Κατά του Ν. 927/1979 IV

Σύμφωνα με το άρ. 2 Ν. 927/1979 «Όστις δημοσίως, είτε προφορικώς είτε διά του τύπου ή διά γραπτών κειμένων ή εικονογραφήσεων ή παντός ετέρου μέσου, εκφράζει ιδέας προσβλητικάς κατά προσώπου ή ομάδος προσώπων λόγω της φυλετικής ή εθνικής καταγωγής των ή του θρησκεύματος, τιμωρείται με φυλάκισιν μέχρις ενός έτους ή χρηματικήν ποινήν ή και δι’ αμφοτέρων των ποινών τούτων».

Το έγκλημα του άρ. 2 δεν είναι παρά μια μορφή εξύβρισης, όπου αντικειμενικώς ο πυρήνας της εγκληματοποιούμενης συμπεριφοράς εντοπίζεται στην «έκφραση προσβλητικών ιδεών». Για να μνημονεύσω την νομολογία του ΕΔΔΑ, με την οποία, σαν με χρωματιστές χάντρες, εκστασιάζονται οι αδαείς ιθαγενείς, ως πάγια μείζων πρόταση χρησιμοποιείται το εξής ποιηματάκι: “the freedom of expression enshrined in Article 10 constitutes one of the essential foundations of a democratic society and one of the basic conditions for its progress and each individual’s self-fulfilment. Subject to paragraph 2, it is applicable not only to “information” or “ideas” that are favourably received or regarded as inoffensive or as a matter of indifference, but also to those that offend, shock or disturb”. Συμφωνώ απολύτως με την τοποθέτηση αυτή και την εφαρμόζω πάραυτα στην παρούσα περίσταση (το αν το ίδιο το ΕΔΔΑ βέβαια μένει πιστό στις ίδιες του τις διακηρύξεις είναι μια δακρύβρεχτη ιστορία για κάποια άλλη φορά): αν υπάρχουν κάποιες ιδέες που χρειάζονται προστασία, αν υπάρχουν ιδέες που κατ’ εξοχήν προστατεύονται από την ελευθερία της έκφρασης, αυτές είναι οι προσβλητικές ιδέες. Η απαγόρευση των προσβλητικών ιδεών είναι βαθύτατα προσβλητική για όλους μας. Ο άτεχνος νομοθέτης του Ν. 927/1979 δεν μπόρεσε καν (ή μήπως δεν θέλησε;) να διατυπώσῃ έτσι το κείμενο του νόμου, ώστε να απαγορεύσῃ τους προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, τις ύβρεις ή κάτι παρόμοιο. Όχι, τις ιδέες ήθελε να θέσῃ εκτός νόμου και ιδεοφύλακες ήθελε να διορίσῃ στο κεφάλι μας. Εδώ όμως ο νόμος υπερβαίνει κάθε ανεκτό όριο εγκληματοποίησης και πρέπει να υποβληθῄ σε σύμφωνη με το Σύνταγμα ερμηνεία. Όχι οι ιδέες λοιπόν, όχι οι ιδεολογίες ή οι ιδεοληψίες, αλλά το πολύ πολύ οι εκφράσεις που προσβάλλουν την τιμή κάποιου μπορούν να απαγορευθούν.

Read moreΚατά του Ν. 927/1979 IV

Ο παλμός της αναΜόρφωσης: Περί ιθαγενείας 1 και 1/2

Είχα γράψει τον παλιό καλό καιρό μερικά πράγματα για τις προϋπόθεσεις απονομής της ιθαγένειας.

Με αφορμή την νέα παράπλευρη ιστοσκόπηση τα επαναφέρω με μερικές διευκρινίσεις.

Τα δύο βασικά συστήματα σχετικά με την αυτόματη κτήση της ιθαγενείας, δηλαδή χωρίς αίτηση πολιτογράφησης, είναι το σύστημα της καταγωγής (ius sanguinis) και το σύστημα της επικράτειας (ius soli). Υπό το πρώτο την ιθαγένεια κτώνται όσοι γεννώνται από ημεδαπό, ενώ υπό το δεύτερο όσοι γεννώνται επί ημεδαπού εδάφους. Τα δύο συστήματα δεν τίθενται σε αυστηρή διάζευξη μεταξύ τους, δεδομένου ότι πάντοτε και παντού ισχύει τουλάχιστον το ius sanguinis. Ζητούμενο είναι αν και κατά πόσον πρέπει να ισχύη επιπλέον και το ius soli, τάση που ενισχύεται διεθνώς, μετά μάλιστα την νομοθετική αλλαγή στην Γερμανία.

