Περί της ιατρικής διαλογής

Τι συμβαίνει, όταν κάποιος βαρυνόμενος με (γενική ή ιδιαίτερη) νομική υποχρέωση απαιτείται να εκπληρώση ταυτόχρονα δύο καθήκοντα ενεργείας, εκ των οποίων μόνο το ένα μπορεί εν τοις πράγμασι να εκπληρωθή; Ποιο από τα δύο πρέπει να προτιμηθή και ποιο να υποχωρήση; Αυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα προβληματική του Γενικού Ποινικού, που άπτεται θεματικών όμως η … Read more Περί της ιατρικής διαλογής

Περί της εικονικής πορνογραφίας ανηλίκων

Για την πορνογραφία ανηλίκων έχω γράψει πριν σχεδόν 10 χρόνια αυτό εδώ το άρθρο. Εκεί έγραφα τα εξής σοφά λόγια:

Η παρ. 3 του άρ. 348Α ΠΚ τιμωρεί ακόμη και εικονικές αποτυπώσεις εικονικών ασελγών πράξεων. Στην περίπτωση αυτή όμως ο ζήλος των συντακτών του νόμου υπερβαίνει τα εσκαμμένα. Ο ποινικός νόμος δεν επιτρέπεται να τιμωρή την παιδεραστία (ή την πιπινοθηρία!) καθ’ αυτήν ως έξη, αλλά μόνο συγκεκριμένες παιδεραστικές πράξεις που βλάπτουν το έννομο αγαθό της ανηλικότητας. Διαφορετικά, η αρχή της βλάβης ως νομιμοποιός του Ποινικού Δικαίου εξοβελίζεται εις όφελος ενός Ποινικού Δικαίου του εγκληματία, των τηλεοπτικών παραθύρων και της μέσης νοικοκυράς και όχι της εγκληματικής πράξης. Περί αυτού όμως ακριβώς πρόκειται και εδώ: η δημιουργία εικονικού πορνογραφικού υλικού με εικονικούς ανηλίκους μόνο την εικονική ανηλικότητα βλάπτει, όχι την πραγματική, και μόνο εικονικά εγκλήματα μπορεί να στοιχειοθετήση, όχι πραγματικά. Πρόκειται ουσιαστικά για μία έμμεση τιμώρηση του εγκληματικού φρονήματος, όχι βέβαια καθ’ αυτό, αλλά μίας αβλαβούς εκδήλωσής του. Για να γίνη αυτό πιο κατανοητό, έστω το εξής παράλληλο παράδειγμα: εάν ο Α δημιουργεί πορνογραφικά κινούμενα σχέδια, στα οποία κάποιος αρσενικός χαρακτήρας «βιάζει» έναν θηλυκό χαρακτήρα ή ακόμη ο ένας σκοτώνει τον άλλο ή πλαστογραφεί την υπογραφή του άλλου, δεν μπορεί να υποστηριχθή δογματικά η τιμώρησή του για την πράξη αυτή (εικονικός βιασμός; εικονική ανθρωποκτονία; εικονική πλαστογραφία;).

Πράγματι, το άρ. 348Α παρ. 3 ΠΚ προβλέπει τις εξής ανοησίες:

Υλικό παιδικής πορνογραφίας, κατά την έννοια των προηγούμενων παραγράφων, συνιστά η αναπαράσταση ή η πραγματική ή εικονική αποτύπωση σε ηλεκτρονικό ή άλλο υλικό φορέα του σώματος ή μέρους του σώματος ανηλίκου, κατά τρόπο που προδήλως προκαλεί γενετήσια διέγερση, καθώς και πραγματικής ή εικονικής ασελγούς πράξης που διενεργείται από ή με ανήλικο.

Άρα λοιπόν ο Έλλην νομοθέτης εξομοιώνει κανονιστικά το πραγματικό ανήλικο σώμα με το εικονικό: εικονικό ίσον πραγματικό, πράγμα που σημαίνει επίσης με μια απλή αντιστροφή και ότι πραγματικό ίσον εικονικό. Μα τι υπέροχη προστασία της ανηλικότητας, πόσο καλούλης είναι ο Έλλην νομοθέτης και τι μας νοιάζει εμάς η ελευθερία της έκφρασης.

Παρακαλώ; Η ελευθερία της έκφρασης; Τι σχέση μπορεί να έχη η ελευθερία της έκφρασης με ένα στυγερό εγκληματία, όπως ο πορνογράφος ανηλίκων;

Read moreΠερί της εικονικής πορνογραφίας ανηλίκων

Υπέρ της ελευθερίας ψευδομαρτυρίας

Σύμφωνα με το άρ. 224 παρ. 1 και 2 ΠΚ

1. Όποιος ως διάδικος σε πολιτική δίκη δίνει εν γνώσει του ψευδή όρκο, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους. 2. Με την ίδια ποινή τιμωρείται όποιος, ενώ εξετάζεται ενόρκως ως μάρτυρας ενώπιον αρχής αρμόδιας να ενεργεί ένορκη εξέταση ή αναφέρεται στον όρκο που έχει δώσει, καταθέτει εν γνώσει του ψέματα ή αρνείται ή αποκρύπτει την αλήθεια.

