Νόμπελ Οικονομικών 2010: Η θεωρία αναζήτησης

Το βραβείο της Κεντρικής Σουηδικής Τράπεζας στα Οικονομικά προς τιμήν του Άλφρεντ Νομπέλ για το 2010 απονεμήθηκε στους Diamond, Mortensen και Πισσαρίδη. Το εν λόγω βραβείο, γνωστότερο ως Νόμπελ Οικονομικών, αποτελεί την μεγαλύτερη τιμητική διάκριση για έναν οικονομολόγο και είναι η πρώτη φορά που ένα Νόμπελ στις επιστήμες απονέμεται σε ελληνόφωνο. Με αφορμή αυτό το γεγονός στο ακόλουθο κείμενο θα εξηγήσουμε τα μοντέλα αναζήτησης( search and matching models) για την διαμόρφωση των οποίων δόθηκε το φετινό βραβείο.

Στα κλασσικά οικονομικά έχουμε την προσφορά και τη ζήτηση. Στην αγορά εργασίας για παράδειγμα, υπάρχουν άνεργοι από τη μία και κενές θέσεις εργασίας από την άλλη. Ο μισθός που προσφέρεται στην αγορά καθορίζει πόσες θέσεις θα καλυφθούν και πόσοι θα βρουν δουλειά. Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, που ήταν ο βασικός τρόπος ανάλυσης των αγορών για δεκαετίες1 , αν υπήρχε ένας άνεργος και μια θέση εργασίας με μισθό που τον ικανοποιούσε, ο άνεργος θα έβρισκε τη θέση χωρίς κανένα κόστος και θα προσλαμβανόταν αμέσως. Οι τρεις βραβευθέντες, πατώντας στη δουλειά ενός άλλου νομπελίστα, του Stigler, δημιούργησαν ένα νέο πλαίσιο ανάλυσης της αγοράς εργασίας. Δεν αποδέχτηκαν τις προσλήψεις και τις απολύσεις ως γεγονότα που απλώς συμβαίνουν, αλλά προσπάθησαν να εξηγήσουν γιατί λαμβάνουν χώρα.

Read moreΝόμπελ Οικονομικών 2010: Η θεωρία αναζήτησης

Πωλ Κρουγκμαν, Νομπελ οικονομικων 2008

Ο Πωλ Κρουγκμαν, τακτικος αρθρογραφος των ΝΥ Ταϊμς και στον ελευθερο του χρονο κορυφαιος ακαδημαϊκος οικονομολογος, μολις κερδισε το Βραβειο Νομπελ οικονομικων. Τωρα το σκεφτομαι και γω να αρχισω να γραφω μια στηλη για καποια τοπικη εφημεριδα, ισως κερδισω και γω ενα Νομπελ. Περα απο την πλακα, ο Κρουγκμαν ηταν σοβαρος υποψηφιος για το Νομπελ εδω και καιρο, αν και υπηρχε ο φοβος οτι λογω της εντονης αναμιξης του με τα πολιτικα τα τελευταια χρονια, δεν θα το κερδιζε.

Καθοριστικη ειναι η συμβολη του στην Νεα Θεωρια Εμποριου, την θεωρια που επιτελους εξηγει την υπαρξη πολεων και την δομη του εμποριου μεταξυ περιοχων και χωρων. Σε οποιοδηποτε οικονομικο συνεδριο που παρουσιαζονται εργασιες πανω στο εμποριο, το ονομα του Κρουγκμαν θα ακουστει πολλεεεες φορες. Κλασικο ειναι πια το βιβλιο του Geography and Trade. Η βασικη (και πρωτοποριακη για τον κλαδο του) ιδεα ηταν οτι οι οικονομιες κλιμακας ειναι ο βασικος λογος που οι χωρες εχουν εμποριο μεταξυ τους. Η παλιοτερη θεωρια ηθελε το εμποριο να ειναι αποτελεσμα εγγενων διαφορων, στον κοσμο του Ρικαρντιανου παραδειγματος η Πορτογαλια εξαγει οινο στην Αγγλια και η Αγγλια εξαγει μαλλινα προϊοντα, γιατι η γεωγραφια και το κλιμα της καθε χωρας τους σπρωχνουν να παραγουν αυτα τα προϊοντα.

