Εισαγωγή
Το ξυπνητήρι χτυπάει στις 6:00. Μισή ώρα περιθώριο να πλυθείς, να ντυθείς, να πιεις τον πρώτο σου καφέ και να σκεφτείς το πρόγραμμα της ημέρας. Είσαι στους δρόμους όταν οι περισσότεροι κοιμούνται. Φτάνεις στο γραφείο και ρίχνεσαι σ’ ένα σπορ που δε θα συμπεριληφθεί ποτέ στους Ολυμπιακούς Αγώνες: τηλεφωνήματα, ραντεβού, πωλήσεις, αγορές, έξοδα, τράπεζες, δημόσιες υπηρεσίες. Πρέπει να συναντήσεις τον έναν, να αποφύγεις τον άλλον, να είσαι ευγενικός με τον τρίτο και αποφασιστικός με τον τέταρτο. Τα λεφτά πάλι δεν ήρθαν –πώς θα βγάλεις το σαββατοκύριακο; Καλύτερα να μην πληρώσεις σήμερα το λογαριασμό κι αν το κόψουν το κόψαν, τι να κάνουμε… Καθυστέρηση και τρέξιμο διότι ξέχασες την απεργία των ταξιτζήδων. Μέχρι αύριο πρέπει οπωσδήποτε να έχουν βγει τα εμπορεύματα από το τελωνείο και δεν υπάρχει φράγκο να προκαταβάλλεις τον ΦΠΑ. Σε κάποιο διάλειμμα, ίσα-ίσα να κάνεις ένα τσιγάρο, κάθεσαι αποκαμωμένος με το μυαλό σου σαν λιωμένο παγωτό κι αναρωτιέσαι ποιες αμαρτίες πληρώνεις. Μία σκέψη εμφανίζεται τότε αυθόρμητα, μία συνθηματική φράση που συνοψίζει σε λίγες λέξεις τις κολασμένες ώρες που πέρασαν. Δεν το κάνεις εσκεμμένα, δεν έχεις καν διάθεση να φιλοσοφήσεις: είναι ένα παραπροϊόν του υποσυνειδήτου, σαν τον ιδρώτα του αθλητή μετά από σκληρή προπόνηση.
Αυτές ακριβώς τις συνθηματικές φράσεις από την καθημερινότητα της ελληνικής μικρομεσαίας επιχείρησης, απόσταγμα προσωπικής πείρας και ταλαιπώριας, κατέγραψα σε τούτον εδώ τον “Οδηγό”. Κάποια απ’ αυτά έχουν κυκλοφορήσει σε κύκλους φίλων και γνωστών, κάποια μείνανε ανομολόγητα. Η συνάφεια με την πραγματικότητα υπήρξε το κυριότερο μέλημά μου• ο αναγνώστης δεν πρέπει να περιμένει θεωρητικά μοντέλα από πανεπιστημιακά εγχειρίδια “Οργάνωσης Επιχειρήσεων ” ή “Διοίκησης Επιχειρήσεων ” κ.λπ. που δίνουν την εντύπωση ότι οι συγγραφείς τους δεν ξέρουν τι σημαίνει επιχείρηση στην Ελλάδα. Σε καμία περίπτωση! Τα συμπεράσματα και οι συμβουλές που ακολουθούν είναι ζυμωμένες μέσα από τον πηλό της πραγματικότητας, χρυσός είκοσι τεσσάρων καρατίων.
Ο “Οδηγός” αυτός έχει και μία άλλη λειτουργία: είναι εντελώς αντιδραστικός, φαλλοκρατικός και συντηρητικός• τόσα προοδευτικά κείμενα γράφονται καθημερινά, πρέπει να υπάρχει κάτι διαφορετικό έστω και μόνο για να αναδεικνύει τα πρώτα. Πιστεύοντας λοιπόν ότι ο “Οδηγός” μου καλύπτει ένα σημαντικό κενό στην εγχώρια σύλληψη του επιχειρείν, ή ότι απλώς ψυχαγωγεί, τον παραδίδω με χαρά στη γνώση των μελλοντικών επιχειρηματιών του τόπου και στο ευρύτερο κοινό.
