Σωτηρης Γεωργανας και Κωνσταντινος Καλλιρης
Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στα Νεα
Η εργασιακή ασφάλεια των δημοσίων υπαλλήλων τίθεται, για πρώτη ίσως φορά στην ελληνική μεταπολιτευτική ιστορία, εν αμφιβόλω. O tempora o mores: έπρεπε να βρεθεί η χώρα στο χείλος του δημοσιονομικού γκρεμού για να συζητηθεί ρεαλιστικά έστω το ενδεχόμενο συστηματικών απολύσεων στο δημόσιο. Παρά το γεγονός ότι η ελληνική έννομη τάξη δεν αποκλείει μία τέτοια επιλογή, κανένα κοινοβουλευτικό κόμμα ως σήμερα δεν αποτόλμησε να την συμπεριλάβει στις προτάσεις του. Ακόμα και σήμερα, και παρά τις διαφορές τους, σε ένα ζήτημα συμπλέουν τα τρία κόμματα της συγκυβέρνησης, όπως διαφαίνεται από τις δημόσιες τοποθετήσεις των στελεχών τους: τους είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποχωριστούν έστω και έναν δημόσιο υπάλληλο. Έστω έναν από εκείνους που χαρακτηρίστηκαν «επίορκοι» ή των οποίων οι θέσεις καταργούνται. Έστω προκειμένου να αντικατασταθούν με άτομα υψηλότερης εξειδίκευσης ή υπευθυνότητας. Κι όμως, τις απολύσεις αυτές τις επιτάσσουν λόγοι δικαιοσύνης.
Με τουλάχιστον 800.000 θέσεις εργασίας να έχουν χαθεί από το 2008 στον ιδιωτικό τομέα, φαίνεται εκ πρώτης όψεως δίκαιο οι δημόσιοι υπάλληλοι να μοιραστούν κάποια από τα βάρη της κρίσης, με πρώτους υποψήφιους για αποχώρηση εκείνους που δεν προσφέρουν έργο. Οι εργαζόμενοι στο δημόσιο, όπως σε κάθε παραγωγικό οργανισμό, μπορούν να χωριστούν χονδρικά σε τρεις κατηγορίες. Πρώτον, τους εργαζόμενους που παράγουν έργο όσο καλύτερα επιτρέπει η θέση τους. Δεύτερον, εκείνους που καταφανώς δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες της θέσης. Τρίτον, εκείνους των οποίων η ίδια η θέση δεν έχει λόγο ύπαρξης. Μια αναδιάρθρωση του δημοσίου με την απομάκρυνση εργαζομένων των δύο τελευταίων κατηγορίων έχει προφανή οφέλη. Για την μεν δεύτερη κατηγορία, η απόλυση επιτρέπει την αντικατάσταση με ικανότερους εργαζομένους. Μια τέτοια κίνηση όχι μόνο βελτιώνει την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχει το κράτος (οι οποίες χρήζουν άμεσης βελτίωσης) αλλά συμβάλλει και στην αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης. Επί δεκαετίες, τόσο οι αναξιοκρατικές μέθοδοι πρόσληψης στο δημόσιο όσο και η φοβική απροθυμία αξιολόγησης (και αξιοποίησης) του ανθρώπινου δυναμικού, συντηρούν μια από τις βαθύτερες κοινωνικές αδικίες στον τόπο μας.
Παράλληλα, οι απολύσεις σε αρκετές περιπτώσεις θα ήταν οικονομικά αποτελεσματικές – δεν θα ήταν, με άλλα λόγια, μία μάταιη θυσία. Για την τρίτη κατηγορία υπαλλήλων, εκείνους που απασχολούνται σε θέσεις που πρέπει να καταργηθούν, η απόλυση οδηγεί σε μείωση του αριθμού εργαζομένων. Αυτό μειώνει απευθείας την δαπάνη μισθοδοσίας, τα έμμεσα κόστη του δημοσίου (π.χ. έξοδα στέγασης των υπηρεσιών) αλλά και τα έξοδα που προκύπτουν από την πολύπλοκοτητα της γραφειοκρατίας σε οργανισμούς με πληθώρα υπαλλήλων. Σε τούτη την περίοδο αυστηρής λιτότητας είναι αδιανόητο να μισθοδοτούνται άνθρωποι δίχως ουσιαστικό αντικείμενο εργασίας από ένα δημόσιο ταμείο που συντηρείται υπερφορολογώντας αδιάκριτα και έως εξαντλήσεως τον ιδιωτικό τομέα.*
Αν, όμως, η δικαιοσύνη επιβάλλει την κατά το δυνατόν ισοκατανομή των βαρών που γεννά η οικονομική κρίση, υπό την προϋπόθεση ότι η επιβολή τους είναι αποτελεσματική και όχι απλώς «ισότητα στη δυστυχία», μήπως υπάρχει κάποιος άλλος λόγος για την προνομιακή προστασία των δημοσίων υπαλλήλων; Το πιο σημαντικό αντεπιχείρημα βασίζεται στις δικαιολογημένες προσδοκίες τους, για, ούτε λίγο ούτε πολύ, σίγουρη δια βίου απασχόληση. Οι προσδοκίες γεννήθηκαν και εδραιώθηκαν από δεκαετίες αμετάβλητης κρατικής πολιτικής προς αυτή την κατεύθυνση. Από ηθική σκοπιά το επιχείρημα αυτό είναι ελκυστικό: όταν το κράτος εμμένει στην ίδια πολιτική επί δεκαετίες, εύλογα αναμένει κανείς ότι αυτό θα συνεχιστεί. Πρέπει όμως να έχουμε πάντα κατά νου δύο εξίσου σημαντικές όψεις του ζητήματος. Πρώτον, το άδικο δίκαιο ου ποιεί: η αποκατάσταση μιας αδικίας είναι ηθικά υπέρτερη της ικανοποίησης των προσδοκιών. Ίσως ο μεγαλοαγρότης της Βιρτζίνια του 1860 ευλόγως περίμενε από το κράτος να συνεχίσει να του επιτρέπει να παράγει βαμβάκι με τους παραδεδομένους τρόπους της εποχής. Η δουλεία όμως ήταν απείρως σημαντικότερο να καταργηθεί. Η αρχή αυτή πρέπει να εφαρμόζεται αναλογικά και σε ηπιότερες μορφές αδικίας.
