Ευελικτη αγορα εργασιας ή ακαμπτη αγορα σκεψης και διαλογου?

Χαρακτηριστικο γνωρισμα πολλων ζητηματων στα οικονομικα ειναι τα αντιδιαισθητικα αποτελεσματα που μπορει να εχει μια πολιτικη. Στα οικονομικα της εργασιας εχουμε πληθος τετοιων παραδειγματων, οπου για παραδειγμα μισ πολιτικη με στοχο την “προστασια” ενος ατομου μπορει να το βλαπτει ιδιαιτερα. Η αδεια μητροτητας μπορει να καθιστα πολλες γυναικες μη προσληψιμες. Οι ελαχιστοι μισθοι μπορει να φερνουν ατομα στην ανεργια.

Τα ζητηματα αυτα εχουν πολυπλοκες αλλεπιδρασεις και αλληλοσυγκρουομενους στοχους (απασχοληση απο την μια, μισθοι απο την αλλη). Δεν μπορει να τα αναλυσει ενας οικονομολογος μονος του σε μια μερα ή εναν μηνα. Ακομα λιγοτερο ομως μπορει να τα αναλυσει ενας αμυητος στα οικονομικα, χωρις γνωση της βιβλιογραφιας, με ενα κυριακατικο αρθρο εφημεριδας.

Και ομως, ακριβως αυτο φαινεται προσπαθησε να κανει ο καθηγητης ιστοριας Α.Λιακος στο Βημα:

Υπάρχουν δύο επιχειρήματα που δικαιολογούν την «ελαστικοποίηση» και την αποθέσμιση της εργασίας[…]. Το πρώτο αφορά τη μείωση του κόστους εργασίας και το δεύτερο ότι πράγματι αύξησε την απασχόληση.

Ποιος το ειπε αυτο? Για μενα το δυνατοτερο επιχειρημα υπερ της ελαστικης εργασιας ειναι οτι προσφερει δυνατοτητα εργασιας με οτι αυτη συνεπαγεται (εισοδημα, εργασιακη εμπειρια) σε ατομα που δεν θα μπορουσαν να εργαστουν με πληρες ωραριο. Αυτο συμπεριλαμβανει νεες μητερες (ή πατερες), φοιτητες, φρεσκους πτυχιουχους κτλ

Δεν θα σχολιάσω το πρώτο επιχείρημα, γίνεται λόγος στον τελευταίο Εconomist(8625/4.4.09) για μια συγκλονιστική ανακατανομή του πλούτου υπέρ των πλουσίων από τη δεκαετία του 1980. Μεταξύ 1947-1979, το ανώτερο 0,1% του πληθυσμού κέρδιζε 20 φορές περισσότερα από το υπόλοιπο 90%. Το 2006 κέρδιζε 77 φορές περισσότερα.

Πραγματικα δεν καταλαβαινω αυτο το επιχειρημα. Πρωτα απ’ολα, γιατι μπερδευουμε εισοδημα με πλουτο (συσσωρευεμενη αποταμιευση δηλαδη). Δευτερον, το οτι ανοιξε η εισοδηματικη ψαλιδα δεν σημαινει απαραιτητα οτι ειχαμε “ανακατανομη” ή αναδιανομη γιατι απλουστατα το εισοδημα παραγεται καθε χρονο, δεν διανεμεται απο μια δεδομενη πιττα. Μπορει καλλιστα να ανεβουν τα εισοδηματα ολων, αλλα καποιων να ανεβουν ταχυτερα. Μπορει μαλιστα να εχουμε συνεχιζομενη αναδιανομη υπερ των φτωχων και παρ’ολα αυτα τα εισοδηματα τους να αποκλινουν απο τους πλουσιους, αν οι πλουσιοι παραγουν χρημα ταχυτερα απ’οσο αναδιανεμεται. Αλλα το σημαντικοτερο, δεν καταλαβαινω πως ακριβως η μεγαλυτερη ανισοκατανομη εισοδηματος αναιρει το επιχειρημα οτι η ευελικτη εργασια ειναι καλη επειδη μειωνει το κοστος της εργασιας!

Ας δωσω λιγο την δικη μου οικονομικη θεωρηση του ζητηματος. Οι ακαμπτοι κανονισμοι συχνα εμποδιζουν την οικονομια απο το να βρει το βελτιστο σημειο ισορροπιας. Ακομα περισσοτερο ομως εμποδιζουν οταν οι παιχτες της αγορας ειναι ετερογενεις. Δεν ειμαστε ολοι 45 χρονων ανδρες, με γυναικα-νοικοκυρα να φροντιζει τα δυο παιδια. Ο κανονισμος που κανει καλο στον 45ρη αντρα μπορει να ειναι πολυ βλαπτικος για την 30ρα μανα (ή πατερα, ας το ξαναπω) που μεγαλωνει παιδια ή τον 20ρη φοιτητη.

