συριζα

Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στο Βημα
Μεγαλο μερος του κειμενου προεκυψε απο συνεργασια με τον Ζαχαρια Μανιαδη, αλλα οι τελικες αποψεις εκφραζουν μονο εμενα.

Δεν σταματάνε τα πλήγματα για την δυτική φιλελεύθερη δημοκρατία.

Πόσο γρήγορα και πόσο βαθιά έχουν αλλάξει τα πράγματα! Ούτε μια δεκαετία πριν, η συνεχής πρόοδος φαινόταν αναπόφευκτη. Δεν ήταν μόνο Αμερικανοί πολιτικοί επιστήμονες που προέβλεπαν το Τέλος της Ιστορίας. Για τους κατοίκους της Δύσης που δεν έζησαν μεγάλους πολέμους, και ειδικά αυτούς που δεν πρόλαβαν ως ενήλικες την Σοβιετική Ένωση, η κυριαρχία του δυτικού φιλελεύερου μοντέλου με το συνεχές άνοιγμα συνόρων και την διεύρυνση των ατομικών δικαιωμάτων φαινόταν αυτονόητη, αδιαμφισβήτητη και αδιάκοπη. Θέμα χρόνου ήταν, νομίζαμε, να νικηθεί παγκοσμίως ο εθνικισμός και η ξενοφοβία, ο πλανήτης να μικρύνει, η φιλελεύθερη ουτοπία να αφιχθεί.

Οι αναπάντεχοι αλλά συνεχόμενοι θρίαμβοι του λαϊκισμού στους ισχυρότερους φάρους της δυτικής δημοκρατίας κλονίζουν θανάσιμα την θεωρία της αέναης προόδου. Είναι ξεκάθαρο ότι τόσο ο Τραμπ όσο οι δυνάμεις του brexit αποστρέφονται το δίπτυχο ανοιχτές αγορές-ανοιχτά μυαλά. Για πρώτη φορά στην ζωή ενός 35χρονου, η ελευθερία να κινούμαστε και να εργαζόμαστε σε όλη την Δύση αρχίζει να μειώνεται. Πώς φτάσαμε εδώ;

Read moreΌταν ο δήμος απαιτεί λιγότερη δημοκρατία: Ελλάς-ΗΠΑ-Βρετανία συμμαχία;

Με τόσα που έχουν γραφτεί, πίστευα όλοι βλέπουμε ακριβώς τι διακυβεύεται στο δημοψήφισμα. Δυστυχώς άκουσα απόψεις από πολύ έξυπνους και καλλιεργημένους ανθρώπους που με τρόμαξαν. Ορίστε μια τελευταία προσπάθεια να δώσω την οπτική ενός ανθρώπου (οικονομολόγου του εξωτερικού; δεν ξέρω αν μαρέσει αυτή η ταμπέλα) που βλέπει ανήμπορος την χώρα του να ριψοκινδυνεύει ένα ιστορικό λάθος.

Ακόμα και ο θερμότερος υπέρμαχος της κυβέρνησης δεν μπορεί να αρνηθεί ότι το ερώτημα στις κάλπες της Κυριακής δεν είναι απλά αυτό που γράφεται στο χαρτί. Δεν κάνουμε ολόκληρο δημοψήφισμα, το πρώτο εδώ και 40 χρόνια, για να αποφασίσουμε σχετικά με μια τεχνική πρόταση των δανειστών (που έχουν άλλωστε αποσύρει!), αλλά για να δηλώσουμε ποιά θέλουμε να είναι η θέση της Ελλάδας, οικονομίας και κοινωνίας, τα επόμενα 40 χρόνια.