Δεύτερον, οι εποχές αλλάζουν και μαζί τους οι συνθήκες. Μπορεί πριν από μερικές δεκαετίες η πρόβλεψη για ιδιωτικό χώρο στάθμευσης στις πόλεις να έμοιαζε περιττή πολυτέλεια, σήμερα όμως είναι απολύτως απαραίτητη. Δεν δικαιούται λοιπόν ο πολίτης να επικαλείται τις διαμορφωμένες προσδοκίες του, όταν το κράτος προσπαθεί να επικαιροποιήσει προς το αυστηρότερο την πολιτική του σε ζητήματα στάθμευσης. Από τον συνδυασμό των δύο αυτών επχιειρημάτων προκύπτει ότι σε εποχές επιδείνωσης των κοινωνικών συνθηκών –όπως η σημερινή- είναι άδικο να επικαλείται κανείς τις προσδοκίες του προκειμένου να εξαιρεθεί από την ισοκατανομή των βαρών.
Υπάρχουν λοιπόν, καλοί και πειστικοί λόγοι που μας καλούν να εγκαταλείψουμε την συντηρητική νοοτροπία που αντιμετωπίζει την απόλυση δημοσίων υπαλλήλων ως ταμπού. Πρόκειται για λόγους που πηγάζουν από τη δικαιοσύνη και που αρκούν για την έναρξη μίας ουσιαστικής διαβούλευσης επί του ζητήματος. Είναι σημαντικό να απομακρυνθούμε οριστικά από την στρεβλή αντίληψη που αντιμετωπίζει το δημόσιο τομέα ως αστείρευτη πηγή απασχόλησης, χωρίς αρχές και, κατά τα φαινόμενα, τέλος.
——————————————-
*Πως γινεται να θεωρουμε δικαιο να μειωνονται συνταξεις ανθρωπων που πληρωναν εισφορες μια ζωη, να κλεινουν επιχειρησεις λογω χρεων στο δημοσιο και να αναγκαζονται να απολυσουν ολους τους υπαλληλους τους, και ολα αυτα γιατι αρνουμαστε να εξετασουμε τροπους μειωσης των δημοσιων δαπανων οπως ειναι η απολυση καποιων δημοσιων υπαλληλων;
http://www.youtube.com/watch?v=0vilE6wgHXU
μια διόρθωση που ήθελα να κάνω και την παρατήρησα και στην έντυπη έκδοση είναι ότι δε συμπλέουν μόνο τα 3 κυβερνητικά κόμματα, αλλά όλα τα κόμματα της Βουλής.
Δίκιο έχεις και μάλιστα το είχε επισημάνει νομίζω και ο Σωτήρης κάποια στιγμή. Αλλά έπαιζε και ο ΠΑΟ ευρωλίγκα εκείνη την ώρα και μάλλον δεν τον άκουγα πολύ προσεχτικά… Βέβαια, το τι πιστεύουν οι τρεις της συγκυβέρνησης είναι, στην παρούσα φάση, πιο σημαντικό.
προβληματιστηκαμε λιγο εκει, αλλα καταληξαμε σε μια φραση που μπορουσαμε να ειμαστε επαρκως σιγουροι οτι ισχυει
Δύο ερωτήσεις:
Στην δεύτερη κατηγορία εργαζομένων υποθέτω υπάγονται και αυτοί που δεν έχουν τα κατάλληλα προσόντα για την θέση τους. Αυτούς τους απολύουμε και προσλαμβάνουμε άλλους που έχουν ήδη τα απαιτούμενα προσόντα ή τους κρατάμε; Τι είναι πιο δίκαιο;
Είναι δίκαιο να εξετάζουμε τις απολύσεις αποκλειστικά στη βάση της βραχυχρόνιας διαφοράς κόστους-οφέλους; Δεν πρέπει να λάβουμε υπόψη την απασχολησιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων που θα απολυθούν; Θέλω να πω οι προσλήψεις στο δημόσιο είναι και ένα είδος workfare-γι’αυτό υπάρχουν τα κοινωνικά κριτήρια άλλωστε. Κάποιοι απολυμένοι μπορεί να μην προσληφθούν ποτέ ξανά, ενώ οι άνεργοι του ιδιωτικού τομέα να έχουν καλύτερες προοπτικές ευρέσεως εργασίας αν αντέξουν στην κρίση.
1) Βασικά, εξαρτάται από το τι εννοείς όταν λες ‘δεν έχουν τα κατάλληλα προσόντα’. Αν εννοείς ότι δεν έχουν ούτε τα τυπικά και, συνεπώς, δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά ούτε καν πλημμελώς, τότε θα πρέπει να αντικατασταθούν. Το αν θα απολυθούν ή θα πάνε κάπου που θα μπορούν να προσφέρουν εξαρτάται από τα προσόντα τους. Προφανώς, από δύο εξίσου αποτελεσματικά μέτρα πρέπει να προτιμάται το ηπιότερο. Πάντως, εννοείται ότι χρειάζονται προσλήψεις ανθρώπων με ειδικά προσόντα, αυτό είναι το μόνο βέβαιο. Και, προφανώς, όσοι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα χρήσιμο, πώς να το κάνουμε, πρέπει να φύγουν, με την επιφύλαξη των προβλεπόμενων στο νόμο φυσικά. Και οι κακοί νόμοι είναι νόμοι.
2) Εδώ υπάρχουν δύο επιμέρους ζητήματα. Πρώτον, το κατά πόσον θα πρέπει το κράτος να φροντίζει να απασχολεί ανθρώπους που δύσκολα θα έβρισκαν δουλειά αλλού. Εν όψει της σημασίας που έχει το να εργάζεται κάποιος (για την ίδια του την ευζωία – μεγάλη κουβέντα, δεν είναι της παρούσης), δε βλέπω γιατί κατ’ αρχήν πρέπει να αρνηθούμε αυτή την υποχρέωση. Αλλά είναι μία γενική υποχρέωση, που ασφαλώς και υποχωρεί όταν, πώς να το πω κομψά, δεν έχουμε μία και άνθρωποι που μπορούν να προσφέρουν είναι άνεργοι. Είναι ζήτημα στάθμισης. Και βέβαια, άλλο να βάζεις κάποιον στο μετρό να δίνει πληροφορίες στους επιβάτες και άλλο να τον έχει στη ΓΓ Δημόσιων Έργων να φτιάχνει συμβάσεις ή στα σχολεία να διδάσκει.
Το άλλο ζήτημα έχει να κάνει με τις προοπτικές ανεύρεσης εργασίας κάποιου που απολύεται. Προτείνεις ότι το κράτος θα πρέπει με τις πολιτικές του να αντισταθμίσει το μειονέκτημα εκείνου που δεν έχει καλές προοπτικές; Μα τότε, θα έπρεπε να προσλαμβάνει τους χειρότερους εκ πεποιθήσεως. Κάτι δεν πάει καλά.
