Περί υιοθεσίας

Η νομοθετική διάταξη

Σύμφωνα με το άρ. 10 Ν. 2447/1996:

1. Εκείνος που, έχοντας υιοθετήσει ανήλικο, τον μεταχειρίζεται σε ασχολίες ανήθικες ή επικίνδυνες για τη σωματική ή την πνευματική του υγεία, τιμωρείται, εφόσον δεν συντρέχει αξιόποινη πράξη, που τιμωρείται βαρύτερα, με φυλάκιση τουλάχιστο δύο ετών και με χρηματική ποινή μέχρις ενός (1) εκατομμυρίου δραχμών.

2. Με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και με χρηματική ποινή μέχρις ενός εκατομμυρίου δραχμών τιμωρούνται: εκείνος που δίνει σε υιοθεσία το παιδί του, καθώς και εκείνος που μεσολαβεί στην υιοθεσία, αποκομίζοντας οι ίδιοι ή προσπορίζοντας σε άλλους αθέμιτο όφελος.

3. Εκείνος που τελεί κατ’ επάγγελμα ή με πρόθεση κερδοσκοπίας τις αξιόποινες πράξεις, που προβλέπονται από τις δύο προηγούμενες παραγράφους του παρόντος άρθρου, τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών και με χρηματική ποινή μέχρι 5 εκατομμυρίων δραχμών.

Η πραγματική ιστορία

Πριν αρκετά χρόνια. Ένα σχετικά εύπορο ζευγάρι που δεν μπορεί να τεκνοποιήση. Μια μικρή πόλη της Δ. Ελλάδας. Μια πολύτεκνη οικογένεια. Κάποια εκατομμύρια δραχμές. Ένα ασαράντιστο μωρό. Μια ψευδής ιατρική πιστοποίηση περί τοκετού. Μια καινούργια ζωή. Μια καινούργια οικογένεια.

Το κοινωνικό πρόβλημα

Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που θέλουν να υιοθετήσουν. Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που μπορούν να υιοθετήσουν. Υπάρχουν μωρά σε ιδρύματα που περιμένουν να υιοθετηθούν.

Αλλά η δικαστική διαδικασία είναι πολύ χρονοβόρα. Απαιτούνται κάμποσα χρόνια, χρόνια στα οποία το παιδάκι μεγαλώνει χωρίς οικογένεια, χρόνια στα οποία η υποψήφια οικογένεια κάνει υπομονή και δαπανά χρόνο και χρήμα.

Όπου η ζήτηση υπερβαίνει την νόμιμη προσφορά, ξέρουμε τι συμβαίνει: δημιουργείται μαύρη αγορά. Ο επίδοξος υιοθέτης προσεγγίζει με την βοήθεια κατάλληλων μεσαζόντων, ιατρών και δικηγόρων, μια φτωχή πολύτεκνη οικογένεια. Εκείνοι συμφωνούν να δώσουν για υιοθεσία ένα μωρό τους έναντι κάποιου τιμήματος. Οι μεσάζοντες φροντίζουν για τις νομικές και λοιπές πτυχές της διαδικασίας, με το αζημίωτο ασφαλώς. Το εμπόρευμα παραδίδεται.

Βρεφοδάνειο σε 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις

Το νομικό πρόβλημα

Έγραψα “εμπόρευμα” και αυτό υποδηλώνει και ο συνήθης χαρακτηρισμός της διαδικασίας ως εμπορίου βρεφών. Ο χαρακτηρισμός βέβαια είναι καταχρηστικός: το μωρό απλώς δίδεται προς υιοθεσία, πράγμα απολύτως νόμιμο καταρχήν (άρ. 1550 επ. ΑΚ) και απολύτως εντός των οικογενειακών μας παραδόσεων (ας θυμηθούμε τους ψυχογυιούς και τις ψυχοκόρες του παρελθόντος).

Και αυτό ακριβώς είναι το σημείο που με προβληματίζει. Ποιος τελικά βλάπτεται από την συναλλαγή; Ο υιοθέτης ασφαλώς όχι, εκείνος την επεδίωξε. Οι οικείοι του τέκνου; Ίσως, αν και δεν πρέπει να τους φανταζώμαστε πάντα σαν κακόμοιρους φτωχοδιάβολους [στην πραγματική ιστορία που αναφέρω, ο βιολογικός πατέρας εξασφάλιζε οικονομικά ωφελήματα για πολλά χρόνια μετά την συναλλαγή, αφήνοντας μια υπόνοια εκβιασμού να αιωρήται: το παιδί δεν είχε μάθει τίποτε για την καταγωγή του…].

Ίσως τότε το ίδιο το τέκνο; Αν μη τι άλλο, η υιοθεσία αποσκοπεί κατεξοχήν στο δικό του συμφέρον (άρ. 1542 ΑΚ). Οπωσδήποτε λοιπόν παραβλάπτεται ένα ουσιώδες συμφέρον του τέκνου στην περίπτωση που του αποκρύπτεται η αλήθεια ως προς την καταγωγή του: η αναζήτηση των ριζών (βλ. και άρ. 1559 ΑΚ: “Το θετό τέκνο έχει, μετά την ενηλικίωσή του, το δικαίωμα να πληροφορείται πλήρως από τους θετούς γονείς και από κάθε αρμόδια αρχή τα στοιχεία των φυσικών γονέων του”).

