οικονομικα – Page 21 – αναΜορφωση

Ολα οσα δεν θελατε να μαθετε για το ασφαλιστικο

11/01/200805/12/2007 by S G

ωστε μη γνωριζοντας την πραγματικοτητα, να παιρνετε συνταξεις χωρις τυψεις!

Αφαλιστικο, ασφαλιστικο, πολλα λεμε λιγα ξερουμε. Ας ξεκινησουμε απο τα βασικα, γιατι υπαρχει προβλημα και γιατι τωρα? Μην φταιει ο Μπους? Φταιει μηπως η κακη ΕΕ που προσπαθει να μας επιβαλλει παλι νεοφιλελευθερες πρακτικες για την Ευρωπη των πολυεθνικων (ποτε δεν καταλαβα γιατι η Ευρωπη των μονοεθνικων ειναι προτιμοτερη, τεσπα)?

Το γενικο προβλημα
Το ελληνικο συστημα, οπως σχεδον ολα τα ευρωπαϊκα εως σημερα, στηριζοταν στην μεγαλη ανοδο των εισοδηματων και αυξηση του πληθυσμου μεταπολεμικα, για να δινει γενναιοδωρες συνταξεις με χαμηλες εισφορες. Το συστημα δεν ηταν ποτε πραγματικα δικαιο, αλλα περισσοτερο ενα τεραστιο παιχνιδι Πονζι (γνωστο και ως πυραμιδα) μεταξυ των γενεων. Καθε γενια πληρωνoταν συνταξεις χρεωνοντας τους επομενους. Φανταστειτε ας πουμε ενα εστιατοριο που κανενας δεν πληρωνει το φαϊ του αλλα αφηνει τον λογαριασμο στον επομενο πελατη! Αν δοκιμαζε ενα μεμονωμενο ατομο κατι τετοιο, θα τον κλειναν μεσα για απατη. Οταν το κανει ολη η κοινωνια δεν λεγεται απατη, αλλα “ασφαλιστικο συστημα προκαθορισμενων συνταξεων αδιαφορως εισφορων”.

Το συστημα δουλευε για καμποσο καιρο, οπως καθε πυραμιδα βεβαια. Αφου ο πληθυσμος μας μεγαλωνε, σε καθε γεννια συνταξιουχων αναλογουσαν αρκετες φορες περισσοτεροι εργαζομενοι και ολοι ηταν χαρουμενοι.

Εδω και καποια χρονια ομως το παρτυ εχει αρχισει να τελειωνει. Η γεννητικοτητα μεταπολεμικα επαθε μια καθιζηση για να σταθεροποιηθει σε ενα χαμηλο ρυθμο περιπου 2 παιδιων ανα γυναικα και τα εισοδηματα μας επισης δεν αυξανονται πια οπως παλια. Η τεραστια απατη με το ασφαλιστικο δεν ειναι βιωσιμη πια, πουθενα στην Ευρωπη. Και προσεξτε οτι δεν μιλω για τα συστηματα Υγειας που υποφερουν απο ακομα πιο περιπλοκα προβληματα (οπως το προβλημα του λαθρεπιβατη, οτι δηλαδη κανεις δεν εχει κινητρα να μειωνει τις δαπανες υγειας, τις τριπλοσυνταγογραφησεις και τις ακτινογραφιες για στραμπουληγμα βλεφαριδας). Οι ιδιες οι απλες συνταξεις των Ευρωπαιων δεν ειναι πια εξασφαλισμενες. Χωρις μεγαλη μεταρρυθμιση του συστηματος, κινδυνευουν ολες οι δυτικες χωρες απο χρεοκοπια του συνταξιοδοτικου συστηματος!

Economics Nobel 2007: Playing games and designing mechanisms

26/05/201016/10/2007 by S G

At last. Mechanism designers got their Nobel prize. But did they deserve it?

For me economics became a science sometime around 1945* with John von Neumann’s and Oskar Morgenstern’s Theory of Games and Economic Behavior. Naturally, this book was only an outline of things to come and far from finishing the edifice we call today game theory. It took the subsequent efforts of people like John Nash, John Harsanyi, Reinhard Selten, Robert Aumann and Thomas Schelling to complete this beautiful structure of clear rationality expressed through elegant mathematical formulation.

The first Nobel prizes however for the masters of this field came only in 1994 (Harsanyi, Nash, Selten). Maybe it is the traditional reluctance of the Swedes to acknowledge the importance of new fields, or other reasons, it does not matter. But it seems that since 1994 they are trying to correct their mistake by awarding prizes to all the other aforementioned researchers and also people who I consider to be related to GT like William Vickrey, Vernon Smith etc.