Το πρώτο σύστημα αρμόζει σε χώρες παραγωγούς μετανάστευσης, που με αυτόν τον τρόπο προσπαθούν να συγκρατήσουν τους δεσμούς των ομογενών με την πατρίδα. Τα ξαδέρφια όλων μας στα πέρατα του κόσμου και μέχρι νιοστής γενεάς έχουν και θα έχουν την (ανενεργό) ελληνική ιθαγένεια, μπορούν όμως οποτεδήποτε να επιδιώξουν την εγγραφή τους στα δημοτολόγια της χώρας, χωρίς να χρειάζεται να πολιτογραφηθούν εκ νέου Έλληνες.

Το δεύτερο σύστημα συνηθίζεται σε χώρες εισαγωγούς μεταναστών. Θεωρείται κατάλληλο για λόγους ανθρωπιστικούς, πρακτικούς, πολιτικούς και συχνά διαφημίζεται ως “προοδευτικώτερο”. Λέγεται μάλιστα συχνά ότι η αρχή του αίματος (ius sanguinis), που κατ’ αρχήν ακολουθεί το ελληνικό δίκαιο, είναι ρατσιστική. Όμως το δίκαιον του αίματος δεν έχει τίποτα φυσικά να κάνη με το αίμα, παρά μόνο με την ιθαγένεια: δεν είναι ius sanguinis, είναι ius nationalitatis, υπό την έννοια ότι την ιθαγένεια αποκτά όποιος έχει γονέα με την ιθαγένεια και όχι όποιος έχει γονέα συγκεκριμένης καταγωγής.

Ένα σημείο ακόμη που θέλω να εξάρω είναι το εξής: η ιθαγένεια δεν απονέμεται υποχρεωτικά σε κανένα αλλοδαπό, ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι συνεπάγεται και υποχρεώσεις (στρατιωτική θητεία!), και το ελληνικό κράτος, όπως κάθε κράτος, έχει κάθε δικαίωμα να ορίζη απεριορίστως, πλην των γνωστών περιπτώσεων απηγορευμένων διακρίσεων, τα κριτήρια της ιθαγενείας, αλλά και να την απονέμη in concreto σε όποιον εκείνο επιθυμή και μάλιστα με αναιτιολόγητη άρνηση στις, πολύ συνήθεις, περιπτώσεις της απόρριψης.

Read moreΟ παλμός της αναΜόρφωσης: Περί ιθαγενείας 1 και 1/2

Δεσμευμένοι συνδυασμοί και δέσμιοι εκλογείς

Υποστηρίζω ότι το αναλογικό εκλογικό σύστημα είναι αναγκαία, αλλά όχι και επαρκής συνθήκη μιας δίκαιης εκλογής. Απόδειξη μεγαλύτερη δεν υπάρχει από τις ευρωεκλογές.

Σύμφωνα με το άρ. 7 παρ. 1 Ν. 1180/1981 περί εκλογής αντιπροσώπων εις την Συνέλευσιν των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων “Αι κατά το προηγούμενον άρθρον περιερχόμεναι εις έκαστον συνδυασμόν έδραι αντιπροσώπων εις το Ευρωπαϊκόν Κοινοβούλιον καταλαμβάνονται υπό των υποψηφίων αυτού κατά την σειράν της προτάσεως και κηρύξεως των υποψηφίων”.

eup09_el_rgb.jpg
Θα μπορούσαν να ονομάζωνται και Ευρωδιορισμοί 2009…

Δεν είναι δύσκολο πίσω από την υπηρεσιακή καθαρεύουσα να διακρίνουμε την ουσία του πράγματος: οι ευρωβουλευτές διορίζονται, δεν εκλέγονται. Την σειρά εκλογής δεν την ορίζει ο κυρίαρχος λαός, αλλά ο κυρίαρχος κομματοφρουρός. Οι ευρωβουλευτές δεν λογοδοτούν στους εκλογείς τους, παρά στον κομματικό μηχανισμό. Το σύστημα των δεσμευμένων συνδυασμών δεν είναι παρά ευφημισμός για τα δεσμά που επιβάλλονται στους εκλογείς. Ο καθένας μας είναι ελεύθερος να επιλέξη μόνο το μαντρί της αρεσκείας του, τα πρόβατα όμως ακούνε μόνο τον τσοπάνη τους, σε αυτόν χρωστάνε την ύπαρξή τους και προς αυτόν θα βελάζουν υμνητικά βελάσματα.

