οικονομικα – Page 3 – αναΜορφωση

Από την εποχή του φουγάρου στην εποχή της γνώσης

07/01/201904/01/2019 by S G

Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στην Καθημερινη

Σε προηγούμενο άρθρο μιλούσαμε για την ζημιά που κάνει η υπερβολική ρύθμιση στην αγορά εργασίας. Αυτές τις μέρες, απτό παράδειγμα περιγράφει γλαφυρά την σοβιετική νοοτροπία της κυβέρνησης και την πολλαπλή ζημία που προκαλεί, φανερή ακόμα και στους δρόμους της πόλης. Η κυβέρνηση ρυθμίζει την αγορά εργασίας λες και βρίσκεται στο Μετρόπολις του Φριτς Λανγκ (1927). Το αποτέλεσμα είναι πραγματικά να γυρίζει την οικονομία στο 1927.

Η ιστορία της έμμισθης εργασίας χαρακτηρίζεται, στο μυαλό πολλών, από μια συνεχή πάλη για περισσότερο ελεύθερο χρόνο και υψηλότερους μισθούς. Ποιος έφερε το 8ωρο, αν όχι οι αγώνες των εργαζομένων; Η σωστή απάντηση είναι: η άνοδος της παραγωγικότητας χάρη στην εκβιομηχάνιση, σε συνδυασμό με την εξομάλυνση της αγοράς εργασίας.

Σκεφτείτε ότι οι (αυτοαπασχολούμενοι) αγρότες του 1900 φυσικά δεν ήξεραν από 8ωρα. Όσο χρειαζόταν, δούλευαν, από ανατολή μέχρι δύση του ήλιου. Κανένας αγώνας ή απεργία δεν θα το άλλαζε αυτό. Οι βιομηχανικοί εργάτες κατάφεραν να ξεφύγουν από τον ζυγό αυτής της αδιάκοπης εργασίας επειδή δούλευαν σε βιομηχανίες, με μηχανήματα που πολλαπλασίαζαν την δύναμη του κόπου τους.

Airbnb: φιλοξενία στην νέα ελληνική

14/10/201829/08/2018 by Σωτηρης Γεωργανας

Η πλήρης έκδοση του κειμένου που δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις “Αντιπαραθέσεις”, με την άλλη πλευρά να υποστηρίζει ο κ. Τάσιος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων

Ξέρεις ότι το Airbnb πιάνει στην χώρα, όταν Έλληνες κάποιας ηλικίας, χωρίς ιδιαίτερη αγάπη στην τεχνολογία ή ανάγκη χρημάτων, νοικιάζουν το αγαπημένο τους εξοχικό συστηματικά μέσω της πλατφόρμας. Και σκέφτονται και άλλους χώρους, σαν να είναι παιχνίδι.

Η μίσθωση σπιτιών και εξοχικών σε περιόδους που δεν τα χρησιμοποιείς, δεν εφευρέθηκε τώρα. Η Airbnb όμως έφερε πραγματική επανάσταση στην αγορά, ξεκλειδώνοντας ακίνητο πλούτο που έμενε αδρανής και άχρηστος, χάρη σε δύο χαρακτηριστικά: ευκολία, εμπιστοσύνη.

Το Airbnb είναι πολύ ευκολότερο από προηγούμενα μοντέλα ενοικίασης, λόγω σύγχρονης τεχνολογίας και πελατών που είναι εξοικειωμένοι με αυτήν. Δεν χρειάζονται τουριστικά γραφεία και πολύπλοκες συνεννοήσεις, βάζεις το σπίτι σου με τρία κλικ στην πλατφόρμα, με δύο κλικ το αναζητά ο πελάτης. Διαλέγει, κλείνετε σύμβαση και σε πληρώνει με άλλα δύο.