Αυτοι οι ανθρωποι απλα δεν εχουν 8 ωρες την ημερα να αφιερωσουν στην μισθωτη εργασια. Σημαινει αυτο οτι πρεπει να τους αποκλεισουμε εντελως απο την αγορα εργασιας? Νομιζω η απαντηση ειναι προφανως οχι. Ειδικα στην περιπτωση γονεων με παιδια, η ισοπεδωτικη υποχρεωση για 40ρη εργασια μπορει να προκαλεσει απουσια τους απο την αγορα εργασιας για χρονια, που οδηγει συχνα και σε πληρη αποσυρση. Χανουμε λοιπον παραγωγικοτατα ατομα (και αναγκαζομαστε να τους πληρωνουμε και συνταξεις απο πανω) λογω μιας ιδεοληψιας.

Υπαρχει ομως και ενα αλλο καναλι μεσω του οποιου βλαπτονται πληθυσμιακες ομαδες απο την ακαμπτη μανια μας με την προστατευμενη μονιμη 40ωρη εργασια. Σκεφτειτε οτι εχετε μια επιχειρηση και προκυπτει ενα εκτακτο εργο που χρειαζεται καινοτομια, καποια εμπειρια και σκληρη εργασια. Εχετε να επιλεξετε μεταξυ του να διαβασετε εσεις 5 βιβλια σχετικα με το θεμα και να κανετε την δουλεια. Εναλλακτικα γινεται να προσλαβετε εναν φρεσκο πτυχιουχο και να δειτε αν μπορει να καινοτομησει και να ανταπεξελθει στην πρωτη του εργασια. Τελευταια επιλογη ειναι η προσληψη ενος 45η με εμπειρια στο θεμα.

Σε αυτο το τριλημμα, ειναι φανερο οτι η λεγομενη “προστασια” της εργασιας στρεβλωνει τα κινητρα σας. Αν μπορειτε ελευθερα να προσλαβετε και να απολυσετε εργαζομενους, η καλυτερη ιδεα ειναι να παρετε τον νεο εργαζομενο και να τον δοκιμασετε για λιγες μερες ή μηνες. Αν ειναι καλος, τον αφηνετε να τελειωσει το εργο, ισως και να ξεκινησει ενα αλλο. Αν απο την αλλη η απολυση εργαζομενου ειναι δυσκολη υποθεση (οπως ειναι σημερα στην Ελλαδα), η επιλογη σας ωθειται απο τον συγκεκριμενο θεσμο προς αλλη κατευθυνση. Ειτε θα προσλαβετε τον εμπειρο 45η που ξερει την δουλεια, ειτε -ακομα πιο πιθανως- δεν θα προσλαβετε κανεναν. Που να μπλεκεις τωρα με εκπαιδευση του νεου υπαλληλου, ΙΚΑ, αποζημιωσεις αν προκυψει κακος κτλ Θα κανετε οτι μπορειτε μονοι σας, κουτσα στραβα, αλλα χωρις ρισκο να φορτωθειτε εναν κακο υπαλληλο.

Σας φαινεται περιεργο λοιπον, οτι στην Ελλαδα που δεν εχουμε ευελιξια στην αγορα εργασιας, η ανεργια των νεων πτυχιουχων ειναι παραδοσιακα πολυ υψηλη? Σας φαινεται περιεργο οτι χωρες με παραδοσιακα δυνατο κοινωνικο κρατος και γενικα οργανωμενη και εξυπνη δημοσια διοικηση εχουν σημαντικη ευελιξια στις αγορες εργασιας τους? Θεωρειτε οτι ειναι καλη ιδεα η Ελλαδα να εχει το χαμηλοτερο ποσοστο μερικης εργασιας στην ΕΕ*, καπου 5% το 2002 οταν η Ολλανδια ειχε 43,8%?!

Αλλα τι λεμε τωρα, οι κρυοι βορειοευρωπαιοι καθονται και ακουν “αναλγητους οικονομολογους”, οταν θα επρεπε να συμβουλευονται καθε αλλο επιστημονα (ή μη), οσο λιγη ειδικευση και αν εχει στο θεμα, φτανει να μας φαινεται “ευαισθητος”. Εμεις απο την ευελικτη αγορα εργασιας προτιμουμε ξεκαθαρα την παραδοσιακη, μουχλιασμενη και ακαμπτη σκεψη μας…

*Βλεπε την σχετικη μελετη Μερικη Εργασια στην Ευρωπη (pdf) απο το Ευρωπαϊκο Ιδρυμα για βελτιωση των συνθηκων διαβιωσης και εργασιας.

21 thoughts on “Ευελικτη αγορα εργασιας ή ακαμπτη αγορα σκεψης και διαλογου?”

  1. Σωτήρη να σε διορθώσω σε ένα ζήτημα: στην Ελλάδα, στον ιδιωτικό τομέα είναι πολύ εύκολο να απολύσεις εργαζόμενο. Δεν απαιτείται αιτιολογία, και καταβάλλεις αποζημίωση περίπου ίση με ένα μηνιάτικο για κάθε έτος που εργάστηκε. Αν δε πρόκειται για εργάτη (με ημερομίσθιο), ούτε αυτό. Περιορισμος υπάρχει στις μαζικές απολύσεις (όχι πάνω από 2% του συνόλου κάθε μήνα), αλλά δεν ήταν αυτό το παράδειγμα σου.

