Οι εξωτερικες επιδρασεις ενος καλου πανεπιστημιου ή γιατι καθε ερευνητης αγαπαει την Βοστωνη

Η θεωρια οτι ενα νεο καλο ΑΕΙ απλα θα εκλεβε ερευνητες απο το υπαρχον συστημα ΑΕΙ σε μια χωρα ειναι το ιδιο αστεια με την θεωρια οτι η Ρεαλ Μαδριτης ριχνει το επιπεδο των ισπανικων ομαδων

Η αξια ενος καλου πανεπιστημιου υποτιμαται συνεχως στον ελληνικο δημοσιο διαλογο. Ενα καλο πανεπιστημιο εχει δυο ειδων επιδρασεις στην περιφερεια ή και στην χωρα που το φιλοξενει. Η μια επιδραση ειναι στο ανθρωπινο δυναμικο, φερνει ταλαντουχα ατομα ως καθηγητες ή φοιτητες, ατομα τα οποια οσο ειναι στο πανεπιστημιο ή ακομα και αν το αφησουν, προσφερουν στην περιοχη τους γνωσεις, ιδεες, κοινωνικο και υλικο κεφαλαιο.

Η αλλη επιδραση ασκειται ευθεως στα υπολοιπα ΑΕΙ της χωρας. Αναφερεται για παραδειγμα συχνα ως επιχειρημα εναντιον των ιδιωτικων πανεπιστημιων οτι δια της παρουσιας τους και μονο θα βλαψουν τα δημοσια. Οι καλοι καθηγητες λεει θα φυγουν απο το δημοσιο και θα πανε στο ιδιωτικο πανεπιστημιο. Αυτη η λογικη ειναι νομιζω κοντοφθαλμη και λανθασμενη, οπως μπορει να σας πει οποιοσδηποτε νεος επιστημονας που ψαχνει για δουλεια σε καποιο πανεπιστημιο.

Ενα δυνατο πανεπιστημιο δεν προκαλει μειωση στο επιστημονικο δυναμικο των γειτονικων του ΑΕΙ, οπως δεν εχει καταστραφει το Boston University (BU) ή το MIT λογω γειτνιασης με το Harvard που κειται λιγο πιο κατω στον ποταμο Charles. Ισα ισα, χαρη στην παρουσια των ΜΙΤ και Harvard, η Βοστωνη εχει καταστει απο τους ελκυστικοτερους προορισμους για επιστημονες σε ολον τον πλανητη. Ενας υποσχομενος νεος ερευνητης που αναζητει εργασια, πολυ πιο ευκολα δεχεται μια θεση στο BU απ’οτι σε ενα παρομοιας κατα τα αλλα ποιοτητας και περιουσιας ιδρυμα οπως το Ohio State. Ο λογος ειναι οτι απλουστατα στο BU εχει την αμεση δυνατοτητα να διασχισει το ποταμακι και να βρεθει σε σεμιναρια και επαφες με μερικους απο τους καλυτερους επιστημονες στον κοσμο.

Η Βοστωνη δεν ειναι εξαιρεση, ειναι ισως το γνωστοτερο παραδειγμα που ακολουθει εναν γενικο κανονα. Τα πανεπιστημια του ευρυτερου Λος Αντζελες ευνοουνται τρομερα απο την υπαρξη των UCLA και Caltech, το Σαν Φρανσισκο ευνοειται απο τα Στανφορντ και Μπερκλεϋ, το Σικαγο δυναμωνει λογω των U Chicago και Northwestern και η Νεα Υορκη απολαμβανει τις χαρες του να φιλοξενεις τα NYU και Columbia. Ακομα περισσοτερο, οποιοδηποτε πανεπιστημιο στις ΗΠΑ ευνοειται απο την υπαρξη 20 κορυφαιων πανεπιστημιων στην χωρα. Χαρακτηριστικο παραδειγμα Ισραηλινος συναδελφος μου που ειχε προταση απο 3-4 καλα ευρωπαϊκα ιδρυματα σε πανεμορφες πολεις -και μια να υποσχεται δυσθεωρητες αποδοχες-, αλλα προτιμησε να παει στο αγνωστο Columbus για να δουλεψει στο ασημο Οχαϊο Στεητ. “Αν θες να κανεις επιστημονικη δουλεια, πρεπει να βρισκεσαι στις ΗΠΑ” τον συμβουλεψαν.