Read moreΚαι Ναι να πούμε, τα ίδια χάλια δεν θα έχουμε πάλι;

Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στο capital.gr

Το ευκολότερο πράγμα που μπορούσαν να κάνουν οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες για να κερδίσουν την εύνοια του πλήθους, ήταν να προσφέρουν δωρεάν άρτο και θεάματα. Εκστασιαζόταν ο όχλος, έσβηναν οι επαναστατικές σκέψεις — λίγοι θυμόντουσαν ότι τα δώρα που μοιράζει ο αυτοκράτορας δεν βγήκαν από την προσωπική του τσέπη, αλλά από τον μόχθο εκατομμυρίων ανθρώπων, τον οποίο έκλεβε χωρίς πολλές περιστροφές. Ευτυχώς οι πολιτείες μας έχουν προχωρήσει πολύ από τότε, οι πολίτες έχουν αυξημένη προστασία απέναντι στην αυθαιρεσία του κράτους (χάρη και στην ΕΕ!) και αυξημένη μόρφωση για να καταλαβαίνουν ότι δεν υπάρχει ενέργεια εκ του μηδενός, όλα κάπως πληρώνονται. Φαίνεται όμως να έχει παραμείνει η εντύπωση σε κάποιους πολίτες ότι οι «παροχές» που μοιράζει ένας ηγέτης είναι από την δική του τσέπη. Και η ύψιστη μορφή παροχών, στον στίβο του λαϊκισμού, είναι αυτές που παρέχονται εντελώς δωρεάν.

Read moreΗ απατηλή γοητεία του δωρεάν και η υποκρισία της «κοινωνικής ευαισθησίας» μας

Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στο Books Journal

Αν τις εκλογές που έρχονται τις ακολουθήσει σοβαρή ζημιά για την χώρα, θα είναι πιθανότατα ατύχημα και όχι αποτέλεσμα δόλου. Είμαι έτοιμος να πιστέψω ότι σχεδόν κανείς πολίτης δεν ψηφίζει με σκοπό να διαλυθεί η χώρα, κανείς υποψήφιος δεν πολιτεύεται για να κάνει συνειδητά ζημιά. Κιόμως όλα τα σημάδια δείχνουν ότι η Ελλάδα κινδυνεύει να κάνει άλλο ένα μνημειώδες λάθος, να προσθέσει μια ακόμα μαύρη σελίδα στην οικονομική της ιστορία: το χρηματιστήριο κατέρρευσε, τουριστικές κρατήσεις ακυρώνονται, ο δείκτης οικονομικής συγκυρίας ανέστρεψε απότομα την θετική του πορεία, τα διεθνή ΜΜΕ ξέθαψαν φράσεις όπως «ελληνική τραγωδία» και το κακόηχο «grexit”.

Όταν κάποιος ετοιμάζεται να κάνει ζημιά στον εαυτό του και τους άλλους, αν δεν το κάνει επίτηδες, αναγκαστικά το κάνει λόγω κακών υπολογισμών, ίσως αποτέλεσμα διανοητικών περιορισμών. Δύο βασικούς διανοητικούς περιορισμούς βλέπω στην πολιτική συμπεριφορά μας: αδυναμία να μπούμε στο μυαλό των άλλων και να καταλαβαίνουμε τα κίνητρα τους (συνοπτικά, μυωπική εσωστρέφεια) και εξαιρετικά βραχεία μνήμη.

Read moreΜυωπικη εσωστρεφεια και μνημη χρυσοψαρου

Το εχουμε ακουσει με περιπου 50 τροπους αυτες τις μερες, ο ΣΥΡΙΖΑ λεει θελει την Ελλαδα στο ευρω, αλλα οχι οπως ειναι τωρα. Θα παμε στους εταιρους μας και θα τους διδαξουμε λεει πως πρεπει να λειτουργει η Ευρωπη (“αλληλεγγυα”), τι πρεπει να κανουν με τα λεφτα τους (να τα δωσουν στον ταμια του Συριζα να τα διαχειριστει) και με τι τονο θα πρεπει να μας μιλανε (δεος και φοβο). Ειδα τον Αλεξη Τσιπρα να συνοψιζει την θεση του περιπου ως εξης:

εμεις θα αναδιαπραγματευτουμε, πρεπει να μας ψηφισει ο λαος για να μην εχουν οι εταιροι μας κυβερνηση που ειναι του χεριου τους

Εχω μια απορια. Γιατι ηταν ο ΓΑΠ “του χεριου τους”? Του υποσχεθηκαν καποιο μεγαλο ευρωπαϊκο αξιωμα? Του εδωσαν ενα μπιτονι λαδι ή εστω μια ωραια BMW? Κρατουσαν τα παιδια του ομηρους?