Η διάταξη εισάγει ένα από τα πλέον κλασσικά αδικήματα, ένα αδίκημα που μαζί με τα αδελφάκια του, την ψευδή καταμήνυση και, κυρίως, την συκοφαντική δυσφήμηση, κάνει τα πινάκια των δικαστηρίων να στενάζουν, ένα αδίκημα που υπάρχει ήδη από την εποχή της Παλαιάς Διαθήκης. Οὐ ψευδομαρτυρήσεις κατὰ τοῦ πλησίον σου μαρτυρίαν ψευδῆ ενετείλατο ο αυστηρός Θεός στην Ενάτη Εντολή και έκτοτε πράγματι η ψευδορκία έχει διατελέσει ένα αυτονόητο έγκλημα περί την απονομή της δικαιοσύνης.

Δεν είναι τάχα αυτονόητα όλα αυτά;

Όχι, δεν είναι.

Τι θα γινόταν τάχα αν καταργούσαμε το αδίκημα της ψευδορκίας; Θα σταματούσε η Γη να περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο; Θα διακινδύνευε σοβαρά η απονομή της δικαιοσύνης στην χώρα μας;

Όχι.

Read moreΥπέρ της ελευθερίας ψευδομαρτυρίας

Περί εγκωμιασμού κακουργήματος σύντομος ερμηνεία

Το άρ. 185 ΠΚ προβλέπει τα εξής:

Όποιος εγκωμιάζει δημόσια και με οποιονδήποτε τρόπο έγκλημα που διαπράχθηκε και έτσι εκθέτει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών ετών.

Την διάταξη αυτή θεωρεί αναγκαία ο Λίβος, Ο αξιόποινος εγκωμιασμός κακουργήματος, ΠοινΧρ ΜΖ/723-733. Εγώ πάλι την θεωρώ εξοβελιστέα.

Το άρ. 185 ΠΚ προστατεύει γενικά την δημόσια τάξη, ενώ ειδικώτερα και σύμφωνα με μια παλαιά ήδη άποψη προστατεύει την κοινή πεποίθηση περί της υποχρεωτικότητας των νόμων (ΑιτΕκθΣχΠΚ 1933, σελ. 304).

Ωστόσο, η διατήρηση του άρ. 185 ΠΚ στην ελληνική έννομη τάξη δεν υπαγορεύεται πλέον από κάποια αξιόλογη σκοπιμότητα, αλλ’ αντιθέτως, η ύπαρξή του δημιουργεί αξιολογικές αντινομίες με μεταγενέστερες αντιλήψεις του ποινικού νομοθέτη, όπως είναι το ανέγκλητο της απλής συνέργειας σε εγκληματική οργάνωση υπό την μορφή της ψυχικής συνδρομής, εφόσον δεν επιδιώκεται οικονομικό ή άλλο υλικό όφελος (άρ. 187 παρ. 4 in fine ΠΚ). Ερωτάται συνεπώς: πώς είναι δυνατόν ο ίδιος ποινικός νομοθέτης που σέβεται τόσο την ελευθερία της έκφρασης και μάλιστα της ενεργού και δραστήριας πολιτικής και ιδεολογικής δέσμευσης, ώστε να θεωρή ανέγκλητη την πράξη όσων παρέχουν απλή ψυχική συνδρομή σε συγκρότηση ή συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, να εγκαλή τους ίδιους ανθρώπους για εγκωμιασμό των κακουργημάτων που τυχόν διαπράττει η εγκληματική οργάνωση; Πέραν τούτου, την “κοινή πεποίθηση περί της υποχρεωτικότητας των νόμων” προσβάλλει και στον “ψυχολογικό αναπροσανατολισμό των προσδοκιών των πολιτών” (Λίβος, ΠοινΧρ ΜΖ/726) συντελεί πολύ περισσότερο από την εξύμνηση, τον εγκωμιασμό κ.λπ. του κακουργήματος η ίδια η τέλεση της κακουργηματικής πράξης, θα ήταν όμως παράδοξη η εισαγωγή ενός ειδικού εγκλήματος που θα συντροφεύη την τέλεση κάθε κακουργήματος και θα επιβουλεύεται δήθεν την δημόσια τάξη. Συμπερασματικώς και παρά την σοβαρή ερμηνευτική προσπάθεια του Λίβου, η διατήρηση του άρ. 185 ΠΚ απηχεί παρωχημένες αντιλήψεις σχετικά με την σχέση του πολίτη με τους νόμους και ως εκ τούτου πρέπει να καταργηθή.