It seems microeconomics and especially game theory are accepted now as one of the strongest tools in the social sciences with applications from biology to sociology. Mechanism design is one of these applications and it was chosen to be honoured this year, with the Nobel prize going to Leonid Hurwicz, Eric S. Maskin and Roger B. Myerson “for having laid the foundations of mechanism design theory”.

Mechanism what?
So what is mechanism design and was this honour warranted?

Αναθεωρηση της αναθεωρησης του ΑΕΠ

27/03/200812/10/2007 by S G

Πριν λιγο καιρο γραφαμε για την αναθεωρηση του ελληνικου ΑΕΠ. Ειναι θεμα δεοντολογιας να διορθωσουμε τα γραφομενα μας με την σημειωση οτι τελικα η Ευρωπαϊκη Στατιστικη Υπηρεσια (Ευρωστατ) δεχτηκε αναθεωρηση κατα 9,6% αντι για το 25,7% που ειχε παρουσιασει η Ελληνικη Στατιστικη Υπηρεσια (ΕΣΥΕ). Συμφωνα με τις δηλωσεις του αρμοδιου Επιτροπου Αλμουνια, η συζητηση ηταν … Read more Αναθεωρηση της αναθεωρησης του ΑΕΠ

Αντίο συμπόνια, αντίο φτώχεια;

21/01/200915/08/2007 by maikwl

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο ‘A Farewell to Alms: A Brief Economic History of the World’, από τον οικονομολόγο/ιστορικό Gregory Clark, καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια έχει προκαλέσει μέγα σούσουρο σε διάφορους οικονομικούς κύκλους…

Ο κ. Clark λοιπόν ισχυρίζεται πως προσφέρει μια πολύ καλή εξήγηση για το τι οδήγησε στην Βιομηχανική Επανάσταση. Διάφοροι δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί δείχνουν ήδη εκστασιασμένοι με την εξήγηση του Clark…. o Clive Crook των Financial Times γράφει “… As absorbing, as memorable and as well written as Mr Diamond’s remarkable bestseller [σ.σ. αναφέρεται στο διάσημο πλέον Guns, Germs and Steel]. It deserves to be as widely read.” Ο George Akerlof, νομπελίστας οικονομολόγος γράφει “What caused the Industrial Revolution? Gregory Clark has a brilliant and fascinating explanation for this event which permanently changed the life of humankind after 100,000 years of stagnation.”

Ο Clark προσπαθεί να εξηγήσει τρία μεγάλα ερωτήματα της παγκόσμιας οικονομικής ιστορίας. Πρώτον, γιατί η λεγόμενη Μαλθουσιανή παγίδα διήρκησε τόσο πολύ. Γιατί δηλαδή από τουλάχιστον το 1000 π.Χ. μέχρι περίπου το 1800 μ.Χ. η τεχνολογική πρόοδος που βίωνε η ανθρωπότητα δεν μεταφραζόταν σε καλύτερη ποιότητα ζωής με αυξημένο κατά κεφαλήν εισόδημα – η ιστορία της παγίδας τείνει προς την εξήγηση της έλλειψης αυξημένου εισοδήματος εξ’ αιτίας της αύξησης του πληθυσμού.

The average person in the world of 1800 was no better off than the average person of 100,000 BC.

Δεύτερον, γιατί η έξοδος από την Μαλθουσιανή παγίδα γύρω στο 1800 με την έλευση της βιομηχανικής επανάστασης συνέβη στη Βρετανία;
Τρίτον, γιατί δεν ακολούθησαν αμέσως άλλες χώρες οδηγώντας τον κόσμο στην λεγόμενη Μεγάλη Απόκλιση (“Great Divergence”) κατά την οποία οι διαφορές στους ρυθμούς μεγέθυνσης που βίωσε η Ευρώπη σε σχέση με άλλες περιοχές του πλανήτη ήταν τεράστια.

Ας μην το καθυστερήσω άλλο λοιπόν… Ορίστε η παρουσίαση της μεγάλης αυτής ιδέας δια στόματος David Warsh:

So what’s the startling new idea? Nothing less than that “social evolution in England had a biological basis,” according to Clark — “that it was driven by the selective survival of types….” Does that sound like race to you? It does to me. Social Darwinism is just around the corner.

