Γιατι ειναι πανακριβη η ζωη στην Ελλαδα?

Γιατι πληρωνετε τις διακοπες στο ξερονησι περισσοτερο απο διακοπες στο Μοντε Καρλο? Περι “ακριβειας” και αλλων μυθων σχετικα με την λειτουργια των ελληνικων αγορων

ξεκινω με απαραιτητη διευκρινηση: Η λεξη ακριβεια ειναι απολυτα ανακριβης, μαλλον για την ακριβεια η λεξη ακριβεια δεν βγαζει νοημα! Γιατι η λεξη ακριβος ειναι συγκριτικη, εχουμε ακριβεια σε σχεση με τι? Η μεταβολη των τιμων απο ετος σε ετος λεγεται εδω και καποιους (νομιζω) αιωνες πληθωρισμος, δεν υπαρχει λογος για εφευρεση νεων ανακριβων λεξεων.

Ας μπουμε τωρα στο ψητο.

Τα τελευταια χρονια στην Ελλαδα υπαρχει μια πολυ μυστηρια αλλα διαδεδομενη γκρινια που ισχυριζεται οτι εχουμε ασυνηθιστα μεγαλη αυξηση των τιμων. Θεωρω οτι το εναυσμα για αυτο ηταν η εισαγωγη του ευρω. Πανευρωπαϊκα υπαρχει μια σχετικη γκρινια οτι το ευρω εφερε δυσαναλογες αυξησεις τιμων, σε βαθμο που στην Γερμανια πολλοι ονομασαν το ευρω teuro (παιχνιδι με την λεξη teuer=ακριβο και euro=ευρω). Αν δουμε ομως τα επισημα στοιχεια, ο πληθωρισμος στις χωρες της ευρωζωνης ελαχιστα αλλαξε με την εισαγωγη του ευρω! Ειδικα στην Ελλαδα, η προσπαθεια για την εισοδο στην ευρωζωνη, αν μη τι αλλο χαμηλωσε κατα πολυ τον ιστορικα υψηλο πληθωρισμο και εριξε τα επιτοκια στα χαμηλοτερα επιπεδα δεκαετιων!

Πως εξηγειται λοιπον η γκρινια? Μπορει το ευρω να μην εφερε μεγαλη αυξηση στις ελληνικες τιμες, αλλα ειναι γεγονος οτι οι τιμες στην Ελλαδα σημερα ειναι αρκετα πιο υψηλες απο τις τιμες σε αλλες ευρωπαϊκες χωρες με μεγαλυτερα εισοδηματα. Αυτο δεν ειναι μια διαδικασια ενος ή πεντε ετων, ειναι ενα διαχρονικο φαινομενο, ο πληθωρισμος στην Ελλαδα ειναι πιο υψηλος αποτι σε αλλες χωρες. Απλως λογω των διαδοχικων υποτιμησεων της δραχμης αυτο κρυβοταν, ενω σημερα με το ευρω το νομισμα μας πια δεν μπορει να υποτιμηθει σε σχεση με αλλες χωρες. Ετσι οταν επισκεπτομαστε το εξωτερικο και συγκρινουμε τιμες, ο υψηλος ελληνικος πληθωρισμος γινεται ολοφανερος.

Εξηγησεις
Ο υψηλος πληθωρισμος στην Ελλαδα εξηγειται νομιζω με λιγη απλη οικονομικη θεωρια.

Read moreΓιατι ειναι πανακριβη η ζωη στην Ελλαδα?

Αεροπορικες εταιρειες χαμηλου κοστους και δημοσιογραφοι χαμηλης ευθυνης

Η επανασταση των αεροπορικων εταιρειων χαμηλου κοστους ξεκινησε με την απορρυθμιση των αερομεταφορων στις ΗΠΑ to 1978. Εκεινη την εποχη για πρωτη φορα ανοιξε η αγορα οποια νεα εταιρεια ηθελε να δραστηριοποιηθει και σιγα σιγα ελευθερωθηκαν τα δρομολογια, τα ωραρια κτλ. Η αγορα που ηταν στασιμη για χρονια αρχισε να παρουσιαζει συνεχη καινοτομια. Εταιρειες οπως η Southwest, αργοτερα η Jet Blue, αρχισαν να προσφερουν νεες ιδεες, αχτυπητες τιμες και απευθειας συνδεσεις σε ολο και περισσοτερες πολεις. Αρκετα χρονια μετα ειχαμε απελευθερωση και στην ΕΕ και δημιουργηθηκαν θαυμασιες εταιρειες οπως Easyjet, Ryanair, Germanwings κτλ Αυτες οι εταιρειες σταματησαν να προσφερουν αχρηστα πραγματα οπως γευμα και ποτα, κατηργησαν τους μεσαζοντες και μπορεσαν να ριξουν τις τιμες κατα μεγαλο ποσοστο. Το αποτελεσμα ειναι μια πρωτοφανης κινητικοτητα για τους Ευρωπαιους πολιτες και νεες μορφες τουρισμου. Τα αεροπορικα ταξιδια που ηταν καποτε προνομιο των πλουσιων τωρα ειναι ψωμοτυρι ακομα και για φοιτητες.

