Να ρωτήσουμε την κοινωνία;
Σωτήρης Γεωργανάς, Αν. Καθηγητής Οικονομικών στο City University Λονδίνου – επισκέπτης καθ. στο New York University
Αντώνης Καραμπατζός, Επ. Καθηγητής στη Νομική Σχολή Αθηνών
Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στην Καθημερινη
Ο τραπεζικός δανεισμός βαρύνει περίπου τον μισό εργαζόμενο πληθυσμό της Ελλάδoς. Σύμφωνα με σχετικές εκτιμήσεις, τα μη εξυπηρετούμενα τραπεζικά δάνεια –τα επονομαζόμενα και «κόκκινα»– ανέρχονται αυτή τη στιγμή στο 35%, ήτοι σε 75 δισ. ευρώ (σχετ. «Καθημερινή», 22.1.14 και 2.3.14). Οι προβολές δείχνουν ότι μέχρι τα τέλη του 2014 ενδεχομένως θα ξεπεράσουν τα 85 δισ. ευρώ (40% του συνόλου των δανείων), ενώ από το μέσον περίπου του 2015 αναμένεται μία σταδιακή αποκλιμάκωση.
Η εικόνα αυτή ασφαλώς δεν είναι ενθαρρυντική. Πολλοί δανειολήπτες δεν αντέχουν άλλο την πίεση των οφειλών και εγκαταλείπουν την προσπάθεια τήρησης των δανειακών τους υποχρεώσεων, με αποτέλεσμα η τρύπα των κόκκινων δανείων να μεγαλώνει όλο και περισσότερο. Είναι αλήθεια δε ότι τα περισσότερα από τα μη εξυπηρετούμενα σήμερα δάνεια δόθηκαν μετά την είσοδό μας στην ΟΝΕ, μία περίοδο κατά την οποία τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού, λόγω της σύγκλισης με τα ευρωπαϊκά αλλά και της υπέρμετρης διεθνούς ρευστότητας, εξασφάλιζαν μια πρωτόγνωρη –για τα ελληνικά δεδομένα– ευκολία πρόσβασης σε φθηνό χρήμα. Τράπεζες και δανειολήπτες χόρεψαν μαζί ένα τάνγκο ανεμελιάς και απληστίας. Η αφειδής χορήγηση δανείων βαρύνει σαφώς και τους δύο χορευτές, άλλοτε ισομερώς άλλοτε όχι· φαίνεται, πάντως, ότι αμφότεροι είχαν πιστέψει ότι τα ατομικά εισοδήματα, οι τιμές των ακινήτων και εν γένει η ελληνική οικονομία δεν κινδύνευαν από κάποια σοβαρή πτώση ή ύφεση.