Read moreΠερί εγκωμιασμού κακουργήματος σύντομος ερμηνεία

Μικρό περί ληστείας, λίγο στρατοκαυλικό

Με τις ευχαριστίες μου στον φίλο Στράτετζυ από το e-amyna.

Σύμφωνα με το άρ. 380 παρ. 1 ΠΚ:

Όποιος με σωματική βία εναντίον προσώπου ή με απειλές ενωμένες με επικείμενο κίνδυνο σώματος ή ζωής αφαιρεί από άλλον ξένο (ολικά ή εν μέρει) κινητό πράγμα ή τον εξαναγκάζει να του το παραδώσει για να το ιδιοποιηθεί παρανόμως, τιμωρείται με κάθειρξη. Αν ο υπαίτιος της πράξεως αυτής ενήργησε με καλυμμένα ή αλλοιωμένα τα χαρακτηριστικά του προσώπου του ή αν έφερε πολεμικό τυφέκιο ή πυροβόλο όπλο που φέρει φυσίγγιο των 40 χιλιοστών και άνω ή πολυβόλο ή υποπολυβόλο ή χειροβομβίδα ή εκρηκτικό μηχανισμό ή βαρύ όπλο ή όπλο πυροβολικού, τιμωρείται με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.

Το δεύτερο εδάφιο της διάταξης, το οποίος μας ενδιαφέρει εδώ, εισήχθη το πρώτον με τον Ν. 4139/2013 τον Μάρτιο 2013.

Αλλά τι διάβάσαμε ακριβώς; Καταλάβατε; Πάμε πάλι:

Τι εστί φυσίγγιο των 40 χιλιοστών; Τα φυσίγγια που ξέραμε στον στρατό ήταν στο γνωστό και αγαπημένο διαμέτρημα των 7,62. Ακόμα και τα πενηντάρια πολυβόλα είχαν φυσίγγια των 12,7 χιλιοστών. Για να δούμε 40 χιλιοστά πρέπει να προχωρήσουμε πολύ.

Φυσίγγιο των 40 χιλιοστών, βομβίδα για την ακρίβεια, είναι ας πούμε αυτή εδώ:

40x53 grenade

Και σαραντάρι ήταν το κλασσικό αντιαεροπορικό Bofors:

Bofors 40 mm

Read moreΜικρό περί ληστείας, λίγο στρατοκαυλικό

Παρατηρήσεις στον Ν. 4285/2014, μέρος Α΄

Τροποποιήθηκε επιτέλους, αφού κοιλοπόνησε μήνες και χρόνους, ο αγαπημένος μου αντιρατσιστικός Ν. 927/1979 με τον εν θέματι Ν. 4285/14 (ΦΕΚ Α 191).

Να γράψουμε δυο λόγια λοιπόν. Όχι πως ματαιοδοξώ ότι μπορώ να υποκαταστήσω την ερμηνευτική προσφορά των δύο ολόκληρων σελίδων της έκθεσης της επιστημονικής υπηρεσίας της Βουλής, που παραπέμπουν και σε ανύπαρκτη έκδοση του Ροξίν, αλλά τέλος πάντων. Ποιος είμαι εγώ τώρα.

Να δούμε λοιπόν λίγο ένα προς ένα τα άρθρα του νόμου.

Σύμφωνα με το άρ. 1:

