Μετά το πρώτο, περνώ τώρα στο δεύτερο σκέλος της καταδίκης, ότι δηλαδή ο προσφυγών τάχα δεν ενημερώθηκε σχετικά με την εις βάρος του κατηγορία, εγκαίρως τουλάχιστον.
Καταρχάς, υπενθυμίζω ότι αποστολή του ΕΔΔΑ, και ορθώς, είναι η διασφάλιση της πρακτικής και πραγματικής απόλαυσης των κατοχυρούμενων δικαιωμάτων, η ουσιαστική τους δηλαδή προάσπιση, ώστε να είναι εν τοις πράγμασιν αποτελεσματικά και όχι απλώς θεωρητικά. Όλα αυτά είναι πολύ ωραία και ορθά, αλλά έχουν και μια αντίστροφη όψη: αν ο προσφυγών άσκησε πράγματι το δικαίωμά του, το ΕΔΔΑ οφείλει να μην διαγνώση παράβαση.
Στην προκειμένη περίπτωση όμως, ο ίδιος ο προσφυγών συνομολογεί ότι, ήδη από τις 10, ακόμη περισσότερο όμως στις 11 Απριλίου 2010, είχε βουίξει ο τόπος για τις αστυνομικές επιχειρήσεις εναντίον του Επαναστατικού Αγώνα. Το έγραφαν όλες οι εφημερίδες, το έδειχναν στις τηλεοράσεις, ακόμη και ο εκπρόσωπος της ΕΛΑΣ κατωνόμασε τον προσφυγόντα σε συνάφεια με τον ΕΑ. Συνεπώς, ο προσφυγών, λέγοντας ότι δεν ήξερε γιατί ακριβώς συνελήφθη [επειδή έτρεχε πάνω από το όριο; επειδή χρωστούσε στο ΙΚΑ; επειδή ήταν τρομοκράτης;], πολύ απλά και ξεκάθαρα ψεύδεται. Ψεύδεται, όχι επειδή είναι ένοχος, πράγμα που δεν μπορώ να γνωρίζω, αλλά επειδή το ήξερε η οικογένεια και οι δικηγόροι του από τις ειδήσεις και τα ΜΜΕ.
Ας υποθέσουμε όμως, μαζί με το Τμήμα, ότι ο προσφυγών πραγματικά δεν ήξερε τάχα γιατί τον συνέλαβαν και πέρασε όλο το σαββατοκύριακο 10-11 Απριλίου 2010 μέσα στην αγωνία και την άγνοια. Συνεπάγεται τάχα αυτό ότι η ΕΛΑΣ διά των οργάνων της παραβίασε το δικαίωμά του να πληροφορηθή την εις βάρος του κατηγορία; Η απάντηση είναι όχι, για τους λόγους που εκθέτω στην συνέχεια.
Η απόφαση διαλαμβάνει σχετικά τα εξής:
56. La Cour relève que, à supposer même que le requérant ait bien été arrêté le 11 avril 2010, à 2 h 15, et que lecture du procès-verbal de son arrestation lui ait effectivement été donnée, celui-ci ne contient qu’une simple énumération des articles du code pénal. Même si ces articles correspondent à diverses infractions, le procès-verbal en question n’est pas explicite sur le point de savoir si le requérant a eu la possibilité de prendre connaissance du contenu des articles en question. Selon les dires mêmes du Gouvernement, le requérant a pris pour la première fois connaissance des accusations qui pesaient sur lui le 12 avril 2010, à 7 h 30, lors de sa comparution devant l’un des policiers chargés de l’enquête, avant d’être présenté, le même jour, devant le procureur, qui lui a annoncé l’ouverture des poursuites, et devant le magistrat instructeur, qui lui a donné lecture de l’acte d’accusation.
57. Or, même si la date et l’heure exactes de l’arrestation étaient celles indiquées dans le procès-verbal, le requérant a dû attendre vingt-neuf heures avant d’être informé de la raison de sa détention, un délai qui ne peut être considéré comme répondant à l’exigence d’informer une personne arrêtée dans « le plus court délai » comme le prescrit l’article 5 § 2 de la Convention.
Εδώ λοιπόν το δικαστήριο θεωρεί ότι, και υπό την πιο ευνοϊκή εκδοχή για την Ελλάδα, ο προσφυγών έλαβε δήθεν γνώση της κατηγορίας μόλις 29 ώρες μετά την σύλληψή του.
