Η κακη διοικηση στην Ελλαδα δεν ειναι προνομιο του δημοσιου τομεα. Απο σειρα μελετων προκυπτει οτι οι ελληνικες επιχειρησεις γενικα δεν εχουν καλη και αποτελεσματικη οργανωση και διοικηση. Εχουμε ενα γενικο ελληνικο ελαττωμα ή φταιει κατι στο ελληνικο θεσμικο πλαισιο?
Συχνα ακους απο υπαλληλους στην Ελλαδα οτι δουλευουν πολυ σκληρα αλλα οι κοποι τους βγαινουν ακαρποι εξαιτιας της ανικανοτητας της διοικησης των οργανισμων στους οποιους δουλευουν. Σε ενα εξαιρετικο πεηπερ, “Why Do Management Practices Differ across Firms and Countries?” (πδφ) στο Journal of Economic Perspectives, οι Μπλουμ και Βαν Ρηνεν συνοψιζουν την ερευνα στο θεμα των πρακτικων διοικησης και ποσο επηρεαζουν την παραγωγικοτητα των επιχειρησεων.
Το πρωτο αποτελεσμα ειναι συντριπτικο: η διοικηση του ελληνικου επιχειρειν εχει την χειροτερη αξιολογηση αναμεσα σε ενα ευρυ δειγμα χωρών, κατω απο την Ινδια ακομα και απο χωρες που πριν λιγα χρονια δεν ειχαν ιδιωτικες επιχειρησεις, οπως η Πολωνια και η Κινα.
Οι συγγραφεις εχουν παρει συνεντευξεις απο εκατονταδες τυχαια επιλεγμενες επιχειρησεις της μεταποιησης σε καθε μια απο 17 χωρες. Με βαση τις συνεντευξεις, κρινουν την διοικηση σε 4 κριτηρια. Στο κριτηριο της κινητροδοτησης των εργαζομενων η Ελλαδα πιανει την χαμηλοτερη βαθμολογια απο ολες τις χωρες του δειγματος!
Ποιος φταιει ομως που οι ελληνικες επιχειρησεις δεν δινουν καταλληλα κινητρα στους εργαζομενους? Οι συγγραφεις μελετανε ενα συνολο παραγοντων, οπως την ρυθμιση της αγορας εργασιας.
Προκυπτει οτι οσο πιο ασφυκτικα ειναι ρυθμισμενη η αγορα εργασιας, τοσο πιο πιθανο ειναι οι εργαζομενοι να μην εχουν τα καταλληλα κινητρα απο τις επιχειρησεις τους. Με λιγα λογια, η δηθεν “προστασια” των εργαζομενων απο το κρατος, οι στενοι περιορισμοι στους μισθους και τις συνθηκες εργασιας, η υπερβολικη φορολογια στα επιδοματα και μπονους, εμποδιζουν τους εργοδοτες να ανταμοιβουν εκεινους που εργαζονται καλα και αξιζουν ανταμοιβης. Απο την αλλη, δεν τιμωρουνται οσοι δεν προσφερουν στην επιχειρηση. Εχουμε λοιπον το ιδανικο περιβαλλον για δωρεανισμο, καποιοι εργαζομενοι να ζουν στην πλατη καποιων αλλων.
Ειναι ομως ολες οι επιχειρησεις στην Ελλαδα ιδιες, επειδη απλα λειτουργουν στο ιδιο περιβαλλον? Δεν ευθυνεται και η διοικηση για την χαμηλη αποδοση καποιων απο αυτων, περα απο το κακο γενικο θεσμικο πλαισιο?
Κοιτωντας τις ελληνικες επιχειρησεις απο πιο κοντα, βρισκει κανεις οτι υπαρχουν καποιες που χρησιμοποιουν προχωρημενες πρακτικες διοικησης, κοντα στα αμερικανικα προτυπα. Υπαρχει ομως και μια μεγαλη μαζα επιχειρησεων στα αριστερα της κατανομης, με πολυ κακες πρακτικες.
Πως γινεται και επιβιωνουν τοσες κακες επιχειρησεις στην Ελλαδα? Οι συγγραφεις βρισκουν οτι σημαντικο ρολο παιζει η ανταγωνιστικοτητα της αγορας. Σε μια οικονομια που οι αγορες δεν ειναι ανταγωνιστικες και η κυβερνηση δεν αφηνει επιχειρησεις να αποτυχουν και να κλεισουν, λογικο επακολουθο ειναι να επιβιωνουν επιχειρησεις με κακες πρακτικες διοικησης.
