Η θεωρια οτι ενα νεο καλο ΑΕΙ απλα θα εκλεβε ερευνητες απο το υπαρχον συστημα ΑΕΙ σε μια χωρα ειναι το ιδιο αστεια με την θεωρια οτι η Ρεαλ Μαδριτης ριχνει το επιπεδο των ισπανικων ομαδων
Η αξια ενος καλου πανεπιστημιου υποτιμαται συνεχως στον ελληνικο δημοσιο διαλογο. Ενα καλο πανεπιστημιο εχει δυο ειδων επιδρασεις στην περιφερεια ή και στην χωρα που το φιλοξενει. Η μια επιδραση ειναι στο ανθρωπινο δυναμικο, φερνει ταλαντουχα ατομα ως καθηγητες ή φοιτητες, ατομα τα οποια οσο ειναι στο πανεπιστημιο ή ακομα και αν το αφησουν, προσφερουν στην περιοχη τους γνωσεις, ιδεες, κοινωνικο και υλικο κεφαλαιο.
Η αλλη επιδραση ασκειται ευθεως στα υπολοιπα ΑΕΙ της χωρας. Αναφερεται για παραδειγμα συχνα ως επιχειρημα εναντιον των ιδιωτικων πανεπιστημιων οτι δια της παρουσιας τους και μονο θα βλαψουν τα δημοσια. Οι καλοι καθηγητες λεει θα φυγουν απο το δημοσιο και θα πανε στο ιδιωτικο πανεπιστημιο. Αυτη η λογικη ειναι νομιζω κοντοφθαλμη και λανθασμενη, οπως μπορει να σας πει οποιοσδηποτε νεος επιστημονας που ψαχνει για δουλεια σε καποιο πανεπιστημιο.
Ενα δυνατο πανεπιστημιο δεν προκαλει μειωση στο επιστημονικο δυναμικο των γειτονικων του ΑΕΙ, οπως δεν εχει καταστραφει το Boston University (BU) ή το MIT λογω γειτνιασης με το Harvard που κειται λιγο πιο κατω στον ποταμο Charles. Ισα ισα, χαρη στην παρουσια των ΜΙΤ και Harvard, η Βοστωνη εχει καταστει απο τους ελκυστικοτερους προορισμους για επιστημονες σε ολον τον πλανητη. Ενας υποσχομενος νεος ερευνητης που αναζητει εργασια, πολυ πιο ευκολα δεχεται μια θεση στο BU απ’οτι σε ενα παρομοιας κατα τα αλλα ποιοτητας και περιουσιας ιδρυμα οπως το Ohio State. Ο λογος ειναι οτι απλουστατα στο BU εχει την αμεση δυνατοτητα να διασχισει το ποταμακι και να βρεθει σε σεμιναρια και επαφες με μερικους απο τους καλυτερους επιστημονες στον κοσμο.
Η Βοστωνη δεν ειναι εξαιρεση, ειναι ισως το γνωστοτερο παραδειγμα που ακολουθει εναν γενικο κανονα. Τα πανεπιστημια του ευρυτερου Λος Αντζελες ευνοουνται τρομερα απο την υπαρξη των UCLA και Caltech, το Σαν Φρανσισκο ευνοειται απο τα Στανφορντ και Μπερκλεϋ, το Σικαγο δυναμωνει λογω των U Chicago και Northwestern και η Νεα Υορκη απολαμβανει τις χαρες του να φιλοξενεις τα NYU και Columbia. Ακομα περισσοτερο, οποιοδηποτε πανεπιστημιο στις ΗΠΑ ευνοειται απο την υπαρξη 20 κορυφαιων πανεπιστημιων στην χωρα. Χαρακτηριστικο παραδειγμα Ισραηλινος συναδελφος μου που ειχε προταση απο 3-4 καλα ευρωπαϊκα ιδρυματα σε πανεμορφες πολεις -και μια να υποσχεται δυσθεωρητες αποδοχες-, αλλα προτιμησε να παει στο αγνωστο Columbus για να δουλεψει στο ασημο Οχαϊο Στεητ. “Αν θες να κανεις επιστημονικη δουλεια, πρεπει να βρισκεσαι στις ΗΠΑ” τον συμβουλεψαν.
Το φαινομενο λειτουργει σε καθε κλιμακα, ενα καλο ιδρυμα βελτιωνει τις συνθηκες για τα γειτονικα του ερευνητικα ιδρυματα, ειτε μιλαμε για σχολεια*, ΤΕΙ, περιφερειακα ΑΕΙ ή τα δυνατοτερα ερευνητικα ιδρυματα στον κοσμο.