Τελευταία οι πορείες διαμαρτυρίας για το θάνατο του μαθητή Αλέξη Γρηγορόπουλου εμφανίζονται ως γενικότερη εξέγερση ενάντια στη διαφθορά. Το ότι η διαφθορά στην Ελλάδα είναι σημαντικό πρόβλημα επιβεβαιώνεται από το Corruption Perception Index που εκδίδει ο ανεξάρτητος οργανισμός Transparency International, ο οποίος μας κατατάσει στην 57η θέση, πίσω από χώρες όπως η Ιορδανία, η Κόστα Ρίκα, η Σλοβακία, και η Νότιος Αφρική. Η Ελλάδα ολίσθησε σε αυτή τη θέση από τη 49η που κατείχε το 2004, κατά τη θητεία μιας κυβέρνησης που ήρθε στην εξουσία με αποστολή να πατάξει τη διαφθορά. Βέβαια, για να αποδώσουμε τα εύσημα εκεί που πρέπει, ο δείκτης διαφθοράς για την Ελλάδα βελτιώθηκε από το 4.3 το 2004 στο 4.7 το 2008 (υψηλότερος δείκτης σημαίνει λιγότερη διαφθορά). Η βελτίωση αυτή όμως ήταν οριακή. Έτσι, χώρες κυρίως του πρώην ανατολικού μπλοκ όπως η Λετονία και η Σλοβακία που κατάφεραν να περιορίσουν σημαντικά τη διαφθορά κατά τα τέσσερα τελευταία χρόνια μας ξεπέρασαν στη γενική κατάταξη.
Για να μην αισθανόμαστε μοναξιά, στις ΗΠΑ αποκαλύφθηκε πρόσφατα η προσπάθεια του Κυβερνήτη του Ιλλινόι, Rod Blagojevich, να διορίσει στη θέση του Ιλλινόι στην Ομοσπονδιακή Γερουσία που άδειασε όταν ο Ομπάμα παραιτήθηκε για να αναλάβει τα καθήκοντα του Προέδρου, αυτόν που θα του έδινε το υψηλότερο αντάλλαγμα. Αν καταδικαστεί, ο Blagojevich θα συναντήσει στη φυλακή τον πρώην κυβερνήτη του Ιλλινόι, George Ryan, ο οποίος σε ηλικία 73 ετών άρχισε να εκτίει επταετή ποινή κάθειρξης για διαφθορά. Ωστόσο, αν και οι ΗΠΑ είναι κράτος μεταναστών πολλοί εκ΄ των οποίων προέρχονται από χώρες με υψηλή διαφθορά όπως η Σερβία, η Ιταλία, η Ελλάδα, και χώρες της Λατινικής Αμερικής, βρίσκονται αρκετά υψηλά, στην 18η θέση της κατάταξης με βάση το δείκτη. Άρα δε μπορεί κανείς να επικαλεστεί πολιτιστικούς λόγους για να εξηγήσει τις καλύτερες επιδόσεις τους, όπως θα μπορούσε ίσως να κάνει προκειμένου να εξηγήσει γιατί οι Σκανδιναβικές χώρες είναι οι πιο αδιάφθορες. Στις παραγράφους που ακολουθούν θα υποστηρίξω ότι αυτό που διαφοροποιεί τις ΗΠΑ από την Ελλάδα στο ζήτημα της διαφθοράς είναι το θεσμικό πλαίσιο. Επιπλέον, θα εξηγήσω γιατί η απουσία των θεσμικών αλλαγών που είναι απαραίτητες για την πάταξη της διαφθοράς στην Ελλάδα οφείλεται στο εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο με τον τρόπο που λειτουργεί παράγει διαδηλωτές που στρέφονται στην εύκολη λύση της γενικής διαμαρτυρίας, αλλά στερούνται των ικανοτήτων και γνώσεων που είναι απαραίτητες για να συνεισφέρουν στην ποιοτική αναβάθμιση του δημοκρατικού, παρά τα προβλήματά του, Ελληνικού κράτους.
Read moreΗ διαφθορά στην Ελλάδα: Μαθήματα από το σκάνδαλο Blagojevich στις ΗΠΑ