Νομικά

Σύμφωνα με τα άρ. 7 παρ. 3 και 17 παρ. 2 Συντάγματος

Η γενική δημευση απαγορεύεται. […] Κανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια που έχει αποδειχθεί με τον προσήκοντα τρόπο, όταν και όπως ο νόμος ορίζει, και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση.

Εξάλλου, σύμφωνα με το άρ. 1 παρ. 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ

Παν φυσικόν ή νομικόν πρόσωπον δικαιούται σεβασμού της περιουσίας του. Ουδείς δύναται να στερηθή της περιουσίας του, ειμή διά λόγους δημοσίας ωφελείας και υπό τους προβλεπομένους υπό του νόμου και των γενικών αρχών του διεθνούς δικαίου όρους.

Όλα αυτά είναι ωραία λόγια. Ωραία λόγια που ευδοκιμούν στα νομικά βιβλία, που εφαρμόζονται στις προφανείς και αυτονόητες περιπτώσεις, που δοκιμάζονται όμως και υποχωρούν όταν άλλες σκοπιμότητες πρυτανεύουν.

Μετά την λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μέσα στην δίνη των πολιτικών παθών, των εγκλημάτων, των προσωπικών αντεκδικήσεων, της συνεργασίας με τον κατακτητή και του εμφυλίου πολέμου, κάποιες δεκάδες χιλιάδες συμπολιτών μας στερήθηκαν της ιδιοκτησίας τους. Με τα μέτρα της εποχής, δικαίως ή αδίκως. Ανάμεσά τους υπάρχουν δύο ομογενείς πληθυσμιακές ομάδες, με τα δικά τους ιδιαίτερα δημογραφικά χαρακτηριστικά.

Οι Τσάμηδες, περί τις 20.000 αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι της Θεσπρωτίας. Χαρακτηρίστηκαν συλλογικά συνεργάτες του εχθρού, πλήρωσαν όλοι ανεξαιρέτως τα εγκλήματα μερικών από αυτούς και εκδιώχθηκαν κατά την διάρκεια εθνοκάθαρσης που διενήργησε ο ΕΔΕΣ.

Οι σλάβοι Μακεδόνες, οι σλαβόφωνοι της Δυτικής Μακεδονίας. Εδώ αναμίχθηκαν ο βρεφικός εθνικισμός τους με τον σταλινισμό, την αντίσταση στην συνεχή καταπίεση του ελληνικού κράτους, το όραμα για μια καλύτερη ζωή. Πλήρωσαν όλοι την μαζική συμμετοχή τους στον Εμφύλιο, ειδικά κατά το 1949, όταν πλέον αποτελούσαν την πλειοψηφία των μαχητών του ΔΣΕ.

Read moreΠερί Τσάμηδων και Σλαβομακεδόνων

Για μία φορά ακόμη θα υπερασπιστώ τύποις μεν μια όχι πολύ συμπαθητική κατηγορία συμπολιτών μας, κατ’ ουσίαν δε τα ατομικά μας δικαιώματα, όπως εξειδικεύονται στο Ποινικό Δίκαιο.

Περί πορνογραφίας ανηλίκων λοιπόν ο λόγος και θα εκθέσω κάποιες σκέψεις για το οικείο άρ. 348Α ΠΚ, αντιπαρερχόμενος τον πειρασμό να σχολιάσω τον νέο μπαμπούλα του διαδικτύου, τους ηρωικούς ηλεκτρονικούς υπεραστυνομικούς, τα ανθρωπόμορφα τέρατα που συλλαμβάνουν και τους τερατόμορφους ανθρώπους που διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους από τηλεοράσεως και ιστολογοσύνης.

Read moreΠερί της πορνογραφίας ανηλίκων

Αντιλαλεί η ιστολογοσύνη αυτές τις ημέρες από την κορύφωση του αγώνα των κρατουμένων, την απεργία πείνας και τον πρώτο νεκρό. Η συμπαράσταση πολλή, όχι μόνο από τους συνήθεις αλληλέγγυους ή τους κατ’ επάγελμα απέναντι.

