“Εξεγερση” και οι μακροπροθεσμες αλλαγες που μπορει να φερει

Η εξεγερση του Σπαρτακου και των σκλαβων το 73 πΧ εναντιον της Ρωμης ηταν μια πολυ ενδιαφερουσα στιγμη στην δυτικη ιστορια και αρκετα ρομαντικη για να την κανει ταινια ο Σ. Κουμπρικ. Ηταν ομως και εντελως ανουσια απο την αποψη ενος αντικειμενικου αναλυτη. Οι σκλαβοι δεν ηταν, ουτε θα μπορουσαν να γινουν ποτε φορεις πολιτικης αλλαγης, οπως μας ελεγε στο Λυκειο ενας (τρομερα ενδιαφερων, μαρξιστης) καθηγητης. Απο την στιγμη που το ολο μοντελο αναπτυξης της εποχης στηριζοταν στην δουλεία, παντα υπηρχε η αναγκη για δουλους. Ο Σπαρτακος ακομα και αν κερδιζε δεν θα εξαλειφε την δουλεία, απλα θα αλλαζε την ταυτοτητα των δουλων.

Ο Αριστοτελης ελεγε οτι αν ο αργαλειος υφαινε μονος του δεν θα υπηρχε αναγκη για δουλους. Ειναι ενδιαφερον οτι σημερα ο αργαλειος υφαινει σχεδον μονος του αλλα η αναγκη για εργασια δεν εχει εξαλειφθει πληρως, απλα εχουμε περασει σε ανωτερες μορφες της: πιο ανετη και δημιουργικη εργασια, πλην ομως εργασια. Το προβλημα στην Ελλαδα ειναι νομιζω οτι οι Ελληνες δεν ειναι προθυμοι για οποιασδηποτε μορφης εργασια. Φαινεται πραγματικα να πιστευουμε ομαδικα στο δωρεαν γευμα και στην ενεργεια εκ του μηδενος. Το ελληνικο μοντελο στηριζεται σε παραλογο βαθμο στην αποκτηση αγαθων, αξιωματων και θεσεων εργασιας χωρις κοπο και μοχθο.

Σημερα οι νεοι εξεγειρονται, μας λενε τα ΜΜΕ. Ειναι αγανακτισμενοι με το συστημα που τους αναγκαζει να ψαχνουν γνωριμιες και ρουσφετια για μια θεση εργασιας, να παρακαλανε και να λαδωνουν σε 45 μεριες για να φτιαξουν μια επιχειρηση, να δουλευουν για αχρηστα αφεντικα και ολιγοφρενεις εργοδοτες, να τους κυβερνουν ατομα χωρις τις στοιχειωδεις γνωσεις και ικανοτητες.

Τι αποτελεσμα ομως μπορει να εχει αυτη η “εξεγερση”? Ειναι οι νεοι μας φορεις πολιτικης αλλαγης ή περισσοτερο αλλαγης της κυριαρχης νοοτροπιας που εχει φερει την χωρα εδω που ειναι? Μπορουν να κανουν αυτο που ο Σπαρτακος ποτε δεν θα μπορουσε?

Read more“Εξεγερση” και οι μακροπροθεσμες αλλαγες που μπορει να φερει

Η Γενιά 700, μισθός επιφύλαξης (reservation wage) και ο θεσμός της οικογένειας

Με κίνητρο κάποιες πρόσφατες δημοσιεύσεις περί της μισθολογικής κατάστασης των νέων στην Ελλάδα (Μαρούτσης, Γενιτσαριώτη/Καρζής), ένα μικρό γενικότερο σχόλιο:

Η πλέον σαφής εικόνα που επικρατεί σήμερα στο ευρύτερο κοινωνικό χώρο και στα ΜΜΕ για το θέμα εκφράζεται από τον Ηλία Μαρούτση (η έμφαση δική μου):

Η σιωπηρή πλειονότητα των νέων Ελλήνων, της υπερ-εργασίας και της υπο-αμοιβής. Της υπερχρέωσης και της ανασφάλειας». Αυτή είναι η «γενιά 700», δηλαδή η γενιά που αμείβεται με λιγότερα από 700 ευρώ τον μήνα. Που έμαθε να ζει με το φάσμα της ανεργίας, που ακόμα συντηρείται από την οικογένεια και που κάνει δύο δουλειές για να ξεπληρώσει το «όνειρο» που νόμισε ότι μπορούσε να αγοράσει με δανεικά.

Η Κλάρα Γενιτσαριώτη στο άρθρο της “Η οικογένεια τους σώζει από τη φτώχεια…” γράφει:

Για να αντεπεξέλθει στις συνθήκες η γενιά μεταξύ 18 και 30 ετών χρειάζεται επιδότηση. Οπου δεν υπάρχει κάποιου είδους κρατική επιδότηση τον ρόλο αυτό αναλαμβάνει η ίδια η οικογένεια, η οποία συνεχίζει να προσφέρει την πρόνοιά της μέχρι και την ηλικία των 30 ετών [Σ.Σ. και λίγα λες]. Καλύπτοντας τα έξοδα διαμονής ή ακόμα και συνεισφέροντας στο εισόδημα των νέων η οικογένεια έχει επιφορτιστεί εξ ολοκλήρου, απουσία κάποιου άλλου αποτελεσματικού μηχανισμού, τον ρόλο της διατήρησης της κοινωνικής συνοχής.

Αυτά και πολλά άλλα άρθρα των τελευταίων μηνών εκφράζουν με ακρίβεια την ισχύουσα γενική υπόθεση πως η Ελληνική οικογένεια λειτουργεί σήμερα ως σωσίβιο για τα παιδιά της. Νέους που, όπως συνήθως εικάζεται, υποφέρουν από κακούς εργοδότες, ή/και διεφθαρμένες αγορές από την μια πλευρά και έναν δημόσιο τομέα που πνίγει την ιδιωτική πρωτοβουλία στην Ελλάδα από την άλλη πλευρά – εξαρτάται από τον ποιον θα ρωτήσεις…

Ας αντιστρέψουμε όμως για λίγο αυτή την γενική υπόθεση.

Είναι δυνατόν η ελληνική οικογένεια, ή μάλλον ο θεσμός της ελληνικής οικογένειας, να είναι και η αιτία για την μισθολογική κατάσταση των νέων μας; Είναι δυνατόν δηλαδή, ο αλτρουϊσμός που δείχνει η Ελληνική οικογένεια στο συνάθροισμά του να μειώνει την κοινωνική μας ευημερία; Φοβάμαι ότι το ερώτημα μπορεί να αποτελεί επικίνδυνο έδαφος (κατά Πίνκερ) αλλά οι απρόσμενες επιπτώσεις ενός θεμελιώδους θεσμού αποτελούν παράλληλα γόνιμο έδαφος για συζήτηση.

Read moreΗ Γενιά 700, μισθός επιφύλαξης (reservation wage) και ο θεσμός της οικογένειας