    Η Ελλάδα, από την άλλη, είναι πράγματι δύσκαμπτη σε μορφές μερικής απασχόλησης, σε υπερωρίες, και (πολύ σημαντικό) στη μεταφορά των ασφαλιστικών δικαιωμάτων από ταμείο σε ταμείο.

    Reply
  2. Ποιος το ειπε αυτο?

    Το δεύτερο (αύξηση της απασχόλησης) ισοδυναμεί μ’αυτό που λες εσύ (ευκαιρίες σε άτομα που αλλιώς θα έμεναν άνεργα ή σε μη ικανοποιητικά πλήρη ωράρια). Απλά ο καθηγητής Ιστορίας ίσως το βλέπει απ’την «αριστερή» του πλευρά κι εσύ απ’τη «δεξιά». Το ίδιο είναι.

    Θα ήθελα να προσθέσω στη συζήτηση και μια τρίτη μορφή εργασίας που πολλές φορές δεν αναφέρεται αλλά είναι πολύ της μόδας στα επαγγέλματα που δεν υπάρχει δυνατότητα (ή ανάγκη) για ανταμοιβή ανάλογα με τις ώρες. Είναι τα επαγγέλματα που έχουν να κάνουν με projects.

    Μου έρχονται στο μυαλό πολλά IT επαγγέλματα (πχ διαχειριστές ιστοσελίδων, βάσεων δεδομένων, κλπ) που ανάλογα την εποχιακή ή στιγμιαία ζήτηση (πχ λανσάρισμα νέου προϊόντος) μπορεί να απαιτούνται περισσότερο κάποιες στιγμές από κάποιες άλλες.

    Αυτά τα επαγγέλματα τη θεσμοθέτηση έχουν στην Ελλάδα άραγε; Πρέπει απαραίτητα να πάρεις ελεύθερους επαγγελματίες ή μπορείς με σύμβαση να έχεις υπαλλήλους που φυσικά να είναι ελεύθεροι να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους αλλού όταν δεν τους χρειάζεσαι;

    Γενικώς, επιτρέπονται ανορθόδοξες μορφές εργασιακής σχέσης;

    Reply
  3. Αριστο οικονομικα μιλωντας, εμποδιο ειναι καθε κοστος, οχι μονο η απαγορευση. Η υποχρεωση αποζημιωσης πχ ειναι ενα μεγαλο εμποδιο. Ακομα περισσοτερο, το οριο του 2% για μεγαλες επιχειρησεις μου φαινεται πολυ βαρυ.

    Σκεψου οτι το παραδειγμα που εδωσα ισχυει και για μεγαλες επιχειρησεις. Οταν εχουν καποιο εκτακτο εργο, μια ανακαμψη που δεν ξερουν αν θα κρατησει κτλ το οριο του 2% σημαινει οτι οι επιχειρησεις θα ειναι εξαιρετικα επιφυλακτικες στο να αυξησουν την απασχοληση τους. Γιατι αν προσλαβουν τωρα κοσμο και μετα πεσει παλι η ζητηση, δεν θα μπορουν να τους απολυσουν ή θα εχουν μεγαλο κοστος.

    Δεν θα μου φαινοταν καθολυ περιεργο αν αυτο εκανε την Ελλαδα να επανερχεται πολυ πιο αργα απο κρισεις αποτι πχ οι ΗΠΑ (οπως τωρα, κακη ωρα).

    Προσοχη: Δεν λεω βεβαια οτι οι απολυμενοι πρεπει να μας αφηνουν αδιαφορους. Αλλα οτι πρεπει να τους ενισχυουμε με τροπους που στρεβλωνουν τα κινητρα των επιχειρησεων οσο το δυνατον λιγοτερο. Αυτο σημαινει πχ αποζημιωσεις και επιδοματα να δινονται απο το κρατος και οχι απο την επιχειρηση (ακομα και αν το κρατος αναγκαστει να ανεβασει τους φορους για να τα χρηματοδοτησει).
    Ασε που με αυτον τον τροπο γινεται πολυ πιο διαφανες ποσο ακριβως μας κοστιζει η προστασια της εργασιας, ενω οταν πληρωνει η επιχειρηση ο κοσμος τεινει να νομιζει οτι το χρημα πεφτει απο τον ουρανο.

    Κενσαϊ τα ατομα που δουλευουν σε συγκεκριμενα εργα εχουν το ιδιο ακριβως προβλημα με αυτο που ελεγα εγω: τις εταιρειες που αναζητουν εργαζομενο για μια συγκεκριμενη περιπτωση.

    Reply
  4. Γιατι αν προσλαβουν τωρα κοσμο και μετα πεσει παλι η ζητηση, δεν θα μπορουν να τους απολυσουν ή θα εχουν μεγαλο κοστος.