Ο Κρουγκμαν παρατηρησε οτι ο κυριος ογκος του παγκοσμιου εμποριου δεν ειναι (ηταν*) μεταξυ διαφορετικων χωρών, πχ μεταξυ Βορρα-Νοτου αλλα μεταξυ Βορρα-Βορρα, δηλαδη βιομηχανικων χωρών με μικρες διαφορες μεταξυ τους!

Read moreΠωλ Κρουγκμαν, Νομπελ οικονομικων 2008

Νομπελ Ειρηνης στον Γκορ?

Ο πρωην αντιπροεδρος των ΗΠΑ Αλ Γκορ πηρε το Βραβειο Νομπελ Eιρηνης για το 2007. Υπηρξαν πολλες αντιδρασεις απο ολες τι πλευρες, Ευρωπαιους και Αμερικανους, αριστερους, δεξιους, φιλελευθερους, κομμουνιστες, μεχρι και γνωστους οικονομολογους*. Ας σκεφτουμε ομως λιγο ποιο ειναι το νοημα ενος βραβειου Νομπελ. Επιβραβευεται η προσπαθεια? Οχι βεβαια, αλλιως θα βραβευοντουσαν οι ανωνυμοι κακομοιρηδες που δουλευουν 23 ωρες την ημερα αλλα και παλι δεν τα καταφερνουν. Ισως ομως το Νομπελ ειρηνης παει στους πιο βασανισμενους ανθρωπους, που θυσιαζουν τις ζωες τους για την ειρηνη. Παλι οχι βεβαια, αλλιως θα επρεπε να το κερδιζουν μονο νεκροι (τι μεγαλυτερη θυσια απο την ιδια την ζωη σου)!


Ενα βραβειο Νομπελ παει για το αποτελεσμα μιας προσπαθειας, το Νομπελ Ειρηνης παει λοιπον σε οποιον καταφερε να φερει τους λαους της Υφηλιου πιο κοντα και να κανει την ζωη τους πιο ομορφη και ειρηνικη.

Ο Αλ Γκορ εχει αφιερωσει την ζωη του μετα την πολιτικη σε εναν σκοπο, την αναδειξη της σημασιας των περιβαλλοντικων προβληματων του πλανητη. Δεν με νοιαζει ποιος ειναι ο σκοπος του και τα κινητρα του (το βιβλιο του ειναι εκνευριστικα αυτοβιογραφιακο, αφιερωνοντας τις μισες σελιδες στον Γκορ και οικογενεια), η αληθεια ειναι οτι εχει κινητοποιησει εναν τεραστιο μηχανισμο υπερ της προσπαθειας, με βιβλια και ταινιες, με συναυλιες κτλ Δεν νομιζω οτι υπαρχει σημερα αλλο ατομο παρομοιας προβολης και εξουσιας που να δουλευει τοσο συστηματικα για εναν παγκοσμιο στοχο, εκτος ισως απο τον Μπιλ Γκεητς (ο οποιος απλα ριχνει τεραστια ποσα στο φιλανθρωπικο ιδρυμα του, αλλα δεν κανει και πολυ προσωπικο εργο). Ολοι πρεπει να παραδεχτουν οτι το λιγοτερο που εχει καταφερει ο Γκορ ειναι πολλη φασαρια και κακο. Η ερωτηση ειναι, θα ειναι πολυ κακο για το τιποτα? Μηπως η επιτροπη του Νομπελ που στα οικονομικα ας πουμε αργει περιπου 40 χρονια για να απονειμει βραβειο, εδω βιαστηκε υπερβολικα για να το δωσει σε ενα φαινομενο μαρκετινγκ και οχι ουσιας?

Read moreΝομπελ Ειρηνης στον Γκορ?