δημογραφικο

Η σύγχρονη δημογραφική μας ιστορία έχει ως εξής (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ):

Μετά από ισχυρή αύξηση του πληθυσμού κατά τις δεκαετίες μέχρι και την δεκαετία του 1980, στα μέσα της δεκαετίας του 90 οι δύο ροπές αρχίζουν να αντισταθμίζωνται. Για πρώτη φορά οι θάνατοι υπερβαίνουν τον πήχυ των 100.000 το έτος 1995. Το έτος 1996 γίνεται το πρώτο έτος της ιστορίας όπου οι θάνατοι υποσκελίζουν τις γεννήσεις, έστω και οριακά (100.740 έναντι 100.718). Ακολουθούν μέχρι και το 2003 μερικά αμφίβολα έτη, όπου η τάση φαίνεται να είναι υπέρ των θανάτων, έστω και με βραχεία κεφαλή. Η τάση αυτή ανακόπτεται κατά την επταετία 2004-2010, την εποχή των παχειών αγελάδων και την εποχή που οι Αλβανοί μετανάστες της δεκαετίας του 90 αρχίζουν να κάνουν οικογένειες, οπότε οι γεννήσεις υπερέβαιναν σταθερά τους θανάτους, δίνοντας ένα συνολικό πλεόνασμα ίσο με 788.169 – 750.783 = 37.386 τεμάχια. Εδώ θέλω να προσέξουμε ότι, ακόμη και με τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις χαμηλής ανεργίας και ισχυρής ανάπτυξης, το πλεόνασμα γεννήσεων ήταν όλο κι όλο περίπου 5.500 ετησίως, ή αλλιώς λιγώτερα από 55.000 άτομα κάθε δεκαετία, οπότε και διενεργείται η απογραφή. Το δικό μου συμπέρασμα είναι ότι η Ελλάδα έχει περάσει ανεπιστρεπτί στην κατηγορία χωρών όπου δεν είναι δυνατή η αυτοδύναμη δημογραφική ανάπτυξη. Η τελευταία χρονιά όπου η ψαλίδα γεννήσεων και θανάτων ήταν θετική >10.000 ήταν το 1988 (107.505 έναντι 92.407) [και η τελευταία όπου ήταν = 100.000 ήταν το 1959, όταν σημειώθηκαν 160.199 έναντι 60.852]. Δεν πρόκειται να υπάρξη ξανά 1988 και τα νιάτα μας γενικώς έχουν πεθάνει.

Από το 2011 και μετά, το πράγμα χειροτερεύει ραγδαία. Στην εξαετία 2011-2016 οι θάνατοι υποσκέλισαν τις γεννήσεις κατά 115.442 συνολικά. Συγκεκριμένα, σημειώθηκαν 693.269 θάνατοι έναντι 577.827 γεννήσεων.

Read moreΠερί του δημογραφικού

Οι ανενεργοί είναι όσοι ανήκουν στον οικονομικά μη ενεργό πληθυσμό της χώρας. Μπορεί να είναι είτε μη εισέτι ενεργοί, πχ ανήλικοι κάτω των 15 ή φοιτητές, είτε τέως ενεργοί, ήτοι οι απόμαχοι της βιοπάλης. Μπορεί να είναι μονίμως ανενεργοί, όπως συνταξιούχοι ή άεργοι, ή προσωρινά, όπως άνεργοι ή ασθενείς.

Οι ανενεργοί συνιστούν σε κάθε κοινωνία και σε κάθε εποχή οικονομικό πρόβλημα, για τον πολύ απλό λόγο ότι επιβιώνουν εξόδοις των ενεργών. Δεδομένου ότι οι ίδιοι δεν εργάζονται, ωστόσο πρέπει να καταναλώσουν πόρους για να επιζήσουν και να ζήσουν, έπεται ότι οι πόροι αυτοί παρέχονται από και διά μέσου της εργασίας των ενεργών. Πάντα έτσι ήταν και πάντα έτσι θα είναι: οι γονείς διατρέφουν τα τέκνα τους και τα τέκνα ή κάποιος ασφαλιστικός οργανισμός τους ηλικιωμένους γονείς κλπ. Το πρόβλημα της διατροφής των ανενεργών είναι πανταχού παρόν και τα πάντα πληρούν.