Νομπέλ 2017: Ριτσαρντ Θεηλερ και Συμπεριφορικα Οικονομικα

11/11/201726/10/2017 by Σωτηρης Γεωργανας

Ο Ριτσαρντ (Ντικ) Θεηλερ κερδισε το Νομπελ Οικονομικων 2017 για την συμβολη του στα Συμπεριφορικα Οικονομικα. Τι ακριβως ειναι τα συμπεριφορικα οικονομικα, και γιατι πρεπει να μας νοιαζει;
Ενα εισαγωγικο κειμενο, μια μπονους συνεντευξη, και ενα παλιοτερο κειμενο ειδικα για την Ελλαδα, θα λυσουν καθε απορια :)

1) Ο οικονομολόγος που μας λύνει τα χέρια – δένοντας τα

Δημοσιευτηκε λιγο διαφορετικο στην Athens Voice

«Σας παρακαλώ κύριε Μπιτζίδη, μαζέψτε τα γλυκά από το τραπέζι, δεν θέλω να φάω άλλα», η γνωστή σκηνή σε κάθε γιορτινό τραπέζι ανά την χώρα. Μα όποιος όντως δεν θέλει, απλά δεν τρώει, θα έλεγε ένας παραδοσιακός οικονομολόγος ή φιλελεύθερος φιλόσοφος. Όχι όμως ο Ντικ Θέηλερ (Thaler) που κέρδισε προχτές το Νομπέλ Οικονομικών, ο οποίος θα σας πρότεινε για να γλυτώσετε από τον κακό εαυτό σας, να κλειδώσετε τα γλυκά σε χρηματοκιβώτιο που προκαλεί ηλεκτροσόκ όταν πάτε να το ανοίξετε.

Αντισυμβατικός πανεπιστημιακός, όπως μαρτυρούν και τα δύο βιβλία εκλαϊκευμένης επιστήμης που έγραψε, με εκατομμύρια αντίτυπα πωλήσεις, και βέβαια η όλο χαμόγελα εμφάνιση του σε χολλυγουντιανό μπλοκμπάστερ συνοδευόμενος από λαμπερή στάρλετ.

Χαρακτηριστικά αντισυμβατικές και οι ερευνητικές απορίες του βραβευθέντος, πρωτοστάτη των Συμπεριφορικών Οικονομικών: Πώς γίνεται έξυπνοι άνθρωποι να φέρονται ενίοτε τόσο χαζά, για την τσέπη τους, την καριέρα τους ή και την συναισθηματική τους ζωή; Τι σημαίνει πραγματικά πειρασμός και ανυπομονησία; Κατ’επέκταση, γιατί τόσοι Έλληνες δυσκολευόντουσαν να πληρώσουν εγκαίρως τους λογαριασμούς τους, ακόμα και στις εποχές των παχύτερων αγελάδων; Τέτοιες, απλές, «χαζές» (κατά τον ίδιο) ερωτήσεις διαπερνούν το έργο του Θέηλερ και τον οδηγούν στην διαπίστωση ότι δεν είμαστε τέλειοι, δεν είμαστε καν κατά προσέγγιση ορθολογιστές στις σημαντικές αποφάσεις ζωής.

Ελληνική αυτοκαταστροφή: Όταν αυτοκτονούν για να μην αλλάξουν

21/08/201707/08/2017 by Σωτηρης Γεωργανας

Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στην Καθημερινη

«Κάτσε να’ρθει δώ ο umber (sic) και θα δει τι θα πάθει». Ξημερώματα Ιουλίου στο λιμάνι του Πειραιά, οι ασχημότερες εικόνες της αμεταρρύθμιστης Ελλάδας που παραμένει σε βαθιά κρίση. Ουρές ταξί, έξω και πέρα από τις προκαθορισμένες πιάτσες, σε κάθε πλευρά του δρόμου, μίξη απόγνωσης, οργής και φτηνού τσαμπουκά που δυσφημίζει την πόλη στους επισκέπτες και κάνει τον Αθηναίο να μετανιώνει που επέστρεψε. Μικρό αυτοκίνητο σταματάει με αλάρμ μπροστά στην πύλη του λιμανιού, οδηγοί ταξί μυρίζονται ανταγωνιστή και κινούνται απειλητικά. Σε δευτερόλεπτα η κατάσταση πάει να ξεφύγει, χτυπάνε το καπώ και προσπαθούν να ανοίξουν την πόρτα του επιβάτη. Αν ο Αθηναίος δεν φώναζε «τι κάνετε κει, ντροπή σας!» ποιος ξέρει τι κατάληξη θα είχαμε.