Δυστυχως στην Ελλαδα αυτη η επανασταση εχει εμποδιστει απο τρεις παραγοντες:

Read moreΑεροπορικες εταιρειες χαμηλου κοστους και δημοσιογραφοι χαμηλης ευθυνης

Αθηναϊκος τουρισμος – για τους ξενοδοχους ή για την πολη?

Δυσκολιες εχει φετος ο χριστουγεννιατικος τουρισμος: ηρθε η ωρα για δημιουργικη καταστροφη στην Αθηνα?


Μια τυπικη πλανη στην οικονομικη σκεψη που κυριαρχει στην Ελλαδα, ειναι η ιδεα οτι η αγορα υπαρχει για τους παραγωγους και οχι τους καταναλωτες. Ετσι ας πουμε οταν εχουμε μεγαλη αυξηση στην παραγωγη ενος προϊοντος, πχ κρασιου, που ριχνει τις τιμες, ενας κανονικος ανθρωπος θα χαιροταν γιατι η αγορα λειτουργησε προς οφελος των καταναλωτων. Η ελληνικη κυβερνηση αντιθετα θα σπευσει να καταστρεψει μερος της παραγωγης για να ανεβουν οι τιμες!

Και μπορει κανεις να επιχειρηματολογησει οτι η γεωργικη παραγωγη ειναι ενας καπως περιεργος κλαδος με ειδικες αναγκες (οι αγροτες ανηκουν στα φτωχα στρωματα και η παραγωγη τους εχει εντονα τυχαια στοιχεια), αλλα η ιδια ιδεα συχνα εφαρμοζεται σε ασχετους κλαδους οπως ο τουρισμος. Οι ξενοδοχοι δεν ανηκουν στα φτωχα στρωματα και ο τουρισμος μας δεν εχει μεγαλη διακυμανση (εχει τυπικα μια μικρη ανοδο καθε χρονο). Αλλα και παλι για πολλα χρονια σε πολυ σημαντικες για τον ελληνικο τουρισμο περιοχες το κρατος ειχε αποφασισει ουσιαστικα να πνιξει την παραγωγη, απαγορευοντας νεες ξενοδοχειακες επενδυσεις! Η αιτιολογια ηταν οτι ο τουρισμος στην Αθηνα πχ ηταν “κορεσμενος”.

Αυτη η ανορθοδοξη λογικη επανερχεται συχνα σε διαφορες μορφες. Δειτε ας πουμε σε ενα αρθρο της Καθημερινης με την ευκαιρια των Χριστουγεννων. Ολοκληρο το αρθρο μιλαει λες και ο αθηναϊκος τουρισμος υπαρχει μονο για τους ξενοδοχους! Τοση ειναι η μεση τιμη των δωματιων, τοση ειναι η πληροτητα κτλ Μα αν σκοπος μας ηταν να εχουμε υψηλες τιμες και πληροτητα η λυση θα ηταν απλουστατη: απαγορευση ολων των ξενοδοχειων εκτος απο ενα, το οποιο θα ηταν παντα γεματο και θα μπορουσε να ζητα απιστευτες τιμες! Αυτο προφανως ομως δεν μπορει να ειναι ο σκοπος του τουρισμου για την πολη. Η πολη ωφελειται πολλαπλασια απο καθε τουριστα που ερχεται και ξοδευει χρηματα στην διασκεδαση, μεταφορες, εστιαση κτλ Θα ελεγα ωφελειται και πολιτισμικα, μια και οι Αθηναιοι ερχονται σε επαφη με αλλες κουλτουρες. Ο τουρισμος δεν υπαρχει (μονο) για τους ξενοδοχους αλλα για ολους τους εμπλεκομενους, Αθηναιους και τουριστες, εμεις κερδιζουμε εισοδημα και θεσεις εργασιας αυτοι κερδιζουν εμπειριες.

Read moreΑθηναϊκος τουρισμος – για τους ξενοδοχους ή για την πολη?

