο του 2011, ο Maikel Nabil Sanad λέει ακριβώς το ίδιο για τη δική του απεργία πείνας: Hunger Strike isn’t Suicide
Αυτό είναι η απεργία πείνας, όλες οι απεργίες πείνας, από τις πιο δίκαιες μέχρι τις πιο άδικες και επιπόλαιες. Ένα μπρα-ντε-φερ, η μια πλευρά λέει “δολοφονούμαι”, η άλλη πλευρά λέει “αυτοκτονείς”, κι ο κόσμος κρίνει. Τα υπόλοιπα που λες στο σχόλιο, δεν είμαι σίγουρος ότι τα καταλαβαίνω.
Προς όλους: αν θέλετε να μιλήσουμε ειδικά για τον Ρωμανό, τότε πείτε το ξεκάθαρα. Νόμιζα ότι η ανάρτηση έχει αφετηρία την αναγκαστική σίτιση (έτσι γενικά) και την απεργία πείνας (έτσι γενικά).
Αν απειλήσει να πέσει από τον 5ο όροφο φυλακισμένος διεκδικώντας την ικανοποίηση του όποιου αιτήματος του (είτε πρόκειται για την επαναπρόσληψη του καταδικασμένου για παιδεραστία φυλακισμένου στο Λύκειο θηλαίων είτε για την άδεια του άδικα καταδικασμένου από δικτατορικό καθεστώς φιλειρηνιστή πολιτικού κρατούμενο προκειμένου να παραβρεθεί στην κηδεία της μητέρας του) επιτρέπεται να τον σώσουν οι πυροσβέστες ή θα πρόκειται για περίπτωση βασανιστηρίου; Ποιο είναι το ηθικό χρέος των πυροσβεστών; Να τον αφήσουν να σκάσει σαν καρπούζι ή να θεωρήσουν πως αποτελεί δεοντολογικό ηθικό τους καθήκον να σώζουν (εφόσον έχουν την δυνατότητα) όποιον και αν επιχειρήσει να θέσει τέλος στη ζωή του – όποια και αν είναι τα αιτήματα του ή λόγοι που τον έθεσαν στην ειλικρινή ή μη απόπειρα;
Έπαν μπορούμε να ρωτήσουμε τον παρολίγο αυτόχειρα του λινκ αν αισθάνεται ότι τον βασάνισε το στρώμα της πυροσβεστικής.
http://www.iefimerida.gr/news/181256/stroma-tis-pyrosvestikis-esose-45hrono-sto-kentro-tis-athinas-eikones
Αυτός δεν είχε δόλο αυτοκτονίας, γιατί δόλο έχουνε μόνο οι κακοί άνθρωποι.
Θανάση, πες μου κάτι, θέλω να δω πώς το ερμηνεύεις αυτό με τη συλλογιστική σου:
Το Μανιπούρ (τυπικά ανήκει στην Ινδία) είναι ένα μέρος με πάμπολλες εθνοτικές μειονότητες, οι οποίες από παλιά θεωρούνταν ύποπτες από τις ινδικές κυβερνήσεις, «δεν είστε επαρκώς Ινδοί». Ουσιαστικά αυτόνομο ως το 1958, όταν η κυβέρνηση επέβαλε αυστηρό στρατιωτικό νόμο (= εξαφανίσεις, δολοφονίες, βασανισμοί, προσχηματικές δίκες κ.α.)
Τον Νοέμβριο του 2000, παραστρατιωτικοί άνοιξαν πυρ και σκότωσαν 10 ανθρώπους σε μια στάση λεωφορείου. Η Irom Sharmila ήταν μια απλή γυναίκα που ξεκίνησε απεργία πείνας μετά τη σφαγή ζητώντας την κατάργηση του στρατιωτικού νόμου.
Μετά από λίγες μέρες, οι αρχές την συνέλαβαν με την κατηγορία του «δόλου αυτοκτονίας», η οποία τιμωρείται με φυλάκιση 1 έτους στην Ινδία. Η ίδια αρνήθηκε την κατηγορία, «δεν θέλω ν’ αυτοκτονήσω, θέλω να καταργηθεί ο στρατιωτικός νόμος στο Μανιπούρ». Όλο το διάστημα της κράτησης συνέχισε την απεργία πείνας. Την κρατούσαν ζωντανή με την αγαπημένη σου αναγκαστική σίτιση.
Τον επόμενο Νοέμβρη, η Sharmila αποφυλακίστηκε όμως συνέχισε την απεργία πείνας. Την ξανασυνέλαβαν μετά από λίγο, πάλι με την κατηγορία του «δόλου αυτοκτονίας». Πάλι συνέχισε την απεργία πείνας στη φυλακή, πάλι αναγκαστική σίτιση επί 1 χρόνο.
Τον επόμενο Νοέμβρη τα ίδια: αποφυλάκιση – συνέχιση της απεργίας πείνας – σύλληψη – αναγκαστική σίτιση επί 1 χρόνο.
