Αυτες τις μερες εχουμε την επετειο της επιστροφης του Ελευθεριου Βενιζελου μετα την υπογραφη της Συνθηκης των Σεβρων, πριν 90κατι χρονια. Γραφει ο Αγγελος Βλαχος:
διοργανωθηκε μεγαλειωδης επινικειος τελετη στο Σταδιο, παρουσια του βασιλια Αλεξανδρου και ολων των δημαρχων και κοινοταρχων της Επικρατειας. Εκατονταδες ιερεις και δεσποτες εψαλαν μνημοσυνη υπερ των πεσοντων [στους πολεμους, Βαλκανικους και Α Παγκοσμιο]. Θα ηταν μια απο τις εκπαγλες εκεινες αττικες ημερες, τις φωτεινες, τις πεντακαθαρες, του Σεπτεμβριου οπου το καθε τι ειναι χρωματων εορτη και θαυμα για τα ματια. Πως να μην σκεφτει κανεις -σημερα πια [το 1985]- τους στιχους του Καβαφη:
Αλλά η μέρα ήταν ζεστή και ποιητική,
ο ουρανός ένα γαλάζιο ανοιχτό,
το Αλεξανδρινό Γυμνάσιον ένα
θριαμβικό κατόρθωμα της τέχνης,
των αυλικών η πολυτέλεια έκτακτη,
ο Καισαρίων όλο χάρις κ’ εμορφιά
(της Κλεοπάτρας υιός, αίμα των Λαγιδών)·
κ’ οι Αλεξανδρινοί έτρεχαν πια στην εορτή,
κ’ ενθουσιάζονταν, κ’ επευφημούσαν
ελληνικά, κ’ αιγυπτιακά, και ποιοί εβραίικα,
γοητευμένοι με τ’ ωραίο θέαμα —
μ’ όλο που βέβαια ήξευραν τι άξιζαν αυτά,
τι κούφια λόγια ήσανε αυτές οι βασιλείες.
Για να δωσω ετσι τα ιστορικα συμφραζομενα, μιλαμε για τον ιδιο Βενιζελο που εξοριζοταν καθε τρεις και λιγο, που αναθεματιζαν οι μισοι Ελληνες (οι βασιλικοι), που παραλιγο να δολοφονηθει στον σταθμο της Λυων γυριζοντας απο Γαλλια, αυτον που δαφνοστεφανωνε τωρα το παραληρηματικο πληθος, τον ιδιο που λιγους μηνες αργοτερα θα εδιωχναν οι εκλογεις κακην κακως. (και ολοι ξερουμε που οδηγησε αυτο) Τον ιδιο Βενιζελο που τωρα του αφιερωσαμε το μεγαλυτερο μας αεροδρομιο, καμποσες λεωφορους και ενα μεγαλουτσικο πλοιο της γραμμης.
Αυτες τις μερες, των εθνικων διαπραγματευσεων, με τα Μνημονια και τις επιμηκυνσεις, που βλεπουμε καθε ελληνικο κομμα οσο αντιπολιτευεται να υποσχεται τεραστιες μαχες και ηρωϊκα κατορθωματα, μονο για να γυρισει απο τις Βρυξελλες με την ουρα κατω απο τα σκελια οταν του δοθει επιτελους η ευκαιρια να κυβερνησει, θα προτεινα να διδαχθουμε λιγο απο την ιστορια μας. Να θυμηθουμε λιγη ταπεινοτητα, λιγη αυτογνωσια, συναισθηση των πολυ περιορισμενων δυναμεων που εχει η Ελλαδα στο διεθνες σκηνικο, και κυριως την αναγκη ενος ενωμενου και ψυχραιμου εθνικου μετωπου. Καμμια κυβερνηση και κανενας ηγετης δεν μπορει να κανει θαυματα σε τετοιες καταστασεις (ποσο μαλλον οι δικοι μας, που ας πουμε απλα δεν ειναι οι καλυτεροι της ιστοριας), ακομα λιγοτερο αν εχει απο πισω του εναν λαο που κυριαρχειται απο ολιγοφρενεις τσαρλατανους, λαϊκιστες καιροσκοπους και λοιπα κυμβαλα αλαλαζοντα.