1) Ας πούμε ότι σε μια υπηρεσία αποφασίζουμε να εκτελούνται περισσότερες πράξεις μέσω διαδικτύου και γι’αυτό απαιτείται κάποια γνώση ηλεκτρονικών υπολογιστών που οι παρόντες υπάλληλοι δεν κατέχουν. Τους απολύουμε ή τους επανεκπαιδεύουμε, δεδομένου του κόστους της δεύτερης επιλογής;
2) Νομίζω ότι το κράτος έχει κάποια υποχρέωση να λαμβάνει υπόψη του την πιθανότητα να βρει δουλειά κάποιος στον ιδιωτικό τομέα, χωρίς να της δίνει απόλυτη προτεραιότητα. Δεν μιλάω για ανώτερα στελέχη ή σημαντικές θέσεις, αλλά για χαμηλά πόστα στην ιεραρχία(π.χ. ο αρχετυπικός κλητήρας).
Παράδειγμα: ένας 50χρονος απόφοιτος γυμνασίου που εργάζεται στο δημόσιο 20 χρόνια. Δεν έχει κανένα ιδιαίτερο προσόν. Αν απολυθεί, θα κάνει δουλειές του ποδαριού(αν τις βρίσκει) μέχρι να πάρει σύνταξη στα 65. Έχει οικογένεια.
Από την άλλη ένας 25χρονος, απόφοιτος ΙΕΚ. Δυσκολεύεται να βρει δουλειά, αλλά δεν έχει υποχρεώσεις, οπότε είναι πιο εύκολο να βρει εργασία οπουδήποτε στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Αν αντέξει την κρίση, θα έχει μπροστά του αρκετά χρόνια για να δουλέψει και να χτίσει τη ζωή του. Αν προσληφθεί στη θέση του 50χρονου, θα είναι αναβάθμιση για την υπηρεσία.
Τι κάνουμε;
1) Όπως είπα, το ζήτημα είναι οι βασικές ικανότητες για τη δουλειά. Οι γνώσεις υπολογιστών πριν από κάποια χρόνια δεν συμπεριλαμβάνονταν σε αυτές. Αν έχεις εκπαιδεύσει τον υπάλληλο, καλώς του ζητάς να ανταπεξέλθει. Αν όχι, τον εκπαιδεύεις, δεν τον διώχνεις για κάτι που δεν τον βαρύνει.
2) Κάποια μπορεί να έχει; Αλλά πόση; Πώς μπαίνει στη ζυγαριά εν προκειμένω; Η πρώτη μου σκέψη είναι ότι δεν έχει μεγάλο βάρος, αλλά εξακολουθώ να το σκέφτομαι γιατί υπάρχουν περιπτώσεις και περιπτώσεις, όπως λες κι εσύ. Εννοείται, βέβαια, ότι όσο περισσότερο καιρό έχεις μείνει σε μία δουλειά τόσο πιο δύσκολο θα πρέπει να είναι να σε απολύσουν χωρίς να έχεις κάνει κάτι για να το αξίζεις (ασχέτως της αποζημίωσης). Αλλά εμείς ποτέ δεν είπαμε τα από το “χωρίς” και μετά.
thalys επειδη το κειμενο αυτο ειναι πιο σχετικο ηθελα να σου απαντησω με στοιχεια για τον αριθμο των δημοσιων υπαλληλων στην ελλαδα(αν θυμασαι ειχαμε μια διαφωνια για το νουμερο). συμφωνα λοιπον με τα στοιχεια του τασου αβραντινη που ετυχε να δω στο facebook εχουμε 667.773 υπαλληλους στο στενο δημοσιο τομεα +215.402 υπαλλήλους των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου του Δημοσίου. αρα συνολο 883.175. ομως οπως αναφερει 880 φορεις του δημοσιου δεν εχουν δωσει ακομα στοιχεια (π.χ ΟΑΚΑ, ΟΛΘ κτλ) αρα ο αριθμος ειναι σιγουρα μεγαλυτερος. αρα ετσι βγαινει το 1 εκατομμυριο που ειχα αναφερει σε αλλο ποστ.
συμπερασμα: ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ οι απολυσεις δημοσιων υπαλληλων!
Εγώ σαν δικηγόρος είμαι προβληματισμένος όμως με την θολή κατηγορία των επίορκων. Η άσκηση δίωξης, ακόμη και για κακούργημα, δεν είναι κάτι πολύ δύσκολο. Είναι απολύτως βέβαιο ότι μαζί με τα ξερά θα καούνε και κάποια (πόσα;) χλωρά. Και μιλάω έχοντας κατά νου συγκεκριμένες περιπτώσεις ανθρώπων.
Εγώ αυτό με τους επίορκους δεν το καταλαβαίνω. Ούτε εγώ συμφωνώ (ως δικηγόρος κι εγώ!) με την απόλυση κάποιου μόνο και μόνο επειδή ασκήθηκε ποινική δίωξη εναντίον του. Αλλά δε νομίζω ότι χρειάζεται να καταδικαστεί κάποιος τελεσίδικα για να τον διώξεις επειδή την κοπανάει κατ’ επάγγελμα ή επειδή υπέπεσε σε σοβαρό πειθαρχικό παράπτωμα. Οπότε, μου φαίνεται ότι πρακτικά δεν είναι μείζον το ζήτημα. Ας περιμένουμε στις περιπτώσεις που πρέπει να μας πει το δικαστήριο αν κάποιος παρέβη τον όρκο του (πολύ βαρύγδουπο ρε παιδί μου). Και, βέβαια, υπάρχει τρόπος να αναζητηθούν τυχόν μισθοί εκ των υστέρων. Τώρα, βέβαια, ας μην ξεχνάμε ότι πάντα κάποιος κρίνει τι είναι “σοβαρό” και τι όχι, αυτό δεν μπορεί να αποφευχθεί. Υπάρχουν και τα δικαστήρια.