Τα αιτήματα των κρατουμένων μπορούν να διακριθούν σε δύο κατηγορίες: αιτήματα οντικά και αιτήματα κανονιστικά. Τα πρώτα ζητούν την αλλαγή μιας πραγματικής κατάστασης, τα δεύτερα την αλλαγή ενός νόμου. Τα περισσότερα από τα πρώτα είναι είτε αυτονόητα, πράγμα τρομακτικό, είτε επιπέδου έκθεσης λυκείου. Τα δεύτερα είναι σχεδόν όλα άδικα. Δεν μπορώ να τα σχολιάσω στην κυρίως ανάρτηση αναλυτικά, αλλά θα ήθελα απλώς να σκεφτούμε και κάποια άλλα πράγματα.

Προτείνω λοιπόν το εξής πλαίσιο αγώνα:

– Κατασκευή νέων καταστημάτων κράτησης.

Παραδόξως κανείς από τους ευαίσθητους υποστηρικτές του αγώνα των κρατουμένων δεν βλέπει (ή υποκρίνεται ότι δεν βλέπει) το προφανές: η μεγάλη πλειοψηφία των προβλημάτων για όλους, κρατούμενος και προσωπικό, έχει την ρίζα της στην δραματική ανεπάρκεια των χώρων κράτησης. Οι φυλακές μας είναι στην πλειοψηφία τους παμπάλαιες και απελπιστικά μικρές. Τα γεγονότα είναι απλά και πεισματάρικα: το έγκλημα ανέβηκε εντυπωσιακά στις δεκαετίες του 90 και του 00 και ωδήγησε το σύστημα πέρα από τις αντοχές του. Πρέπει να σταματήσουμε να στρουθοκαμηλίζουμε και να δούμε ότι, επειδή όπου ανοίγει, ένα σχολείο κλείνει μια φυλακή, δεν συνεπάγεται απαραίτητα και το αντίστροφο. Ποιος όμως θα έχη το θάρρος να ζητήση την κατασκευή νέων καταστημάτων κράτησης στην πόλη του; Εδώ σας θέλω, κάβουρες…

Read moreΠερί του σωφρονιστικού

Οι ισχύουσες διατάξεις:

Άρ. 51 παρ. 1 Ν. 3421/2005 περί στρατολογίας των Ελλήνων

Ανυπότακτοι κηρύσσονται όσοι, μετά από γενική ή ειδική πρόσκληση για κατάταξη στις Ένοπλες Δυνάμεις, δεν κατατάσσονται στις ορισμένες ημερομηνίες ή προθεσμίες στις μονάδες κατάταξης.

Άρ. 32 Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα

Όποιος κηρύσσεται ανυπότακτος, σύμφωνα με τον νόμο για την στρατολογία, τιμωρείται […].

Το ζήτημα αν η ανυποταξία είναι έγκλημα στιγμιαίο ή διαρκές παρουσιάζει ικανό πρακτικό ενδιαφέρον, δεδομένου ότι οι αντιρρησίες συνείδησης που δηλώνουν ολικοί αρνητές στράτευσης δεν συνηθίζουν να ανταποκρίνωνται στις προσκλήσεις της μαμάς πατρίδας προς κατάταξη, όσες φορές και αν προσκληθούν. Συνέπεια αυτού είναι, αν μεν το έγκλημα είναι στιγμιαίο, να τελήται κάθε φορά που δεν εμφανίζωνται, αν δε είναι διαρκές, να τελήται μόνο άπαξ.