————————-
Ενδιαφερον εχει βεβαια και πως ηρθε το τελος της μικρασιατικης περιπετειας. Γραφει ο Βλαχος:
Η ηττα του Βενιζελου [και επιστροφη του βασιλια Κωνσταντινου] χαιρετιζεται μ’ενθουσιασμο στη Ρωμη, ερεθιζει στο επακρο τη Γαλλια και ψυχραινει το Λονδινο. Προκαλει μιαν αναστροφη πολιτικης προς την Ελλαδα. Το γεγονος αυτο, απο οποιο πρισμα και να εξεταστει, δεν βρισκει καμμια δικαιολογια. Εχει τη μορφη τιμωριας ενος εθνους επειδη εθεσε σε λειτουργια τους δημοκρατικους του θεσμους. Οι Συμμαχοι, υπογραφωντας την συνθηκη των Σεβρων, ειχαν αναλαβει υποχρεωση απεναντι της Ελλαδος. Οχι της βενιζελικης ή της κωνσταντινικης, αλλα της Ελλαδος, κοντολογις! Καμμια δικαιολογια δεν μπορει να θεωρηθει βασιμη για την μεταστροφη αυτη της πολιτικης των Συμμαχων. Αλλα στην πολιτικη ειναι ματαιη η αναζητηση δικαιολογιας, δηλαδη δικαιου λογου. Πρεπει να αναζητειται η απλη αιτολογια, δηλαδη το αιτιο χωρις το χαρακτηριστικο επιθετο. Το μονο που προσπαθει, συνηθως, ο πολιτικος ειναι να βρισκει μια ευλογη προφαση, να ειναι δηλαδη “ευπρεπως αδικος”, κατα το χαρακτηρισμο του Θουκυδιδου.
[Πως εγινε το πραγμα. Προκηρυσσεται δημοψηφισμα περι επιστροφης Κωνσταντινου για τις 5 Δεκεμβριου 1920]
[οι Αγγλογαλλοι δηλωνουν] στην Ελλαδα, οτι, αν γυρισει ο Κωνσταντινος, οι Συμμαχοι θα “νιψουν τας χειρας των”, αρχιζοντας με την διακοπη καθε οικονομικης βοηθειας. Η προειδοποιηση δημοσιευεται στις 4 Δεκεμβριου, και στις 5 Δεκεμβριου, σχεδον ενα εκατομμυριο Ελληνες ψηφιζουν “ναι” για την επιστροφη Κων/νου. Στις 8 Δεκεμβριου δηλωνουν οι Συμμαχοι στην κυβερνηση Ραλλη οτι διακοπτεται καθε οικονομικη βοηθεια, τη στιγμη που η Ελλας εχει 300.000 στρατο στο βιλαετι της Σμυρνης. Ο Κωνσταντινος φτανει στον Πειραια και ο λαος τον δεχεται παραληρωντας απο ενθουσιασμο. Αν αναλογιστει κανεις τις συνθηκες [..] μπορει να τις παρομοιασει με αρχαια τραγωδια, οπου, παρα τα φανερα σημαδια, ο χορος, “μεθυων τε και βακχευομενος” απο τον ενθουσιασμο του, οταν γυριζει ο ηρως βασιλιας του, κωφευει σε καθε δυσοιωνο προμηνυμα. Η ποικιλη δραση των στοχαστικων προσαρμογων εχει εξατμισθει.
Ναι μεν, αλλά ο λαός τον μοιραίο εκείνο Δεκέμβριο ήταν “εθνικώς υπερήφανος” και “ανεξάρτητος”. Και τα δημοψηφισματά του έκανε και απ’ όλα. Άλλωστε, του είχανε πει ότι οι προειδοποιήσεις των ξένων συμμάχων μας ήταν κούφιες και δεν θα τολμούσανε να τις πραγματοποιήσουνε γιατί μας είχανε πιο πολλή ανάγκη παρά εμείς αυτούς. Άσε που έδιωξε και τους ντόπιους υπηρέτες της τριμερούς συμμαχίας.
ουφ, το πιασες, φοβομουν μηπως παραημουν διακριτικος :)
Ειναι παντως ενδιαφερον, πως ενας λαος με τοση ιστορια και τοσους ποιητες, γραφιαδες, αναλυτες απο τους οποιους μπορει να διδαχτει, συχνα φαινεται να μην εχει μαθει τιποτα. Δηλαδη ποσες ατακες ξερει κανεις για τετοια θεματα που να ειναι πιο περιεκτικες και πιο ομορφες απο το
μ’ όλο που βέβαια ήξευραν τι άξιζαν αυτά,
τι κούφια λόγια ήσανε αυτές οι βασιλείες.
Κατα τα αλλα οπως εχω ξαναπει, θα σου αρεσε πολυ αυτο το κεφαλαιο, οπως και ολη η σειρα βιβλιων του Βλαχου.