Γιατί λοιπόν η Βιομηχανική Επανάσταση έκανε τα πρώτα της βήματα στην Βρετανία;

Read moreΑντίο συμπόνια, αντίο φτώχεια;

Η Γενιά 700, μισθός επιφύλαξης (reservation wage) και ο θεσμός της οικογένειας

15/06/200827/07/2007 by maikwl

Με κίνητρο κάποιες πρόσφατες δημοσιεύσεις περί της μισθολογικής κατάστασης των νέων στην Ελλάδα (Μαρούτσης, Γενιτσαριώτη/Καρζής), ένα μικρό γενικότερο σχόλιο:

Η πλέον σαφής εικόνα που επικρατεί σήμερα στο ευρύτερο κοινωνικό χώρο και στα ΜΜΕ για το θέμα εκφράζεται από τον Ηλία Μαρούτση (η έμφαση δική μου):

Η σιωπηρή πλειονότητα των νέων Ελλήνων, της υπερ-εργασίας και της υπο-αμοιβής. Της υπερχρέωσης και της ανασφάλειας». Αυτή είναι η «γενιά 700», δηλαδή η γενιά που αμείβεται με λιγότερα από 700 ευρώ τον μήνα. Που έμαθε να ζει με το φάσμα της ανεργίας, που ακόμα συντηρείται από την οικογένεια και που κάνει δύο δουλειές για να ξεπληρώσει το «όνειρο» που νόμισε ότι μπορούσε να αγοράσει με δανεικά.

Η Κλάρα Γενιτσαριώτη στο άρθρο της “Η οικογένεια τους σώζει από τη φτώχεια…” γράφει:

Για να αντεπεξέλθει στις συνθήκες η γενιά μεταξύ 18 και 30 ετών χρειάζεται επιδότηση. Οπου δεν υπάρχει κάποιου είδους κρατική επιδότηση τον ρόλο αυτό αναλαμβάνει η ίδια η οικογένεια, η οποία συνεχίζει να προσφέρει την πρόνοιά της μέχρι και την ηλικία των 30 ετών [Σ.Σ. και λίγα λες]. Καλύπτοντας τα έξοδα διαμονής ή ακόμα και συνεισφέροντας στο εισόδημα των νέων η οικογένεια έχει επιφορτιστεί εξ ολοκλήρου, απουσία κάποιου άλλου αποτελεσματικού μηχανισμού, τον ρόλο της διατήρησης της κοινωνικής συνοχής.

Αυτά και πολλά άλλα άρθρα των τελευταίων μηνών εκφράζουν με ακρίβεια την ισχύουσα γενική υπόθεση πως η Ελληνική οικογένεια λειτουργεί σήμερα ως σωσίβιο για τα παιδιά της. Νέους που, όπως συνήθως εικάζεται, υποφέρουν από κακούς εργοδότες, ή/και διεφθαρμένες αγορές από την μια πλευρά και έναν δημόσιο τομέα που πνίγει την ιδιωτική πρωτοβουλία στην Ελλάδα από την άλλη πλευρά – εξαρτάται από τον ποιον θα ρωτήσεις…

Ας αντιστρέψουμε όμως για λίγο αυτή την γενική υπόθεση.

Είναι δυνατόν η ελληνική οικογένεια, ή μάλλον ο θεσμός της ελληνικής οικογένειας, να είναι και η αιτία για την μισθολογική κατάσταση των νέων μας; Είναι δυνατόν δηλαδή, ο αλτρουϊσμός που δείχνει η Ελληνική οικογένεια στο συνάθροισμά του να μειώνει την κοινωνική μας ευημερία; Φοβάμαι ότι το ερώτημα μπορεί να αποτελεί επικίνδυνο έδαφος (κατά Πίνκερ) αλλά οι απρόσμενες επιπτώσεις ενός θεμελιώδους θεσμού αποτελούν παράλληλα γόνιμο έδαφος για συζήτηση.

Ειναι ο κομμουνισμος μια κακη ιδεα?

06/01/201117/07/2007 by S G

Μια μικρη σημειωση περι κεντρικου σχεδιασμου

Ειναι νομιζω εντυπωσιακο οτι υπαρχουν ακομα ανθρωποι σημερα, σχεδον μια εικοσαετια μετα την πτωση του Τειχους, που πιστευουν οτι ο κομμουνισμος μπορει να ειναι μια καλη ιδεα. Θα αφησω τα ποικιλα φιλοσοφικα επιχειρηματα κατα μερος (οπως ας πουμε οτι ειναι απαισιο να υποχρεωνεις ανθρωπους να δουλευουν με το ζορι, ειναι απαισια η ελλειψη ελευθερων εκλογων κτλ) και θα καταπιαστω με την απλη ερωτηση: μπορει ο κεντρικος σχεδιασμος να φερει καλο οικονομικο αποτελεσμα?

Απλοϊκα σκεπτομενος θα υπεθετε κανεις οτι ο κεντρικος σχεδιασμος ειναι τουλαχιστον το ιδιο καλος με τις ελευθερες αγορες. Εν τελει μπορει ενας παντοδυναμος δικτατορας απλα να αντιγραψει πληρως μια χωρα που εχει ελευθερες αγορες, να φτιαξει τα ιδια εργοστασια, εταιρειες, σπιτια κτλ και να τα βαλει σε λειτουργια. Και αφου μπορει να αντιγραψει, πιθανως θα βρει και κατι να καλυτερευσει, καθως προφανως οι ελευθερες αγορες δεν λειτουργουν τελεια, εχουν καποιες σπαταλες. Για παραδειγμα: γιατι να εχεις αγελαδες στην Βαυαρια αλλα η φετα να φτιαχνεται στην Αττικη? Βαλε τα εργοστασια φετας διπλα στις αγελαδες! Γιατι να εχεις τοσους ανθρωπους να μενουν στην κρυα και αφιλοξενη Γερμανια και να πηγαινουν ολη την ωρα στην Ισπανια διακοπες? Φερτους μονιμα στην Ισπανια!