1) Το επιχείρημα πως οι ΔΥ δεν έχουν συμμετάσχει στα βάρη της κρίσης νομίζω ότι εμφανώς δεν ευσταθεί. Όλοι οι ΔΥ έχουν χάσει 2 μισθούς με την κατάργηση των δώρων (σε αντίθεση με τον ιδιωτικό τομέα όπου τα δώρα παραμένουν). Έχουν υποστεί σημαντική μείωση των αποδοχών τους με το νέο μισθολόγιο η οποία σε πολλές περιπτώσεις υπερβαίνει το 50% με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στη στελέχωση των υπηρεσιών (πχ http://www.capital.gr/tax/news_tax.asp?id=1530387). Επίσης, έχουν να αντιμετωπίσουν έκτακτες εισφορές όπως η ειδική εισφορά αλληλεγγύης για την καταπολέμηση της ανεργίας η οποία επιβάλλεται μόνο στους ΔΥ και όχι στους άλλους μισθωτούς. Τέλος, από το συνολικό αριθμό των ανέργων ένα σημαντικό τμήμα προέρχεται από το δημόσιο τομέα (stage, συμβασιούχοι έργου και ορισμένου χρόνου, ωρομίσθιοι κτλ). Γεγονός που διαψεύδει και τη «διαπίστωση» πως τα πολιτικά κόμματα δεν μπορούν να «αποχωριστούν έστω και έναν δημόσιο υπάλληλο» – έχουν ήδη αποχωριστεί δεκάδες χιλιάδες.
Κατά συνέπεια, η διαφορά δημοσίου-ιδιωτικού τομέα δεν έγκειται στο ότι ο πρώτος δεν έχει επωμιστεί το βάρος της κρίσης που του αναλογεί, αλλά στο ότι το βάρος αυτό στο δημόσιο τομέα επιμερίστηκε ομοιόμορφα σε όλους τους υπαλλήλους, ενώ στον ιδιωτικό όχι (κάποιοι συνεχίζουν να λαμβάνουν τις ίδιες και μερικές φορές και περισσότερες αποδοχές από ότι πριν ενώ άλλοι είναι άνεργοι χωρίς κανένα εισόδημα). Αυτή η ανισότητα εντός του ιδιωτικού τομέα είναι εγγενής ιδιότητα της ελεύθερης αγοράς και κατά τους υπερμάχους της συνιστά πλεονέκτημά της. Για να ακριβολογούμε, λοιπόν, ανισότητα δεν υπάρχει μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα γενικώς, αλλά ειδικώς μεταξύ εργαζομένων και ανέργων. Και υπάρχει διότι ο ιδιωτικός τομέας επιλέγει, σε αντίθεση με το δημόσιο τομέα, να απολύσει μερικούς αντί να μειώσει τις αποδοχές όλων από λίγο. Ας μην χύνουν λοιπόν οι υπέρμαχοι της ελεύθερης αγοράς κροκοδείλια δάκρυα για την ανισότητα κατανομής των βαρών…
2) Επιπρόσθετα υπάρχει μια κρίσιμη διαφορά μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που εξηγεί και δικαιολογεί τις περιορισμένες αυξομειώσεις της απασχόλησης στο δημόσιο τομέα. Αυτή είναι η διαφορετική φύση των εργασιακών αντικειμένων στο δημόσιο τα οποία σχετίζονται με βασικές λειτουργίες κάθε οργανωμένης κοινωνίας και οι οποίες παραμένουν εν πολλοίς σταθερές και ανεξάρτητες του οικονομικού κύκλου. Μειώθηκε άραγε η εγκληματικότητα λόγω της κρίσης για να χρειαζόμαστε λιγότερους αστυνομικούς? Πάνε λιγότερα παιδιά στο σχολείο για να μην χρειαζόμαστε τόσους καθηγητές? Οι άνθρωποι αρρωσταίνουν λιγότερο από πριν με αποτέλεσμα να θέλουμε λιγότερους γιατρούς-νοσηλευτές? Μειώθηκε ο αριθμός των συνταξιούχων για να χρειάζονται λιγότερους υπαλλήλους τα ασφαλιστικά ταμεία? Μειώθηκε η ανεργία και η φτώχεια για να απαιτούνται λιγότεροι υπάλληλοι στους φορείς κοινωνικής πολιτικής? Αυτή η ανελαστικότητα των αναγκών που θεραπεύονται από το κράτος συνεπάγεται και την ανελαστικότητα στο μέγεθός του και όχι κάποιου είδους συνομωσία για τη μη απόλυση κανενός ΔΥ.
3) Συμφωνώ ότι η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του πολίτη προς το κράτος μπορεί να κάμπτεται για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Προφανώς δεν είναι όλες οι προσδοκίες εξίσου θεμιτές και επομένως δεν χρήζουν όλες ίσης προστασίας. Είναι όμως αστείο να συγκρίνουμε τις προσδοκίες εργασιακής σταθερότητας στο δημόσιο με τη δουλεία στην Αμερική. Ούτε καν κατ’ αναλογία. Διότι η δουλεία είναι κάτι εγγενώς άδικο ενώ αντιθέτως η επιθυμία για εργασιακή σταθερότητα είναι κάτι απολύτως θεμιτό. Ένας risk-averse εργαζόμενος επιλέγει να εργαστεί στο δημόσιο σε αντίθεση με κάποιον άλλον που προτιμά να δοκιμάσει την τύχη και τις δυνάμεις του στον ιδιωτικό τομέα. Κανέναν πρόβλημα μέχρι εδώ. Είναι όμως θεμιτό όταν επέρχεται μια κρίση ο ιδιώτης να αξιώνει «ίση μεταχείριση» με το ΔΥ όταν ο πρώτος συνειδητά επέλεξε να πάρει τα ρίσκα του διαλέγοντας τον ιδιωτικό τομέα? Είναι άραγε δίκαιο το κράτος να αρνηθεί να τηρήσει τη συμφωνία για εργασιακή σταθερότητα επικαλούμενο την κρίση? Μα ακριβώς λόγω της πιθανότητας εκδήλωσης κρίσεων επιλέγει ένας εργαζόμενος που αποστρέφεται τον κίνδυνο την απασχόληση στο δημόσιο! Υπό αυτή την έννοια, ναι, είναι άδικες οι απολύσεις ΔΥ.