Το φαινομενο λειτουργει σε καθε κλιμακα, ενα καλο ιδρυμα βελτιωνει τις συνθηκες για τα γειτονικα του ερευνητικα ιδρυματα, ειτε μιλαμε για σχολεια*, ΤΕΙ, περιφερειακα ΑΕΙ ή τα δυνατοτερα ερευνητικα ιδρυματα στον κοσμο.

Read moreΟι εξωτερικες επιδρασεις ενος καλου πανεπιστημιου ή γιατι καθε ερευνητης αγαπαει την Βοστωνη

Ιδιωτικα πανεπιστημια και διδακτρα

Στην Ελλαδα οι καλυτεροι φοιτητες χαραμιζονται σε πανεπιστημια σταυλους τα οποια υποχρεωνονται και να μοιραζονται με αργοσχολους χουλιγκανους. Την ιδια στιγμη στις ΗΠΑ οι καλυτεροι φοιτητες σπουδαζουν στα κορυφαια πανεπιστημια του κοσμου εντελως δωρεαν.

Ειναι συνηθισμενη ταση στην Ελλαδα να συσχετιζονται τα ιδιωτικα πανεπιστημια με τα διδακτρα για τις σπουδες. Στην Αγγλια τα ΑΕΙ ζητανε διδακτρα ας πουμε, αρα ειναι ιδιωτικα, λεει ενας μυθος. Εντελως αστηρικτος μυθος βεβαια, γιατι σχεδον κανενα γνωστο πανεπιστημιο στην Αγγλια δεν ειναι ιδιωτικο. Αλλα η λογικη αυτη πασχει γενικοτερα για δυο λογους:

α) το οτι ενα πανεπιστημιο ζηταει διδακτρα δεν σημαινει οτι ανηκει σε ιδιωτες ή εχει σκοπο το κερδος

β) τα διδακτρα που ζητανε δεν φτανουν για να καλυψουνε ουτε μικρο μερος του κοστους φοιτησης

Στην πραγματικοτητα καποια λογικα διδακτρα ειναι υποχρεωμενος να πληρωσει καθε φοιτητης δημοσιου ΑΕΙ στην Ευρωπη σημερα. Καθενας? Οχι εντελως, υπαρχει ενα μικρο γαλατικο χωριο στην ακρη της ΕΕ που ακομα αντιστεκεται, το ονομα του ειναι βεβαια Ελλαδα και στην Ελλαδα αν εισαι τυχερος και περασεις πανελληνιες ειναι ολα δωρενα, ακομα και αν εισαι γιος εφοπλιστη. Απο την αλλη ακομα και στην Γερμανια, χωρα συμβολο του κοινωνικου κρατους, τα διδακτρα ειναι περιπου 700 ευρω ανα εξαμηνο και καμμια παροχη (σιτιση, στεγαση) δεν προσφερεται δωρεαν!

Ο σκοπος των διδακτρων στην Γερμανια ειναι να αποτρεπει καμποσα φαινομενα απο τα οποια υποφερουμε στην Ελλαδα, οπως αιωνιους φοιτητες, εγγραφη στο πανεπιστημιο μονο για ασχετους λογους (οπως φοιτητικες εκπτωσεις) κτλ Επιπλεον τα διδακτρα προσφερουν και καποιους εξτρα χρηματικους πορους στα πανεπιστημια, που τους εχουν τοσο αναγκη. Αν ειναι να ανεβει λιγο το επιπεδο των πανεπιστημιων, καποια διδακτρα δεν νομιζω οτι θα επρεπε να ενοχλουν τους φοιτητες, που εν τελει λαμβανουν πολυ καλη αξια για τα λεφτα τους.

Υπαρχουν ομως καποια πανεπιστημια στον κοσμο που προσφερουν εξαιρετικες εκπαιδευτικες υπηρεσιες και δεν εχουν καμμια αναγκη απο διδακτρα. Μιλω φυσικα για τα κορυφαια πανεπιστημια του κοσμου, που χωρις κρατικα μονοπωλια και δεκανικια εχουν καταφερει να εχουν τεραστιες περιουσιες. Το Χαρβαρντ και το Γεηλ στις ΗΠΑ μολις κατηργησαν πληρως τα διδακτρα για τους πιο αδυναμους οικονομικα φοιτητες.

Read moreΙδιωτικα πανεπιστημια και διδακτρα