Σε όλους αυτούς που ονειρεύτηκαν• και πόνεσαν• και έμαθαν
Κεφάλαιο – Λεφτά
Είσαι τα λεφτά που βγάζεις και η πίστωση που μπορείς να μαζέψεις.
*
Να ζει κανείς ή να μη ζει; Υπάρχει και η μέση οδός: να δανειστεί.
*
Το να έχεις ψυχή δεν είναι σπουδαία υπόθεση• πιο σημαντικό είναι να έχεις κεφάλαιο.
*
Τα κέρδη θεραπεύουν και την πιο βαριά κατάθλιψη.
*
Υπάρχουν αυτοί που έχουν ιδιοκτησία επί του μεγάλου κεφαλαίου (κεφαλαιοκράτες). Υπάρχουν αυτοί που δεν έχουν παρά μόνο την εργατική τους δύναμη (προλετάριοι). Υπάρχουν και οι Έλληνες.
*
Μη συνεργαστείς με επιχειρηματία που τον βλέπεις να έχει πάντα μετρητά• μόνο οι γύφτοι και οι περιπτεράδες (no offense) έχουν πάντα μετρητά.
*
Ακόμα δεν έχει γραφτεί ούτε ένα τραγούδι για τον έμπορο που κάθεται μόνος στο μαγαζί του και περιμένει μάταια τους πελάτες.
*
Κάλιο 5 και στο χέρι παρά 5.000.000 και καρτέρι.
*
Πήγες στην Αμερική κι έκανες λεφτά; Μην τα φέρεις στην Ελλάδα, τα χρήματα που περνούν πάνω απ’ τον Ατλαντικό πέφτουν μέσα (διαδεδομένη έκφραση στην ελληνοαμερικανική κοινότητα).
Ανθρωπιά – Αξίες – Ψυχικές Αρετές
Έρχονται από τα βάθη της Ιστορίας και συνεχίζουν ως τις μέρες μας, ατιθάσευτοι, νικηφόροι, πάνσοφοι: οι βλάκες.
*
Η αγάπη, η συμπόνια, η φιλία, ο ανθρωπισμός, η φιλανθρωπία, ο αλτρουισμός, όλες αυτές οι αρετές που προάγει η θρησκεία, είναι οι χειρότεροι επενδυτικοί σύμβουλοι
*
Όλοι όσοι ασχολούνται με επιχειρήσεις ξέρουν καλά ότι ο άνθρωπος κατάγεται από τον πίθηκο.
*
Οι άγιοι ήταν όλοι φτωχοί. Αποφάσισε αν θέλεις ν’ αγιάσεις ή να πλουτίσεις• και τα δύο δε γίνονται.
*
Η ελπίδα δεν είναι αναγκαστικά αρετή όταν έχεις να κάνεις με επιχειρήσεις.
Οι διανοούμενοι του διαδικτύου είναι οι άνθρωποι που όλοι αγαπάμε να διαβάζουμε για λόγους άγνωστους και σ’ εμάς τους ίδιους. Είναι οι παλιοί πολυλογάδες των συνοικιακών καφενείων όπου, μεταξύ καφέ και ταβλιού, εξηγούσαν πως θα γίνει να βγει ο τόπος από την κρίση – και πως το κάνουν στην Ευρώπη που δεν είναι χαϊβάνια. Είναι οι δάσκαλοι του χωριού που εξηγούν στους χωριάτες τι θα έλεγε ο Πλάτων αν η φύση δεν είχε ατυχώς προβλέψει να αποθνήσκουν άπαντες, ανεξαρτήτως ευφυϊας και φιλοσοφικού διαμετρήματος. Είναι οι φιλόσοφοι των καπηλειών που βγάζουν μεθυσμένες διακηρύξεις για το ποιόν των γυναικών και την ατιμία της κοινωνίας. Είναι οι συμφοιτητές μας που πάντα ήξεραν δυό πράγματα παραπάνω από εμάς: τι είπε ο Τρότσκι στον μπατσανάκη του μεξικάνου υπηρέτη του οικοδεσπότη του και έκρυβε το πραγματικό νόημα της πολιτικής του θεωρίας, πως φορούσαν την στολή τους οι σαμουράι,