Τι λενε οι οικονομολογοι περι ΜΜΕ, ιστολογιων, πολιτισμικων συγκρουσεων…

12/07/200727/06/2007 by S G

Ο επιστημονικος ιμπεριαλισμος των οικονομολογων εξαπλωνεται ολο και περισσοτερο. Καλο ή κακο?

Αυτες τις μερες ετυχε να ειμαι σε ενα απο τα μεγαλα οικονομικα συνεδρια της χρονιας, αυτο της Econometric Society στο πανεπιστημιο Duke. Οπως παντα στα γενικης φυσεως οικονομικα συνεδρια μπορει να μην κερδιζω πολλα επαγγελματικα, αλλα κανω πολυ ενδιαφερουσες παρατηρησεις σχετικα με το μελλον της οικονομικης επιστημης. Θα συνοψισω εδω λιγη απο την δουλεια που παρουσιαστηκε, για να δειτε και σεις* που το πανε οι οικονομολογοι σημερα και ισως για τους αμυητους να δειτε και τι πραγματικα κανουν οι οικονομολογοι, ποσο ευρυ πεδιο μελετουν. Μερικοι το θεωρουν επιστημονικο ιμπεριαλισμο, εγω το θεωρω μια καλη αρχη, φτανει να μην παιρνουμε τα αποτελεσματα πολυ στα σοβαρα.

Προσθηκη: Γιατι οι φτωχες χωρες δεν τα πανε καλα στις εμπορικες διαπραγματευσεις

Γιατι οι φτωχες χωρες δεν καταφερνουν στις διαπραγματευσεις του Παγκοσμιου Οργανισμου Εμποριου να επιβαλλουν μειωση των δασμων στα προϊοντα (πχ αγροτικα) που εξαγουν στις πλουσιες χωρες? Δεδομενου του μεγαλου αριθμου τους θα ειχε νοημα να δημιουργησουν εναν μεγαλο συνασπισμο και να εχουν μεγαλη διαπραγματευτικη δυναμη, κιομως δεν φαινεται να συμβαινει αυτο. Παρουσιαστηκε ενα σχετικα πολυπλοκο πεηπερ με ομως απλο και κατανοητο αποτελεσμα περι των διεθνων σχεσεων και του εμποριου, απο τον Βρεταννοκυπριο Μπεν Ζησσιμο. Βρισκει λοιπον οτι το προβλημα ειναι ακριβως ο μεγαλος αριθμος των φτωχων χωρων που παραγουν παρομοια προϊοντα! Αν δεν αγορασει η ΕΕ καφε απο μια χωρα, θα αγορασει απο μια αλλη… Γενικο συμπερασμα, οταν υπαρχουν χωρες που παραγουν διαφορετικων ειδων προϊοντα, οι χωρες που παραγουν ενα προϊον που παραγεται και απο πολλες αλλες θα εχουν την χειροτερη στρατηγικη θεση (ακουγεται προφανες, αλλα ειναι πολυ δυσκολο να αποδειχτει μαθηματικα σε ενα σοβαρο μοντελο διεθνους εμποριου).

Πως οι εθνικες μνημες και παραδοσεις προκαλουν καταστροφικους πολεμους

Συμφωνα με την απλη ορθολογικη θεωρια παιγνιου, ενας καταστροφικος πολεμος σαν τον Β ΠΠ δεν συμβαινει ποτε. Οι συμμετεχοντες χανουν τοσα πολλα, που δεν εχει νοημα να φτασουν στον τελειωτικο πολεμο, καταλαβαινουν γρηγορα ποια ειναι η στρατηγικη τους θεση (το πολυ μετα απο λιγες μαχες) και διαπραγματευονται με βαση αυτην. Ενα ενδιαφερον πεηπερ ερευνητων απο το Γεηλ και το Georgetown (Social Memory and Evidence from the Past) ισχυριζεται οτι η βαση για τετοιας κλιμακας καταστροφες ειναι οι εθνικοι μυθοι, δηλαδη η προφορικη συνηθως παραδοση πληροφοριων απο γονεις σε παιδια, που κανει τα παιδια να μην εχουν τις σωστες πληροφοριες για το παιχνιδι και την στρατηγικη τους θεση.