Αυτό όμως δεν είναι εννοιολογικό στοιχείο της εμπορίας βρεφών, αλλά κάθε υιοθεσίας. Κανείς δεν σκέφτηκε όμως να απαγορεύση τις υιοθεσίες γενικώς για τον λόγο αυτό.

Άλλωστε, το τέκνο κερδίζει οπωσδήποτε κάτι από την υιοθεσία: την ανατροφή του σε ένα περιβάλλον κατά τεκμήριο ευπορώτερο και όπου θα είναι όχι απλώς επιθυμητός, αλλά λατρεμένος, αντί για περιττός ή αναγκαίο κακό.

Εκείνο που μας ενοχλεί συνεπώς, και δίκαια, είναι το οικονομικό κίνητρο της συναλλαγής: οι βιολογικοί γονείς δεν αναζητούν μάλλον το καλύτερο για το παιδί τους, αλλά επινοούν μια σχετικά άκοπη πηγή εισοδήματος.

Αρκεί όμως αυτό για την νομική απαγόρευση της συναλλαγής; Ακόμη περισσότερο, για την εγκληματοποίησή της; Είναι σταλήθεια εγκληματίες οι φτωχοδιάβολοι που “πουλάνε” τα παιδιά τους; Ανήθικοι μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις, εγκληματίες όμως; Και οι υποψήφιοι θετοί γονείς, οι άνθρωποι που φλέγονται από επιθυμία να προσφέρουν ένα σπίτι σε ένα ανεπιθύμητο μωρό; Και αν δεν είναι εκείνοι εγκληματίες, πώς είναι όσοι τους φέρνουν σε επαφή και προσφέρουν υπηρεσίες υποστηρικτικές;

Εργαζόμενοι σε εκτροφείο βρεφών επεξεργάζονται το τελικό προϊόν.

Δεν ξέρω, τα σκέφτομαι όλα αυτά.

17 thoughts on “Περί υιοθεσίας”

  1. ??? μα κανένα σχόλιο? μα κανένα?

    Κι εγώ τα σκέφτομαι όλα αυτά, και λέω ότι είναι όλα καλά, και ότι η συναλλαγή είναι ευλογημένη γιατί βγαίνουν όλοι κερδισμένοι, κυρίως το βρέφος.

    Μόνη μου ανησυχία είναι το ενδεχόμενο να κάνουν ένα βήμα παραπάνω οι εμπλεκόμενοι στο εμπόριο (γονείς και μεσάζοντες) και να αρχίσουν όχι απλώς πλέον να διαθέτουν τα αδιάθετα τέκνα που τους προέκυψαν τυχαίως (τα έστειλε ο θεός ή τα κουβάλησε ένας απρόσκλητος πελαργός), αλλά να παράγουν τέκνα επιτούτου προς πώληση.

    Βεβαίως η περίπτωση αυτή διαφέρει από εκείνη που περιγράφεις εσύ, την οποία βρίσκω καθ’ όλα θεμιτή και διόλου εγκληματική.

    Reply
  2. Άσε, Μελάνη, άκρα του τάφου καταφρόνια, τελικά αν δεν γράφω για μπάτσους ή καραβανάδες δεν βρίσκεται ούτε ένας άνθρωπος να με βρίση. :-)

    αλλά να παράγουν τέκνα επιτούτου προς πώληση.

    Κιέπειτα; Ποιος βλάπτεται τότε; Η μητρότητα δεν τελεί τάχα υπό την προστασία του κράτους; Είναι καλύτερα να έχουμε λιγώτερα ή περισσότερα μωρά, όταν μάλιστα κλαιγόμαστε για την υπογεννητικότητα; Η τεκνοποίηση δεν είναι λοιπόν ατομικό δικαίωμα;

    Και εν πάση περιπτώσει, η περίπτωση αυτή, που έχει μεγαλύτερη ηθική απαξία, θα μπορούσε να αντιμετωπιστή σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας με την εισαγωγή μιας διάταξης που θα τιμωρούσε την ας πούμε κατ’ επάγγελμα τεκνοποίηση [horribile scriptu!] αντί της καθολικής απαγόρευσης, που ισχύει σήμερα.

    Reply
    • Κιέπειτα; Ποιος βλάπτεται τότε;

      Τώρα που το ξανασκέφτομαι, κανείς. Δεχόμαστε την πώληση σπέρματος (και τη λέμε ευφημιστικά “δωρεά”), δεχόμαστε τις παρένθετες μητέρες, γιατί όχι και αυτό;

      Κρίμα που το σκέφτηκα αργά στη ζωή μου και δεν προλαβαίνω να παράγω πεντ’-έξι ζουλάπια, να λύσω το οικονομικό μου πρόβλημα!

      Reply
  3. Θανάση,

    μην το παίρνεις προσωπικά. Άνοιξη γαρ, ίσως οι περισσότεροι να είναι απασχολημένοι με ενέργειες που προωθούν την τεκνοποίηση και δεν έχουν χρόνο να σχολιάσουν περί υιοθεσίας.