    Ακριβώς! Απο τη στιγμή που η ζήτηση για τα προϊόντα μιας επιχείρησης δεν είναι σταθερή (αλλά εξαιρετικά μεταβλητή) γιατί να είναι η προσφορά εργασίας; Αν υποθέσουμε (για λόγους ευκολίας) πως η μέση ζήτηση για τα προϊόντα μιας εταιρείας είναι σταθερή και η μεταβλητότητα της πεπερασμένη (δηλαδή η ζήτηση είναι “στάσιμη” μεταβλητή). Η υπερβολική προστασία δημιουργεί το παρακάτω effect. Η βέλτιση μακροχρόνια στρατηγική για τον επιχειρηματία (wrt some conditions) είναι το να προσλάβει τον αριθμό εκείνο των εργαζομένων που θα είναι θέση να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη του σε συνθήκες κατά της οποίες η παρατηρούμενη ζήτηση παίρνει τη μέση τιμή της (περιορισμός χασούρας εξαιτίας υπερ/υπο λειτουργίας…). Σε αυτή τη περίπτωση, παρά ταύτα, η επιχείρηση πληρώνει άσκοπα κάποιες εργατώρες όταν η ζήτηση είναι χαμηλότερης της μέσης, και έχει έλλειψη προσωπικού σε περιόδους οικονομικής ευμάρειας (υψηλή ζήτηση)! Δηλαδή η υπερβολική προστασία της εργασίας δημιουργεί μόνιμα αντικίνητρα απασχόλησης του βέλτιστου αριθμού των εργαζομένων. Το συγκεκριμένο γεγονός προκαλεί άσχημα μακροοικονομικά effects (σε ύψος ΑΕΠ, ρυθμούς ανάπτυξης, ποσοστό ανεργίας κτλ)

    Reply
  5. Δεν λεω βεβαια οτι οι απολυμενοι πρεπει να μας αφηνουν αδιαφορους. Αλλα οτι πρεπει να τους ενισχυουμε με τροπους που στρεβλωνουν τα κινητρα των επιχειρησεων οσο το δυνατον λιγοτερο.

    Ακριβώς.

    Διαβάζω αυτές τις μέρες για τις ανησυχίες των εργαζόμενων της FIAT, Opel, κλπ για τις επιπτώσεις της ίδρυσης της νέας μεγα-εταιρείας από τη συγχώνευση των παραπάνω εταιρειών. Ξέρουν πολύ καλά ότι η συγχώνευση δίνει ζωή στις εταιρείες τους, αλλά επειδή απαιτείται συγχρόνως και εξυγίανση της παραγωγής κάποια εργοστάσια θα κλείσουν.

    Και φυσικά γι’αυτό φωνάζουν…

    Μα είναι δυνατόν; Δε μπορούν να καταλάβουν πλέον (ακόμα ένα κόμπλεξ του ιδεολογικά-φορτισμένου 20ου αιώνα) πως οι εργαζόμενοι και οι ιδιοκτήτες (μέτοχοι) των μέσων παραγωγής τις περισσότερες φορές έχουν το ίδιο συμφέρον. Αν δεν κλείσουν κάποιες λίγες «κακές» μονάδες παραγωγής κινδυνεύει ολόκληρο το conglomerate να κλείσει, στέλνοντας τους πάντες στην ανεργία και την πτώχευση.

    Η απόλυση στην εργασία είναι το ισοδύναμο της γάγγραινας στην ιστρική. Κάποιες φορές πρέπει να πάρεις μια δραματική απόφαση γιατί αλλιώς κινδυνεύει ολόκληρος ο «οργανισμός».

    Σωτήρη,

    όπως είχαμε βρει τα ποσοστά της αγροτικής παραγωγής στη σύγχρονη ελληνική οικονομία (και είδαμε ότι η Ελλάδα ΔΕΝ είναι αγροτική χώρα!) θα ήταν ενδιαφέρον να βρούμε τα αναλυτικά ποσοστά απασχόλησης σε κάθε κλάδο της ελληνικής παραγωγής.

    Έχω την εντύπωση πως οι ελληνικοί εργασιακοί νόμοι είναι φτιαγμένοι λες και ο μέσος εργαζόμενος βιδώνει modules σε αλυσίδα παραγωγής με standard 8ωρο… Δεν είναι τυχαίο που τα πιο παραδοσιακά συνθήματα της Αριστεράς μιλάνε ακόμα για «εργάτες»…

    Reply
  6. Ενα ερώτημα που θα μπορούσε να τεθεί είναι αν πρέπει να καταργηθεί και η γενική συλλογική σύμβαση εργασίας.
    Κατα πολλούς γεννάει ανεργία.

    Reply
  7. αβγ το οτι μια γενικη συμβαση εργασιας αυξανει την ανεργια μου φαινεται σχεδον σιγουρο. Άλλες οι αναγκες της παραγωγης στην Αθηνα, άλλες στην Ήπειρο, άλλες στην κωλστουφαντουργία, άλλες στην παραγωγη τηλεφωνων.
    Αλλωστε, σε καθε περιπτωση η καθιερωση ελαχιστου μισθου μπορει νανεβασει την ανεργια.
    Αυτο ομως δεν συνεπαγεται παντα οτι πρεπει να καταργηθει, γιατι ισως προσφερει άλλα οφελη.