Read moreΟ βρεγμενος και η βροχη : Ερωτησεις/παρατηρησεις για δυναμει ψηφοφορους Συριζα

Η απροσδοκητη ειδηση μεσοπροθεσμου ενδιαφεροντος που εβγαλαν οι εκλογες δεν ειναι η (μη) ανοδος της αριστερας, αλλα το γενικοτερο ξεκαθαρισμα των ρευματων που υπηρχαν στην Ελλαδα και κρυβοντουσαν απο την παντοκρατορια του δικομματισμου

Η ερμηνεια εκλογικων αποτελεσματων ποτε δεν ειναι ευκολη. Τυπικο λαθος που βλεπω ειναι να ερμηνευει κανεις τα αποτελεσματα λες και ειχαμε εναν μεμονωμενο ανθρωπο, τον Λαο, να αποφασιζει. Φυσικα οι εκλογεις ειναι πολυ ετερογενεις, εχουν τοσο διαφορετικες προτιμησεις οσο και διαφορετικο τροπο σκεψης. Ακομα και καθε ατομο μονο του κρυβει ενα μειγμα σκεψεων και κινητρων που σπανιως οδηγουν σε μονολιθικη αποψη. Σημερα μπορει να ψηφισε το κομμα Χ, αυριο μπορει να ψηφζε το Υ, γιατι μεσα του μπορει να ειναι 50% φιλος του Χ και 50% του Υ.*

Παρ’ολαυτα αν κοιταξει κανεις το αποτελεσμα των εκλογων προσεκτικα μπορει να βγαλει καποια συμπερασματα, χρησιμοποιωντας δυο τρεις βασικες αρχες. Καταρχας πρεπει να εχουμε παντα στο μυαλο μας οτι η ψηφος δεν ειναι απαραιτητα ειλικρινης, με την εννοια οτι οι ανθρωποι δεν ψηφιζουν το κομμα που πραγματικα συμπαθουν περισσοτερο. Πολλοι ανθρωποι ψηφισαν στρατηγικα το κομμα που συμπαθουν περισσοτερο (ή αντιπαθουν λιγοτερο), διαλεγοντας μονο απο εκεινα τα κομματα που πιστευουν οτι εχουν ελπιδες να μπουν στην Βουλη ή ακομα περισσοτερο να συμμετασχουν σε μια κυβερνηση. Αυτο σημαινει οτι κομματα που ειναι κοντα στο 3% (κατωφλι εισοδου στην ελληνικη Βουλη) υποφερουν απο το φαινομενο της αυτοεκπληρουμενης προφητειας (ή των πολλαπλων ισορροπιων αν θελετε τεχνικο ορο). Δεν ειναι απιθανο ενα κομμα που ξεπερναει για καποιον λογο το φραγμα των 3 μοναδων στις δημοσκοπησεις ξαφνικα να εμφανιζεται με ποσοστα πολυ πανω απο 3%.**

Για παραδειγμα, στις δημοσκοπησεις η Δραση εβγαζε συνηθως λιγοτερο απο 2%, αλλα υπηρχαν πολλοι αναποφασιστοι που σκεφτοντουσαν να την ψηφισουν ή να πανε για καποιο αλλο κομμα του ευρυτερου χωρου.