Read moreΔεσμευμένοι συνδυασμοί και δέσμιοι εκλογείς

Κατά του Ν. 927/1979 ΙΙΙ

Σύμφωνα με το άρ. 1 παρ. 2 Ν. 927/1979 «Διά των εν παρ. 1 ποινών [φυλάκισις μέχρι δύο ετών ή χρηματική ποινή ή και αμφότεραι αι ποιναί] τιμωρείται και όστις συνιστά ή συμμετέχει εις οργανώσεις, αι οποίαι επιδιώκουν ωργανωμένην προπαγάνδαν ή δραστηριότητας πάσης μορφής τεινούσας εις φυλετικάς διακρίσεις».

Συνεχίζοντας την περί του Ν. 927/1979 ερμηνευτική εποποιία, ασχολούμαι σήμερα με το έγκλημα του άρ. 1 παρ. 2.

Κατ’ ουσίαν το έγκλημα φαίνεται να είναι ειδικώτερη, προνομιούχος μορφή του εγκλήματος της συμμετοχής σε αθέμιτο σωματείο (άρ. 188 ΠΚ: «Όποιος συμμετέχει σε σωματείο του οποίου οι σκοποί αντιβαίνουν σε ποινικές διατάξεις, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών ετών»). Πράγματι, αφενός μεν οι αντικειμενικές τους υποστάσεις σχεδόν ταυτίζονται, με την εξαίρεση της «σύστασης», η οποία δεν περιλαμβάνεται στο άρ. 188 ΠΚ, ενώ η οργανωμένη προπαγάνδα ή οι δραστηριότητες που τείνουν σε φυλετικές διακρίσεις συχνά θα αποτελούν, καλώς ή κακώς, υποπερίπτωση των «σκοπών που αντιβαίνουν σε ποινικές διατάξεις», αφετέρου δε οι ποινές του άρ. 1 παρ. 2 Ν. 927/1979, όπως κατά παραπομπή συνάγονται από την παρ. 1, είναι ελαφρότερες του άρ. 188 ΠΚ. Όταν δηλαδή η ωργανωμένη προπαγάνδα ή οι δραστηριότητες που τείνουν σε φυλετικές διακρίσεις είναι παράνομες, ιδίως βάσει του άρ. 1 παρ. 1 Ν. 927/1979, η συρροή των δύο εγκλημάτων είναι φαινομένη, καθώς εφαρμόζεται μόνο το ηπιώτερο άρ. 1 παρ. 2 Ν. 927/1979 λόγω ειδικότητας. Διερωτάται κανείς λοιπόν πώς ακριβώς υποτίθεται ότι προστατεύονται τα θύματα των φυλετικών διακρίσεων με την εισαγωγή ειδικής διάταξης που είναι όμως κατά βάσιν … ηπιώτερη. Ψιλά γράμματα.

Read moreΚατά του Ν. 927/1979 ΙΙΙ

Κατά του Ν. 927/1979 ΙΙ

Συνεχίζω σήμερα με την ερμηνεία του άρ. 1 Ν. 927/1979. Υπενθυμίζω ότι έχουν προηγηθή άλλες μία, δύο φλύαρες αναρτήσεις, οιονεί εισαγωγικές. Wir müssen die Juden ausrotten! Σύμφωνα με το άρ. 1 παρ. 1 Ν. 927/1979 «Όστις δημοσίως, είτε προφορικώς είτε διά του τύπου ή διά γραπτών κειμένων ή εικονογραφήσεων ή παντός ετέρου μέσου εκ προθέσεως … Read more Κατά του Ν. 927/1979 ΙΙ

Κατά του Ν. 927/1979 Ι

Με αφορμή την πρόσφατη αθώωση του Πλεύρη από το ΠεντΕφΚακ Αθηνών επιχειρώ ένα πρόχειρο (αρνητικό) σχολιασμό του Ν. 927/1979 «περί κολασμού πράξεων ή ενεργειών αποσκοπουσών εις φυλετικάς διακρίσεις», του γνωστού στα διαδικτυακά καφενεία ως αντιρατσιστικού. Είδαμε στο προηγούμενο ότι ο Ν. 927/1979 ψηφίστηκε καθ’ υπαγόρευσιν της Σύμβασης της Νέας Υόρκης/1966. Η επιλογή του διεθνούς νομοθέτη … Read more Κατά του Ν. 927/1979 Ι