    Κενσαϊ τι εννοεις καθε κλαδο? αν το εννοεις γενικα (υπηρεσιες, γεωργια κτλ), νομιζω λιγοτερο απο 20% της απασχολησης μας ειναι στην μεταποιηση.

    Reply
  8. Όχι, αν γίνεται πιο αναλυτικά. Πχ στην δευτερογενή παραγωγή (βιομηχανία/μεταποίηση) σε τι υποκατηγορίες απασχολούνται οι Έλληνες; Βαριές βιομηχανίες (μεγάλες επιχειρήσεις), βιοτεχνίες (μεσαίες επιχειρήσεις), ολιγομελείς συνεργασίες (μικρές επιχειρήσεις), κλπ;

    Και αυτό το λέω γιατί παρατήρησα πως σε χώρες με μεγάλη παράδοση στην βιομηχανία και το manufacturing (πχ Γερμανία) έχουν συνήθως τις πιο πλουσιοπάροχες συνθήκες εργασίας και μισθών. Με μεγάλο μειονέκτημα την μη ανταγωνιστική (ακριβή) αγορά εργασίας.

    Αν πάντως η αγροτική και βιομηχανική παραγωγή της Ελλάδας έχει να κάνει μόνο με το 20-25% της Οικονομίας, τότε εννοείται πως πρέπει να προωθηθούν πολλές εναλλακτικές μορφές εργασιακών σχέσεων.

    Reply
  9. Σωτηρη,

    Νομιζω οτι μια χρονια παραληψη των οικονομολογων ειναι οτι δεν λαμβανουν υποψιν επαρκως την disutility της ανεργια. Μελετες απο τους οικονομολογους της ”ευτυχιας” Easterlin, Oswald, κτλ δειχνουν οτι η απολυση προκαλει τοση απωλεια ευμεριας που δεν αποζημιωνεται ουτε με ενα μεγαλο χρηματικο ποσο. Νομιζω οτι αυτο ειναι το κλειδι ωστε τα οικονομικα να ειναι πιο χρησιμα σε θεματα ανεργιας.

    Η ειρωνια βεβαια ειναι οτι αναλογα με το τι υποθετουν τα οικονομικα, το πραγματικο κοστος της ανεργιας ισως αλλαζει (σε ορους κοινωνικης αποδοχης και ευημεριας). Οταν νεοκλασσικη οικονομικη τονιζει οτι η ανεργια ειναι ενα πραγμα φυσιολογικο, δεν πρεπει να μας εκπλησει οτι οι ανεργοι στις ΗΠΑ δεν αντιδρουν στην ανεργια με τον ιδιο τροπο οπως στην ”σοσιαλιστικη” Ευρωπη με την διαφορετικη ιδεολογια. Αυτο μαλλον αξιζει μελετης.

    Reply
  10. Ο κ. Λιακος, αφου επικοινωνησαμε μαζι του, μας εδωσε συνδεση σε ενα νεο κειμενο στο Βημα που εχει σχεση με το θεμα.

    Βεβαια δεν βλεπω πως ακριβως αυτο το κειμενο ακυρωνει τα πλεονεκτηματα της ευελικτης εργασιας που συζητηθηκαν στο κειμενο μας εδω. Επιστρεφω με σχολια, προς Ζαχαρια αλλα και σχετικα με το νεο κειμενο.

    Reply
  11. επιστρεφω με σχολια

    Ζαχαρια
    συμφωνω οτι η ανεργια κοστιζει στον ανεργο πολυ παραπανω απο τον χαμενο μισθο. Ομως, το ιδιο επιχειρημα ισχυει και για οσους λογω της μανιας με τον ζουρλομανδυα της 40ωρης εργασιας δεν μπορουν να εργαστουν καθολου γιατι εχουν μονο 3-4 ωρες την ημερα, σωστα?

    Κατα τα αλλα αυτο που λες ειναι σημαντικο, η ωφελεια που εχουν οι ανθρωποι απο μια κατασταση (οπως ανεργια) μερικες φορες ειναι ενδογενης, σε διαφορετικες κουλτουρες η κατασταση αξιολογειται διαφορα και αυτο ειναι ενα προβλημα.

    ΥΓ τον Oswald θα επρεπε να μου τον εχις αναφερει πριν παω στην συνεντευξη με το Warwick και ρεζιλευτω επειδη δεν τον ηξερα :-)

    Σχετικα με το νεο κειμενο του Α.Λιακου:

    Το γεγονος οτι ειχαμε καποτε ευελικτη εργασια και το γυρισαμε μετα στην υπερρυθμισμενη, δεν σημαινει απαραιτητα οτι ηταν τοτε καλη ιδεα ή οτι παραμενει σημερα. Ολα εξαρτωνται απο την διαπραγματευτικη δυναμη εργοδοτων και εργαζομενων στην αγορα εργασιας.