Από την διχοτομία ενεργών και ανενεργών προκύπτει διαισθητικά ότι σε κάθε κοινωνία και σε κάθε εποχή πρέπει να υφίσταται κάποιος ιδανικός λόγος Ενεργών/Ανενεργών, ήτοι κάποιο κλάσμα που να διασφαλίζη με τον βέλτιστο τρόπο ότι το οικονομικό πρόβλημα των ανενεργών αντιμετωπίζεται. Προφανώς, όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμητής, για παράδειγμα όσες περισσότερες γυναίκες εργάζονται, όσοι περισσότεροι μετανάστες εισέρχονται και όσα περισσότερα παιδιά γεννιούνται και κατόπιν ενηλικιώνονται, τόσο το καλύτερο. Και αντιστρόφως, όσο περισσότεροι οι συνταξιούχοι μιας χώρας, όσο περισσότεροι οι άνεργοι ή οι ασθενείς, τόσο το πρόβλημα επιτείνεται.

Αυτά όμως είναι πασίγνωστα, καίτοι δεν τα έχουμε συνεχώς προ οφθαλμών. Θα ήθελα όμως να κάνω μερικές ακόμη παρατηρήσεις σχετικά:

Read moreΤο πρόβλημα των ανενεργών

Αντιλαμβάνομαι ότι αυγουστιάτικα η ανθρωπότητα έχει πιο σοβαρά πράγματα για να ασχοληθή. Αλλά εγώ αυτά σκεφτόμουνα το βράδυ που κουνούσα την μικρή: κι αν είναι ηθικά μεμπτό να κάνουμε παιδιά;

(Ας σημειωθή βέβαια ότι η ανυπαρξία ένα ηθικού καθήκοντος μη τεκνοποιίας δεν συνεπάγεται την ύπαρξη ενός ηθικού δικαιώματος στην τεκνοποιία. Όχι αναγκαστικά δηλαδή, έτερον εκάτερον. Νομικά το ζήτημα είναι σαφές πάντως.)

Η βασική (η μόνη;) αντίρρηση κατά της τεκνοποιίας που ξέρω είναι η οικολογική (εννοώ όχι μεταξύ των ανθρώπων που δεν επιθυμούν να κάνουν παιδιά, αλλά μεταξύ όσων θα ήθελαν να κάνουν, κρίνουν όμως ότι υπάρχουν ηθικοί λόγοι που τους επιβάλλουν να απόσχουν). Η οικολογική αντίρρηση λοιπόν διατείνεται περίπου ότι είμαστε υπερβολικά πολλοί στην Γη μας, καταναλώνουμε πολύ και επιβαρύνουμε το περιβάλλον ακόμη περισσότερο. Ένας ακόμη άνθρωπος δεν είναι αυτό που λείπει από την οικολογική ισορροπία, αλλ’ αντιθέτως κάθε νέος τοκετός μάς φέρνει πιο κοντά στην οικολογική καταστροφή.

Κάπως έτσι.

Η γενική αυτή αντίληψη μπορεί να αποκρυσταλλωθή σε δύο εκδοχές: την αυστηρή, που αντιτίθεται πλήρως στην παιδοποιία και κατ’ αποτέλεσμα καλεί για μείωση του ανθρώπινου πληθυσμού, και την ήπια, που ανέχεται την συντήρηση του παρόντος πληθυσμού με την διατήρηση της τεκνοποίησης στο όριο της αναπληρώσεως των γενεών, ήτοι στα 2 παιδάκια ανά γόνιμη γυναίκα (κατ’ ακριβολογίαν το ποσοστό είναι λίγο μεγαλύτερο, επειδή κάποια από τα τέκνα, δυστυχώς, δεν θα φτάσουν σε αναπαραγωγική ηλικία).

Αυτή η (ουσιαστικά νεομαλθουσιανή) αντίληψη, όσο και αν φοριέται, δεν δικαιολογείται από τα στοιχεία.

Read moreΥπάρχει ηθικό καθήκον αποφυγής της τεκνοποιίας;