Τα ίδια ακριβώς και τον επόμενο Νοέμβρη και τον επόμενο και τον επόμενο… Επί 14 χρόνια τώρα, η Sharmila δεν έχει φάει τίποτα. Είναι συνέχεια στη φυλακή με τον ρινικό καθετήρα της αναγκαστικής σίτισης, αποφυλακίζεται για λίγο και ξανασυλλαμβάνεται. Με την κατηγορία του «δόλου αυτοκτονίας». Και η ινδική κυβέρνηση πιέζεται όλο και πιο πολύ, καθότι η υπόθεσή της γίνεται όλο και πιο γνωστή.
Και επί 14 χρόνια η Sharmila λέει το ίδιο: «Δεν θέλω ν’ αυτοκτονήσω, θέλω την κατάργηση του στρατιωτικού νόμου».
Δεν κρίνεις ότι υπάρχουν κενά στον τρόπο που το σκέφτεσαι το θέμα;
……………………………….
Εδώ το πιο πρόσφατο άρθρο που βρήκα (Suicide or Protest?), κι εδώ το λήμμα της Wikipedia για τη Sharmila
1. Και η αυτοκτονία και η απεργία πείνας νόμιμες είναι. Η απόπειρα αυτοκτονίας δεν τιμωρείται σε κανένα κράτος που γνωρίζω. Δεν συλλαμβάνεται κανείς για αυτό. Αν στην Ινδία τα πράγματα έχουν άλλως, είναι απαράδεκτο από κάθε άποψη.
2. Η αναγκαστική σίτιση δεν είναι δυνατόν να παρατείνεται επί ένα χρόνο! Τότε φυσικά και είναι βασανιστήριο. Η έννοιά της είναι απλώς και μόνο η αποφυγή του θανάτου, γιατί για αυτόν είναι υπεύθυνος ο ιατρός. Στον ελεύθερο χρόνο του ας κάνη ό,τι θέλη ο απεργός.
3. Να σύρουμε τα (μη) παράλληλα με τον Ρωμανό τώρα: πρώτον, κανείς δεν απαγορεύει στον Ρωμανό να κάνη απεργία πείνας, δεύτερον, κανείς δεν τον τιμωρεί που κάνει απεργία πείνας, τρίτον, πίστεψέ με, η αναγκαστική σίτιση του Ρωμανού δεν θα κρατήση 14 χρόνια!
4. Δεν σχολιάζω καν τους σκοπούς των δύο απεργιών πείνας.
5. Δείξε μου μια χώρα όπου αφήνουν τους απεργούς πείνας να ψοφολογήσουν.
Α ναι, η Θάτσερ.
Δες ποιος φέρνει συνεχώς τον Ρωμανό στην κουβέντα! Αυτός που ισχυρίζεται ότι μιλά γενικά για την αναγκαστική σίτιση, με οικουμενική επιχειρηματολογία.
Γράψε ένα κείμενο για τον Ρωμανό, την Υπατία, έχεις κάθε δικαίωμα. Πες, “δεν συμφωνώ για τους Α, Β, Γ λόγους”. Είναι θεμιτό (και εξίσου θεμιτό, άλλοι να έχουν άλλη άποψη). Μην το θέτεις όμως γενικά για την απεργία πείνας, γενικά για την αναγκαστική σίτιση. Η περίπτωση της Sharmila δεν κολλάει με το “ο απεργός έχει δόλο αυτοκτονίας”. Δεν κολλάει επίσης με τον χλευασμό των αλληλέγγυων που κάνεις (“οι αλληλέγγυοι ας παρακολουθούν αδρανείς τους απεργούς πείνας να πεθαίνουν, χωρίς να καταβάλλουν την παραμικρή προσπάθεια να αποτρέψουν τον θάνατό τους. Και οι ιατροί ας σώσουν την ζωή τους. Έκαστος εφ’ω ετάχθη”).
ΥΓ: Δεν ξέρω αν είναι σαφές, τη Sharmila την σιτίζουν αναγκαστικά όχι επειδή το αποσκοπούν, αλλά επειδή η ίδια κάνει συνεχώς απεργία πείνας, 14 χρόνια τώρα, δε σταματάει ούτε μέρα. Και τη συλλαμβάνουν με το πρόσχημα της αυτοκτονίας, δεν έχουν τι άλλο να επικαλεστούν. Και δεν μπορούν να τη σκοτώσουν επειδή σταδιακά γίνεται όλο και πιο γνωστή η υπόθεσή της – η οικογένειά της, ΜΚΟ, ακτιβιστές, ο ινδικός ΣΥΡΙΖΑ, δημοσιογράφοι κ.α. κάνουν φασαρία γι’ αυτήν.