    Σημερα, ο μεσος εργαζομενος εχει πολυ υψηλοτερο ανθρωπινο κεφαλαιο (σπουδες κτλ) αποτι το 1920 για το οποιο μιλαει ο ΑΛ. Επισης εχουμε πολυ δυνατοτερο κοινωνικο κρατος.
    Αυτο σημαινει οτι η διαπραγματευτικη δυναμη των εργαζομενων ειναι πολυ καλυτερη.
    Επισης το κεφαλαιο ειναι πολυ πιο αφθονο, πραγμα που σημαινει οτι υπαρχουν περισσοτερες και παραγωγικοτερες επιχειρησεις, κατι που δυναμωνει τον ανταγωνισμο μεταξυ τους για προσληψη καλων εργαζομενων. Πολλοι κλαδοι σημερα δεν εχουν καμμια αναγκη για ρυθμιση των εγρασιωκων σχεσεων (πιο ακραιο παραδειγμα ειναι η Ουωλ Στρητ ας πουμε που οι “μισθωτοι” πληρωνονται τεραστιους μισθους χωρις καμμια αναγκη συλλογικων συμβασεων ή αλλης ρυθμισης).

    η εποχή του κεϋνσιανισμού στην Ευρώπη, από το 1950 και ύστερα, αποτέλεσε μια εποχή ταυτόχρονης οικονομικής ανάπτυξης, δημοκρατίας και επέκτασης του κοινωνικού κράτους. Πάνω σε αυτή τη σύμπτωση έγινε δυνατή η δημιουργία της σημερινής Ενωμένης Ευρώπης και της φυσιογνωμίας της.

    Δεν ειναι η πρωτη φορα που συναντω αυτην την πλανη. Η μεταπολεμικη ανορθωση της Ευρωπης ειναι μια μοναδικη φαση στην ιστοριας μας, δεν θα επιστρεψει (ευτυχως να λεμε). Το γεγονος οτι ειχαμε σχεδον πληρη απασχοληση και παραλληλα ρυθμισμενες σχεσεις εργασιας εχει να κανει με διαφορες συγκυριες που ειανι απο την φυση τους παροδικες. δεν εχει κανενα νοημα να χαραζουμε πολιτικη σημερα αναπολωντας κατι που ηταν παροδικο.

    γιατί όμως άρχισε η αντίστροφη πορεία από το τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα; Γιατί σε μεγάλο βαθμό το κοινωνικό κράτος έγινε ακριβό, πράγμα που, συντελούντων και άλλων παραγόντων, ενίσχυσε τον πληθωρισμό, ο οποίος από κάποιο σημείο και πέρα αποσυνδέθηκε από τις επιπτώσεις του στην πλήρη απασχόληση.

    τι σημαινει αποσυνδεθηκε? ισα ισα, εχουμε ευθεια συνδεση, η πληρης απασχοληση φερνει συχνα πληθωρισμο.

    Ο νεοφιλελευθερισμός[…] Ενα παράδειγμα που σταδιοδρόμησε επί τρεις-τέσσερις δεκαετίες και κατάφερε να αποδιαρθρώσει την αγορά εργασίας με δύο μέσα: αφενός την παγκοσμιοποίηση των αγορών και αφετέρου τα μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα που ελαστικοποίησαν την αγορά εργασίας.

    ουτε αυτο το καταλαβαινω. Κατα πρωτον δεν υπαρχει αποσο ξερω θεωρια στα οικονομικα ή στην φιλοσοφια που να λεγεται νεοφιλελευθερισμος (νεοκλασικη θεωρια ειναι στα οικονομικα και φιλελευθερισμος/ ελευθερισμος κτλ στην φιλοσοφια). Κατα δευτερον τα μεγαλα μεταναστευτικα ρευματα ηταν πχ προς την Γερμανια, που ειχε σοσιαλδημοκρατικο καθεστως!

    Αλλά το οικονομικό, πολιτικό και θεωρητικό παράδειγμα του νεοφιλελευθερισμού κατέρρευσε με πάταγο το περασμένο φθινόπωρο.

    Αυτο και αν ειναι λογικο αλμα. το οτι κατερρευσε μια συγκεκριμενα αγορα (των υποθηκων χαμηλης σταθμης) και οτι βρηκαμε λαθη και αδυναμιες στην ρυθμιση του χρηαμτοπιστωτικου τομεα σε καποιες χωρες δεν σημαινει με κανενα τροπο οτι ακυρωνονται ολα τα συμπερασματα της οικονομικης επιστημης ή της πολιτικης φιλοσοφιας! Η ευελιξια στις αγορες εργασιας δεν ειχε καμμια σχεση με την κριση, ισα ισα η κυριαρχη γνωμη στα οικονομικα ειναι οτι οι ΗΠΑ χαρη στις ευελικτες αγορες εργασιας θα ανακαμψουν ταχυτερα. Η χωρα που χτυπηθηκε χειροτερα απο την κριση το τελευταιο τριμηνο δεν ηταν οι ΗΠΑ αλλα η σοσιαλδημοκρατικη Γερμανια με την σκληρωτικη αγορα εργασιας!

