πολιτικη-θεωρια

Λιγα πραγματα με ενοχλουν περισσοτερο στον ελληνικο (και σε καποιο βαθμο στον ευρωπαϊκο) δημοσιο διαλογο, απο την ταση να αποδιδουμε ολα τα κακα του κοσμου στον “νεοφιλελευθερισμο”. Ο λογος που ενοχλουμαι κατ’αρχας ειναι απλα δεοντολογικος: μιλανε πολυ, μιλαμε για ποταμους ηλεκτρονικο μελανι, για ενα πραγμα που δεν οριζουν!

Τι ειναι αυτος ο νεοφιλελευθερισμος? Θεωρια πολιτικης φιλοσοφιας? Πλαισιο οικονομικης αναλυσης? Κοσμοθεωρια ενος μεσου θαμωνα καφενειου? Συνολο πρακτικων των αρχοντων του παγκοσμιου καπιταλισμου? Συνωμοσια των πυρηνων της απανθρωπιας?

Κιομως, στην πολιτικη φιλοσοφια δεν ξερω να υπαρχει τετοια θεωρια. Στα οικονομικα ξερω σιγουρα, οριζοντιως, καθετως και απολυτως οτι δεν υπαρχει. Αν ηταν κοσμοθεωρια του μεσου κεφενεδιαρη δεν θα απασχολουσε τοσους αριστερους, και οι αρχοντες του παγκοσμιου καπιταλισμου δεν μπορουν να συμφωνησουν σε πολυ απλουστερα πραγματα, πως μπορει να συμφωνουν στο συνολο των πρακτικων τους? Αρα καταληγω οτι ειναι μια κρυφη τρομοκρατικη οργανωση.

Πιο σοβαρα τωρα, ο βασικος τροπος που οι επικριτες του “νεοφιλελευθερισμου” την γλυτωνουν και αποφευγουν να ορισουν καθαρα και ξαστερα το αντικειμενο της οργης τους, ειναι οτι μιλανε παντα απροσωπα. Επελαση του νεοφιλελευθερισμου, λαιλαπα του νεοφιλελευθερισμου κτλ κτλ Ποιος επελαυνει τελοσπαντων? Ποιοι ειναι οι πιο επιφανεις θεωρητικοι και πρακτικοι του νεοφιλελευθερισμου? Τι ακριβως πρεσβευουν, ποια ειναι ακριβως η συνεκτικη θεωρια που καθοδηγει τις πραξεις τους? Με ποιες αρχες τους διαφωνειτε?

Γιατι δεν τους πιανετε σε ενα δημοσιο διαλογο να τους ξετιναξετε, αφου ειναι τοσο φανερο οτι εχετε δικιο?

Read more“Νεοφιλελευθερισμος” και η ανυποφορη δειλία της ελληνικης αριστερας

Η απροσδοκητη ειδηση μεσοπροθεσμου ενδιαφεροντος που εβγαλαν οι εκλογες δεν ειναι η (μη) ανοδος της αριστερας, αλλα το γενικοτερο ξεκαθαρισμα των ρευματων που υπηρχαν στην Ελλαδα και κρυβοντουσαν απο την παντοκρατορια του δικομματισμου

Η ερμηνεια εκλογικων αποτελεσματων ποτε δεν ειναι ευκολη. Τυπικο λαθος που βλεπω ειναι να ερμηνευει κανεις τα αποτελεσματα λες και ειχαμε εναν μεμονωμενο ανθρωπο, τον Λαο, να αποφασιζει. Φυσικα οι εκλογεις ειναι πολυ ετερογενεις, εχουν τοσο διαφορετικες προτιμησεις οσο και διαφορετικο τροπο σκεψης. Ακομα και καθε ατομο μονο του κρυβει ενα μειγμα σκεψεων και κινητρων που σπανιως οδηγουν σε μονολιθικη αποψη. Σημερα μπορει να ψηφισε το κομμα Χ, αυριο μπορει να ψηφζε το Υ, γιατι μεσα του μπορει να ειναι 50% φιλος του Χ και 50% του Υ.*