    Εγώ προσωπικά προβληματίζομαι αυτές τις μέρες από το τελευταίο τεύχους του περιοδικού Discover που περιγράφει το απίστευτο τέλμα στο οποίο έχουν περιέλθει οι φυσικοί, που για να εξηγήσουν το σύμπαν κάποιοι μιλούν για ύπαρξη περισσοτέρων από τέσσερις διαστάσεων που δεν είναι παρατηρήσημες, άλλοι για παράλληλα σύμπαντα, άλλοι λένε ότι οι φυσικοί νόμοι δεν είναι σταθεροί στο χωροχρόνο, κ.ο.κ. Και μετά κατηγορούσε τους θρήσκους η Μελάνη ότι πιστεύουν σε νεράιδες! :)

    Reply
  4. Επί του θέματος τώρα, στο ποιος βλάπτεται αν οι γονείς παράγουν μωρά για πώληση μήπως η απάντηση είναι τα μωρά? Από όσο γνωρίζω υπάρχει ένα κόστος για τα παιδιά που είναι υιοθετημένα, π.χ. διότι αποχωρίστηκαν τη μητέρα τους και δεν θήλασαν ποτέ, διότι τους ήταν δύσκολο να αποδεχτούν όταν έμαθαν ότι είναι υιοθετημένα ότι η μητέρα τους τα απέρριψε, κ.ο.κ. Θέλουμε να παράγουμε περισσότερα τέτοια μωρά? Δε νομίζω.

    Reply
  5. Κώστα, σε θαυμάζω που συνδυάζεις την ανάγνωση θεολογικών περιοδικών με αναπαραγωγική δραστηριότητα. Εύγε! :-)

    μήπως η απάντηση είναι τα μωρά?

    Αυτό το έχουμε ξανασυζητήσει και δεν πείθομαι με τίποτε, αν εννοείς ότι βλάβη είναι τάχα η ίδια η γέννηση.

    Από όσο γνωρίζω υπάρχει ένα κόστος για τα παιδιά που είναι υιοθετημένα, π.χ. διότι αποχωρίστηκαν τη μητέρα τους και δεν θήλασαν ποτέ, διότι τους ήταν δύσκολο να αποδεχτούν όταν έμαθαν ότι είναι υιοθετημένα ότι η μητέρα τους τα απέρριψε, κ.ο.κ.

    Αλλά αυτό συμβαίνει είτε το μωρό υιοθετείται δωρεάν είτε επί χρήμασι. Το πρώτο όμως επιτρέπεται, ενώ το δεύτερο απαγορεύεται. Γιατί;

    Reply
  6. Θανάση,

    επιστημονικό είναι το περιοδικό βρε, αλλά το κείμενο έχει προεκτάσεις!

    Το πρώτο το συζητήσαμε αλλά δεν καταλήξαμε. Αν ένας παιδεραστής τεκνοποιήσει προκειμένου να αποκτήσει αντικείμενο σεξουαλικής εκμετάλευσης, και μετά βιάζει το παιδί του μπορεί να ισχυριστεί άραγε ότι το αποτέλεσμα της διαστροφής του είναι θετικό διότι χωρίς αυτήν το παιδί δεν θα είχε γεννηθεί καν? Χμμμ, δεν συμφωνώ!

    Στο δεύτερο, τα πάντα είναι θέμα κινήτρων. Υπάρχουν μωρά που για τυχαίους λόγους αποχωρίζονται από τους γονείς τους και στην περίπτωση αυτή η υιοθεσία είναι αυτό που οι οικονομολόγοι ονομάζουν second best λύση. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι θα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα θεσμικό πλαίσιο που θα προάγει την τεκνοποίηση με σκοπό την πώληση, αυξάνοντας έτσι τον αριθμό των βρεφών που βρίσκονται σε αυτήν την δυσάρεστη κατάσταση.

    Reply
  7. Πολλά μωρά δεν θηλάζουν για άλλους λόγους και όχι επειδή είναι υιοθετημένα. Επίσης πολλά μωρά πληγώνονται συναισθηματικά για χίλιους δύο λόγους και όχι επειδή ανακαλύπτουν ότι είναι υιοθετημένα. Κανείς δεν εξετάζει την καταλληλότητα των φυσικών γονέων να αναθρέψουν τέκνα – πρέπει να φτάσουν σε σημείο χοντρής κακοποίησης για να εξεταστεί το ενδεχόμενο να τους πάρουν τα παιδιά. Αντίθετα οι γονείς που υιοθετούν περνούν από 40 κύματα για να αποδείξουν ότι δεν είναι ελέφαντες και ότι θα τα κάνουν όλα τέλεια.