Αντί να καταδιώκουν όμως τους χαμηλόμισθους νέους της uber που βρήκαν εργασία χάρη στην δειλή ημι-απελευθέρωση της αγοράς, οι οδηγοί κίτρινων ταξί θα έπρεπε να κατηγορούν τον μυωπικό τους εαυτό και την (επιεικώς) ανεπαρκή συνδικαλιστική τους ηγεσία.

Πρόκειται για τυπική ιστορία ελληνικής αυτοκαταστροφής: μια επαγγελματική ομάδα που μέσα από ακραίες διεκδικήσεις, αδιαφορία για τον πελάτη και απλή καθαρή άγνοια του πως λειτουργεί η αγορά, αυτοκτονεί σταδιακά. Γιατί, πέρα από ζητήματα κράτους δικαίου (πόσο βάρβαρο θέαμα 20 αφηνιασμένοι άνδρες να παίρνουν τον νόμο στα χέρια τους χωρίς να δίνουν λογαριασμό) και διανεμητικής δικαιοσύνης (προηγείται κοινωνικά το «δίκιο» του μεσοαστού ιδιοκτήτη ταξί και όχι του ανέργου που προσλαμβάνει η uber;), τα ταξί έβλαψαν και συνεχίζουν να βλάπτουν πρώτα απ’όλα τον εαυτό τους.

Έλλειμμα αυτοελέγχου – περίσσευμα καταδυναστευτικών ελέγχων

23/10/201731/03/2017 by Σωτηρης Γεωργανας

Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στο Βημα

[ο ΕΝΦΙΆ] ένας φόρος αίσχος που τιμωρεί όσους δούλευαν μια ζωή για να αποκτήσουν ένα κεραμίδι να στεγάσουν τα παιδιά τους
Α. Τσίπρας, ως αντιπολίτευση, Αύγουστος 2014

Εφικτή η είσπραξη 2,65 δισ. ευρώ από τον ΕΝΦΙΑ
Υφυπουργός Οικονομικών κυβέρνησης Τσίπρα, Αύγουστος 2016

Γιατί μπαίνουν ενοχλητικές μπάρες στο μετρό; Γιατί αγαπάει το κράτος να μας επιβάλλει άδικες ισοπεδωτικές υποχρεώσεις; Γιατί έχουμε τεκμήρια και φόρους που αγνοούν το πραγματικό μας εισόδημα, ενάντια στην ευρωπαϊκή παράδοση και κάθε κανόνα δικαιοσύνης;
Όσο και αν βολεύει να μιλάμε για άδικους ηγέτες-δυνάστες, γνωρίζουμε βαθιά ότι το ελληνικό κράτος δικαίως δεν μας εμπιστεύεται. Η κρατική αδικία είναι συνήθως απάντηση στην αντικοινωνική ασυδοσία κάποιων πολιτών.

Για παράδειγμα, η Ελλάδα έχει το με διαφορά υψηλότερο ποσοστό φορολογικών δηλώσεων κάτω από το αφορολόγητο όριο (πηγή ΔΝΤ). Περιέργως οποτεδήποτε έπεσε το όριο, «έπεσαν» ισόποσα και τα εισοδήματα μας! Τι φορολογικό σύστημα περιμένετε με τέτοιους πολίτες;