Ελλας – Ρωσια συμμορια

Τι ακριβως παει να κανει η Ελλαδα συμμαχωντας με μια αυταρχικη, αντιδημοκρατικη κυβερνηση?

Η προσεγγιση της Ρωσιας του Πουτιν απο την κυβερνηση Καραμανλη εγινε δεκτη με διθυραμβους απο τον ελληνικο τυπο. Μου φαινεται οτι παλι η ελληνικη κοινη γνωμη εχασε ειτε τα λογικα της ειτε τον δρομο που παει στην Αρετη και οχι στην Κακια*. Για μια ακομη φορα, μετα την πολυ λυπηρη σταση μας στους πολεμους της Γιουγκοσλαβιας (οπου η Ελλαδα μονη της στηριζε τον κυριο υπεθυνο των πολεμων), η Ελλαδα αποκλινει επικινδυνα απο την υπολοιπη δυτικη Ευρωπη.

Η Ρωσια του Πουτιν, με τα βρωμικα ενεργειακα παιχνιδια, την πληρη ελλειψη σεβασμου στην ανθρωπινη ζωη πολιτων και γειτονων (βλ. Τσετσενων), τον λαϊκισμο και την ελλειψη δημοκρατιας ποτε δεν ηταν ιδιαιτερα συμπαθης στην Δυση. Σημερα εν μεσω κατηγοριων για ανελευθερες εκλογες και κρουσματων μεγαλομανιας (ας πουμε επενδυσεις σε στρατιωτικους εξοπλισμους απο μια χωρα χωρις προβληματα ασφαλειας αλλα απο την αλλη με καταρρεουσες υποδομες και πεινασμενους πολιτες), με τον Πουτιν να επιλεγει ξεκαθαρα την αυταρχισμο και την “σταθεροτητα” εναντι της ελευθεριας, η Ρωσια εξελισσεται σε κρατος-παρία σχεδον και οι ελπιδες για ενα ευρωπαϊκο μελλον της χωρας διαψευδονται καθημερινα.

Read moreΕλλας – Ρωσια συμμορια

Περί Θεωριών Στέρησης (και μη)

(Σχόλιο στο άρθρο ‘Παγκόσμιο Χωριό – Οι θεωρίες της στέρησης’ του Πασχου Μανδραβελη)

Πρόσφατα είχα την ευκαιρία να ακούσω μια διάλεξη από τον (διάσημο) οικονομολόγο Sir Partha Dasgupta (On Discounting Climate Change) ο οποίος στο τέλος της παρουσίασής του ερωτήθηκε από το κοινό για την έρευνα που γίνεται στους κλάδους της οικολογίας και των οικονομικών και την δυνατότητα καλύτερης σύνδεσης των γνωστικών αντικειμένων. Ο Dasgupta χρησιμοποίησε το διάσημο στοίχημα/διαμάχη μεταξύ του Έρλιχ και του Σάιμον ως ένα παράδειγμα για την αξία μιας ολιστικής αντιμετώπισης προβλημάτων – υποστήριξε ουσιαστικά πως ο Έρλιχ σκεφτόταν στο παρελθόν απλά ως οικολόγος και σχετικά αφελώς για τα στάνταρντ ενός οικονομολόγου – νομίζω το αντίστροφο μπορεί να υποστηρίζουν και οι οικολόγοι :) Λόγω αυτής της ελλειπούς γνώσης οικονομικής, ο Έρλιχ έκανε το λάθος να βάλει το στοίχημα έχοντας στο μυαλό του μια τρομερά προβληματική υπόθεση: πως οι επιπτώσεις της κατανάλωσης φυσικών πόρων στο περιβάλλον και στα οικοσυστήματα του πλανήτη θα εμφανιστεί στις τιμές των πόρων. Αυτό φυσικά δεν έγινε και ακόμα και σήμερα επιστήμονες πασχίζουν να βρουν τρόπους για την ενσωμάτωση αβέβαιων, πολύπλοκων επιπτώσεων (ή εξωτερικοτήτων όπως λένε οι οικονομολόγοι) σε αγοραίες τιμές. Συνεπώς, κατά τον Dasgupta, και την δική μου κατανόηση των λεγομένων του, το στοίχημα χάθηκε λόγω normative αντί για positive thinking.