    Η λογική της flexicurity (ευελιξία με ασφάλεια) φορτώνει τα βάρη στους φορολογουμένους, ενώ διατηρεί τα πλεονεκτήματα για τις επιχειρήσεις και τους εργοδότες. […] Πρόκειται δηλαδή για μέρος μιας γιγαντιαίας μεταβίβασης πλούτου από τους φτωχούς στους πλούσιους η οποία δεν περιλαμβάνει μόνο τους απασχολούμενους αλλά την κοινωνία συνολικά

    Αυτο παλι δεν προκυπτει απο πουθενα! Η ιδεα της ευελιξασφαλειας ειναι να εχουμε ευελικτες αγορες εργασιας με τα μεγαλα τους πλεονεκτηματα, με ταυτοχρονη γεννια στηριξη των ανεργων απο το κρατος. Το σημειο κλειδι σε μια τετοια μεταρρυθμιση ειναι η αποκατασταση της αποτελεσματικοτητας στην αγορα εργασιας, μια και το ανθρωπινι κεφαλαιο θα κατανεμενται καλυτερα στις επιχειρησεις (θα εχουμε καλυτερο matching). Τωρα που θα βρει τα κεφαλαια το κρατος δεν προδιαγραφεται απο την συγκεκριμενη προταση. Μπορει καλλιστα το κρατος να φορολογησει τις επιχειρησεις ή τα υψηλα εισοδηματα, οπως κανει στην Δανια (πατριδα της ευελιξασφαλειας). Με λιγα λογια, η ευελικτη αγορα εργασιας δεν συνδεεται με την κατανομη εισοδηματος.

    ο συνδικαλισμός αδιαφόρησε για την εργασία των εκτός και δεν την περιέλαβε μέσα στις διεκδικήσεις του. Το γεγονός δηλαδή ότι δεν υπεράσπισε την εργασία συνολικά.

    αυτο ειναι εγγενες στην φυση του συνδικαλισμου. Ο συνδικαλιστης δεν ενδιαφερεται για τους απεξω αλλα για τα μελη του. Το αντισταθμισμα μεταξυ περισσοτερης απασχολησης και καλυτερων συνθηκων εργασιας για τους ηδη εχοντες εργασια ειναι παντα παρον. Ο συνδικαλιστης επιλεγει να παει προς την μερια των καλυτερων συνθηων εργασιας για τα μελη και ψηοφορους του, και αδιαφορει για τους απεξω.

    Εκείνο που χρειαζόμαστε είναι μια τολμηρή σκέψη η οποία θα ενισχύσει την πραγματική οικονομία ως παραγωγική δραστηριότητα και θα σκεφτεί τον κόσμο με καινούργιο τρόπο.

    ακριβως. ακομα περισσοτερες κοινωνικες συγκρουσεις και επιστροφη στον συνδικαλισμο ειναι η νεα ιδεα που προτεινει ο συγγραφεας για να ενισχυσει την παραγωγικη δραστηριοτητα?

    Reply
  12. Πάντως τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας τα έχουν σε γενικές γραμμές χώρες με ευέλικτες αγορές εργασίας (π.χ. ΗΠΑ και ΗΒ) και όχι χώρες με υπερυθμιζόμενες (π.χ. Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία).

    Reply
  13. Εδώ το σύνηθες επιχείρημα είναι ότι δεν πρόκειται για πραγματική εργασία (: 8ωρο, 40ωρο, 1200 €), αλλά για πρακτική, συμβάσεις ορισμένου χρόνου κ.λπ. Προφανώς θεωρείται καλύτερο το κωλοβάρεμα και το ταμείο ανεργίας.

    Reply
  14. Ε ναι, αλλά πρέπει να συγκρίνουμε τα ίδια πράγματα. Υπό αυτό το πρίσμα έχουν δίκιο. Σε ολικής απασχόλησης εργασία (μόνο!) υπάρχουν συγκρίσεις;

    Reply
  15. Χεχ, αστειεύεσαι αλλά ακριβώς αυτό το τέχνασμα χρησιμοποιούν οι μεν και οι δε για να πουν πως το «άλλο σύστημα» δεν είναι αρκετά καλό.

    Αν είσαι πολέμιος του αγγλοσαξωνικού εργασιακού μοντέλου θες να μιλήσεις για πλήρη/σίγουρη απασχόληση και το κοινωνικό δίχτυ που υπάρχει από κάτω να σε προστατεύει από μια απόλυση. Οπότε τότε το θάβεις.

    Αν είσαι υποστηρικτής, αντίθετα, μιλάς για την ευελιξία αναφερόμενος σ’ένα δείκτη ανεργίας που μετράει ακόμα και τη… διπλωματική ως εργασιακή απασχόληση.

    Τελικά όντως τα νούμερα είναι ο καλύτερος τρόπος να πεις ψέματα… :D

    Reply
  16. θαναση κατι που σημειωσα ηδη ειναι οτι δεν θελουν ολοι “πραγματικη εργασια”, μπορει απλα να μην εχουν χρονο. Στην Ελλαδα κανενας φοιτητης δεν δουλευει μου φαινεται, στις ΗΠΑ νομιζω ολοι εχουν καποια παραλληλη εργασια., πραγμα που οχι μονο λεφτα φερνει αλλα τους ωριμαζει και τους διδασκει τον κοσμο της εργασιας.