Read moreΕκλογικη αποτιμηση – Δυο λογια απο μεσομακροπροθεσμη οπτικη

Αποδόμηση του ΣΥΡΙΖΑ σε τέσσερα τραγούδια

Θα έχετε ακούσει ιστορίες με Γιαπωνέζους στρατιώτες που συνέχιζαν να κρύβονται στα δάση, ακόμα και δεκαετίες μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πιστεύοντας ότι η χώρα είναι υπό κατοχή, ότι ο πόλεμος δεν τέλειωσε, ότι σύντομα θα συγκροτηθεί απελευθερωτικός στρατός κ.λπ. Ή με αριστερούς στη μεταπολίτευση που επέμεναν να μη δίνουν διεύθυνση και τηλέφωνο, ακόμα και το ’77 ή το ’78, θεωρώντας ότι η χούντα δεν τέλειωσε με τον Καραμανλή αλλά μετασχηματίστηκε σε κάτι πιο light, και συνεχίζεται κανονικά η αντίσταση ενάντια στην τυραννία, στην αστυνομοκρατία, στους εγχώριους πράκτορες των Αμερικανών κ.λπ.

Λοιπόν, σε μία παρόμοια εξωπραγματική ανάγνωση της πραγματικότητας κύλισε και ο ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια. Προκειμένου να βρίσκεται συνεχώς με το όπλο παρά πόδας, έβλεπε γίγαντες εκεί που υπήρχαν απλώς ανεμόμυλοι και αυτο-υπνωτίστηκε σε μία υπερεπαναστατικότητα Πολυτεχνείου. «Έχουμε πόλεμο, μην το γελάς, μωρό μου» λέει το τραγούδι του Πανούση και ο ΣΥΡΙΖΑ φρόντιζε να το επιβεβαιώνει διαρκώς, με επιλεκτικές σταχυολογήσεις των γεγονότων και φιλτράρισμα όσων δε συμφωνούσαν με τη στρατευμένη του ανάγνωση της πραγματικότητας. Θέλω να αναφερθώ εδώ σε δύο τέτοια παραδείγματα:

1) Η αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ να διαβάσει σωστά τα γεγονότα του Δεκεμβρίου. Εντάξει, όλοι ακούσαμε τη φωνή των νέων τότε. Φωνάζει όμως ο καταπιεσμένος όταν αντιδρά, φωνάζουν και τα μαυρομακιγιαρισμένα πιτσιρίκια στις συναυλίες των Evanescence όταν ακούνε το «My Last Breath». Για το ΡΙΖ του ΣΥΡΙΖΑ δεν υπήρχε καμία αμφιβολία: o Δεκέμβρης ήταν η έκρηξη μιας συσσωρευμένης καταπίεσης, ενός αδιεξόδου στο οποίο οδηγήθηκε η νεολαία από την ανεργία, τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές Σημίτη και Καραμανλή, τη μεθοδευμένη υποβάθμιση της δημόσιας παιδείας κ.λπ. Το κόμμα δε θορυβήθηκε όσο έπρεπε από την ανυπαρξία αιτημάτων• οι νέοι του Δεκέμβρη μπορεί μεν να ζήταγαν απλώς «έναν καλύτερο κόσμο» ή κάτι άλλο εξίσου ασαφές, όμως κατόπιν θα συγκεκριμενοποιούσαν τους πολιτικούς τους στόχους. Εύκολα προσπέρασε και τη διάχυτη βία των ημερών• ήταν ένα σύμπτωμα, είπε, ένα παραπροϊόν κάθε εξέγερσης, η οποία από τη φύση της είναι άναρχη και εκρηκτική, δεν μπορεί να μπει σε καλούπια κ.λπ. Ούτε καν προβληματίστηκε από τον ιδιαίτερα emo χαρακτήρα του νεανικού λόγου• πρώτη φορά στην Ιστορία, τόσοι πολλοί ευφυείς άνθρωποι πήραν στα σοβαρά τον κόσμο που επαναλάμβανε ένα σύνθημα όπως το: «Μη μας πετάτε άλλα δακρυγόνα, εμείς κλαίμε κι από μόνοι μας».

Read moreΈχουμε Πόλεμο, Μην Το Γελάς, Μωρό Μου