Θεωρώ πως πρέπει να αρχίσουμε πλέον να αποφεύγουμε προβληματικά στοιχήματα τύπου Έρλιχ vs Σάιμον (ή διαμάχες τύπου Lomborg vs The World) για την πληρέστερη κατανόηση θεματων που βρίσκονται στην διακλάδωση οικολογίας και οικονομίας, δύο βασικών τομέων γνώσης για την επίλυση πολλών σημερινών προβλημάτων της ανθρωπότητας. Καταπληκτικές συνεργασίες που υπερπηδούν τα “σύνορα” των επιστημονικών κλάδων έχουν ήδη παράγει αποτελέσματα.

Read moreΠερί Θεωριών Στέρησης (και μη)

Μια μικρη θεωρια περι τηλεπαραθυρων

Παντα απορουσα γιατι η ελληνικη τηλεοραση ειναι γεματη με αυτο το αθλιο φαινομενο των τηλεπαραθυρων. Συγγενικη ερωτηση ειναι βεβαια γιατι τα δελτια ειδησεων σπανε καθε ρεκορ διαρκειας (και τσαπατσουλιας). Επισης σχετικη ερωτηση ειναι γιατι οι Ελληνες πολιτικοι οταν συνδιαλεγονται μοιαζουν να κανουν επιδειξη κακων τροπων και φτηνης συμπεριφορας.

Με την μικρη μου εμπειρια εχω την εντυπωση οτι δεν υπαρχει αλλη χωρα στην ΕΕ ειτε στην Βορεια Αμερικη που να προσεγγιζει εστω το ελληνικο φαινομενο. Στην Γερμανια πχ τα δελτια ειδησεων ειναι κατω απο 5-10 λεπτα και τα τηλεπαραθυρα συναντωνται εξαιρετικα σπανια. Στην Ισπανια τα δελτια ειδησεων διαρκουν λιγο παραπανω αλλα επισης σπανιζουν τα τηλεπαραθυρα. Στις ΗΠΑ τα τηλεπαραθυρα ειναι καπως συχνοτερα, αλλα συνηθως οταν ο συνομιλητης βρισκεται σε αλλη πολη και βεβαια δεν φτανουν το γελοιο φαινομενο των 9 ταυτοχρονων talking heads στην οθονη. Γιατι λοιπον εχουμε στην Ελλαδα ατομα που ειναι στο ιδιο στουντιο αλλα παρολαυτα βρισκονται σε κακογουστα παραθυρα?

Read moreΜια μικρη θεωρια περι τηλεπαραθυρων

Υπερ των αδεσποτων (γατων και σκυλων)

Αγριες γατες και αδεσποτοι σκιουροι

Κατι που φαινεται αρκετα περιεργο σε εναν επισκεπτη της Αθηνας (ειδικα απο την Βορειοδυτικη Ευρωπη) ειναι το πληθος των αδεσποτων σκυλων και γατιων που κυκλοφορουν στους δρομους της πρωτευουσας. Μα πως τα ανεχεστε ρωτανε, δεν ειναι τεραστιος κινδυνος για την δημοσια υγεια?

Λοιπον το σκεφτηκα λιγο το θεμα και κατεληξα οτι τα σκυλια οντως καμμια φορα ειναι επικινδυνα (γιατι σχηματιζουν αγελες, τρομαζουν περαστικους και ενιοτε δαγκωνουν) αλλα οι γατες της Αθηνας ειναι σημα κατατεθεν της πολης και υπερασπιστες της μαλιστα. Δεν ξερω ποτε να ειχαμε επιδημιες ή προβληματα υγεις λογω των γατιων στους δρομους. Μαλιστα νομιζω μας σωζουν απο αρρωστιες. Μεχρι τα 18 μου δεν ειχα δει ποντικι ζωντανα επειδη εμενα στην Αθηνα, με το που μετακομισα στην Γερμανια εμαθα τι σημαινει ποντικοσυναξη. Ο λογος? Μα φυσικα οχι η ρυπανση των γερμανικων πολεων (που ειναι πεντακαθαρες συνηθως) αλλα η ελλειψη γατιων στους δρομους!

Οι γατουλες μας στην Αθηνα ομρφαινουν την πολη και εδω και καμποσα χρονια με τους νεους καδους απορριματων δεν προκαλουν κανενα απολυτως προβλημα*. Εν τελει οι γατες ειναι και αυτες ενα ζωντανο ειδος τελεια προσαρμοσμενο στο οικοσυστημα του, την πολη. Πως μιλαμε για οικολογια στην Ευρωπη, οταν αυτο το ειδος βασανιζεται συστηματικα και κλεινεται σε κλουβια επειδη τολμησε να εμφανιστει στο βασιλειο του ανθρωπου?

Read moreΥπερ των αδεσποτων (γατων και σκυλων)