    Και ερχομαι στο θεμα της πρακτικης: οι ελληνες φοιτητες που βγαινουν απο ΑΕΙ ειναι σχεδον αχρηστοι! Φυσικα χρειαζονται πρακτικη! Η πρακτικη κανει καλο οχι μονο επειδη μαθαινεις καποια πραγματα αλλα επειδη σε γνωριζει και ο εργοδοτης και μπορει να μαθει την ποιοτητα σου. Ετσι λυνεται το προβλημα της πληροφοριας. Αν δεν επιτρεπουμε τετοιες ευελικτες μορφες απασχολησης, το προβλημα της πληροφοριας ειναι τεραστιο και λιγοτεροι εργοδοτες θα ρισκαρουν να προσλαβουν καποιον χωρις εμπειρια του οποιου την ποιοτητα δεν μπορουν να κρινουν ευκολα αλλα τον οποιο, καλο ή κακο, θα φορτωθουν με ολους τους περιορισμους στην απολυση, αποζημιωσεις κτλ

    το απτοελεσμα ειναι οτι η ελλειψη ευελικτης εργασιας ανεβαζει την ανεργια των νεων που δεν εοχυν εργασιακη εμπειρια (μαντεψτε ποια χωρα εχει την μεγαλυτερη στην ΕΕ15, τουλαχιστον ως τα τωρινα προβληματα της Ισπανιας).

    Reply
  17. Kensai, Αθανασιες και λοιποί,
    για όποιον θέλει συγκρίσιμους δείκτες το Bureau of Labor Statistics (www.bls.gov) των ΗΠΑ έχει δείκτη του ποσοστού ανεργίας μόνο μεταξύ των πλήρως απασχολούμενων (δηλαδή ατόμων που θέλουν πλήρη απασχόληση αλλά δε μπορούν να βρούν). Ο μέσος όρος του ποσοστού από το 1970 μέχρι το 2006 είναι περίπου μεταξύ 6.5% και 7%, κυρίως λόγω της αύξησής του από το 1974 μέχρι το 1984. Ο μέσος όρος του επίσημου δείκτη είναι γύρω στο 5.5%. Άρα η διαφορά από την ενσωμάτωση των μερικώς απασχολούμενων μειώνει το δείκτη μόνο κατά περίπου 1 ποσοστιαία μονάδα. Επιπέον, από το 1984 και μετά ο δείκτης παρουσιάζει συνεχή πτώση. Από το 1990 και μετά ο μέσος όρος είναι κάτω του 6%.

    Το συμπερασμα είναι ότι η δυνατότητα μερικούς απασχόλησης δεν αυξάνει την ανεργία πλήρους απασχόλησης. Το αντίθετο, ακόμα και λογίζοντας τους εργαζόμενους μερικής απασχόλησης που θέλουν πλήρη ως άνεργους, τα ποσοστά των ΗΠΑ είναι χαμηλότερα από αυτά των περισσότερων Ευρωπαϊκών χωρών. Επιπέον, αυτοί που δε μπορούν ή δεν θέλουν να απασχοληθούν πήρως (π.χ. φοιτητές ή μητέρες) μπορούν να είναι τουλάχιστον μερικώς παραγωγικοί! Για μένα δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να είναι τόσο άκαμπτη η αγορά εργασίας.

    Reply
  18. • Παρακαλώ πέστε μου:
    Πώς είναι δυνατόν να μετατραπεί ένας Σύλλογος Συνταξιούχων, λ.χ. ο Σύνδεσμος Συνταξιούχων Διπλωματικών Υπαλλήλων, σε καταναλωτικό Συνεταιρισμό, που να πετυχαίνει είτε άτοκες δόσεις σε αγαθά ή και ειδικές χαμηλές τιμές στα μέλη του;
    Τι διαδικασία ακολουθείται; Τι σχετικά νομικά κείμενα υπάρχουν;
    Με τι επιχειρήματα και με τι δεδομένα μπορεί κανείς να κάνει μια απόλυτα πειστική εισήγηση στο Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου;

    baskin
    Μαΐου 8th, 2010 on 19:59
    Θέτετε ένα σύνθετο και σημαντικό θέμα. Δεν γνωρίζω τα νομικά κείμενα, αλλά πιστεύω ότι οι μηχανισμοί που αναφέρετε δεν χρειάζονται ιδιαίτερη νομική υπόσταση για να λειτουργήσουν.
    Το θέμα είναι κατ’ εμένα η συνειδητοποίηση της ισχύος του καταναλωτή ειδικά όταν συνεταιρίζεται. Πιστεύω ότι απλά χρειάζεται απαγκίστρωση από τον διακοσμητικό ρόλο που έχουν όλοι οι σύλλογοι και απευθείας επαφή και διαπραγμάτευση με τις επιχειρήσεις. Επιβράβευση αυτών των επιχειρήσεων που συμμετέχουν και απομόνωση των καρτέλ με ταυτόχρονη ανάπτυξη καταναλωτικής κουλτούρας.

    Reply

Leave a Comment