Παραθέτω μερικές σκέψεις σχετικώς:

Τα εγκλήματα γενικώς διακρίνονται σε στιγμιαία και διαρκή. Η διάκριση δεν έχει απολύτως καμία σχέση με τον χρόνο διαρκείας του εγκλήματος και είναι κατά τούτο εντελώς παραπλανητική: διαρκή καλούνται τα εγκλήματα εκείνα επί των οποίων κάθε λογική στιγμή μετά την πλήρωση της αντικειμενικής υπόστασης την πληροί ομοίως, εκείνο “όπου η διατήρηση της παράνομης κατάστασης που προκλήθηκε από την τέλεσή του πληροί την αυτή αντικειμενική υπόσταση με την παραγωγή του” (Μυλωνόπουλος, Ποινικό Δίκαιο, Γενικό Μέρος, Ι, σελ. 155) ή όταν “η παράλειψη άρσεως της παράνομης κατάστασης συνιστά συνεχώς και αδιαλείπτως και παράλειψη αποτροπής της, έτσι ώστε να πληροί και αυτή μέσω του άρ. 15 ΠΚ την ίδια αντικειμενική υπόσταση που πληροί και η παραγωγή της κατάστασης” (Ανδρουλάκης, Ποινικό Δίκαιο, Γενικό Μέρος, Θεωρία για το Έγκλημα, β΄ έκδοση, σελ. 186). Τυπικά διαρκή εγκλήματα είναι τα εγκλήματα κατά της προσωπικής ελευθερίας, όπως η αρπαγή ή η παράνομη κατακράτηση, τα εγκλήματα συμμετοχής, όπως η συμμετοχή σε αθέμιτο σωματείο ή η συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, τα εγκλήματα κατοχής, π.χ. οπλοκατοχή ή κατοχή ναρκωτικών ουσιών, και καταρχήν τα εγκλήματα παραλείψεως. Στιγμιαία ονομάζονται όλα τα υπόλοιπα, με τυπικό παράδειγμα την κλοπή.

Read moreΗ ανυποταξία ως στιγμιαίο ή ως διαρκές έγκλημα

Με αφορμή την πραγματικά ανατριχιαστική υπόθεση παιδικής πορνογραφίας/σεξουαλικής κακοποίησης που συγκλονίσε τον τόπο πριν από λίγο καιρό θυμηθήκαμε διά των εκπροσώπων μας που εμφανίζονται στα δελτία των 8 τη διάταξη που επιτρέπει τη δημοσίευση των ονομάτων των κατηγορουμένων για τέτοιες υποθέσεις. Φυσικά, δεν συγκλονιστήκαμε -κρίνοντας πάντα από τις αντιδράσεις των εκπροσώπων μας- όσο ταραχτήκαμε από τις αγωγές του Βγενόπουλου και την τιμή του γιαουρτιού αλλά αυτό ίσως και να είναι θετικό: πριν από λίγα χρόνια θα απορούσαμε που κάτι τέτοιο συνέβη στην Ελλάδα λες και η παιδεραστία βρίσκεται στα γονίδια των φράγκων και των βαρβάρων μονάχα. Τα ονόματα δημοσιεύτηκαν τελικά αλλά οι λαϊκοί ήρωες της αγαπημένης μας ηλεκτρικής συσκευής επιμένουν: πρέπει να δημοσιεύονται και οι φωτογραφίες και μάλιστα σε περισσότερες περιπτώσεις εγκλημάτων. Αφενός μεν συχνά συμβαίνει να έχουμε ομολογίες και ατράνταχτες “επιστημονικές” αποδείξεις αφετέρου δε σε πολλές χώρες με “αναπτυγμένο νομικό πολιτισμό” έτσι γίνεται. Ας το δούμε λίγο πιο προσεχτικά το ζήτημα.