Ευχάριστο διάλειμμα, να φύγουμε απ’ τα στενάχωρα. Αποσπάσματα από Το Κατώφλι του Βασιλιά (The King’s Threshold, 1904) του William Butler Yeats, θεατρικό που μιλά για τον βάρδο Seanchan στην αυλή του βασιλιά Guaire, Ιρλανδία του 6ου αιώνα μ.Χ. (μεταφράζω λίγο ελεύθερα):
ΜΑΘΗΤΗΣ: Ποια αρρώστια έχει; Τον κατατρώει ο πυρετός;
ΒΑΣΙΛΙΑΣ: Ούτε πυρετό έχει ούτε αρρώστια. Ο ίδιος επέλεξε τον θάνατο / Αρνείται να φάει και να πιει, ώστε το κρίμα / Στον δικό μου λαιμό να πέσει. Υπάρχει ένα έθιμο / Αρχαίο και ανόητο, που λέει / Ότι αν κάποιος αδικήθηκε, ή θεωρεί ότι αδικήθηκε / Και πεθάνει από ασιτία στο κατώφλι κάποιου άλλου / Τότε ο κόσμος θα οργιστεί μ’ αυτό το κατώφλι / Ακόμα κι αν είναι το βασιλικό (στίχοι 17-26)
ΒΑΣΙΛΙΑΣ: Όσο αυτός είναι ξαπλωμένος στο κατώφλι μου / Κι αργοπεθαίνει, η εικόνα μου στον κόσμο / Αργοπεθαίνει κι αυτή. Δεν μπορώ να υποχωρήσω / Γιατί είμαι ο βασιλιάς. Αν το κάνω, / Οι ευγενείς θα με πουν αδύναμο / Ίσως κι ο θρόνος κινδυνέψει (στίχοι 64-68)
ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ: Το πήρες απόφαση να πεθάνεις από ασιτία; Αρνείσαι εντελώς το κρέας; / Το αφήνω εδώ να σε τρελαίνει η μυρωδιά / Άντε φάτο, γεροξεκούτη, και σήκω πάνω! / Αν ήμουν ο βασιλιάς, θα στο ‘δινα με το ζόρι / Και με πυρωμένη βούρτσα θα σε περνούσα (στίχοι 446-449)
Ηλία, εξακολουθώ να μην καταλαβαίνω ποιο είναι το κέντρο βάρους σου. Ότι υπάρχουν και δίκαιες απεργίες πείνας; Κανείς δεν ισχυρίστηκε το αντίθετο (εκτός ίσως από σένα, που στην αρχή μιλούσες για απεργία πείνας ανεξάρτητα από τον σκοπό της, σαν να ήταν όλες δίκαιες). Ότι δεν πρέπει να σιτίζωνται αναγκαστικά οι δίκαιοι απεργοί πείνας (αλλά να αφήνωνται να ψοφολογήσουν, προσθέτω εγώ); Σε αυτό διαφωνώ. Ότι πρέπει να ικανοποιούνται τα αιτήματα των δίκαιων απεργιών; Σε αυτό συμφωνώ. Φυσικά και δεν υπάρχει μόνο Ρωμανός, Υπατία, Μπόμπυ Σαντς και Σαρμίλα, αλλά μπορούμε σαν δίποδα άπτερα όντα που είμαστε να γενικεύουμε βάσει αρχών και να εκφραζώμαστε οικουμενικά.
Ηλία
κατάλαβα καλά; ισχυρίζεσαι ότι αν έφερναν την Sharmila στο νοσοκομείο, οι γιατροί έπρεπε να την αφήσουν να πεθάνει;
πιο πάνω έγραψες ένα (ωραίο) κείμενο που περιγράφει γλαφυρά την κατάσταση την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο απεργός πείνας.
Αναρωτιέμαι αν μπορείς να φανταστείς, με την ίδια γλαφυρότητα, τον θάνατο ενός ανθρώπου και τα λεπτά πριν από αυτόν όταν είσαι παρόν στο ίδιο δωμάτιο, έστω και αν δεν είσαι ο θεράπων ιατρός. Τι κάνεις δηλαδή όταν ο άλλος πεθαίνει από αναστρέψιμη αιτία μπροστά σου; κάθεσαι και κοιτάς; βάζεις τα χέρια στην τσέπη; βγαίνεις από το δωμάτιο; (να πας πού;) βγάζεις το σμαρτφον και παίζεις τέτρις; κοιτάς το ρολόι;
Επίσης, θα ήθελα μια απάντηση και στο εξής: τι κάνουμε με τις άδικες απεργίες πείνας; [αφού μετά κόπων και βασάνων συμφωνήσαμε ότι υπάρχουν και τέτοιες]
Ανέφερα την Sharmila ως περίπτωση απεργίας πείνας όπου όλοι, θέλω να πιστεύω, βλέπουμε ξεκάθαρα ότι η ισχυρή πλευρά χρησιμοποιεί την αναγκαστική σίτιση για να μη χρεωθεί την κατακραυγή από τον θάνατό της (καθότι η υπόθεση γίνεται όλο και πιο γνωστή). Πιστεύω, όλοι μας το βλέπουμε.