4) Όσον αφορά το ζήτημα της αυξημένης δυσκολίας απορρόφησης των απολυθέντων ΔΥ από τον ιδιωτικό τομέα αυτό δεν είναι θέμα προσόντων ή πολύ περισσότερο τεμπελιάς όπως συχνά παρουσιάζεται. Το πρόβλημα είναι πως ακριβώς λόγω της ιδιαιτερότητας της φύσης των εργασιών του δημοσίου, το κράτος είναι συνήθως μονοπωλητής στους τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται. Δεν υπάρχει δηλαδή καμία αντίστοιχη ιδιωτική επιχείρηση για να απορροφηθεί ένας απολυμένος ΔΥ. Αυτό δεν ισχύει στον ιδιωτικό τομέα όπου αν μια επιχείρηση δεν πηγαίνει καλά και μειώνει το προσωπικό της, ο απολυμένος μπορεί να βρει εργασία σε αντίστοιχη θέση σε άλλη επιχείρηση του κλάδου ή και να εργαστεί ως αυτοαπασχολούμενος. Σε περιπτώσεις βέβαια γενικευμένης ύφεσης κάτι τέτοιο είναι δύσκολο αλλά τουλάχιστον όταν θα ξεκινήσει η ανάκαμψη και θα ξαναρχίσουν οι προσλήψεις ο προερχόμενος από τον ιδιωτικό τομέα θα είναι και πάλι σε καλύτερη θέση από έναν απολυμένο ΔΥ.
5) Συμφωνώ με τον κο Αναγνωστόπουλο ότι μαζί με τα ξερά κινδυνεύουν να καούν και τα χλωρά (και τελικά ίσως μόνο τα χλωρά). Έτσι, η πολιτική ηγεσία, ενώ επιμένει να διορίζει αυτή τόσο τα μέλη των υπηρεσιακών συμβουλίων όσο και τους πειθαρχικούς προϊσταμένους, δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες της όταν αυτοί που η ίδια επέλεξε δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους, αλλά αντιθέτως αυστηροποιεί συλλήβδην το πειθαρχικό δίκαιο θέτοντας σε αυτοδίκαιη αργία υπαλλήλους απλώς και μόνο με την παραπομπή τους στο πειθαρχικό συμβούλιο ακόμα και για ήσσονος σημασίας αδικήματα (πχ έλλειψη συνεργασίας με ΚΕΠ (!), αναξιοπρεπής συμπεριφορά εκτός υπηρεσίας κτλ).
Γεια χαρά,
Και ευχαριστούμε για το ωραίο σχόλιο. Θα απαντήσω για τον εαυτό μου μόνο γιατί βάζεις (εγώ είμαι του ενικού, ελπίζω να μην σε ενοχλεί) στην κουβέντα ελεύθερες αγορές και τέτοια και δεν είμαι εξουσιοδοτημένος να απαντήσω εκ μέρους του Σωτήρη. θα είμαι σύντομος γιατί το σχόλιό σου είναι ήδη μακρύ και πυκνό.
1) Δε θα μπω στο πόσα έχασαν οι ΔΥ και πόσα οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα. Θεωρώ την κουβέντα περί 13ου και 14ου μισθού και επιδομάτων ελαφρώς επιφανειακή όταν είναι σαφές ότι α) η οικονομική επιβάρυνση πολλών ιδιωτών, ιδίως ελευθέρων επαγγελματιών, είναι τεράστια (μόνο τον κεφαλικό που ακούει στο όνομα “τέλος επιτηδεύματος να πάρεις αρκεί) και β) οι περικοπές στους μισθούς των ΔΥ έγιναν ακριβώς επειδή δεν θέλαμε να απολύσουμε κανέναν ώστε να μειώσουμε έτσι το λογαριασμό. Εγώ δεν είμαι υπέρ των παράλογων μειώσεων. Θέλω να μείνουν άξιοι και χρήσιμοι άνθρωποι και να πληρώνονται όσο καλύτερα μπορούμε να τους πληρώνουμε. Και φυσικά να μην πληρώνουμε μια μικρή περιουσία σε διάφορους χαϊδεμένους του Δημοσίου, τους οποίους φοβάμαι ότι ακόμα δεν τους έχουμε αγγίξει. Δεν έχω εμμονές με το μικρό Δημόσιο και σε καμία περίπτωση δε θέλω κράτος-νυχτοφύλακα.
Επιπροσθέτως, εμείς μιλάμε για ΔΥ. Οι συμβασιούχοι είναι ακριβώς αυτό: συμβασιούχοι. Κι εγώ, ως μέρος της δουλειάς μου, έχω υπογράψει μία σύμβαση και όταν λήξει μπορούν να με αποχαιρετίσουν. Το ήξερα όταν την υπέγραφα και δεν σκοπεύω να βγω να διαδηλώσω αν δεν μου την ανανεώσουν. Πήρα το ρίσκο, όπως λες κι εσύ παρακάτω. Μήλα με πορτοκάλια, λοιπόν.
2) Εντάξει, αν πιστεύεις στα σοβαρά ότι δεν περισσεύει κανένας στο Δημόσιο, εγώ είμαι μαζί σου. Αν επίσης πιστεύεις ότι δεν υπάρχει ούτε ένας που να μην κάνει καλά τη δουλειά του, είμαι επίσης μαζί σου. Αν ακόμα είσαι πεπεισμένος ότι γίνεται ορθολογική διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού και, για παράδειγμα, οι δάσκαλοι και οι καθηγητές δουλεύουν όσο θα έπρεπε να δουλεύουν για να μην υπάρχουν ελλείψεις στα σχολεία, είμαι ξανά μανά μαζί σου. Αλλά, πώς να το κάνουμε, το δικό μου δάχτυλο δεν είναι αρκετά μεγάλο για να κρυφτώ από πίσω. Μια που πιάσαμε το συγκεκριμένο παράδειγμα, δεν υπάρχουν πολλοί εκπαιδευτικοί που δε βάζουν λυτούς και δεμένους για να μην τρέχουν από σχολείο σε σχολείο για να συμπληρώσουν ώρες διδασκαλίας ή για να μην μετατεθούν μακριά από το σπίτι τους. Αν δεν είναι έτσι και όλοι εργάζονται όσο και όπως θα έπρεπε, να προσλάβουμε κι άλλους, δεν έχω καμία αντίρρηση.
3) Όχι. Πουθενά δε λέει ότι οι λεγόμενοι “επίορκοι” ή εκείνοι των οποίων οι θέσεις καταργούνται έχουν δικαιολογημένη αξίωση να αργομισθούν ή να παρασιτούν για πάντα εις βάρος όλων μας. Η προσδοκία αυτή γεννήθηκε από μία πολιτική πρακτική, η οποία είναι φύσει άδικη και αποτελεί στην πραγματικότητα, προϊόν πολιτικής συναλλαγής, μέσω πειθαρχικών συμβουλίων και λοιπών πλαγίων οδών, καθώς και λογικής “τσιφλικιού”. Το άδικο δίκαιο ου ποιεί. Μόνη η προσδοκία δεν αρκεί.