    Φυσικά μπορείς να πεις “αυτός δεν είναι λόγος να δημιουργούμε συνθήκες που εν δυνάμει μπορούν να πληγώσουν τα παιδιά”. Φυσικά, αλλά ειλικρινά, όταν σκέφτομαι τη φίλη μου τη Νάταλι που προμηθεύτηκε ειδικό σύστημα με μπουκαλάκια και σωληνάκια που εφαρμόζουν στο στήθος (ναι, πωλούνται και τέτοια), για να πίνει το υιοθετημένο βρέφος της γάλα έχοντας την αίσθηση ότι θηλάζει, δεν μπορώ παρά να σκεφτώ ότι ακόμη και χωρίς θηλασμό το βρέφος αυτό θα έχει πολύ καλύτερες συνθήκες ανατροφής από πολλά, αν όχι από τα περισσότερα τέκνα που ανατρέφουν οι βιολογικοί γονείς τους.

    Όσο για το τραύμα του “η φυσικη μαμά μου δεν με ήθελε”, δεν είμαι ψυχολόγος βέβαια, αλλά πιστεύω ότι αντισταθμίζεται με το παραπάνω από τη θέρμη του “η θετή μαμά μου με ήθελε πάρα πολύ”. Με σωστή αντιμετώπιση από πλευράς των γονιων – των θετών βεβαίως – δεν δημιουργείται καν τραύμα. Από όσο ξέρω, το σωστό είναι το παιδί να το ξέρει από μικρό και όχι να το μάθει αργότερα (τότε είναι που μπορεί να πληγωθεί, άσε που ενδέχεται να το ανακαλύψει πριν του το πουν και να είναι χειρότερα).

    Reply
  8. Μελάνη,

    φυσικά υπάρχουν πάντα οι εξαιρέσεις. Αλλά όπως έχει επισημάνει και ο ΣΓ, συμπέρασμα με βάση ιστορίες του στυλ “εγώ ξέρω τον τάδε που…” δε μπορείς να βγάλεις. Οι ειδικοί λοιπόν λένε ότι με βάση έρευνες ο θηλασμός τους πρώτους έξι τουλάχιστον μήνες είναι πολύ σημαντικός για το παιδί ενώ προβλήματα συμπεριφοράς ή ψυχολογικά είναι συχνότερα σε υιοθετημένα παιδιά, σε ένα βαθμό επειδή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η γυναίκα προχώρησε σε καταχρήσεις (αλκοόλ, κάπνισμα, ναρκωτικά, κ.ο.κ.). Σαφώς και τα παιδιά που γεννιούνται από τέτοιους γονείς πιθανόν να είναι καλύτερα με θετούς γονείς. Θέλουμε όμως να δώσουμε κίνητρο σε τέτοιους ανθρώπους να τεκνοποιούν? Νομίζω όχι!

    Reply
  9. Παρότι δε θέλω να ενθαρρύνω την ηθική φιλοσοφία εκ του προχείρου θα κάνω 1-2 σχόλια. Αλλά προηγουμένως θα υπενθυμίσω ότι σε κανένα επίπεδο (ούτε σε αυτό του ιστολογείν) δεν είναι δυνατόν να βγάλουμε άκρη σε τέτοια θέματα χωρίς τις στοιχειώδεις προϋποθέσεις. Η θέση λχ ‘άλλο ανήθικο, άλλο παράνομο/εγκληματικό’ απαιτεί (πέρα από πειστική επιχειρηματολογία – το αφήνω στην άκρη αυτό) τουλάχιστον μία κάποια περιγραφή. Κι αυτό διότι είναι παγίως αποδεκτό (και απ’ όσο ξέρω δεν το αρνείται και ο Θανάσης) ότι το ποινικό δίκαιο τιμωρεί κατά βάση ανήθικες συμπεριφορές -άρα η αλληλοκάλυψη είναι μεγάλη. Ομοίως, ο όρος βλάβη (‘βλάπτεται’ στο κείμενο) χρειάζεται διευκρίνιση. Αλλά θα διακινδυνεύσω μία σύντομη τοποθέτηση.

    Ι. Κατ΄αρχάς, η φαινομενολογία της πώλησης βρεφών παρουσιάζεται μονομερώς και εξιδανικευμένη. Οι ‘φτωχοδιάβολοι’ που γέννησαν ένα μωρό παραπάνω από όσα μπορούν να θρέψουν (όπως ο Αλεξανδράκης και η Κοντού σ’ εκείνη την παλιά ταινία), οι θετοί γονείς που θα λατρέψουν ένα παιδί το οποίο αλλού θα περίσσευε και θα υπέφερε, το μωρό που θα μεγαλώσει στη χλιδή και τη λατρεία. Εναλλακτικά, μπορεί να έχουμε γονείς που θα το κάνουν επιχείρηση, μεσάζοντες που θα κλείνουν την μπίζνα με προμήθεια και ‘γονείς’ που θα αγοράζουν παιδιά για τα φανάρια και τη ζητιανιά. Φαινόμενο αρκετά συχνό, παρεμπιπτόντως, στον αναπτυσσόμενο κόσμο και ειδικά στην Ινδία και τα πέριξ της. Επίσης, όλα αυτά μπορούν να γίνονται σε ωραιότατα παζάρια (γιατί όχι; Όλα τα νόμιμα ‘προϊόντα’ έτσι πωλούνται) όπου οι μεσίτες θα διαφημίζουν μωρά σε βιτρίνες και θα τα πωλούν με δόσεις και δυνατότητα επιστροφής εντός 2 μηνών αν δεν μείνουμε ευχαριστημένοι. Γιατί όχι και παραγγελίες; ‘Θέλω ένα κοριτσάκι από γονείς ξανθούς και γαλανομάτηδες σε δύο χρόνια από τώρα, διεύθυνση Απαυτοπούλου 19, Καματερό κλπ κλπ’.