Η επιβιωση κακων επιχειρησεων συνδεεται και με το ζητημα της ιδιοκτησιας. Οταν ιδιοκτητης ειναι το κρατος, βρισκουν οι συγγραφεις, οι πρακτικες διοικησης ειναι πολυ χειροτερες. Αλλα ακριβως αυτες τις αρρωστες κακοδιοικουμενες επιχειρησεις τεινει να στηριζει το κρατος αντι να τις αφηνει να κλεισουν.
Επισης κακες πρακτικες διοικησης βρισκει κανεις σε εταιρειες που ιδιοκτητης ειναι ο ιδρυτης. Οταν η εταιρεια ειναι οικογενειακη, σημαντικο ρολο παιζει ποιος ασκει την διοικηση. Οταν ειναι μελος της οικογενειας -οπως σε παμπολλες μικρομεσαιες επιχειρησες- αντι για καποιον εξωτερικο CEO, οι πρακτικες διοικησης ειναι πολυ χαμηλοτερες.
Οι συγγραφεις μελετουν και την διαφορα ξενων πολυεθνικων και ντοπιων επιχειρησεων.
Βρισκουν οτι οι ξενες πολυεθνικες εχουν καλυτερη διοικηση απο τις ντοπιες επιχειρησεις σε ολες τις χωρες του δειγματος, ακομα και στις ΗΠΑ. Αυτο εξηγειται σχετικα ευκολα ως selection bias, μια εταιρεια δεν θα επενδυσει σε μια ξενη χωρα αν δεν εχει καποια εγγενη πλεονοκτηματα και δεν εχει σκοπο να εργαστει καλα. Αν δεν το κανει, τοτε απλα δεν θα επιβιωσει εναντι των εγχωριων εταιρειων που ειναι παλιοτερες και με καλυτερη γνωση της αγορας.
Αυτο που δεν εξηγειται ομως ειναι η πολυ μεγαλη διαφορα μεταξυ πολυεθνικων και εγχωριων εταιρειων στην Ελλαδα, σχεδον διπλασια απο χωρες οπως η Πολωνια. Το γεγονος αυτο πρεπει να προβληματισει ιδιαιτερα τους ιθυνοντες σχετικα με το περιβαλλον προσελκυσης πολυεθνικων στην Ελλαδα. Η προφατη αποχωρηση Fnac και Aldi σιγουρα δεν ειναι καλος οιωνος.
Επισης πρεπει να αναρωτηθουμε γιατι δεν διαχεονται οι καλες πρακτικες διοικησης ταχυτερα στην χωρα. Το κακο θεσμικο πλαισιο, τα ιδιοκτησιακα προβληματα και ο χαμηλος ανταγωνισμος που αναφερθηκαν ειναι μερος της απαντησης. Παρ’ολα αυτα το γεγονος οτι οι πολυεθνικες στην Ελλαδα καταφερνουν και εφαρμοζουν πρακτικες εφαμιλλες των καλυτερων διεθνως προτυπων (την ιδια ωρα που, διολου τυχαια, πληρωνουν τους καλυτερους μισθους) σημαινει οτι πιθανως εχουμε προβληματα διαχυσης της πληροφοριας. Οπως επισημαινουν οι συγγραφεις
The slow evolution of management practices across the United States, Europe, and Japan—Taylor’s “scientific management,” Ford’s mass production, Sloan’s M-form corporation, Deming’s quality movement, and Toyota’s “lean production”—suggest that management practices do have a resemblence to process technologies that diffuse slowly over time. Slow technological diffusion can have many causes (as surveyed by Hall, 2003), but one well-studied factor is information. New management practices are often complex and hard to introduce without the assistance of employees or consultants with prior experience of these innovations. Firms learn from the experiences (good and bad) of others in experimenting with different practices, so not all will adopt immediately (for example, Acemoglu, Aghion, Lelarge, Van Reenen, and Zilibotti, 2007). An example is the two-decade struggle of U.S. automotive firms to replicate the Japanese lean manufacturing system.
[in a project in India] we find changes in management practices lead to significant improvement in performance,and the reason firms most frequently suggested for not introducing these practices earlier was simply “lack of awareness” of these.