Δημόσια υποκίνηση βίας ή μίσους
1. Όποιος με πρόθεση, δημόσια, προφορικά ή δια του τύπου, μέσω του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο ή τρόπο, υποκινεί, προκαλεί, διεγείρει ή προτρέπει σε πράξεις ή ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσος ή βία κατά προσώπου ή ομάδας προσώπων, που προσδιορίζονται με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία, τις γενεαλογικές καταβολές, την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, το σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου ή την αναπηρία, κατά τρόπο που εκθέτει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη ή ενέχει απειλή για τη ζωή, την ελευθερία ή τη σωματική ακεραιότητα των ως άνω προσώπων, τιμωρείται με φυλάκιση τριών (3) μηνών έως τριών (3) ετών και με χρηματική ποινή πέντε έως είκοσι χιλιάδων (5.000 − 20.000) ευρώ.
2. Με τις ίδιες ποινές τιμωρείται όποιος με πρόθεση και με τα μέσα και τους τρόπους που αναφέρονται στην παράγραφο 1, υποκινεί, προτρέπει, προκαλεί ή διεγείρει σε διάπραξη φθοράς ή βλάβης πραγμάτων, εφόσον αυτά χρησιμοποιούνταν από τις παραπάνω ομάδες ή πρόσωπα, κατά τρόπο που εκθέτει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη.
3. Αν η πρόκληση, προτροπή, διέγερση ή υποκίνηση των προηγούμενων παραγράφων είχε ως αποτέλεσμα την τέλεση εγκλήματος, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών και χρηματική ποινή δεκαπέντε έως τριάντα χιλιάδων (15.000−30.000) ευρώ. Σε περίπτωση επιβολής ποινής φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους, επιβάλλεται η αποστέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων από ένα έως πέντε έτη.
4. Όποιος συγκροτεί ή συμμετέχει σε οργάνωση ή ένωση προσώπων οποιασδήποτε μορφής που επιδιώκει συστηματικά την τέλεση των πράξεων των παραγράφων 1 και 2, τιμωρείται με τις ποινές της παραγράφου 1, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη.
5. Αν η πράξη των προηγουμένων παραγράφων τελέστηκε από δημόσιο λειτουργό ή υπάλληλο, κατά την άσκηση των ανατεθειμένων σε αυτόν καθηκόντων, επιβάλλεται: α) στις περιπτώσεις των παραγράφων 1 και 2, φυλάκιση έξι (6) μηνών έως τριών (3) ετών και χρηματική ποινή δέκα χιλιάδων έως είκοσι πέντε χιλιάδων (10.000 − 25.000) ευρώ και β) στην περίπτωση της παραγράφου 3, φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηματική ποινή είκοσι πέντε χιλιάδων έως πενήντα χιλιάδων (25.000 − 50.000) ευρώ.

Read moreΠαρατηρήσεις στον Ν. 4285/2014, μέρος Α΄

Παρατηρήσεις επί της πρότασης νόμου του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ “για την καταπολέμηση του ρατσισμού και των εγκλημάτων με ρατσιστικά χαρακτηριστικά”

Αναρτήθηκε χθες στον ιστότοπο της Βουλής η πρόταση νόμου της αξιωματικής αντιπολίτευσης για “την καταπολέμηση του ρατσισμού και των εγκλημάτων με ρατσιστικά χαρακτηριστικά”.

Με μια λέξη: η συγκεκριμένη πρόταση νόμου είναι πολύ καλύτερη από τις άλλες δύο προτάσεις, της ΝΔ και των ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ, για τμήμα των οποίων έχω εκφράσει σφροδότατες αντιρρήσεις εδώ. “Πολύ καλύτερη” υπό την έννοια “στους στραβούς ο μονόφθαλμος” βέβαια, αλλά σαφώς καλύτερη.

Tischbein, Polyphemus
Tischbein, Polyphemus

Τώρα που είπαμε και μια καλή κουβέντα, καιρός να την πάρουμε πίσω. Η πρόταση νόμου εμφανίζει σοβαρά προβλήματα σε θέματα παρεπόμενων ποινών, αυτεπάγγελτης δίωξης, παράστασης πολιτικής αγωγής και κυρώσεων κατά νομικών προσώπων.

Ειδικώτερα:

Στο άρ. 1 της π/ν ορίζεται:

Έγκλημα με ρατσιστικά χαρακτηριστικά είναι κάθε αξιόποινη πράξη που τελείται κατά προσώπου ή ομάδας προσώπων λόγω της εθνικής ή εθνοτικής προέλευσης, της φυλής, του χρώματος, της θρησκείας, της αναπηρίας, του φύλου, του σεξουαλικού προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου του(ς).

Εδώ επιλέγεται κατ’ ουσίαν μια γενική επιβαρυντική περίσταση της τέλεσης εγκλήματος “με ρατσιστικά χαρακτηριστικά”, όπως είναι π.χ. και η κατ’ επάγγελμα τέλεση. Αφορά λοιπόν οποιοδήποτε έγκλημα, αν και δύσκολα μπορώ να φανταστώ πώς μια υπεξαίρεση μπορεί να έχη ρατσιστικά χαρακτηριστικά. Μπορεί όμως κάλλιστα να έχη π.χ. ένας βιασμός, οπότε η πρόταση έχει βάση. Στην πραγματικότητα βέβαια, τα “ρατσιστικά χαρακτηριστικά” είναι ρατσιστικά κίνητρα (“λόγω”), οπότε έχουμε περίπτωση διάπλασης επιβαρυντικής περίστασης στο υπόδειγμα ενός Ποινικού Δικαίου του Δράστη και όχι της Πράξης. Δεν είναι ό,τι καλύτερο, αλλά δεν είναι ούτε πρωτόγνωρο ούτε ασυνήθιστο (πρβλ. και το άρ. 81 ΠΚ: έγκλημα από φιλοκέρδεια).

Read moreΠαρατηρήσεις επί της πρότασης νόμου του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ “για την καταπολέμηση του ρατσισμού και των εγκλημάτων με ρατσιστικά χαρακτηριστικά”