Υπέρ του δικαιώματος πληροφορήσεως του κατηγορουμένου

Ευχαριστώ τον φίλο ποινικολόγο Αντώνη Μπαλτά για σκέψεις, επιχειρήματα και υλικό σχετικά με το σημερινό άρθρο μου.

Είναι δύσκολο πράγμα να είσαι κατηγορούμενος. Ειδικά στην Ελλάδα Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το άρ. 12 Ν. 4236/2014 επέφερε πριν λίγες ημέρες, για νιοστή φορά, αλλαγές στον πολύπαθο Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

Ειδικώτερα, εισήγαγε τις νέες παραγράφους 3, 4 και 5 στο άρ. 101 ΚΠΔ, το οποίο πλέον έχει ως εξής:

1. Ο ανακριτής, μόλις μετά την κλήτευσή του εμφανιστεί ή οδηγηθεί σ’ αυτόν ο κατηγορούμενος για ν’ απολογηθεί, του ανακοινώνει το περιεχόμενο του κατηγορητηρίου και των άλλων εγγράφων της ανάκρισης. Επιτρέπεται επίσης στον κατηγορούμενο να μελετήσει ο ίδιος ή ο συνήγορός του το κατηγορητήριο και τα έγγραφα της ανάκρισης. Με γραπτή αίτηση του κατηγορουμένου και με δαπάνη του χορηγούνται σε αυτόν αντίγραφα του κατηγορητηρίου και των εγγράφων της ανάκρισης.
2. Την ίδια υποχρέωση έχει ο ανακριτής, και τα ίδια δικαιώματα ο κατηγορούμενος, όταν κληθεί ξανά σε συμπληρωματική απολογία, πάντως μετά το τέλος της ανάκρισης και προτού διαβιβαστεί η απολογία στον εισαγγελέα (άρθρο 308 παρ. 1), καλείται πάντοτε ο κατηγορούμενος να μελετήσει όλη τη δικογραφία. Αν όμως η ανάκριση εξακολούθησε περισσότερο από μήνα μετά την πρώτη ή κάθε μεταγενέστερη απολογία, δικαιούται ο κατηγορούμενος να ασκεί τα δικαιώματά του μια φορά το μήνα, και κάθε φορά ο ανακριτής συντάσσει σχετική έκθεση κάτω από την απολογία του κατηγορουμένου.
3. Κατά παρέκκλιση από τις παραγράφους 1 και 2, εφόσον δεν θίγεται το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, οι αρμόδιες αρχές, κατά την ανάκριση, προανάκριση ή προκαταρκτική εξέταση, δεν επιτρέπουν την πρόσβαση σε τμήμα του υλικού, αν αυτή ενδέχεται να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο τη ζωή ή τα θεμελιώδη δικαιώματα άλλου προσώπου ή αν τέτοια άρνηση είναι απολύτως απαραίτητη για την προστασία σημαντικού δημοσίου συμφέροντος, όπως στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η πρόσβαση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη διεξαγωγή έρευνας ή να βλάψει σοβαρά την εθνική ασφάλεια.
4. Για την παροχή πληροφοριών στον κατηγορούμενο, σύμφωνα με τα παραπάνω, συντάσσεται έκθεση ή γίνεται ειδική μνεία στην έκθεση που συντάσσεται αρμοδίως.
5. Ο κατηγορούμενος ή ο συνήγορός του έχει το δικαίωμα να υποβάλει αντιρρήσεις κατά της ενδεχόμενης παράλειψης ή άρνησης της αρμόδιας αρχής να παράσχει τις κατά τα ανωτέρω πληροφορίες. Η παράγραφος 3 του άρθρου 236Α εφαρμόζεται αναλόγως.

Read moreΥπέρ του δικαιώματος πληροφορήσεως του κατηγορουμένου

Υπέρ των Μονομελών Εφετείων Κακουργημάτων

Πριν από λίγους μήνες έκανα μια προφορική παρέμβαση στο 11ο συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Ποινικού Δικαίου, όπου τάχθηκα υπέρ της ίδρυσης Εφετείων Κακουργημάτων μονομελούς σύνθεσης σε μια ειδική μορφή τους. Είχα αρχίσει να την γράφω για να την καταθέσω στα πρακτικά του συνεδρίου, αλλά στην πορεία βαρέθηκα, όπως κάνω συνήθως. Τώρα που η ίδρυση Μονομελών Εφετείων είναι επί θύραις, το καταθέτω εδώ, πλαγιογραμμίζοντας κάποια σχόλια για την καλύτερη κατανόηση:

Ένας τρόπος με τον οποίο θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν πολύτιμες δικαστικές δυνάμεις, παράλληλα όμως όχι απλώς να μην διακινδυνεύση η ομαλή διεξαγωγή της συζήτησης στο ακροατήριο, αλλά αντιθέτως να ανυψωθή το επίπεδό της και να μειωθούν οι αντιδικίες και οι λεκτικές αψιμαχίες μεταξύ συνηγόρων και διευθύνοντος την συζήτηση, θα ήταν ο εξής:

Ιδρύονται Μονομελή και, στον δεύτερο βαθμό, Τριμελή Εφετεία Κακουργημάτων (ενώ τώρα δικάζουμε με Τριμελή και Πενταμελή. Σημειωτέον, παλιά είχαμε Πενταμελή και Επταμελή Εφετεία! Αδιανόητο σήμερα).

Read moreΥπέρ των Μονομελών Εφετείων Κακουργημάτων