4) Δεν είναι καθόλου άστοχο αυτό που λες, το λέμε και με το θάλυς πιο πάνω. Αλλά υπερβάλλεις κάπως, αρκετοί ΔΥ έχουν δεξιότητες ή/και σπουδές που “μετράνε” στον ιδιωτικό τομέα. Υγεία, εκπαίδευση, οικονομικά είναι οι πιο προφανείς κατηγορίες. Ο κλητήρας, όπως λέει και ο θάλυς, δημιουργεί το ζήτημα που περιγράφεις κι εσύ. Επιπροσθέτως, μου φαίνεται ότι υπεραπλουστεύεις τη διαδικασία εύρεσης εργασίας ενός 50αρη ιδιωτικού υπαλλήλου χωρίς ιδιαίτερες δεξιότητες. Πόσοι νομίζεις ότι προσλαμβάνουν μία 50χρονη πωλήτρια ρούχων;
5) Συμφωνώ κι εγώ, όπως λέω και στο Θανάση. Είναι αυτονόητο ότι πρέπει να αρχίσουν να δουλεύουν τα πειθαρχικά, αλλά αυτό δε γίνονται με το να ανεβάζουμε στο ικρίωμα τους πάντες. Πάντα εκεί καταλήγουμε: πρέπει να υποστηριχθούν οι θεσμοί, για να μπορέσουν να δουλέψουν. Αλλά δε γίνεται να μένουμε για πάντα αγκαλιά με τα χάλια μας, επειδή δεν τους εμπιστευόμαστε.
Γεια σας και ευχαριστώ για την απάντηση. Μερικές επισημάνσεις θα ήθελα να προσθέσω. Δυστυχώς, το κείμενο βγήκε και πάλι κάπως μακροσκελές:)
1) Σαφώς και υπάρχουν διαφορές μεταξύ τακτικών δημοσίων υπαλλήλων και συμβασιούχων. Οι συμβασιούχοι ξεκάθαρα δεν έχουν τις εγγυήσεις σταθερότητας εργασίας των μονίμων ΔΥ και αυτό το γνώριζαν και οι ίδιοι εκ των προτέρων. Βέβαια, η απασχόληση πολλών εξ αυτών σε θέσεις εργασίας στις οποίες κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες όσο και οι συνεχείς ανανεώσεις των συμβάσεών τους, τους είχαν δημιουργήσει κάποιο δικαίωμα προσδοκίας. Ασφαλώς, όμως, πρόκειται για ένα σχετικά αδύναμο δικαίωμα. Εντούτοις, όσον αφορά τα θέματα που θίγει το άρθρο (μέγεθος δημοσίου, κόστος μισθοδοσίας, σκοπιμότητα απολύσεων κτλ) οι συμβασιούχοι δεν διαφέρουν σε τίποτα από τους τακτικούς ΔΥ: υπολογίζονται κανονικά στον αριθμό των απασχολούμενων στο δημόσιο όπως αυτός αποτυπώνεται στην απογραφή και στις διάφορες σχετικές στατιστικές και πληρώνονται κανονικά από το δημόσιο συμμετέχοντας στη διαμόρφωση του τελικού κόστους μισθοδοσίας. Η υποχρεωτική απομάκρυνσή τους από το δημόσιο έχει προφανώς μειώσει τόσο το μέγεθός του όσο και το μισθολογικό κόστος. Με άλλα λόγια, η απάντηση στους προβληματισμούς που θέτει το άρθρο περί μεγέθους του δημοσίου και απολύσεων δεν εξαρτάται από τη νομική μορφή του εργασιακού καθεστώτος των εργαζομένων στο δημόσιο (μήλα με μήλα λοιπόν). Επομένως, το να αποσιωπάται στο σχετικό δημόσιο διάλογο αυτή η κατηγορία υπαλλήλων (που αριθμεί αρκετές δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους) και αντιθέτως να τονίζεται εντόνως (και αναληθώς) ότι κανένας υπάλληλος δεν έχει απομακρυνθεί τα 3 τελευταία χρόνια από το δημόσιο δημιουργεί λανθασμένες εντυπώσεις οι οποίες αφίστανται της πραγματικότητας. Και πάντως, σε κάθε περίπτωση, θεωρώ χρησιμότερη την αναζήτηση προτάσεων που συμβάλλουν στη μείωση της ανεργίας και όχι στην αύξησή της.
2) Πουθενά δεν υποστήριξα ότι δεν υπάρχει κανένας υπάλληλος που να μην κάνει καλά τη δουλειά του ή να βρίσκεται σε θέση χωρίς ιδιαίτερο αντικείμενο εργασίας. Και στατιστικά να το δει κανείς σίγουρα κάποιοι θα υπάρχουν. Το άρθρο όμως έθετε έναν γενικότερο προβληματισμό ως προς το μέγεθος του δημοσίου και τη σκοπιμότητα απολύσεων οπότε θεωρώ θεμιτή μια εξίσου γενική απάντηση. Σε αυτό το πλαίσιο, τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι στο σύνολο της γενικής κυβέρνησης ο αριθμός των ΔΥ είναι περίπου στο μέσο όρο της ΕΕ. Σε πρακτικό επίπεδο, ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει τις ουρές σε εφορίες, στον ΟΑΕΔ, στα ασφαλιστικά ταμεία, στα νοσοκομεία κτλ. Ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει την απαράδεκτα μεγάλη αναμονή για μια απλή εξέταση στο ΙΚΑ. Ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει τους εξωφρενικούς χρόνους που απαιτούνται για να τελεσιδικήσει μια υπόθεση στα δικαστήρια. Τα προβλήματα αυτά δεν αποτελούν ένδειξη “υπεραριθμίας” (μάλλον το αντίθετο). Για να αντιμετωπιστούν θα μπορούσαν να γίνουν προσλήψεις, να βελτιωθεί η οργάνωση, να αξιοποιηθεί η τεχνολογία, να απλουστευτεί η νομοθεσία. Το μόνο μέτρο που σίγουρα δεν θα λύσει αυτά τα προβλήματα είναι οι απολύσεις. Παραδόξως, όμως, το τελευταίο μέτρο είναι και αυτό που κυριαρχεί στο δημόσιο διάλογο. Αυτή η παραδοξότητα ίσως να υποδηλώνει μια ιδεολογική εμμονή στο μικρό κράτος-νυχτοφύλακα. Ίσως πάλι να πρόκειται για προσπάθεια μετάθεσης ευθυνών: δεν φταίει η πολιτική ηγεσία που έχει την εξουσία αλλά οι υφιστάμενοί της ΔΥ. Δεν φταίει η επιχειρηματική ελίτ που δεν αξιοποίησε την τεράστια ρευστότητα που έπεσε στην αγορά την τελευταία δεκαετία (δάνεια, ΕΣΠΑ, Χρηματιστήριο κτλ) για να δημιουργήσει μια σταθερή και ανταγωνιστική παραγωγική δομή αλλά οι εργαζόμενοι.
