ερευνα

Η θεωρια οτι ενα νεο καλο ΑΕΙ απλα θα εκλεβε ερευνητες απο το υπαρχον συστημα ΑΕΙ σε μια χωρα ειναι το ιδιο αστεια με την θεωρια οτι η Ρεαλ Μαδριτης ριχνει το επιπεδο των ισπανικων ομαδων

Η αξια ενος καλου πανεπιστημιου υποτιμαται συνεχως στον ελληνικο δημοσιο διαλογο. Ενα καλο πανεπιστημιο εχει δυο ειδων επιδρασεις στην περιφερεια ή και στην χωρα που το φιλοξενει. Η μια επιδραση ειναι στο ανθρωπινο δυναμικο, φερνει ταλαντουχα ατομα ως καθηγητες ή φοιτητες, ατομα τα οποια οσο ειναι στο πανεπιστημιο ή ακομα και αν το αφησουν, προσφερουν στην περιοχη τους γνωσεις, ιδεες, κοινωνικο και υλικο κεφαλαιο.

Η αλλη επιδραση ασκειται ευθεως στα υπολοιπα ΑΕΙ της χωρας. Αναφερεται για παραδειγμα συχνα ως επιχειρημα εναντιον των ιδιωτικων πανεπιστημιων οτι δια της παρουσιας τους και μονο θα βλαψουν τα δημοσια. Οι καλοι καθηγητες λεει θα φυγουν απο το δημοσιο και θα πανε στο ιδιωτικο πανεπιστημιο. Αυτη η λογικη ειναι νομιζω κοντοφθαλμη και λανθασμενη, οπως μπορει να σας πει οποιοσδηποτε νεος επιστημονας που ψαχνει για δουλεια σε καποιο πανεπιστημιο.

Ενα δυνατο πανεπιστημιο δεν προκαλει μειωση στο επιστημονικο δυναμικο των γειτονικων του ΑΕΙ, οπως δεν εχει καταστραφει το Boston University (BU) ή το MIT λογω γειτνιασης με το Harvard που κειται λιγο πιο κατω στον ποταμο Charles. Ισα ισα, χαρη στην παρουσια των ΜΙΤ και Harvard, η Βοστωνη εχει καταστει απο τους ελκυστικοτερους προορισμους για επιστημονες σε ολον τον πλανητη. Ενας υποσχομενος νεος ερευνητης που αναζητει εργασια, πολυ πιο ευκολα δεχεται μια θεση στο BU απ’οτι σε ενα παρομοιας κατα τα αλλα ποιοτητας και περιουσιας ιδρυμα οπως το Ohio State. Ο λογος ειναι οτι απλουστατα στο BU εχει την αμεση δυνατοτητα να διασχισει το ποταμακι και να βρεθει σε σεμιναρια και επαφες με μερικους απο τους καλυτερους επιστημονες στον κοσμο.

Η Βοστωνη δεν ειναι εξαιρεση, ειναι ισως το γνωστοτερο παραδειγμα που ακολουθει εναν γενικο κανονα. Τα πανεπιστημια του ευρυτερου Λος Αντζελες ευνοουνται τρομερα απο την υπαρξη των UCLA και Caltech, το Σαν Φρανσισκο ευνοειται απο τα Στανφορντ και Μπερκλεϋ, το Σικαγο δυναμωνει λογω των U Chicago και Northwestern και η Νεα Υορκη απολαμβανει τις χαρες του να φιλοξενεις τα NYU και Columbia. Ακομα περισσοτερο, οποιοδηποτε πανεπιστημιο στις ΗΠΑ ευνοειται απο την υπαρξη 20 κορυφαιων πανεπιστημιων στην χωρα. Χαρακτηριστικο παραδειγμα Ισραηλινος συναδελφος μου που ειχε προταση απο 3-4 καλα ευρωπαϊκα ιδρυματα σε πανεμορφες πολεις -και μια να υποσχεται δυσθεωρητες αποδοχες-, αλλα προτιμησε να παει στο αγνωστο Columbus για να δουλεψει στο ασημο Οχαϊο Στεητ. “Αν θες να κανεις επιστημονικη δουλεια, πρεπει να βρισκεσαι στις ΗΠΑ” τον συμβουλεψαν.