[τα εντονα γραμματα δικα μου]
Με λιγα λογια οι βελτιστες πρακτικες διοικησης διαχεονται αργα. Για να τις εφαρμοσει κανεις πρεπει να τις εχει βιωσει αλλου στην πραξη. Ο λογος που τοσες εταιρεις δεν εφαρμοζουν τις διεθνως βελτιστες πρακτικες δεν ειναι οτι δεν θα ηταν οφελιμες για την επιχειρηση τους, αλλα οπως συμβαινει με την καινοτομια γενικα, απλα δεν γνωριζουν την υπαρξη τους και ακομα και αν τους εδινες τα αδρα στοιχεια της καινοτομου ιδεας δεν θα ηξεραν πως να την εφαρμοσουν. Απτη εξωτερικευση του προβληματος σε σουρεαλιστικη μορφη συναντα κανεις ακομα και σημερα, οταν ο πλημελως επιμορφωμενος υπαλληλος παραμεριζει το πληκτρολογιο του ολοκαινουριου ΗΥ για να σημειωσει κατι σε ενα κιτρινισμενο τεφτερι.
Η χαμηλη διαχυση της καινοτομιας στην διοικηση υποδηλωνει δυο ελλειψεις. Απο την μια εχουμε ελλιπη εξωστρεφεια, με την εννοια οτι διοικητες και ολοκληρες επιχειρησεις δεν προσλαμβανουν (δεν βρισκουν?) ευκολα εργαζομενους απο πιο ανεπτυγμενες αγορες, δεν αναζητουν λυσεις σε αυτες. Απο την αλλη εχουμε σαφως ελλιπη εκπαιδευση στελεχων μεσα στην Ελλαδα. Τα δημοσια ΑΕΙ πασχουν γενικα στην καινοτομια και ειδικα στο να ικανοποιουν αναγκες της αγορας. Ακομα και τα, παραδοσιακα δυναμικοτερα, ιδιωτικα κολλεγια ειναι ακομα σε πολυ πρωϊμο σταδιο και δεν μπορουν να συγκριθουν τοσο σε μαζα οσο σε ποιοτητα με τις κορυφαιες Σχολες Διοικησης που εχουν ακομα και μεσογειακες χωρες οπως η Ισπανια (3 στα κορυφαια 20 παγκοσμιως).
Κατακλειδα
Οι πρακτικες διοικησης στην Ελλαδα ειναι σε πολυ χαμηλο επιπεδο, ακομα και σε συγκριση με πολυ λιγοτερο ανεπτυγμενες οικονομικα χωρες. Για αυτο φαινεται να φταινε οι τυπικες πληγες της ελληνικης οικονομιας: ο οικογενειακος ελεγχος των επιχειρησεων ή ακομα χειροτερα ο ελεγχος απο το κρατος, η ασφυκτικη κρατικη ρυθμιση, το χαμηλο επιπεδο ανταγωνισμου στις αγορες, η γενικη εσωστρεφεια και η κακη Ανωτατη Εκπαιδευση.
Αν ενδιαφερομαστε για ενα δυνατοτερο και υγιεστερο ελληνικο επιχειρειν που θα αξιοποιει αντι να σπαταλά τον κοπο των εργαζομενων πρεπει να αφησουμε το ακριτο σφυροκοπημα των δηθεν φαυλων επιχειρηματιων και κακοβουλων πολυεθνικων και να επικεντρωθουμε σε μετρα που θα κανουν ευκολοτερη την εισοδο νεων επιχειρησεων, ελληνικων και ξενων, στην αγορα. Επισης θα πρεπει να συνειδητοποιησουμε οτι οι ασθενεις και κακοδιαχειριζομενες επιχειρησεις πρεπει να αφηνονται να αποτυχουν για να αφηνουν χωρο στις υγιεστερες. Το κρατος πρεπει να περιορισει την παρουσια του στις αγορες και να απαλειψει τα κινητρα που εχουν τοσες επιχειρησεις σημερα να μενουν σε οικογενειακα χερια. Τελος, και γνωριζω οτι αυτο ακουγεται απιθανη ευχη, θα πρεπει ως λαος να αρχισουμε να εχουμε μεγαλυτερη εξωστρεφεια και πιο φιλικη σχεση με την καινοτομια.
————-
ΥΓ Αισθανομαι ασχημα που επαναφερω το ιστολογιο σε βαρετα στοιχεια και ψυχρες αναλυσεις, μετα την προσωπικη ιστορια του λεκτορατιου. Ελπιζω ομως οτι αν προχωρησει λιγο η ιδεα της καλης διαχειρισης στην Ελλαδα, δεν θα αναγκαζονται τοσοι συνανθρωποι μας να περνανε τετοιους ανουσιους εξευτελισμους οπως η αξιοπρεπης κυρια της ιστοριας.