Παρατηρώ τα εξής: το Τμήμα, κατ’ αποτέλεσμα και αποφεύγοντας βέβαια να το κατονομάση ρητώς, επιβάλλει στην Αστυνομία την σύνταξη κατηγορητηρίου! Έβαλα μόνο ένα θαυμαστικό εδώ, αλλά ταιριαστά θα ήταν και περισσότερα. Η Αστυνομία δεν είναι κατηγορούσα αρχή, δεν διώκει η ίδια, ενώ το μόνο που συντάσσει είναι ένα διαβιβαστικό, το οποίο σε τίποτε δεν δεσμεύει την Εισαγγελία [όσο μεγάλη πρακτική σημασία και αν έχη συχνά]. Έτσι γίνεται σχεδόν σε όλον τον κόσμο, έτσι λειτουργεί το κατηγορητικό σύστημα της ποινικής δικονομίας.
Επιπλέον, ένα άλλο ζήτημα είναι το θέμα της τρομοκρατίας. Όχι για να μας δώση το ΕΔΔΑ το ελεύθερο να παραβιάζουμε δικαιώματα των κατηγορουμένων (βλ. και παρ. 43 της απόφασης), αλλά για πολύ απλούς λόγους εφοδιαστικής υποστήριξης της αστυνομικής επιχείρησης: σε μια μεγάλη υπόθεση, με πολλούς υπόπτους και συλλήψεις, με πολυάριθμες κατ’ οίκον έρευνες, όπως και να το κάνουμε χρειάζονται κάποιες ώρες για να μπη όλο αυτό το υλικό σε μία τάξη, για να συνταχθή δηλαδή ένα στοιχειώδες διαβιβαστικό.
Συμφωνώ όμως ότι αν οι 29 ώρες είναι υπερβολικά πολλές ή όχι είναι ένα θέμα επί του οποίου έμφρονες άνθρωποι μπορούν να συζητήσουν με επιχειρήματα, καθώς και οι δύο απόψεις είναι υποστηρίξιμες. Μακάρι άλλωστε η ΕΛΑΣ να είχε επαρκές ανθρώπινο δυναμικό και υλικοτεχνική υποδομή, ώστε το κατηγορητήριο να ήταν έτοιμο σε μισή ώρα [είμαστε βέβαιοι ότι θέλουμε αυτό που ευχόμαστε όμως;].
Θα ήθελα ωστόσο να τροφοδοτήσω αυτήν την έμφρονα συζήτηση με λίγα συμφραζόμενα, με το συμπάθιο:
Στο ΗΒ ισχύει από το 2006 ο Νόμος περί Τρομοκρατίας, που τροποποίησε τον αντίστοιχο νόμο του 2000, του Εργατικού εθνικιστού Πρωθυπουργού Αντωνίου Βλαίρου βεβαίως βεβαίως. Ο νόμος αυτός προβλέπει, δυνατά και δημοκρατικά, τα εξής:
Subject to sub-paragraph (3AA), the period by which the specified period is extended or further extended shall be the period which—
(a)begins with the time specified in sub-paragraph (3A); and
(b)ends with whichever is the earlier of—
(i)the end of the period of seven days beginning with that time; and
(ii)the end of the period of 28 days beginning with the relevant time.
[αν τολμήση και πη κάποιος τίποτα για την νομοτεχνική αρτιότητα των ελληνικών νόμων μετά από την ανάγνωση αυτού του μαρτυρίου, τον καταβρόχθισα!]
Για να το κάνουμε λιανά, στην Αγγλία η Αστυνομία συλλαμβάνει και κρατεί νομίμως υπόπτους για αδικήματα τρομοκρατίας, χωρίς να τους απαγγείλη κατηγορία και χωρίς, άρα, να τους ενημερώση για ποιο πράγμα είναι ύποπτοι, για χρονικό διάστημα έως 28, όχι ωρών, αλλά ημερών [υπόψιν ότι η προηγούμενη προθεσμία, που καταργήθηκε, ήταν… 14 ημερών!].
Για να το καταλάβουμε: ένας κατηγορούμενος επί τρομοκρατία απαιτείται, αν συλλαμβάνεται στην Ελλάδα, να έχη πληροφορηθή την εις βάρος του κατηγορία πριν παρέλθουν 29 ώρες, μας λέει το Τμήμα. Αν όμως συλληφθή στην Αγγλία, μπορεί να κρατηθή μέχρι και 28 ημέρες, χωρίς να μάθη ποτέ για ποιο πράγμα συνελήφθη.
Ισότης εν τη παρανομία δεν υπάρχει και θα είμαι ο πρώτος που θα χαρή χαρά μεγάλη όταν κριθή ασύμβατος με την ΕΣΔΑ ο αγγλικός αντιτρομοκρατικός νόμος. Αναλογιζόμενος όμως ότι, τόσα χρόνια ούτε η προηγούμενη προθεσμία των 14 ημερών κρίθηκε αντίθετη προς την ΕΣΔΑ, δεν μπορώ παρά να επικαλεστώ, για μια φορά ακόμη, την λαϊκή θυμοσοφία για τα πίτουρα και τα αλεύρια.
Ή τον λαγό και την κουκουβάγια.