Δηλαδή, ξεκάθαρα η απόφαση της αναγκαστικής σίτισης είναι πολιτικό θέμα στην περίπτωση της Sharmila, ούτε νομικό ούτε ιατρικό: μέρος της απόφασης είναι η δημόσια κατακραυγή που θα ξεσηκωθεί αν η Sharmila πεθάνει (ΒΑΣΙΛΙΑΣ: Όσο αυτός είναι ξαπλωμένος στο κατώφλι μου / Κι αργοπεθαίνει, η εικόνα μου στον κόσμο / Αργοπεθαίνει κι αυτή).
Έχεις κάθε δικαίωμα, Θανάση, να παρουσιάσεις την σίτιση ενάντια στη βούληση του απεργού ως ένα τεχνικό θέμα, νομικό και ιατρικό, χωρίς πολιτικό φορτίο. Και οι αλληλέγγυοι σε μια απεργία πείνας – οποιαδήποτε απεργία – έχουν εξίσου το δικαίωμα να αντιπροτείνουν: «εδώ έχουμε περίπτωση Sharmila» (= η αναγκαστική σίτιση χρησιμοποιείται προσχηματικά από την ισχυρή πλευρά για να αποφύγει την κατακραυγή). Και οι δυο το έχετε αυτό το δικαίωμα.
Εκ των πραγμάτων, τελικός κριτής είναι ο κόσμος. Το όλο θέμα είναι κατά πόσο η περίπτωση του απεργού θα χτυπήσει χορδές ή όχι σε πολύ κόσμο. Εκ των πραγμάτων.
Αυτό το κακό το συνήθειο που έχεις να κάνεις τις γενικεύεις που εξυπηρετούν την κοσμοθεωρία που έχεις στο μυαλό σου! Η περίπτωση της υποχρεωτικής σίτισης ναι μπορεί να βολεύει τον ισχυρό μονάρχη μπορεί όμως και να βρίσκει σύμφωνη ωστόσο και μια φιλελεύθερη κοινωνία που θεωρεί απάνθρωπο το να βλέπει μέλη της να αργοπεθαίνουν. Αντιστοίχως και η απόφαση να μην καταδικαστεί κάποιος σε θάνατο. Ο ισχυρός δικτάτορας επειδή δεν θέλει να ξεσηκώσει την κατακραυγή άλλες κοινωνίες επειδή θεωρούν πως το συγκεκριμένο μέτρο παραβιάζει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα! Συνεπώς δεν το βλέπουμε όλοι. Μόνο εσύ το βλέπεις
Μια απεργία πείνας από μόνη της δεν δίνει σε κανέναν κανένα δικαίωμα να ισχυριστεί το οτιδήποτε. Ο δε ισχυρισμός σου ότι το δίκαιο των αιτημάτων εξαρτάται από την απήχηση που μπορεί να έχει σε πολλούς (ούτε καν στην πλειοψηφία) κλασσικό παράδειγμα cognitive fallcy (συγκεκριμένα argumentum ad populum)! Ας βγάλουμε λοιπόν και τον εκάστοτε απεργούντα δια της πείνας απατεώνα πρόεδρα ΠΑΕ από την φυλακή επειδή ο λαός της ομάδας του (που πιθανότατα αντιπροσωπεύει πολύ περισσότερους από τους υποστηρικτές του κάθε φαιο-κόκκινου ληστή) το απαιτεί.
αφού μετά κόπων και βασάνων συμφωνήσαμε ότι υπάρχουν και τέτοιες [άδικες απεργίες πείνας]
Έχε υπόψη ότι η αίσθηση που έχω εγώ για τη συζήτηση, από τη δική μου τη μεριά, είναι ότι μετά κόπων και βασάνων συμφωνήσαμε πως υπάρχουν και δίκαιες απεργίες πείνας.
Εντάξει, δεν φταίω εγώ για τις δικές σου παραναγνώσεις, μόνο για τις δικές μου. Τώρα που το ξεκαθαρίσαμε, να προχωρήσουμε παρακάτω;
Δεν έλαβα απάντηση:
Και ό,τι είναι πολιτικό είναι μόνο πολιτικό; Αυτό αποκλείει κάθε άλλη πτυχή; Δεν μπορεί να είναι και νομικό και ιατρικό επίσης; Ή μήπως εφαρμόζεται το λεχθέν υπό του προφήτου:
“Το ζήτημα είναι πολιτικό” = “Τα οικονομικά, η νομική, η ιστορία και η λογική είναι εναντίον της άποψής μου, αλλά εγώ δεν την αλλάζω”
Επειδή ας πούμε πολιτικό θέμα ήταν και η προσωρινή κράτηση του νυν δραπέτη Σακκά, δεν χωρούσε κανένα νομικό σχόλιο; Ή αυτό τότε ήταν ευπρόσδεκτο;
Σχετικισμός λοιπόν, κάποιοι λένε Α, κάποιοι ουρλιάζουν Β, διαλέξτε κερκίδα. Δεν υπάρχουν λόγοι ή επιχειρήματα, υπάρχουν ενδιάθετες προτιμήσεις.