    ΙΙ. Στο ηθικό κομμάτι τώρα. Ας υποθέσουμε ότι ο Αλεξανδράκης αναγκάζεται να πουλήσει ένα από τα πολυαγαπημένα του παιδιά σε πλούσιους και καθ’ όλα κατάλληλους γονείς που θα το λατρεύουν, όπως απαιτεί το μελό του Θανάση. Όλα καλά με την πώληση του βρέφους; Για να δούμε:

    1) Ο Αμπντούλ είναι ένας ενήλικος αγρότης στη Γκάνα. Δουλεύει για έναν μεγαλοκτηματία για να ξεπληρώσει τα χρέη της οικογενείας του. Μία οικογένεια Αμερικανών βλέπει πόσο καλός είναι με τα φυτά και εκφράζει την επιθυμία της να τον προσλάβει ως κηπουρό. Ο κτηματίας ορίζει μία τιμή, ο Αμπντούλ δε χαλιέται να πάει στις ΗΠΑ, όπυ θα περνάει καλύτερα, και η οικογένεια εξασφαλίζει κηπουρό διά βίου με ένα λογικό (αλλά σημαντικό για τη Γκάνα) ποσό. Όλοι ευχαριστημένοι. Μόνο που ο Αμντούλ πωλήθηκε όπως κάθε σκλάβος.

    2) Μία οικογένεια έχει ένα ενήλικο παιδί, τον Σωτήρη (τυχαίο το όνομα), με μία σοβαρή πνευματική ασθένεια που καθιστά τη ζωή όλων δύσκολη και οικονομικά δυσβάσταχτη. Τότε εμφανίζεται ένας επιστήμονας που προσφέρει ένα ποσό στην οικογένεια προκειμένου να πάρει μαζί του τον Σωτήρη και να τον παρατηρεί για επιστημονικούς σκοπούς. Υπόσχεται ότι θα τον προσέχει ακόμα καλύτερα κι από τους γονείς του και τηρεί την υπόσχεσή του. Οι γονείς δέχονται και ανακουφίζονται από τα βάσανα ετών. Όλοι χαρούμενοι. Μόνο που ο Σωτήρης πωλήθηκε ως πειραματόζωο.

    Όσοι πιστεύετε ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα πηγάζουν από το γεγονός ότι είμαστε homo sapiens και μόνο, μπορείτε να αρκεσθείτε στο παράδειγμα του Σωτήρη. Όσοι πιστεύετε ότι πηγάζουν από κάποιες ιδιότητες των homo sapiens που απουσιάζουν στο δεύτερο παράδειγμα, καταπιαστείτε με τον Αμπντούλ. Αν θεωρείτε ότι το να μην είμαστε ιδιοκτησία κανενός συμπεριλαμβάνεται σε αυτά τα δικαιώματα, θα πρέπει να δεχθείτε ότι κακώς πωλήθηκαν οι Σωτήρης και Αμπντούλ. Αν πάλι θεωρείτε ότι ειδικώς τα παιδιά είναι ιδιοκτησία των γονέων κάνετε λάθος.

    ΥΓ: Μία άλλη παρενέργεια της αποσπασματικής και επιφανειακής προσέγγισης τέτοιων ζητημάτων εμφανίζεται όταν προσπαθήσουμε να φανούμε συνεπείς σε όσα λέμε εδώ κι εκεί. Εν προκειμένω, η θέση ότι το πωληθέν παιδί δε βλάπτεται στηρίζεται στην υπόθεση ότι όταν αρχίζει να αντιλαμβάνεται έννοιες και συναισθήματα όπως η οικογενειακή θαλπωρή, η αγάπη, οι υλικές παροχές κλπ, θα συμφωνήσει ότι είναι καλύτερα να ζει με τη νέα του οικογένεια. Αλλά αν δεχθούμε ότι η μετέπειτα endorsement (βαριέμαι να ψάχνω την μετάφραση) αρκεί για να το πουλήσουμε τώρα που δεν συναινεί (γιατί δεν μπορεί), τότε γιατί να μην το εφαρμόσουμε σε όλες τις περιπτώσεις κατά τις οποίες είμαστε σίγουροι ότι μετά ο μη συναινών θα συναινέσει; Γιατί, για παράδειγμα, να μην αποτοξινώνουμε με το ζόρι τους ναρκομανείς και τους αλκοολικούς; Αν, πάλι, δεν έχει σημασία αυτό, αλλά η αυστηρά αντικειμενική κρίση ότι το να ζεις με κάποιους που σε αγαπούν και σε φροντίζουν είναι καλύτερα από το να ζεις με κάποιους που σε βλέπουν ως βάρος πάει και τελείωσε, τότε ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για τον πλήρη υποβιβασμό της υποκειμενικής αξίας των επιλογών. Αν η τροφή Α είναι καλύτερη all in all από την τρόφη Β δεν έχεις κανένα λόγο να απαιτείς τη δεύτερη. Χάος…

    Reply
  10. Αλλά όπως έχει επισημάνει και ο ΣΓ, συμπέρασμα με βάση ιστορίες του στυλ “εγώ ξέρω τον τάδε που…” δε μπορείς να βγάλεις.