Παρ’ολαυτα αν κοιταξει κανεις το αποτελεσμα των εκλογων προσεκτικα μπορει να βγαλει καποια συμπερασματα, χρησιμοποιωντας δυο τρεις βασικες αρχες. Καταρχας πρεπει να εχουμε παντα στο μυαλο μας οτι η ψηφος δεν ειναι απαραιτητα ειλικρινης, με την εννοια οτι οι ανθρωποι δεν ψηφιζουν το κομμα που πραγματικα συμπαθουν περισσοτερο. Πολλοι ανθρωποι ψηφισαν στρατηγικα το κομμα που συμπαθουν περισσοτερο (ή αντιπαθουν λιγοτερο), διαλεγοντας μονο απο εκεινα τα κομματα που πιστευουν οτι εχουν ελπιδες να μπουν στην Βουλη ή ακομα περισσοτερο να συμμετασχουν σε μια κυβερνηση. Αυτο σημαινει οτι κομματα που ειναι κοντα στο 3% (κατωφλι εισοδου στην ελληνικη Βουλη) υποφερουν απο το φαινομενο της αυτοεκπληρουμενης προφητειας (ή των πολλαπλων ισορροπιων αν θελετε τεχνικο ορο). Δεν ειναι απιθανο ενα κομμα που ξεπερναει για καποιον λογο το φραγμα των 3 μοναδων στις δημοσκοπησεις ξαφνικα να εμφανιζεται με ποσοστα πολυ πανω απο 3%.**

Για παραδειγμα, στις δημοσκοπησεις η Δραση εβγαζε συνηθως λιγοτερο απο 2%, αλλα υπηρχαν πολλοι αναποφασιστοι που σκεφτοντουσαν να την ψηφισουν ή να πανε για καποιο αλλο κομμα του ευρυτερου χωρου.

Read moreΕκλογικη αποτιμηση – Δυο λογια απο μεσομακροπροθεσμη οπτικη

Δυο λογια περι θεωριας ψηφοδοτησης σε μαζικες εκλογικες διαδικασιες

Α, στο καλό! Ετσι κι αλλιώς, δεν θα λύσει η ψήφος μου το πρόβλημα της Ελλάδας. Επιλέγοντας κάτι που το πιστεύω, δεν κινδυνεύω τουλάχιστον να γίνω μονόχειρας.

Αποστολος Δοξιαδης στην Καθημερινη, περι του κινδυνου αυτοακρωτηριασμου κατοπιν διαπιστωσεως οτι απο ρεαλισμο/πραγματισμο ψηφισε το λαθος κομμα

Ας κοιταξουμε λιγο το ζητημα απο την σκοπια της πολιτικης θεωριας και θεωριας ψηφοδοτησης, δηλαδη πως ψηφιζει ενα ορθολογικο ατομο. Ενα απο τα πρωτα και πιο ενδιαφεροντα αποτελεσματα της θεωριας ειναι η στρατηγικη ψηφος, δηλαδη οτι οι εκλογεις που ενδιαφερονται για το αποτελεσμα των εκλογων και μονο*, δεν ψηφιζουν παντα το κομμα που προτιμουν.

Ξεκινω με το απλουστερο παραδειγμα, εκλογες μεταξυ δυο κομματων Α και Β με ενα απολυτως πλειοψηφικο συστημα (οποιος μαζεψει περισσοτερες ψηφους κυβερνα μονος του). Εστω οτι για μενα το κομμα Α συνδεεται με ευημερια/ποιοτητα ζωης Π_A και το κομμα Β συνδεεται αντιστοιχα με ευημερια Π_Β. Οταν ψηφιζω, συγκρινω τις εκτιμησεις μου για το Π_A και Π_Β και ορθολογικα διαλεγω το κομμα που μου υποσχεται την υψηλοτερη ευημερια.** Ασχετως τι ψηφιζουν οι αλλοι ανθρωποι, το καλυτερο που μπορω να κανω ειναι να ψηφισω το κομμα που προτιμω, ας υποθεσουμε οτι ειναι το Α γιατι Π_A > Π_Β

