Σωτήρης Γεωργανάς, αν. καθηγητής στο City University Λονδίνου και
Κωνσταντίνος Καλλίρης, δικηγόρος και διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Οξφόρδης
Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στα Νεα
Ποιό είναι το μεγαλύτερο κακό που έκανε στην Ελλάδα η λεγόμενη «τρόικα»; Δεν είναι λίγες οι πιθανές απαντήσεις. Στην τρόικα χρεώνονται οι πρώτες απολύσεις στον παραδοσιακά απρόσβλητο από κρίσεις και λιτότητες δημόσιο τομέα. Εκείνη μας ανάγκασε να εγκαταλείψουμε μεγαλεπήβολα προγράμματα, όπως αυτό της παλαιάς δημόσιας τηλεόρασης. Εξαιτίας της κλείνουν οργανισμοί, μειώνονται μισθοί και συντάξεις, κατακρημνίζονται οι δημόσιες επιχορηγήσεις προς διάφορους φορείς.
Κι όμως, όσο δυσάρεστα κι αν είναι όλα τα παραπάνω, το μεγαλύτερο κακό που μας έκανε η τρόικα είναι άλλο.
Εκείνο που η Ελλάδα χρειάζεται, κατά γενική ομολογία, είναι ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Δεν έχει ανάγκη να της δώσουν μερικά ψάρια, αλλά να θυμηθεί –και, ενίοτε, να μάθει από την αρχή- πώς ψαρεύουν. Αυτό, εν προκειμένω, σημαίνει ότι πρέπει να αναμορφώσουμε και, σε κάποιες περιπτώσεις, να επανιδρύσουμε μια σειρά από θεσμούς χωρίς τους οποίους δεν μπορεί να λειτουργήσει μία σύγχρονη δημοκρατία. Δε χρειαζόμαστε μόνο λογιστές για να μας πουν πόσους φόρους πρέπει να μαζέψουμε, αλλά να καταλάβουμε γιατί είναι καθήκον του πολίτη να πληρώνει τους φόρους του, όπως είναι καθήκον του κράτους να φορολογεί δίκαια και να μην ανέχεται τη φοροδιαφυγή. Πρέπει να μάθουμε να ξεχωρίζουμε το δικαίωμα από το «κεκτημένο», το νόμο της δημοκρατίας από το νόμο του ισχυρού, το δίκιο του εργαζόμενου από τα συμφέροντα των συντεχνιών. Χρειαζόμαστε, δηλαδή, ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις με την συμμετοχή των ίδιων των πολιτών.