Ι. Κάθε άνθρωπος είναι αθώος μέχρι αποδείξεως της ενοχής του. Η ενοχή αποδεικνύεται στα και ανακοινώνεται από τα δικαστήρια. Αυτή είναι μία αρχή που θεωρείται λίγο-πολύ αυτονόητη και δεν αμφισβητείται στις μέρες μας. Όταν κάποιος, λοιπόν, συλλαμβάνεται παραμένει αθώος μέχρι της ανακηρύξεώς του ως ενόχου από το δικαστή του ακόμα κι αν συνελήφθη με το όπλο στα χέρια και το κεφάλι του θύματος στην ποδιά του.”Μα”, θα εξανίσταντο οι Πάνοι Σόμπολοι τούτου του κόσμου, “ο ένοχος ομολόγησε”. Η ομολογία δεν αποτελεί απόδειξη ενοχής κατά τη δικονομία μας και αυτό όχι μόνο για λόγους αρχής: μπορεί κανείς να ομολογήσει ένα έγκλημα για μία σειρά από απολύτως κατανοητούς λόγους. Μία μητέρα ομολογεί για να σώσει το γιο της, ένας μοναχικός γέροντας για να σώσει ένα νέο παιδί, ένας ήδη φυλακισμένος εγκληματίας για να “βγάλει την υποχρέωση” απέναντι σε ένα συνάδελφο, ένας αθώος απλά και μόνο επειδή απειλήθηκε κοκ. “Έστω”, θα επιμείνει ο διαλογικός μου αντίπαλος, “αλλά αποδείχθηκε επιστημονικά ότι ο συγκεκριμένος άνθρωπος πυροβόλησε με το όπλο που σκότωσε το θύμα”. Τα αποδεικτικά μέσα, απαντώ εγώ, αξιολογούνται από τους ειδικούς και τους δικαστές. Και αυτό γίνεται στις αίθουσες των δικαστηρίων, σε δημόσιες συνεδριάσεις, και όχι στα γραφεία των ανακριτών ή στις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις ανάμεσα στους τελευταίους και τους δημοσιογράφους φίλους τους. Εδώ, ας μου επιτραπεί μία παρέκβαση: θα θυμηθεί κανείς ότι η ανάκριση είναι μυστική; Ρωτώ τόσο τους δικαστές όσο και τους δικηγόρους. Διότι το γεγονός ότι καταθέσεις και αποδεικτικά μέσα φθάνουν στα δελτία ειδήσεων και αξιολογούνται στις τηλε-δίκες δεν μοιάζει να απασχολεί κανέναν. Ούτε η δήλωση του τρισχαριτωμένου γκριζομάλλη πανσόφου σύμφωνα με την οποία θα πρέπει να αλλάξει ο νόμος γιατί όλοι έχουν πρόσβαση στις δικογραφίες και δεν πρόκειται να πάψουν να το κάνουν. Εγώ προτείνω να καταργηθεί και ο ΚΟΚ – αυτόν κι αν τον παραβιάζουν όλοι. Η προστασία των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου και η μη ενοχοποίηση και διαπόμπευσή του πριν τη δίκη του είναι εκ των ων ουκ άνευ για μία πολιτισμένη χώρα. Κι αν κάποιες άλλες πολιτισμένες χώρες πράττουν αντίθετα, κάνουν πολύ άσχημα και διακινδυνεύουν το status τους ως τέτοιων. Επιπροσθέτως, αρχίζω να νιώθω ότι η έννοια “χώρα με νομικό πολιτισμό” γίνεται όλο και πιο δύσχρηστη στις μέρες μας: η Μ. Βρετανία, για παράδειγμα, με την μακρά παράδοσή της, τα έχει κάνει θάλασσα στον τομέα των δικαιωμάτων των συλληφθέντων/κατηγορουμένων (λίγο έλειψε να πέσει η κυβέρνηση με την επέκταση της κράτησης χωρίς απαγγελία κατηγορίας) υπό το κράτος του φόβου για την τρομοκρατία. Συνελόντι ειπείν, υπάρχουν πολύ καλοί θεσμικοί και πρακτικοί λόγοι για να αφήσουμε την κρίση της ενοχής των κατηγορουμένων για τις αίθουσες των δικαστηρίων και να μην τους περιφέρουμε ως εγκληματίες στα δελτία ειδήσεων.

Read moreΚατά της δημοσίευσης των ονομάτων και φωτογραφιών των κατηγορουμένων