Εμ, όχι. Το αν επιτρέπεται από την νομοθεσία η αναγκαστική σίτιση δεν είναι θέμα ψηφοφορίας.
δεν φταίω εγώ για τις δικές σου παραναγνώσεις
Ούτε και για τις δικές σου όμως φταίω εγώ. Πολλά σχόλια πιο πάνω τα ξεκίνησα ως εξής: “Μα δεν είπα αυτό!”, “μα δεν εννοώ αυτό!” κ.λπ.
Παίζει καθόλου το ενδεχόμενο η αναγκαστική σίτιση να χρησιμοποιείται προσχηματικά από την ισχυρή πλευρά μόνο και μόνο για να αποφύγει την κατακραυγή ενός θανάτου; Υπάρχει τέτοιο πράγμα στον κόσμο;
Υπάρχει, σίγουρα: η περίπτωση της Sharmila. To καταδεικνύει ξεκάθαρα. Άλλη τέτοια περίπτωση υπάρχει, τι λες; Δε θα ‘πρεπε να το λάβεις κι αυτό υπόψη στην ανάλυσή σου;
ΥΓ: Έβαλα μια απάντηση στον Γιάννη πιο πάνω, όμως το σύστημα την σίτισε αναγκαστικά. Λευτεριά στις φυλακισμένες απαντήσεις
Για να χρησιμοποιήται προσχηματικά σημαίνει ότι το κράτος προτιμά τον θάνατο. Μπορεί φυσικά να σιτίζη αναγκαστικά για τους λάθος πολιτικούς ή ηθικούς λόγους, αλλά αυτό δεν επηρεάζει την ορθότητα της ρύθμισης, όπως κάποιος μπορεί να μην κλέβη για τους λάθος λόγους (επειδή φοβάται την σύλληψη ή την θεία τιμωρία π.χ.), αλλά η κλοπή είναι σωστό να τιμωρήται.
Να πάρω και γω τώρα μια απάντηση στο δικό μου ερώτημα: Πώς αντιμετωπίζουμε την άδικη απεργία πείνας;
“To ζήτημα είναι πολιτικό” σημαίνει “μην εξαφανίζεις την πολιτική του διάσταση με μεροληπτικό τρόπο”, με τον τρόπο που βολεύει την ισχυρή πλευρά. Αλλιώς η πραγματικότητα θα είναι αυτή που συχνά θα σε βγάζει άκυρο (όχι ο Ηλίας ή οποιοσδήποτε).
Για να βάλω μια φορά κι εγώ τον Ρωμανό στη συζήτηση, οι γιατροί στο Γεννηματάς δεν είδαν “δόλο αυτοκτονίας” στην περίπτωσή του. Άντε, πείσε τους. Πες τους όλα αυτά για τον “σχετικισμό, κάποιοι λένε Α, κάποιοι ουρλιάζουν Β, διαλέξτε κερκίδα κ.λπ.”
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από τη σωστή αφετηρία την πραγματεία μας για την απεργία πείνας, κάθε απεργία πείνας: είναι ένα ιδιότυπο μπρα-ντε-φερ, στο οποίο η ισχυρή πλευρά λέει “αυτοκτονία”, η αδύναμη πλευρά λέει “δολοφονία”, κι ο κόσμος κρίνει. Έτσι είναι εκ των πραγμάτων.
Για όσους ορίζουν την αυτοκτονία ως την “πράξη της εκ προθέσεως πρόκλησης θανάτου από το ίδιο το θύμα” και ο Ρωμαίος με την Ιουλιέτα, κι ο βιβλικός Σαμψών, κι ο Σαμουήλ(κατά τον μύθο) κι οι απεργοί πείνας και ο ψιλικατζής στα Εξάρχεια κι ο Ζαχόπουλος αποπειράθηκαν ν’αυτοκτονήσουν.
Κι αυτό δεν είναι κάτι που το κρίνει ο κόσμος. Είναι ο ορισμός. Είτε είναι είτε δεν είναι για όλους. Ενδιάμεση κατάσταση δεν υπάρχει.
Αυτό που ενδέχεται ν’αξιολογείται διαφορετικά είναι το κατά πόσον έχει ηθική ευθύνη το κράτος λόγω παραλείψεως να πράξει. Αν όμως έχει ευθύνη διά παραλείψεως το κράτος για τον θάνατο του απεργού πείνας, έχει, πολύ περισσότερη μάλιστα, κι ο γιατρός που αρνείται να τον σώσει διά της αναγκαστικής σίτισης, άρα διαπράττει το ίδιο ηθικό κρίμα του θανάτου διά παραλείψεως με το κράτος.