Περί του ν.δ. 494/1970

Με το ν.δ. 494/1970 «Περί κυρώσεως της διεθνούς συμβάσεως περί καταργήσεως πάσης μορφής φυλετικών διακρίσεων» κυρώθηκε η υπ’ αριθμ. 9464 διεθνής σύμβαση, η οποία συνήφθη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ στις 07.03.1966 στην Νέα Υόρκη, ακολουθώντας τον οδό που χάραξε το ψήφισμα 1904/XVIII της Γενικής Συνέλευσης, και υιοθετήθηκε από την Γενική Συνέλευση με το ψήφισμα 2106/ΧΧ στις 21.12.1965. Κατ’ εκτέλεση της Σύμβασης ψηφίστηκε ο Ν. 927/1979, ο λεγόμενος αντιρατσιστικός, τον οποίο θα περιλάβω ερμηνευτικώς στο προσεχές μέλλον. Αλλά προτού φτάσουμε στον καρπό, ας ασχοληθούμε με τον σπόρο.

racism.jpg

Όλοι διαφορετικοί. Όλοι ίσοι. Όλοι ελεύθεροι.

Ως φυλετική διάκριση κατά την σύμβαση (άρ. 1 παρ. 1) νοείται «πάσα διάκριση, εξαίρεση, παρεμπόδιση ή προτίμηση βασιζομένη επί της φυλής, του χρώματος, της καταγωγής ή της εθνικής ή εθνολογικής [ethnic] προελεύσεως». Όπως είναι φανερό, ο ορισμός αυτός τυγχάνει στενότερος του άρ. 5 παρ. 2 εδ. α΄ Συντάγματος, καθώς δεν περιλαμβάνει την απαγόρευση διακρίσεων λόγω γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων. Οι κανόνες της σύμβασης δεν εφαρμόζονται για θέματα ιθαγενείας, πολιτικών δικαιωμάτων και αλλοδαπών (άρ. 1 παρ. 2-3), μια εξαίρεση που όσο περνάει ο καιρός μοιάζει απηρχαιωμένη, αν όχι νομικά, τουλάχιστον ηθικά. Στα άρ. 1 παρ. 4 και 2 παρ. 2 αναγνωρίζεται σε επίπεδο διεθνούς δικαίου η νομιμότητα των λεγόμενων «θετικών διακρίσεων», για τις οποίες θα μιλήσουμε κάποια άλλη φορά. Στο άρ. 3 καταδικάζεται ιδιαιτέρως η φυλετική απομόνωση (apartheid), ενώ το άρ. 5 περιλαμβάνει εκτεταμένο ενδεικτικό κατάλογο των δικαιωμάτων, των οποίων η απόλαυση οφείλει να εξασφαλιστή σε όλους χωρίς απαγορευμένες διακρίσεις.

Οι πιο ενδιαφέρουσες διατάξεις περιλαμβάνονται στο άρ. 4 της Σύμβασης. Η σύμβαση δεν περιλαμβάνει μεν διατάξεις ευθέως ποινικού ενδιαφέροντος, προβλέπει όμως στο άρ. 4 μία διεθνούς δικαίου υποχρέωση των συμβαλλομένων κρατών να απαγορεύσουν τις φυλετικές διακρίσεις με τα μέσα του Ποινικού Δικαίου, προκειμένου αυτές να λάβουν τέλος. Το ενδιαφέρον εν προκειμένω είναι ότι καλούνται τα κράτη να εισαγάγουν διατάξεις εσωτερικού δικαίου που θα καθιερώνουν άμεση τριτενέργεια, ποινικά μάλιστα προστατευόμενη, ενός αμυντικού συνταγματικού δικαιώματος. Δεδομένου ότι το άρ. 25 παρ. 1 εδ. γ΄ Συντ. ορίζει ότι «Τα δικαιώματα αυτά [Τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου] ισχύουν και στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών στις οποίες προσιδιάζουν», χρειάζεται αιτιολόγηση γιατί προσιδιάζει εδώ η άμεση τριτενέργεια. Τι κοινό υπάρχει αλήθεια ανάμεσα στην σχέση δύο οποιωνδήποτε πολιτών αφενός, του πολίτη και του κράτους αφετέρου;

Read moreΠερί του ν.δ. 494/1970