Αναζητώντας Λακκανθρώπους

Τι είναι η αυτονομία; Πότε είμαστε [πραγματικά] ελεύθεροι; Ποια η σχέση της απελευθερίας με την προσελευθερία;

Δύσκολα ερωτήματα.

Ο Ιωσήφ Ράζος έχει προτείνει το παράδειγμα του Λακκάνθρωπου:

A person falls down a pit and remains there for the rest of his life, unable to climb out or to summon help. There is just enough ready food to keep him alive without (after he gets used to it) any suffering. He can do nothing much, not even move much. His choices are confined to whether eat now or a little later, whether to scratch his left ear or not.

Ο Λακκάνθρωπος έχει λοιπόν πλήρη αρνητική ελευθερία. Δεν υφίσταται κανένα εξωτερικό καταναγκασμό από άνθρωπο ή από το Κράτος, παρά μόνο τους φυσικούς περιορισμούς που του επιβάλλονται από τον λάκκο του. Οι περιορισμοί αυτοί όμως δεν είναι στην πραγματικότητα διαφορετικής φύσης από εκείνους που θα δοκίμαζε αν ήταν κοντός ή αν είχε μυωπία.

Από την άλλη μεριά όμως, η προσελευθερία του είναι πρακτικά μηδενική. Δεν μπορεί να αυτογραφήση κανένα απολύτως μέρος της ζωής του, εκτός από εντελώς τετριμμένα και ασήμαντα πράγματα. Η θετική ελευθερία του μάλιστα είναι τόσο ανεπαρκής, ώστε καθιστά το δίχως άλλο εντελώς τυπική και την αρνητική του ελευθερία. Δεν του απαγορεύεται θεωρητικά να κάνη ή να γίνη τίποτα, αλλά όλες αυτές οι δυνατότητες παραμένουν κενές.

Read moreΑναζητώντας Λακκανθρώπους