Διάλογος για τα δομικά χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας
Οι χαμηλές αποδοχές μειώνουν ή αυξάνουν την ανεργία; Τι εννοεί κανείς με τον όρο ανταγωνιστικότητα; Ποιες είναι οι προϋποθέσεις βιώσιμης ανάπτυξης; Σε συνέχεια διαπιστώσεων του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού, αναδημοσιευση συνεντευξης (με μικρες αλλαγες) στην Ναυτεμπορικη
* Ποια είναι η δική σας τοποθέτηση στη συζήτηση περί σχέσης κατώτατου μισθού και ανταγωνιστικότητας;
Κατ’αρχάς, πρέπει να συζητήσουμε σε τι αναφέρεται η ανταγωνιστικότητα, γιατί στον δημόσιο διάλογο βλέπω να χρησιμοποιούν πολλοί τον όρο χωρίς να εξηγούν τι εννοούν με την έννοια και γιατί θα πρέπει αυτή να μας ενδιαφέρει.
Φαντάζομαι οι περισσότεροι αναφέρονται στη δυνατότητα της ελληνικής οικονομίας να παράγει προϊόντα που έχουν ζήτηση στο εξωτερικό. Φυσικά η ζήτηση ενός προϊόντος εξαρτάται από την τιμή του. Όταν οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν χαμηλότερο κόστος, μπορούν να προσφέρουν τα προϊόντα τους σε χαμηλότερη τιμή. Έτσι, στον βαθμό που οι κατώτατοι μισθοί επηρεάζουν το μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων, επηρεάζουν και την ανταγωνιστικότητά τους στο εξωτερικό.
Τώρα, το πραγματικό ερώτημα είναι πόσο πρέπει να μας νοιάζει η ζήτηση των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό. Δεν βλέπω κανέναν λόγο οι εξαγωγές να είναι αυτοσκοπός. Είναι χρήσιμες μόνο στον βαθμό που ανεβάζουν το βιοτικό μας επίπεδο, δηλαδή τη διαχρονική μας ικανότητα να καταναλώνουμε αγαθά, εγχώρια ή ξένα.
Εν τέλει, αυτό που θεωρώ ότι πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι η παραγωγικότητα. Πόσο παράγουμε ανά ώρα εργασίας. Αν παράγουμε πολύ, μπορούμε να καταναλώνουμε πολύ. Αν δεν παράγουμε, έχουμε ελλείψεις.
Φυσικά, αν οι ελληνικές εξαγωγές είναι πολύ χαμηλές, αυτό μπορεί να αποτελεί δείγμα χαμηλής παραγωγικότητας. Αλλά πάλι αυτό που πρέπει να επιδιώκουμε μακροπρόθεσμα είναι να βελτιώνουμε την παραγωγικότητά μας, όχι να ανεβάζουμε τεχνητά τις εξαγωγές. Υπό αυτήν την έννοια, οποιοδήποτε μέτρο αποσκοπεί απλώς στην αλλαγή των σχετικών τιμών εσωτερικού και εξωτερικού (π.χ. υποτίμηση ενός νομίσματος) δεν προσφέρει μακροπρόθεσμες λύσεις, παρά ένα μπάλωμα (βέβαια ενίοτε αναγκαίο).
Δεν λέω κάτι καινούριο εδώ – την προβληματική χρήση του όρου «ανταγωνιστικότητα» έχει τονίσει ο Πολ Κρούγκμαν ήδη από το 1996, στο Pop Internationalism.
Read more«Αυτοσκοπός δεν πρέπει να είναι οι εξαγωγές αλλά η παραγωγικότητα»