τι ειναι αυτα που λες SG??? ολα αυτα ειναι διαβολικα νεοφιλελευθερα. οι επιχειρηματιες φταινε για ολα και μας πινουν το αιμα. κρατικοποιηση ολων των επιχειρησεων τωρα για καλυτερη διοικηση!!!!!!!!!!!!!
καλα θανο δεν ειναι η ιδιοκτησια των εταιρειων το μονο θεμα που θιγεται στο κειμενο :)
Εγιναν καποια σχολια στο κειμενο σε αλλες σελιδες και τα απαντω εδω.
μα αυτο ειναι ενα απο τα συμπερασματα της ερευνας οτι τα κινητρα που δινονται στην Ελλαδα δεν ειναι επαρκη. Αυτο δεν σημαινει λογικα ανοδο μισθων για ολους, αλλα μεγαλυτερη διαφοροποιηση, επιβραβευση οσων δουλευουν καλα, αλλα οχι αυξησεις για οσους δεν παραγουν!
Μου δινεται εδω ευκαιρια να μιλησω για κατι γενικοτερο. Καποιοι Ελληνες διοικητες μπορει να εχουν σπουδασει “εξω”, αυτο ομως δεν σημαινει οτι σπουδασαν στα καλυτερα πανεπιστημια των καλυτερων χωρών.
Ειναι καπως ανουσιο να θεωρουμε σημαντικο χαρακτηριστικο οτι αρκετοι Ελληνες εχουν σπουδασει καπου στην Αγγλια, οταν ολοι σχεδον οι διοικτηες στην Αγγλια εχουν σπουδασει στην Αγγλια και τις ΗΠΑ. Αν μαλιστα κοιτουσε κανεις την κατανομη, υποψιαζομαι οτι ολοκληρη η ελληνικη κατανομη ειναι μετατοπισμενη προς τα κατω, δηλαδη οι καλυτεροι Αγγλοι διοικητες εχουν σε μεγαλο βαθμο σπουδες σε κορυφαιο πανεπιστημιο του πλανητη ενω για τους Ελληνες αυτο ισχυει λιγοτερο και παρομοιως για καθε βαθμιδα
για να μην δινουμε ανεκδοτολογικα παραδειγματα ειναι που γινονται τετοιες μελετες, με μεγαλο δειγμα και συγκεκριμενα στατιστικα προτυπα.
η ερευνα βρισκει ξεκαθαρα στοιχεια για το αντιθετο (υπαρχει μαλιστα και μεγαλη βιβλιογραφια γενικα για το θεμα). Τολμω μαλιστα να πω οτι αυτη η λανθασμενη αποψη ειναι που οδηγει τοσες επιχειρησεις να μενουν σε οικογενειακα χερια.
Γενικα δυσκολευομαι να πιστεψω στις γενετικες διαφορες μεταξυ λαων ως επαρκη εξηγηση για τις φαινομενες διαφορες τους. Στην συγκεκριμενη περιπτωση ειναι απλο, οι πολυεθνικες στην Ελλαδα (που επι το πλειστον εχουν Ελληνες για στελεχη) δουλευουν πολυ καλυτερα απο τις αλλες επιχειρησεις (που εχουν επισης Ελληνες). Δεν φταιει η εθνικοτητα των στελεχων, αλλα πραγματα που επηρεαζουν το ανθρωπινο κεφαλαιο τους οπως σπουδες και εμπειριες, το ιδιοκτησιακο καθεστως της επιχειρησης κτλ
μα η αληθεια ειναι οτι η διοικηση επιχειρησεων ειναι συνηθως πιο ανεπτυγμενη στις ΗΠΑ για διαφορους λογους (ωριμη πλουσια οικονομια, εξαιρετικη εκπαιδευτικη και ερευνητικη παραδοση, στιβαρες και εξαιρετικα ανταγωνιστικες αγορες)
SG οσο καιρο γραφω εδω υποθετω ξερεις τις αποψεις μου!! εννοειται οτι κανω πλακα στο προηγουμενο ποστ!
Σωτήρη, το άρθρο δεν αναφέρεται σε έμπνευση, ούτε σε ερασιτέχνες έναντι επαγγελματιών (ο ιδρυτής μιας επιχείρησης δεν είναι ερασιτέχνης) — άρα βρίσκω το τίτλο σου λίγο εκτός θέματος. Αναφέρεται στη απουσία ή παρουσία ορισμένων τεχνικών διοίκησης, ιδίως αυτών που αφορούν στον έλεγχο και στην κινητοποίηση στελεχών με τυποποιημένο τρόπο.