Υποθεστε ομως τωρα οτι υπαρχει ενα τριτο κομμα, το Γ. Υποθεστε οτι το κομμα Γ ειναι το χειροτερο κομμα που μπορω να φανταστω για την ευημερια μου, αν εκλεγει η ζωη μου θα καταστραφει. Εχουμε τωρα Π_A > Π_Β >> Π_Γ. Τι πρεπει να ψηφισω? Τα πραγματα περιπλεκονται και η βελτιστη ψηφος εξαρταται απο τις προτιμησεις των αλλων ψηφοφορων. Ας πουμε οτι ειμαστε συνολικα 5 ψηφοφοροι. Δυο απο αυτους ψηφιζουν μανιωδως Β και δυο ψηφιζουν Γ. Τι πρεπει να ψηφισω εγω? Ειναι προφανες οτι ακομα και ας μου αρεσει το κομμα Α ιδιαιτερως πολυ, μια ψηφος σε αυτο ειναι πεταμενη στα σκουπιδια. Ο,τι και να κανω, το κομμα Α δεν μπορει να κερδισει σε αυτες τις εκλογες. Αυτο που θα κανω λοιπον ειναι να ψηφισω στρατηγικα το Β, ενα κομμα που μου αρεσει λιγοτερο απο το Α, αλλα εχει ελπιδες να εκλεγει και ετσι να αποφυγω το τρισκαταρατο κομμα Γ.

Το παραδειγμα μπορει να ειναι απλο, αλλα η βασικη ενοραση που μας δινει διαπερναει τα περισσοτερα πολιτικα συστηματα του κοσμου. Οταν ενα εκλογικο συστημα εχει καποια χαρακτηριστικα πλειοψηφικοτητας, ενας ορθολογικος ψηφοφορος δεν ψηφιζει αυτο που πραγματικα θελει αλλα την λιγοτερο κακη εναλλακτικη που εχει σοβαρες πιθανοτητες να κερδισει (οπως εχουμε συζητησει και παλιοτερα).

Read moreΕκφραστικη ψηφος εναντιον πραγματιστικης: Αποτελεσματικη διαμαρτυρια ή πεταγμα ψηφου στα σκουπιδια?

Περισσοτερη δημοκρατια ή προς ενα Κοινοβουλιο των Ακρων και του φανατισμου?

Ακουγεται οτι η νεα κυβερνηση ετοιμαζει νεο εκλογικο νομο, εχοντας ενα ματι στραμμενο προς Γερμανια. Σημαντικο κομματι της μεταρρυθμισης ειναι η δημιουργια αυστηρα μονοεδρικων περιφερειων, κατι που σημαινει δραστικη σμικρυνση περιφερειων τερατων οπως η Β Αθηνων.

Απο οτι ακουω, κυριος λογος για διασπαση των μεγαλων περιφερειων ειναι το οικονομικο ζητημα που προκαλει ενα διαφαινομενο ελλειμμα δημοκρατιας. Σημερα το να κατεβαινεις για βουλευτης στην Β Αθηνων ειναι τρομερα κοστοβορο αλλα και ενεργοβορο. Απευθυνεσαι σε εναν πληθυσμο που ειναι συγκρισιμος με αυτον καποιων μικρων ευρωπαϊκων κρατων, οπως η Σλοβενια! Ο μεσος πολιτης δεν μπορει επ’ουδενι να σηκωσει το βαρος της εκλογικης καθοδου σε μια τετοια περιφερεια.

Ενω δεν θεωρω αυτες τις σκεψεις ανευ βαρους, η κυρια επιπτωση της διασπασης των περιφερειων θα ειναι μια που ισως δεν εχουν προσεξει οι επιδοξοι νομοθετες, και μιλω για σημαντικη ενδυναμωση των πολιτικων ακρων.