3) Άλλο πράγμα η απόλυση ως πειθαρχική ποινή και άλλο οι απολύσεις ως επιλογή μείωσης των δημοσίων υπηρεσιών. Συνιστά διαστρέβλωση του πειθαρχικού δικαίου η χρησιμοποίησή του ως μέσο επίτευξης του downsizing. Σε κάθε περίπτωση, νομίζω πως είναι φανερό ότι οι επισημάνσεις μου περί δικαιολογημένης και θεμιτής προσδοκίας δεν αναφέρονταν σε θέματα πειθαρχικής ευθύνης.
4) Σαφώς οι απολυθέντες μεγάλης ηλικίας είναι δύσκολο να απορροφηθούν (είτε προέρχονται από το δημόσιο είτε από τον ιδιωτικό τομέα). Αυτό όμως συνιστά κοινωνικό πρόβλημα το οποίο χρήζει αντιμετώπισης και όχι ευτυχές γεγονός το οποίο θα έπρεπε να επεκταθεί πέραν του ιδιωτικού τομέα και στο δημόσιο. Χαίρομαι φυσικά που και εσείς το θεωρείτε πρόβλημα. Δυστυχώς πολλοί το εκλαμβάνουν ως μια σχετικά δευτερεύουσα παράπλευρη απώλεια. Πάντως, εγώ δεν είχα στο μυαλό μου τους χαμηλά στην ιεραρχία σχετικά ανειδίκευτους ΔΥ όταν αναφερόμουν στη δυσκολία εξεύρεσης αντίστοιχης απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα. Μάλλον το αντίθετο. Τα μέσα ή και ανώτερα στελέχη του δημοσίου σε κλάδους όπου το κράτος είναι μονοπωλητής (οι οποίοι είναι μάλλον και οι περισσότεροι) δεν θα μπορέσουν να βρουν αντίστοιχη εργασία στον ιδιωτικό τομέα αν απολυθούν διότι η όλη προϋπηρεσία και εμπειρία τους θα είναι άχρηστη για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Επομένως, είτε θα έπρεπε να δουλέψουν ως ανειδίκευτοι εργάτες είτε σε entry-level θέσεις του κλάδου τους (με βάση το αρχικό τους πτυχίο). Αλλά, αλήθεια, ποιος παίρνει σε entry-level θέση έναν μεσήλικα? Για παράδειγμα, σε ποια ακριβώς θέση στον ιδιωτικό τομέα μπορεί να αξιοποιηθεί ένας συνταγματάρχης του πεζικού? Ένας αξιωματικός της δίωξης ναρκωτικών? Ένας επιθεωρητής εργασίας? Ένας υπάλληλος του Διοικητικής Μεταρρύθμισης με καλή γνώση υπαλληλικού δικαίου? Ένας προϊστάμενος στη Δ/νση Ιθαγένειας του Εσωτερικών? Ένας σωφρονιστικός υπάλληλος? Ένας υπάλληλος του ΓΛΚ με εξειδίκευση στο δημόσιο λογιστικό? Ένας αξιωματικός της Πυροσβεστικής ή του Λιμενικού? Ο δ/ντης του τοπικού ΙΚΑ? Εδώ δεν μιλάμε για μια απλή αλλαγή εργοδότη αλλά για τον απότομο τερματισμό μιας επαγγελματικής καριέρας. Στις περιπτώσεις αυτές το δικαίωμα προσδοκίας είναι πολύ ισχυρό και τυχόν αναίρεσή του, πέραν των εξαιρετικά δυσμενών επιπτώσεων για τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους και τις οικογένειές τους, θα προκαλούσε πολλά προβλήματα και στην τρέχουσα λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών καθώς θα δημιουργούσε ανασφάλεια στο σύνολο του προσωπικού το οποίο δεν θα ενδιαφερόταν πλέον να κάνει καλά τη δουλειά του (πόσο μάλλον να επενδύσει σε αυτήν) αλλά μάλλον να βρει μια δεύτερη εργασία στον ιδιωτικό τομέα για “καβάτζα” ή να επενδύσει στις δημόσιες σχέσεις και στις γνωριμίες με παράγοντες της αγοράς για να τις χρησιμοποιήσει σε περίπτωση πιθανής απόλυσης. Μελλοντικά, θα δημιουργούνταν προβλήματα ακόμα και για την ουσιαστική ύπαρξη των δημοσίων υπηρεσιών καθότι κανείς σοβαρός προσοντούχος εργαζόμενος δεν θα επέλεγε να θέσει τον εαυτό του εκτός αγοράς διαλέγοντας μια καριέρα στο δημόσιο όταν θα γνώριζε πως ανά πάσα στιγμή μπορεί να βρεθεί άνεργος και με μηδενική (για τα μέτρα και τις ανάγκες του ιδιωτικού τομέα) προϋπηρεσία. Αναγνωρίζοντας, λοιπόν, αυτή την πραγματικότητα όλα τα ανεπτυγμένα δυτικά κράτη διατηρούν μιας κάποιας μορφής μονιμότητα στο δημόσιο τομέα. Τέλος, ακόμα και στις περιπτώσεις που η φύση της εργασίας επιτρέπει τη μεταπήδηση από το δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα δεν νομίζω ότι κάτι τέτοιο θα ήταν ιδιαίτερα ωφέλιμο για το δημόσιο συμφέρον. Είναι άραγε καλή ιδέα ο δ/ντης της ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων να απολυθεί από τη θέση του και να αναλάβει οικονομικός δ/ντης σε μια από τις ΑΕ τις οποίες μέχρι πρότινος ήλεγχε? Είναι άραγε χρήσιμο ο ελεγκτής ιατρός του ΕΣΥ να αποχωρήσει για να αναλάβει διευθυντικό πόστο σε μια φαρμακευτική εταιρία?