    For the record, αυτό το έχουν επισημάνει στον ΣΓ.

    Reply
  11. Κωνσταντίνε,

    Η θέση λχ ‘άλλο ανήθικο, άλλο παράνομο/εγκληματικό’ απαιτεί (πέρα από πειστική επιχειρηματολογία – το αφήνω στην άκρη αυτό) τουλάχιστον μία κάποια περιγραφή.

    Θα απαιτούσε, αν εννοούσα ότι κάτι δεν μπορεί να εγκληματοποιηθή ακριβώς επειδή είναι ανήθικο, αλλά όπως γράφεις κι εσύ, εννοώ ότι μερικές μόνο ανήθικες πράξεις μπορούν να εγκληματοποιηθούν. Άρα η διάγνωση της ανηθικότητας δεν αρκεί από μόνη της, δεν είναι καν αναγκαία συνθήκη μάλιστα.

    Κατ΄αρχάς, η φαινομενολογία της πώλησης βρεφών παρουσιάζεται μονομερώς και εξιδανικευμένη

    Δεν έγινε σκόπιμα πάντως, απλώς αυτήν την ιστορία έτυχε να μάθω και προσθέτω μάλιστα άλλη μία:

    ένα ζευγάρι συμβολαιογράφων ταξίδεψαν μέχρι, πού αλλού, την Βουλγαρία, όπου υιοθέτησαν το νέο μέλος της οικογένειας [αυτή η ιστορία μάλιστα είναι η κατεξοχήν τυπική: ευκατάστατο άτεκνο ζεύγος, υιοθεσία στην αλλοδαπή, κατάλληλοι μεσάζοντες].

    Και αυτή η ευνοϊκή ίσως για την πρότασή μου φαινομενολογία έχει μεγάλη αξία όμως: δείχνει ότι η καθολική απαγόρευση δεν είναι καθόλου αυτονόητη.

    Φαινόμενο αρκετά συχνό, παρεμπιπτόντως, στον αναπτυσσόμενο κόσμο και ειδικά στην Ινδία και τα πέριξ της.

    Καλός λόγος για να το απαγορεύσουν εκεί. Όχι εδώ.

    Επίσης, όλα αυτά μπορούν να γίνονται σε ωραιότατα παζάρια (γιατί όχι; Όλα τα νόμιμα ‘προϊόντα’ έτσι πωλούνται) όπου οι μεσίτες θα διαφημίζουν μωρά σε βιτρίνες και θα τα πωλούν με δόσεις και δυνατότητα επιστροφής εντός 2 μηνών αν δεν μείνουμε ευχαριστημένοι. Γιατί όχι και παραγγελίες; ‘Θέλω ένα κοριτσάκι από γονείς ξανθούς και γαλανομάτηδες σε δύο χρόνια από τώρα, διεύθυνση Απαυτοπούλου 19, Καματερό κλπ κλπ’.

    Όλο αυτό επιδιώκει να είναι ένα ad absurdum επιχείρημα και όχι διασπορά ηθικού πανικού, σωστά; Τα παραδείγματα που αναφέρεις είναι κάποια σκόπιμα υπερβολικά [η δυνατότητα επιστροφής, η έκθεση σε βιτρίνες], κάποια γίνονται ήδη [η παραγγελία συγκεκριμένου τύπου μωρού στις νόμιμες ιδιωτικές υιοθεσίες]. Από κει και πέρα, ακόμα και υπό καθεστώς ελευθερίας, θα ήταν εύλογοι κάποιοι περιορισμοί και ρύθμιση των ανθρώπων που συμμετέχουν αμέσως ή εμμέσως σε τέτοιες συναλλαγές. Με ένα βρεφοδάνειο πάντως δεν θα είχα πρόβλημα, μην σου πω ότι θα το χρειαζόμουν κι εγώ. :-Ρ

    Αλλά θα σου πω μια άλλη ιστορία.

    Δεν είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι δεν υπάρχουν, εξ όσων γνωρίζω βέβαια, ραπισματοδέκτες; Οι ραπισματοδέκτες είναι οι εργαζόμενοι σε εκείνο τον εξειδικευμένο κλάδο υπηρεσιών οι οποίοι, με το αζημίωτο φυσικά, δέχονται ραπίσματα, προπηλακισμούς και λοιπές απλές σωματικές βλάβες και έργω εξυβρίσεις από ανθρώπους που θέλουν να εκτονωθούν. Δεν σου μάνταρε τις κάλτσες η γυναίκα σου; Την σκρόφα, πετάγεσαι στον ραπισματοδέκτη της γειτονιάς σου και του αστράφτεις δυο χαστούκια, 19,95 ευρώ. Και γλυτώνεις και την μήνυση για ενδοοικογενειακή βία. Οι ραπισματοδέκτες προσφέρουν πραγματικό κοινωνικό έργο, εκτονώνουν τις εντάσεις, μειώνουν το γενικό επίπεδο βίας, άσε που μερικοί από αυτούς είναι εκ φύσεως αλγολάγνοι και την ψιλοβρίσκουν να τους φτύνουν. Φυσικά, οι περισσότεροι είναι μετανάστες, ποιος άλλος θα καθόταν να τον βαράνε, ειδικά οι Μπαγκλαντοί επιδεικνύουν αξιοθαύμαστη αντοχή. Και όλα αυτά απολύτως νόμιμα, έτσι; Η συναίνεση αίρει το άδικο και λοιπά.