Read moreΜικροτερες εκλογικες περιφερειες: ευεργετικες και ανεπιθυμητες επιδρασεις

Το να σεβομαστε τις θρησκευτικες ευαισθησιες καποιων πολιτων δεν ισοδυναμει με εγκαθιδρυση μεσαιωνικης θεοκρατιας. Ισα ισα ο σεβασμος των ατομικων επιλογων και προτιμησεων ειναι αναποσπαστο κομματι της δημοκρατιας μας, στηριγμενης στις Αρχες του Διαφωτισμου, και μερος της εξοδου μας απο τον Μεσαιωνα

Το Κορανι που εσκισε ο αστυνομικος, οπως καταγγελεται, μας οδηγει σε ενα μαλλον καινοφανες προβλημα στην Ελλαδα. Νομιζω ειναι σαφες σε ολους οτι ο αστυνομικος που πληρωνεται να προστατευει τις περιουσιες μας, πεφτει σε πολυ σοβαρο παραπτωμα οταν αντ’αυτου τις καταστρεφει.

Αλλα περα απο την καταστροφη της περιουσιας καποιας αντικειμενικης αξιας, πρεπει το σκισιμο ενος Κορανιου να τιμωρειται ιδιαιτερα? Το πρωτο πραγμα που πρεπει να μας ερχεται στο μυαλο, για μενα, ειναι η αρχη της ισονομιας. Αν το σκισιμο ελληνικης σημαιας ή Βιβλου τιμωρειται ιδιαιτερα, το ιδιο πρεπει να συμβαινει και με το Κορανι (οπως και με το καψιμο ξενης σημαιας να σημειωσω εδω).

Μερικοι, οπως ο Πασχος Μανδραβελης, επισης πιστευουν στην ισοτητα αλλα θα προτιμουσαν να μην τιμωρειται καθολου η καταστροφη συμβολου, Βιβλου ή Κορανιου, περα βεβαια απο την συνηθισμενη ποινη της καταστροφης ξενης περιουσιας. Γραφει ο ΠΜ:

«μπορεί να μας σκοτώσεις και να μην αντιδράσουμε, αλλά μην μας πειράξεις το Κοράνι! Είναι για εμάς ιερό».
Η σωστή απάντηση γι’ αυτό σε μια δυτική χώρα είναι: «σκασίλα μας»

Μπορω να πω οτι ελαφρα επιφανειακη μου φαινεται μια τετοια αντιμετωπιση του θεματος. Βαζει καποιος ετσι μια απολυτη αρχη (μονο οι ανθρωποι μετρανε) και την χρησιμοποιει ισοπεδωτικα…

Δεν μπορω παρα να πω οτι δυστυχως καπου μου φαινεται να υποβοσκει η αντιπαθεια στο Ισλαμ και γενικα στον θρησκευτικο φανατισμο. Και δεν με ενδιαφερει εδω η πολιτικη ορθοτητα, μπορω να το πω ανοιχτα, για μενα το φανατικο Ισλαμ ειναι σκοταδιστικο και οπισθοδρομικο (οπως βεβαια οι χριστιανοι που παιρνουν την Παλαια Διαθηκη τοις μετρητοις). Αλλα το θεμα ειναι άλλο, δεν εχει δικαιωμα ο οποιοσδηποτε πολιτης να ζητα σεβασμο των (ιδιαιτερων ισως) προτιμησεων του? Δεν πιστευουμε οτι de gustibus non est disputandum ή περι ορεξεως κολοκυθοπιττα? Αυτη δεν ειναι μια βαση ολοκληρης της φιλελευθερης δυτικης δημοκρατιας απο τον Διαφωτισμο εως σημερα?

Read moreΤο σχισμενο Κορανι και ο σεβασμος των προτιμησεων μας απο κρατος και συμπολιτες