Υποπτεύομαι οτι μεγάλο μέρος της ελληνικής υστέρησης θα εξηγείται από τη σύνθεση του δείγματος — πολλές οικογενειακές, και στο άνω άκρο πολλές κρατικές ή κρατικοδίαιτες. Στις οικογενειακές υπάρχουν και καλοί λόγοι να μην χρειάζεσαι τυπικά συστήματα — ο κοινός στόχος, και η στενή γνωριμία (φυσικά υπάρχουν και λόγοι άγνοιας ή αδράνειας).
Υποπτεύομαι επίσης οτι πάιζει ρόλο το μέγεθος. Στο ίδιο το άρθρο αναφέρεται η μεγάλη διαφορά βαθμολογίας μεταξύ μεγέθους 100-200 απασχολούμενοι, και 2000-5000. Διαφορά σχεδόν όση αυτή των ΗΠΑ με Ελλάδα. Γράφει βέβαια οτι ‘in every counrty the median firm had 350 employess’, αλλά εγώ αμφιβάλλω αν αυτό ίσχυε για την Ελλάδα — είναι απίθανο να πήγαν σε 85 μεταποιητικές επιχειρήσεις με πάνω από 350 εργαζόμενους, όταν το σύνολο των μεταποιητικών επιχειρήσεων με πάνω από 250 εργαζόμενους είναι 148.
Είναι προφανές οτι πολλά από τα συστηματα που αναφέρουν είναι σχετικά άχρηστα σε μικρότερες μονάδες.
Μεγάλο ρόλο πρέπει να παίζει και η προστατευμένη με διάφορους τρόπους ελληνική αγορά, δηλαδή η έλλειψη ανταγωνισμου που αναφέρεις και εσύ.
Αν ισχύουν όλα αυτά, δεν νομίζω οτι η έλλειψη σπουδών χρειάζεται για να εξηγήσει την ελληνική απόκλιση. Ισα ισα, I am willing to bet οτι οι σπουδές σε δίοικηση επιχειρήσεων από αξιοπρεπή πανεπιστήμια θα μετριούνται θετικά στην Ελλάδα after one has accounted for size and ownership.
θανο
ναι βρε συ, καταλαβα. Απλα λεω οτι το κειμενο δεν ειναι τοσο περι ιδιωτικοποιησεων.
Αριστο
για τον τιτλο εχεις δικιο, ειναι καπως πιο φιλοδοξος απο το περιεχομενο. Για εμπνευση μιλω βασικα γιατι ακολουθουν την πεπατημενη για ελληνικα δεδομενα. Οντως δεν περιμενω να ανακαλυψουν τον τροχο, θα ηταν καλο ομως αν ανοιγοντουσαν λιγο σε νεες πρακτικες. Θα χρειαστει νομιζω εμπνευση και δημιουργικοτητα για να εφαρμοστουν αυτες οι πρακτικες στην Ελλαδα, ισως αυτος ειναι ενας ακομα λογος που ακομα δεν εφαρμοζονται πολυ, αλλα οντως σε αυτο το κειμενο δεν συζητειται αυτο το θεμα.
δεν ξερω αν ειναι ζητημα ορισμου, αλλα μπορει καλιστα καποιος που ανοιγει ενα εστιατοριο πχ να ειναι ερασιτεχνης (οπως ειναι κατα κανονα οι Ελληνες πανδοχοι στην Γερμανια.) Νομιζω αυτο που δεν καταλαβαινουν πολλοι ιδρυτες επιχειρησεων ειναι οτι τα σκιλλς που χρειαζονται για την ιδρυση και το μεγαλωμα ενος σταρταπ ειναι πολυ διαφορετικα απο αυτα που χρειαζονται για την διατηρηση και οργανωση μιας μεγαλης επιχειρησης. Εχεις σιγουρα περισσοτερη γνωση στο θεμα, αλλα φανταζομαι συμφωνεις?
ναι χρειαζεται μια προσεκτικοτερη ματια στα ελληνικα στοιχεια, το λιγοτερο μια regression με ολες τις μεταβλητες μεσα. Αλλα τελοσπαντων, στον βαθμο που φταιει η συνθεση του δειγματος, οσο παραμενει αντιπροσωπευτικο, δειχνει οτι ειναι καιρος να αλλαξει η δομη της μεταποιησης, προς μεγαλες, λιγοτερο οικογενειακες, περισσοτερο ιδιωτικες αλλα εισηγμενες επιχειρησεις.
