Περπατώ εις την πόλη όταν ο οδηγός δεν είναι εδώ

Η κυκλοφοριακή αγωγή ως μάθημα πολιτικής αγωγής

Σωτήρης Γεωργανάς, αν. καθηγητής στο City University Λονδίνου και
Κωνσταντίνος Καλλίρης, δικηγόρος και διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Οξφόρδης

Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στα Νεα

Η πρώτη επαφή ενός ξένου παρατηρητή με τις καθημερινές μας συνήθειες αναπόφευκτα πραγματοποιείται στον δρόμο. Η προκλητική αδιαφορία για τους κανόνες του ΚΟΚ, που αποτέλεσε αφορμή για την πρωτοσέλιδη σύλληψη του Μ. Λιάπη, αποτελεί μία από τις πιο ελληνοπρεπείς μας συνήθειες και ελάχιστα πλέον απασχολεί τον μέσο Έλληνα. Έχουμε γίνει όλοι «αιώνιοι Λιάπηδες», όπως αναφωνούσε ο σταθμάρχης Μίμης Φωτόπουλος στο παλιό καλό «Ούτε γάτα ούτε ζημιά». Εν τούτοις, το καθημερινό μας χάος παραμένει μία ανοίκεια εικόνα για τους περισσότερους ‘δυτικούς’: παράνομη στάθμευση, κατειλημμένα πεζοδρόμια, μηδενικός σεβασμός για τους πεζούς, παραβιάσεις του ερυθρού σηματοδότη κοκ. Τούτη, όμως, δεν είναι μία έκφανση της ελληνικής καθημερινότητας που μπορούμε να κρύψουμε κάτω από το χαλί της «ελληνικής ιδιαιτερότητας». Πρόκειται για βαρύτατα αντικοινωνική συμπεριφορά, απόρροια της τραυματισμένης πολιτικής μας ηθικής.

Read moreΠερπατώ εις την πόλη όταν ο οδηγός δεν είναι εδώ

Υπέρ της ελευθερίας αζωνίας ΙΙ

Λέγαμε λοιπόν στο προηγούμενο ότι κάποιο πρόβλημα φαίνεται να υπάρχη με την υποχρέωση χρήσης της ζώνης ασφαλείας. Αλλά, κι αν η απαγόρευση είναι εσφαλμένη, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κρατικοί τρόποι δράσης που να είναι όχι μόνο επιτρεπτοί, αλλά και αναγκαίοι.

Είναι απολύτως ακριβές ότι το κράτος υπέχει καθήκοντα έναντι ημών στο πλαίσιο της θετικής του δράσης να προστατεύση την ζωή μας. Το γεγονός ότι ενδεχομένως δεν του επιτρέπεται να μας επιβάλη αντίθετα στην βούλησή μας κάποια μέτρα ασφαλείας καθόλου δεν συνεπάγεται ότι δεν νομιμοποιείται να ελέγχη αν πληρούνται οι όροι της αυτοδιακινδύνευσής μας. Με άλλα λόγια, δικαιούμαστε φυσικά να εκδιπλώνουμε την προσωπικότητά μας ακόμη και αναλαμβάνοντας υπαρκτούς κινδύνους στον καθ’ ημέραν βίον. Για να είναι όμως μια τέτοια εκδήλωση της αυτονομίας μας αληθής, πραγματική και ουσιαστική, για να είναι δηλαδή όντως αυτόνομη, απαιτείται η πλήρωση κάποιων γνωστικών και βουλητικών προϋποθέσεων.

Read moreΥπέρ της ελευθερίας αζωνίας ΙΙ

Υπέρ της ελευθερίας αζωνίας Ι

Επιτρέπεται στο κράτος να μας επιβάλη, επισείοντας ποινικές ή, έστω, διοικητικές κυρώσεις, να φοράμε οι τετράτροχοι ζώνη ασφαλείας ή οι δικυκλιστές κράνος όταν οδηγούμε;

Ωραίο και δύσκολο ερώτημα. Ερώτημα που κάποτε δεν ετίθετο καν, ας μην το ξεχνάμε.

Η δική μου απάντηση είναι μάλλον αρνητική, όπως θα εκθέσω στην συνέχεια.

Σύμφωνα με το άρ. 12 παρ. 5 και 6 ΚΟΚ (Ν. 2696/1999):

5. Η χρήση των ζωνών ασφαλείας είναι υποχρεωτική τόσο για τους οδηγούς όσο και για τους επιβάτες. Σε περίπτωση μεταφοράς ανηλίκων επιβατών, εφόσον στο όχημα υπάρχει συνοδός, την ευθύνη φέρει αυτός. Για τη μεταφορά παιδιών με αυτοκίνητο είναι υποχρεωτική η χρήση ειδικών μέσων συγκράτησης και προστασίας, όπως καθισμάτων, ζωνών ασφαλείας κ.λπ. Με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών καθορίζονται οι προδιαγραφές για τα ειδικά μέσα συγκράτησης, καθώς και εξαιρέσεις από την υποχρέωση αυτή.
6. Οι οδηγοί και οι επιβάτες μοτοποδηλάτων, μοτοσικλετών και τρίτροχων οχημάτων χωρίς κουβούκλιο υποχρεούνται να φορούν προστατευτικό κράνος, κανονικά δεμένο. Με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών καθορίζονται τα χαρακτηριστικά, οι προδιαγραφές, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της διάταξης αυτής. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται και οι εξαιρέσεις από την υποχρέωση αυτή.

Η ζώνη και το κράνος λοιπόν είναι υποχρεωτικά. Χάριν απλότητας όμως, και όχι μόνο, θα παραλείψω την εξέταση του ζητήματος της κρανοφορίας: δεν είμαι δικυκλιστής, ενώ από πολλούς έχω ακούσει ότι το κράνος τούς εμποδίζει την ορατότητα ή και την ακοή. Οπότε, ίσως εκεί τίθενται και άλλα θέματα.

Να ζωστή λοιπόν κανείς ή να μην ζωστή; Ιδού η απορία.

Read moreΥπέρ της ελευθερίας αζωνίας Ι