Ομοίως μπορεί στην περίπτωση του ψιλικατζή μπορεί να έχουν ηθική ευθύνη οι τράπεζες και το ΤΕΒΕ που ζητάνε απαιτητικά τα χρεωστούμενα, πολύ περισσότερη όμως θα είχαν οι πυροσβέστες αν δεν έβαζαν το στρώμα που τον έσωσε.
Οπότε για να δικαιολογηθεί η αντίθεση στην αναγκαστική σίτιση πρέπει να βρεθεί κάτι που να απαλλάσσει τον γιατρό από το κρίμα της παραλείψεως. Κι εδώ έρχεται ο “σεβασμός στην ελεύθερη βούληση του απεργού”. Το οποίο όμως είναι προβληματικό γιατί, όπως έγραψες κι εσύ πιο πάνω: “Μην θέσεις πολύπλοκα προβλήματα σε κάποιον μετά από 15-20 μέρες απεργίας πείνας, δεν θα μπορέσει καν να τα παρακολουθήσει”. Άρα ο απεργός πείνας από ένα σημείο και μετά έχει το ακαταλόγιστο. Κι αφού έχει το ακαταλόγιστο, επιτρέπεται να επέμβει κηδεμονευτικά ο γιατρός.
Οπότε η άποψη του Θανάση ότι η αναγκαστική σίτιση επιβάλλεται, κανείς δεν πρέπει να πεθαίνει από απεργία πείνας, αναγνωρίζει την ηθική ευθύνη του κράτους(αν δεν υπάρχει και ποινική ή αστική). Κάθε άποψη που αρνείται την αναγκαστική σίτιση σε κάθε περίπτωση, αρνείται και την ευθύνη του κράτους.
Μονά ζυγά μονόζυγα δεν μπορείς να τα’χεις. Διάλεξε πλευρά.
Καλά, να μην σου χαλάσω την έκπληξη, αλλά οι γιατροί στο Γεννηματά θα βάλουν τον Ρωμανό στον ορό χωρίς πολλά πολλά, εάν και εφόσον φτάση στο μη περαιτέρω. Και πολύ καλά κάνουν μέχρι τώρα και δεν τον σιτίζουν αναγκαστικά, γιατί και ο ΣωφρΚ απαιτεί άμεσο κίνδυνο ζωής κλπ.
Στα σοβαρά τώρα υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι θα τον βλέπουν στην εφημερία τους να κάνη ανακοπή και δεν θα τον ανατάξουν ή δεν θα του βάλουνε ορούς ή ό,τι χρειαστή, μην και τους μαλώση η ΕΙΝΑΠ. Κοντά στον νου κι η γνώση, θα το κάνουν απλώς και μόνο για να είναι οι ίδιοι καλυμμένοι.
Οπότε κι ο ήρωας στη μάχη είναι αυτόχειρας, ε; Κι αυτός βάζει τον εαυτό του σε μια κατάσταση τουλάχιστον υψηλού ρίσκου. Με πρόθεση το κάνει κι αυτός.
Την άδικη απεργία, Θανάση, όλα τα βιοηθικά θέματα που θα προκύψουν από αυτήν (αναγκαστική σίτιση, συναίνεση ή όχι του απεργού, ποιο το καθήκον του γιατρού, των οικείων του απεργού κ.α.), τα αντιμετωπίζουμε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που κάνουμε και στη δίκαιη απεργία: “Only half of bioethics counts as an ordinary academic discipline … The other half of bioethics is the public discourse: people of all sorts and professions talking and arguing about bioethical questions” (The Development of Bioethics in the United States, J. Garrett και άλλοι)
Είναι κατά 50% θέμα φωτισμένων πανεπιστημιακών, φωτισμένων νομοθετών, φωτισμένων αυθεντιών, το άλλο 50% είναι δημόσιος διάλογος.
Οι στρατιώτες στη μάχη κατά κανόνα δεν αυτοκτονούν γιατί δεν, εχμ, πεθαίνουν από το ίδιο τους το χέρι. Αν μιλάμε για τους τύπους που ζώνονται εκρηκτικά ή τους Ιάπωνες πιλότους στον Β’ ΠΠ, ε, για κάποιον λόγο αυτού του είδους οι επιθέσεις λέγονται “επιθέσεις αυτοκτονίας”.
Θεωρείς ότι η χρήση της λέξης αυτοκτονία επιφέρει αυτόματα ηθική αξιολόγηση, ενώ η χρήση της είναι πολύ πιο περιορισμένη εν προκειμένω.