αμφιβαλλω οτι σε επιχειρηση πανω απο 5 ατομων δεν χρειαζονται κινητρα στους υπαλληλους. Ισα ισα στις οικογενειακες νομιζω γινεται το τεραστιο λαθος ο γονος να ειναι αυτοματα ο διαδοχος, κατι που αφαιρει κινητρα απο ολο το υπολοιπο διοικητικο προσωπικο. Στην ωραιοτατη βιβλιογραφια περι tournaments ο μισθος του ανωτατου στην ιεραρχια κινητροδοτει καθε υπαλληλο που εχει την παραμικρη ελπιδα να φτασει σε αυτην την θεση, γιαυτο και το optimal salary schedule δεν ειναι γραμμικο αλλα κυρτο (τεραστιοι μισθοι για τους CEO με αλλα λογια).
για να το λενε δεν μπορει να μην ειναι αληθεια, JEP ειναι αυτο, οχι Ελευθεροτυπια! Συμφωνω παντως οτι η κλιμακα ειναι το πρωτο που σκεφτηκα και εγω.
αυτο ελειπε, να μην μετρανε θετικα οι καλες σπουδες (αν και στην Ελλαδα ποτε δεν ξερεις). Το ερωτημα ειναι αν μετρανε οσο θα επρεπε και εδω η εντυπωση μου ειναι πως οχι.
Ανεκδοτολογικα και εικαζοντας ολιγον, η McKinsey που ειναι κορυφαιος προορισμος για ταλαντουχους πτυχιουχους διοικησης, στην Ελλαδα πληρωνει αστειους μισθους. Αυτο σημαινει λογικα οτι οι υπηρεσιες τετοιων ατομων δεν εχουν μεγαλη ζητηση στην Ελλαδα.
Και το πολυ ενδιαφερον finding περι unawareness καλων πρακτικων διοικησης με βαζει σε υποψιες οτι εχουμε αποτυχια της αγορας. Δεν ειναι οτι οι επιχειρησεις δεν χρειαζονται τετοια ατομα, ειναι οτι δεν ξερουν τι καλο θα τους εκαναν.
Σωτήρη,
πάντως το άρθρο (πράγματι ενδιαφέρον) δεν εξηγεί γιατί παρατηρούνται αποκλίσεις στην παραγωγικότητα εργοστασίων που ανήκουν στην ίδια επιχείρηση, και άρα το μανατζμεντ είναι το ίδιο. Με άλλα λόγια, δεν πείθομαι ότι το πρόβλημα είναι μόνο τα σκιλς του Διευθύνοντος Συμβούλου, και όχι το tacit knowledge (μετάφραση?) που αποκτά το κάθε εργοστάσιο ξεχωριστά. Επιπλέον, με πείραξε λίγο που οι συγγραφείς δεν κάνουν αναφορά σε άτομα που έχουν γράψει εκτενώς για το θέμα. Για παράδειγμα ο Νέλσον έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ανασκόπηση για το θέμα, κάπως παλιά βέβαια (1981) στο Journal of Economic Literature. Για όποιον ενδιαφέρεται το άρθρο του είναι εδώ http://www.jstor.org/stable/2724327
Εξαιρετικό! Το άρθρο επίσης εξηγεί και την αδυναμία μας να κατανοήσουμε το πρόβλημα ως κοινωνία. Σαν πρώτο βήμα για “πιο φιλικη σχεση με την καινοτομια” είναι να γνωρίζουμε ότι υπάρχει και το πρόβλημα μας νομίζω είναι και αυτό.
Το blog σας προστέθηκε στα “main bookmarks”. Μπράβο παιδιά!
(*) σας βρήκα από link του Market-talk.net
Σ’ευχαριστουμε Χριστο για τα καλα σου λογια. Οντως η κατανοηση του προβληματος ειναι το πρωτο βημα για την επιλυση του.
Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια μαζική εργατική κίνηση να εξιψώσει το δυναμικό των ελλήνων εργατών ώστε να αναλάβουν την παραγωγή μόνοι τους. Μετά θα έρθει η νύχτα της Βαστίλης όπου θα πέσουν τα κεφάλια των παλιών αφεντικών-βιομηχάνων.
Η δύναμη προέρχεται μόνο απ’το προλεταριάτο. Το λένε όλες οι μελέτες.