    Μόνο που δεν υπάρχουν όμως [βέβαια αν ποτέ εμφανίζονταν φαντάζομαι τις κραυγές και τις ιερεμιάδες].

    Reply
  12. Όλα καλά με την πώληση του βρέφους;

    Υπενθυμίζω ότι θεωρώ στρεβλή, παραπλανητική και θυμική την ορολογία “πώληση”, τόσο τουλάχιστον όσο όταν μιλάμε για “πώληση” του Παπαλουκά στον Ολυμπιακό.

    Ο Αμπντούλ είναι ένας ενήλικος αγρότης στη Γκάνα. Δουλεύει για έναν μεγαλοκτηματία για να ξεπληρώσει τα χρέη της οικογενείας του. Μία οικογένεια Αμερικανών βλέπει πόσο καλός είναι με τα φυτά και εκφράζει την επιθυμία της να τον προσλάβει ως κηπουρό. Ο κτηματίας ορίζει μία τιμή, ο Αμπντούλ δε χαλιέται να πάει στις ΗΠΑ, όπυ θα περνάει καλύτερα, και η οικογένεια εξασφαλίζει κηπουρό διά βίου με ένα λογικό (αλλά σημαντικό για τη Γκάνα) ποσό. Όλοι ευχαριστημένοι. Μόνο που ο Αμντούλ πωλήθηκε όπως κάθε σκλάβος.

    Όπα, μισό. Αν κατάλαβα καλά, οι Αμερικάνοι φονιάδες των λαών πρώτον ξεπληρώνουν το χρέος του, ώστε να είναι ελεύθερος από συμβατικές υποχρέωσεις στην Γκάνακαι δεύτερον του προσφέρουν μια δουλειά στην Αμερική. Πού είναι η δουλεία; Δεν είχε ο Αμπντούλ την νομική ή φυσική δυνατότητα να αρνηθή; Αυτό είναι το μόνο κριτήριο. [η μεγάλη πλειονότητα στην Γκάνα είναι χριστιανοί παρεμπιπτόντως]

    2) Μία οικογένεια έχει ένα ενήλικο παιδί, τον Σωτήρη (τυχαίο το όνομα), με μία σοβαρή πνευματική ασθένεια που καθιστά τη ζωή όλων δύσκολη και οικονομικά δυσβάσταχτη. Τότε εμφανίζεται ένας επιστήμονας που προσφέρει ένα ποσό στην οικογένεια προκειμένου να πάρει μαζί του τον Σωτήρη και να τον παρατηρεί για επιστημονικούς σκοπούς. Υπόσχεται ότι θα τον προσέχει ακόμα καλύτερα κι από τους γονείς του και τηρεί την υπόσχεσή του. Οι γονείς δέχονται και ανακουφίζονται από τα βάσανα ετών. Όλοι χαρούμενοι. Μόνο που ο Σωτήρης πωλήθηκε ως πειραματόζωο.

    Επειδή όμως η οικογένεια είχε ένα μπάρμπα με κατάρτιση στην ηθική φιλοσοφία που τους απέτρεψε τελικά, αποφάσισαν να πληρώσουν για να τον ξεφορτωθούν: τον έκλεισαν σε ένα ειδικό κέντρο περίθαλψης με τσουχτερό κόστος. Δεν ξέρω αν είναι ηθικό [δεν είναι δυσανάλογο βάρος για τους οικείους του, χωρίς μάλιστα να φταίνε σε κάτι; παρόμοιο δεν είναι ένα επιχείρημα υπέρ της έκτρωσης που χρησιμοποιείται ευρέως;], πάντως είναι νόμιμο.

    Πάντως, ανεξαρτήτως αυτών, δεν νομίζω ότι ο παραλληλισμός είναι κατάλληλος. Άλλο ανήλικος, άλλο ενήλικος, και καλώς. Η υιοθεσία ανηλίκων επιτρέπεται απεριόριστα [σχεδόν], ενώ ενηλίκων μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις. Ο ενήλικος έχει αναπτύξει συναισθηματικούς δεσμούς, έχει εμπεδωθή σε ένα περιβάλλον, έχει αίσθηση του ανήκειν, συνεπώς μια απόφαση παρά ή χωρίς την βούλησή του ζυγίζει πολύ περισσότερο. Επίσης, δεν προσφέρει κάτι να παρομοιάζεται η υιοθεσία, ένας θεσμός πολύ ειδικός και πολύ αυστηρός και συγκεκριμένη στόχευση, με πολύ πιο τυχαίες συναλλακτικές επαφές.