Η ισχυρή πλευρά μπορεί να σώσει τη ζωή του απεργού οποιαδήποτε στιγμή. Αυτό δεν πρέπει να το λάβεις υπόψη πριν μιλήσεις για “αυτοκτονία”;
Έγραψες πιο πάνω με απολυτότητα:
Κάνεις λάθος. Υπάρχει ενδιάμεση κατάσταση. Αυτό που ο Norman Kreitman ονόμασε “κραυγή για βοήθεια” (cry for help) ή “παρα-αυτοκτονία” (parasuicide). Μια αυτοκαταστροφική πράξη όμως χωρίς πρόθεση θανάτου, σαν κραυγή “βοηθείστε με”.
Σε κάποιες απεργίες πείνας τουλάχιστον, το “κραυγή για βοήθεια / παρα-αυτοκτονία”, το οποίο προέκυψε από “εγκληματική αμέλεια” (negligence) της ισχυρής πλευράς, είναι πιο κοντά στην κατάσταση του απεργού παρά το “αυτοκτονία”. Είναι καλύτερο μοντέλο.
Ηλία μην κάνεις ότι δεν καταλαβαίνεις. Αν δεν υπάρχει προθεση θανάτου, δεν είναι αυτοκτονία, είναι κάτι άλλο. Αν δεν είναι αυτοκτονία αλλά κραυγή αγωνίας, τότε είναι που επιτρέπεται η αναγκαστική σίτιση γιατί δεν υπάρχει ουτε καν η εικαζόμενη ελευθερη βούληση κατάληξης. Γι’αυτο σου λέω οτι δεν μπορεί να ισχύουν ταυτόχρονα και οι δύο θέσεις σου.
Αν δεν είναι αυτοκτονία, τότε κατευθυντήριος γραμμή για τους γιατρούς είναι ότι σέβονται τη βούληση του απεργού (μόνο “κατευθυντήριος γραμμή”, το 50%, το άλλο 50% είναι δημόσιος διάλογος). Αν δεν είναι αυτοκτονία, χαλάει όλο το επιχείρημα του Θανάση, ε; Ήδη από το προηγούμενο κείμενο.
Αν πολύς κόσμος δει ότι ο απεργός έφτασε να φωνάξει για βοήθεια μετά από εγκληματική αμέλεια, ή ακόμα και δόλο, του ισχυρού, τότε μια προσχηματική αναγκαστική σίτιση θα συντελέσει σε μαζικό ηθικό αποτροπιασμό. Έχει θέση ο δημόσιος διάλογος, η γνώμη και οι αντιδράσεις του κόσμου, για το αν τα ιατρικά μέτρα χρησιμοποιούνται προσχηματικά (ή ακόμα και τυραννικά), ή αν είναι η απολύτως απαραίτητη επέμβαση στο παρά πέντε του θανάτου. Ο γιατρός που θέλει να είναι ουδέτερος, θα πράξει με βάση κατευθυντήριες γραμμές και θα παραμείνει αρκετά ανοιχτός εκατέρωθεν ώστε και οι δυο πλευρές να τον αναγνωρίσουν ως ουδέτερο.
Αυτά. Και δεν κάνω ότι δεν καταλαβαίνω. Δεν ξέρω όμως αν έχει νόημα η συζήτηση.
Δεν χαλάει το επιχείρημα του Θανάση. Ίσα-ίσα. Αν είναι ψευδοαυτοκτονία και ο αυτόχειρας δεν θέλει πραγματικά να πεθάνει, δεν είναι σεβασμός της βούλησης του να τον αφήσεις να πεθάνει.
Ο γιατρός, ακόμα και μόνο από σεβασμό στην βούληση του απεργού, έχει υποχρέωση να παρέμβει σε αυτή την περίπτωση.
Ας δείχνει όσο ουδέτερος κι ανοιχτός θέλει την 10η ημέρα της απεργίας. Εμένα με νοιάζει τι θα κάνει στο παρά ένα: θα επέμβει ή όχι και τι σημαίνει αυτό;
Άστο, πάμε ο καθένας στις δουλειές του
Ηλια να σε ρωτησω κατι, αν και εχω χασει το παρτυ:
λες οτι μετα απο 10-20 μερες απεργιας πεινας ο ανθρωπος το χανει, δεν εχει δυνατοτητα να παρει μεγαλες αποφασεις. Ειναι σε θεση να παρει την αποφαση να χασει την ζωη του,για τον σωστο λογο? Ή μηπως η αποφαση που πηρε πριν απο 20 μερες τον δεσμευει απολυτα, ακομα και αν πριν 20 μερες δεν ξερουμε τι ειδους αποφαση πηρε (μπλοφα? αγωνας μεχρι τελικης πτωσης?), ακομα και αν ο ιδιος δεν ηξερε ποσο κοστος θα του προκαλεσει τελικα αυτη η διαδικασια κτλ?
Δηλαδη δεν υπαρχει περιπτωση να μπαινεις, λιγο πολυ κατα λαθος, σε εναν αυτοματο πιλοτο, στον οποιο αν ειχες τα λογικα σου δεν θα ηθελες να σε αφησουν να παραμεινεις ως το (τραγικο) τελος?