Μάλιστα, όταν εντείνονται οι προσβλητικοί έλεγχοι εξαιτίας κάποιων ασύδοτων, αυξάνεται η παραβατικότητα των υπόλοιπων. Όπως περιγράφει ο David Packard, η General Electric επέβαλε ασφυκτικούς ελέγχους στην χρήση εργαλείων της, προς αποφυγή κλοπών. Αποτέλεσμα: οι εξοργισμένοι εργαζόμενοι έκλεβαν περισσότερο από ότι στην Hewlett Packard που, ως σύμβολο εμπιστοσύνης, δεν είχε ελέγχους! Το ανέκδοτο επιβεβαιώνεται σε οικονομικά πειράματα των Φαλκ & Κόσφελντ — οι υπερβολικοί έλεγχοι φέρνουν κακή συμπεριφορά.

Εραστές και στρατηγοί της δραχμής

23/10/201728/02/2017 by Σωτηρης Γεωργανας

Πρωτοδημοσιευτηκε στα Νεα
με τον
Κωνσταντίνο Καλλίρη, Δικηγόρο και Μεταδιδακτορικό Ερευνητή στο King’s College London

Πολλές περίεργες ιδέες για «έξοδο από την κρίση» έχουμε ακούσει. Αυτή που επανέρχεται όμως πιο πεισματικά στον διάλογο είναι πιθανότατα και η χειρότερη. Δυστυχώς για όλους μας, η «επιστροφή σε εθνικό νόμισμα» είναι τόσο καταστροφική που και μόνη η αναφορά της διώχνει κεφάλαια και μειώνει τα εισοδήματα στην χώρα.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η δικαιολογημένη απελπισία με την οικονομική πανωλεθρία της κυβέρνησης προκαλεί αδικαιολόγητη συμπάθεια σε καταστροφικές επιλογές. Οι συνέπειες μιας επιστροφής στη δραχμή θα ήταν ίδιες με αυτές της «υπερδιαπραγμάτευσης» που είδαμε πριν δύο χρόνια και ακόμα πληρώνουμε: κατάρρευση εμπιστοσύνης, πτώση επενδύσεων, μείωση εθνικού εισοδήματος. Περιέργως, όμως, αντί για αυξανόμενη οικονομική ωριμότητα, βλέπουμε την δημοφιλία της δραχμής να ανεβαίνει σε επίπεδα ρεκόρ.

Η έξοδος από μια ισχυρή νομισματική Ένωση μιας μικρής χώρας που δεν φημίζεται για την καλορυθμισμένη κρατική μηχανή της δεν θα ήταν ποτέ χωρίς κόστος. Πολιτικό, αλλά κυρίως οικονομικό. Ο πανικός της μετάβασης θα κόστιζε απευθείας περίπου 25% του εισοδήματος μας. Στην αρχή της κρίσης όμως θα είχαμε τουλάχιστον ένα όφελος: οριζόντια και αδιάκριτη μείωση όλων των τιμών, μισθών και συντάξεων στην χώρα, αυτό που για να ξορκίσουμε το κακό ονομάζουμε αποστειρωμένα υποτίμηση.

Greek agriculture and the EU – inconvenient truths

13/03/201608/03/2016 by Σωτηρης Γεωργανας

Slightly different version published in ekathimerini

Incidentally, the European Court of Justice just ruled that subsidies of almost 500 million euros given in 2008-2009 to the farmers by the Greek government, are illegal. They will now have to be paid back, who knows how.

The deepest harm inflicted on Greece by the EU, among the many benefits, is probably that it has maintained a large agricultural sector. Hundreds of thousands of young Greeks, instead of working hard in creative ways to gain a better future, just sit around waiting for European subsidies to materialize. Instead of utilizing their skills to create useful knowledge and innovation, they devote themselves to devising EU-fooling tricks and ways to block Greek roads.

Notwithstanding what most Greeks think, the country is not truly agricultural – only about 13% of the population works in the sector. However, thanks to the EU’s Common Agricultural Policy, the Greek farming sector remains unusually big by European standards. Greece has the most farmers per capita after Romania, definitely more than the number that is needed or what the market would sustain.