    Όσοι πιστεύετε ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα πηγάζουν από το γεγονός ότι είμαστε homo sapiens και μόνο, μπορείτε να αρκεσθείτε στο παράδειγμα του Σωτήρη.

    Άσχετο, αλλά πρέπει να γράψης κάτι κάποια στιγμή: κι ανακαλύπταμε ένα homo neanderthalensis; [μάλλον σε κάποια κομματική νεολαία,όπως έχω ξαναγράψει]

    Μία άλλη παρενέργεια της αποσπασματικής και επιφανειακής προσέγγισης τέτοιων ζητημάτων εμφανίζεται όταν προσπαθήσουμε να φανούμε συνεπείς σε όσα λέμε εδώ κι εκεί.

    Σου θυμίζω πάντως αυτό.

    η θέση ότι το πωληθέν παιδί δε βλάπτεται στηρίζεται στην υπόθεση ότι όταν αρχίζει να αντιλαμβάνεται έννοιες και συναισθήματα όπως η οικογενειακή θαλπωρή, η αγάπη, οι υλικές παροχές κλπ, θα συμφωνήσει ότι είναι καλύτερα να ζει με τη νέα του οικογένεια

    Όχι, τουλάχιστον για μένα. Δεν βλάπτεται, γιατί το σχετικό του δικαιωμα ασκείται από τους γονείς του προς το συμφέρον του, άρα καταλογίζεται σε αυτό, όπως τόσα άλλα δικαιώματα και όπως συμβαίνει και στην νόμιμη υιοθεσία, χωρίς αυτό να σημαίνη ότι το τέκνο τάχα τους ανήκει.

    [θα μου πης βέβαια, αν τους ανήκε, τι πιο πολύ θα έκαναν; ξέρω γω, θα το τρώγανε στον φούρνο με πατάτες ας πούμε]

    Πρέπει να εξηγήσης γιατί έχει καλώς να το δίνουν για υιοθεσία, αλλά έχει κακώς να το δίνουν για υιοθεσία με αντάλλαγμα. Γιατί δηλαδή τάχα είναι καλή η “δωρεά”, αλλά κακή η “πώληση”;

    Αν, πάλι, δεν έχει σημασία αυτό, αλλά η αυστηρά αντικειμενική κρίση ότι το να ζεις με κάποιους που σε αγαπούν και σε φροντίζουν είναι καλύτερα από το να ζεις με κάποιους που σε βλέπουν ως βάρος πάει και τελείωσε, τότε ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για τον πλήρη υποβιβασμό της υποκειμενικής αξίας των επιλογών. Αν η τροφή Α είναι καλύτερη all in all από την τρόφη Β δεν έχεις κανένα λόγο να απαιτείς τη δεύτερη.

    Νομίζω απάντησα.

    Reply
  13. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις το κατάλληλο πρόσωπο είναι άγνωστο στο ζευγάρι, συχνά προτείνεται από τα κέντρα τεχνητής γονιμοποίησης και κατά κανόνα συμμετέχει έναντι αμοιβής που ξεκινάει από 20.000 ευρώ.

    http://www.kathimerini.gr/762582/article/epikairothta/ellada/ellhnikh-viomhxania-me-paren8etes-mhteres

    Δεν καταλαβαίνω γιατί η επί πληρωμή παρένθετη μητρότητα επιτρέπεται και η επί πληρωμή υιοθεσία απαγορεύεται. But it may be just me.

    Reply
    • όχι βέβαια, τρελός είσαι; άρ. 13 παρ. 4 Ν. 3303/2005:

      4. Η συμφωνία για κυοφορία από τρίτη γυναίκα γίνεται χωρίς οποιοδήποτε αντάλλαγμα. Δεν συνιστά αντάλλαγμα:

      α. η καταβολή των δαπανών που απαιτούνται για την επίτευξη της εγκυμοσύνης, την κυοφορία, τον τοκετό και τη λοχεία,

      β. κάθε θετική ζημία της κυοφόρου εξαιτίας αποχής από την εργασία της, καθώς και οι αμοιβές για εξαρτημένη εργασία, τις οποίες στερήθηκε λόγω απουσίας, με σκοπό την επίτευξη της εγκυμοσύνης, την κυοφορία, τον τοκετό και τη λοχεία. Το ύψος των καλυπτόμενων δαπανών και αποζημιώσεων καθορίζεται με απόφαση της Αρχής.

      Το β ψιλοαναιρεί βέβαια τον κανόνα (γιατί η παρένθετη μπορεί να ήταν άνεργη), αλλά τέλος πάντων.

      Reply
  14. Το β δεν ψιλοαναιρει το α, το πετάει στα σκουπίδια. Απο τη στιγμη που επιτρέπεται οικονομική συναλλαγή με οποιοδήποτε πρόσχημα(πολύ δε περισσότερο που δεν υπάρχει όριο ή αντικειμενικος προσδιορισμου του ποσού) έχουμε de facto σύμβαση εργασίας. Άλλο αν ο νόμος καμωνεται πως δεν είναι έτσι

    Reply

Leave a Comment