Παρεπι, ωραιο το σχολιο του Γιαννη πιο πανω περι passive-aggressive.
Κάτι μου διαφεύγει στη όλη ιστορία. Ένας απεργός πείνας είναι στο κελί του και απεργεί. Κανονικά δεν βρίσκεται σε νοσοκομείο. Μαθαίνω εκεί του έχουν βάλει ορό με ζάχαρη ώστε να μη πάθει υπογλυκαιμία. Πρωί-βράδυ του κάνουν εξετάσεις σε τι επίπεδα βρίσκονται οι ηλεκτρολύτες. Αυτό δεν καθιστά αναγκαστική σίτιση; Δεν τον κρατούν δια της βίας εν ζωή και δεν είναι ένα βασανιστήριο αυτή η παράταση της ζωής του; Δεν λέω ότι δεν πρέπει να ενεργούν έτσι, καλώς τα κάνουν όλα αυτά, αλλά και αυτό είναι ένα είδος αναγκαστικής σίτισης.
Κι αυτός θα είχε ζήσει αν η κοπέλα του είχε πει ναι. Κι αυτός έβλεπε την απόφαση της ως αβάσταχτο βάρος που καθιστούσε την ζωή του κενή νοήματος. Θα τολμούσες να πεις στην κοπέλα ότι ευθύνεται για τον θάνατο του; Θα τολμούσες να της πεις ότι έπρεπε να του έχει πει ναι ώστε να συνεχίσει να ζει;
Αλλά ναι, ξέχασα, όποτε δεν σου βγαίνει το επιχείρημα το ρίχνεις στο ας το καλύτερα. Ε, ας το ρε Ηλία. Πες το καλύτερα ευθές ότι εσύ είσαι ο ευαίσθητος που καταλαβαίνει τους απεργούς πείνας κι εμείς τ’αναίσθητα γομάρια που δεν έχουμε ιδέα. Μην το γυροφέρνεις μ’επιχειρήματα που δεν στέκονται.
Ηλία,
Αφού τότε, είτε άδικη είναι είτε δίκαιη, με τον ίδιο τρόπο την αντιμετωπίζουμε, ποιος ο λόγος που με κάκισες επειδή μίλησα γενικά, χωρίς να λάβω υπόψιν τα αιτήματα του Ρωμανού και το πολιτικό συγκείμενο και ποιος είναι ο ισχυρός κλπ;
Και αν είσαι κατά της αναγκαστικής σίτισης στην δίκαιη απεργία, άρα είσαι κατά και στην άδικη απεργία πείνας, αφού είπες ότι αντιμετωπίζονται όμοια. Άρα, ποια επιλογή μάς μένει στην άδικη απεργία; Να τον αφήσουμε να πεθάνη;
Επειδή έχω δει διάφορα ωραία, επαναστατικά, τύπου “οι φασίστες μόνο για το τομάρι τους νοιάζονται, απεργία πείνας πότε έκαναν;”, υπάρχει η περίπτωση των Rodić, Pušara και Knežević. Σέρβοι της Βοσνίας, έσφαζαν μουσουλμάνους Βόσνιους κατά τον εμφύλιο. Συνελλήφθησαν, δικάστηκαν και φυλακίστηκαν για τα εγκλήματα τους. Κατέβηκαν σε 2 πολυήμερες απεργίες πείνας επειδή η Βοσνία-Ερζεγοβίνη τους έβαλε σε φυλακές όπου οι μισοί κρατούμενοι ήθελαν να τους δουν σφαγμένους κι οι άλλοι μισοί πνιγμένους. Το ΕΔΔΑ τους δικαίωσε(εν μέρει) ως προς τα αιτήματα τους.
Τελικά κι οι ακροδεξιοί κάνουν απεργίες πείνας. Περιμένω τους αλληλέγγυους ν’αναγορεύσουν σε ήρωες τους εν λόγω εγκληματίες πολέμου. Οι οποίοι, σκληρό αλλά να ειπωθή, είχαν δίκιο.
Ο μακελάρης του Όσλο απείλησε ότι θα κάνει απεργία εξαιτίας των επιδεινούμενων συνθηκών κράτησης. Η κυβέρνηση, μέσω της αρμόδιας υπηρεσίας, του απάντησε ότι είναι ελεύθερος να πεθάνει αν το επιθυμεί, δεν θα παρέμβει με αναγκαστική σίτιση. Το μόνο που θα κάνει είναι να τον πληροφορήσει για τις συνέπειες των πράξεων του, μετά υπεύθυνος είναι αυτός.
Άντε να βγει ο Ηλίας στο τηλέφωνο να μας πει τι καλός και ηθικός άνθρωπος είναι ο Μπρέιβικ που τον καταπιέζουν οι Νορβηγοί μη ικανοποιώντας τα αιτήματα του.