Το φαινομενο λειτουργει σε καθε κλιμακα, ενα καλο ιδρυμα βελτιωνει τις συνθηκες για τα γειτονικα του ερευνητικα ιδρυματα, ειτε μιλαμε για σχολεια*, ΤΕΙ, περιφερειακα ΑΕΙ ή τα δυνατοτερα ερευνητικα ιδρυματα στον κοσμο.

Read moreΟι εξωτερικες επιδρασεις ενος καλου πανεπιστημιου ή γιατι καθε ερευνητης αγαπαει την Βοστωνη

Αναδημοσιευση με αδεια του συγγραφεα

«Αν οι φτωχοί είχαν περισσότερες ευκαιρίες φοροδιαφυγής από ό,τι οι πλούσιοι, ή ήταν ικανότεροι σε αυτήν, τότε ο προοδευτικός πολιτικός [the egalitarian policy maker] θα είχε έναν καλό λόγο να αντιμετωπίζει τη φοροδιαφυγή με χαμόγελο επιείκειας: μέχρι ενός σημείου τουλάχιστον». Τάδε έφη Frank Cowell, καθηγητής Δημόσιας Οικονομικής στη London School of Economics.

Ενδιαφέρουσα ιδέα. Πράγματι, γνωρίζουμε τις αρνητικές παρενέργειες της φοροδιαφυγής: στερεί πολύτιμα έσοδα από το κράτος, διατηρεί τεχνητά στη ζωή μη βιώσιμες επιχειρήσεις, στρεβλώνει την αγορά εργασίας ωθώντας προς δραστηριότητες με μεγαλύτερες δυνατότητες απόκρυψης εισοδημάτων, εισάγει «οριζόντιες» ανισότητες διαφοροποιώντας το καθαρό εισόδημα φορολογουμένων με το ίδιο προ φόρου εισόδημα.

Γνωρίζουμε, επίσης, τις ευρύτερες τοξικές επιδράσεις της – ή θα έπρεπε: εάν είχε δίκιο ο Φ. Ρούζβελτ, ότι «οι φόροι είναι τα τέλη συνδρομής που πληρώνουμε για τα προνόμια που απολαμβάνουμε ως μέλη μιας οργανωμένης κοινωνίας», τότε η φοροδιαφυγή (αγαπημένο χόμπυ των τζαμπατζήδων που ενώ απαιτούν τα προνόμια αρνούνται να πληρώσουν τα «τέλη συνδρομής») υποσκάπτει τα θεμέλια μιας τέτοιας κοινωνίας.

Μήπως, όμως, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η φοροδιαφυγή έχει τουλάχιστον αυτό το καλό: ότι βοηθά τους φτωχούς να τα βγάλουν πέρα, πράγμα δύσκολο ή αδύνατο εάν επρόκειτο να πληρώσουν τους φόρους που τους αναλογούν;

Ομολογουμένως, το ερώτημα έχει λογική βάση. Ανήκει στην κατηγορία των επιστημονικών ερωτημάτων, εκείνων δηλ. που μπορούν να επαληθευτούν ή να διαψευστούν διά της εμπειρικής έρευνας. Βέβαια, για να συμβεί αυτό θα πρέπει ο ερευνητής να έχει πρόσβαση σε δυσπρόσιτα ή / και εμπιστευτικά δεδομένα, π.χ. τις φορολογικές δηλώσεις των ατόμων.

Αυτό ακριβώς είναι το ερώτημα που προσπαθήσαμε να απαντήσουμε – ο υπογράφων μαζί με την κ. Μαρία Φλεβοτόμου, ερευνήτρια της Τράπεζας της Ελλάδος και διδακτορική φοιτήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – με την πρόσφατη έρευνά μας για τις «διανεμητικές επιδράσεις της φοροδιαφυγής».

Read moreΠοιοι ωφελούνται από την φοροδιαφυγή;