5) Συμφωνώ. Οι θεσμοί θα πρέπει να λειτουργούν. Δεν μπορεί ο κίνδυνος να τιμωρηθεί ένας αθώος να οδηγεί σε μια κατάσταση όπου δεν τιμωρείται κανείς. Θα πρέπει όμως ο κίνδυνος αυτός να μας κρατά σε εγρήγορση και να λαμβάνονται όλα τα δυνατά θεσμικά και λειτουργικά μέτρα ώστε αυτή η πιθανότητα να ελαχιστοποιείται. Ως προς το πειθαρχικό, πάντως, η άποψή μου είναι πως το πρόβλημα δεν έγκειται στην αυστηρότητα των ποινών (σε κάποια θέματα μάλλον είναι και περισσότερο αυστηρό από όσο πρέπει) αλλά στην πλημμελή εφαρμογή του. Ειδικότερα, ο τρόπος συγκρότησης των πειθαρχικών συμβουλίων δεν εξασφαλίζει εχέγγυα ανεξαρτησίας και αποτελεσματικότητας (μέχρι πρότινος διορίζονταν απευθείας από τον εκάστοτε υπουργό και έπαιρναν ευθέως γραμμή από αυτόν). Με την περυσινή αναθεώρηση του πειθαρχικού δικαίου έχει υπάρξει αλλαγή σε αυτό το σημείο (δικαστικός, μέλος ΝΣΚ και ένας ΔΥ άλλης υπηρεσίας). Η λύση αυτή, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι καλή καθώς, πέραν των λειτουργικών προβλημάτων (οι δικαστικοί είναι ήδη επιβαρυμένοι με πολλές εκκρεμούσες υποθέσεις οπότε είναι αναποτελεσματικό να τους φορτώσεις και άλλες), συνιστά παγκόσμια ίσως πρωτοτυπία ένα πειθαρχικό όργανο να μην αποτελείται από μέλη του αντίστοιχου φορέα. Είναι σαν το πειθαρχικό του Δικηγορικού Συλλόγου να μην αποτελείται από δικηγόρους ή του Ιατρικού Συλλόγου από γιατρούς αλλά από τυχαίους δικαστικούς ή ΔΥ ή κάποιον άλλο άσχετο. Ένα πειθαρχικό όργανο κρίνει παραπτώματα που σχετίζονται με μια συγκεκριμένη εργασία. Απαιτείται επομένως γνώση της δουλειάς, της καθημερινής πρακτικής και του συνήθους τρόπου εργασίας για να μπορεί να εντοπιστεί το τυχόν παράπτωμα και να αξιολογηθεί η βαρύτητά του. Η εγγύτητα ενδεχομένως δημιουργεί προβλήματα αμεροληψίας αλλά αυτό δεν είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Οι περισσότεροι κλάδοι του δημοσίου είναι αρκετά μεγάλοι αριθμητικά και γεωγραφικά διεσπαρμένοι ώστε να είναι εύκολο να συγκροτούνται κάθε φορά πειθαρχικά συμβούλια με μέλη του ιδίου μεν κλάδου τα οποία όμως δεν είχαν και ούτε αναμένεται να έχουν καμία σχέση με τον κρινόμενο.
Ενδιαφέροντες οι προβληματισμοί του IN οπότε να πω και εγω δυο πράγματα.
1) Συμφωνώ απόλυτα. Ως προς τη μείωση των εργαζομένων στο δημόσιο, οι συμβασιούχοι και οι ΔΥ είναι “μήλα” και οι δυο.
2) Εδώ διαφωνώ. Αν οι ουρές οφείλονται π.χ. στην κακή νομοθεσία και διαχείρηση (όπως πιστεύω ισχύει σε σημαντικό βαθμό) το πώς αντιμετωπίζονται αυτές είναι πολύ σημαντικό. Σε μια περίοδο δημοσιονομικής κρίσης, απλοποίηση της νομοθεσίας (με παράλληλες απολύσεις) είναι η ασφαλώς ενδεδειγμένη λύση. Ακόμα περισσότερο αν η χαμηλή χρήση τεχνολογίας οφείλεται εν μέρει στην έλλειψη σχετικών δεξιοτήτων των ΔΥ και η κακοδιαχείρηση στο γεγονός ότι κάποιοι ΔΥ απολαμβάνουν την προστασία αυτών που τους διόρισαν με αποτέλεσμα να μην μπορεί ο διευθυντής να τους “βάλει χέρι.”
4) Βεβαίως όλοι αντιλαμβανόμαστε το ανθρώπινο πρόσωπο του θέματος. Το ζητούμενο είναι ποιος είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης ενός 55άρη ΔΥ που πληρώνεται για μια εργασία με μικρή ή καθόλου χρησιμότητα. Η χειρότερη πάντως επιλογή είναι να τον διατηρήσει κανείς σε αυτή τη θέση. Είναι σαφώς καλύτερο να τον πληρώσει το δημόσιο για να κάτσει σπίτι του! Το κόστος για θα είναι το ίδιο, και ο ίδιος θα βρεί πολύ πιο παραγωγικά πράγματα να κάνει από το να κάθεται σε μια καρέκλα και να κοιτάει το ταβάνι. Ακόμα καλύτερο θα είναι να τον βοηθήσει να βρει κάποια έστω χαμηλότερα αμοιβόμενη εργασία και να του καλύψει την εισοδηματική διαφορά επιδοτώντας το μισθό του.
Το θέμα των απολύσεων είναι περίπλοκο και η θέση του καθενός έχει να κάνει με το σε ποιο σημείο βρίσκεται ανάμεσα στον άξονα “δικαίωμα – υποχρέωση”, μιας και η εργασία είναι όπως και η ψήφος: δικαίωμα και υποχρέωση του κάθε πολίτη από και προς την κοινωνία. Όσοι το θεωρούν απλή υποχρέωση είναι υπέρμαχοι της απόλυσης, όσοι το θεωρούν απλό δικαίωμα είναι κάθετοι σε κάθε μορφή απόλυσης.
Σημασία δεν έχει αν είναι δίκαιη η άδικη η απόλυση στο δημόσιο, θα έλεγα πως η απόλυση γενικότερα είναι το τελευταίο καταφύγιο του ανίκανου εργοδότη, οπότε οι απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα αποδεικνύουν την πλήρη ανικανότητά του να είναι βιώσιμος, ενώ η μη-απολύσεις στον δημόσιο τομέα που ήδη είναι μη-βιώσιμος και σίγουρα ανίκανος δείχνουν πως αν και ήδη ικανοποιεί τη συνθήκη, για διάφορους λόγους προσπαθεί να μην φτάσει στη λύση της τελευταίας στιγμής.
Το θέμα όμως παραμένει πως δεν είναι θέμα συνεπωμισμού της κρίσης η απόλυση δημοσίων υπαλλήλων. Δηλαδή αν απολυθούν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι, θα πρέπει να απαιτηθεί και η απόλυση όλων των ιδιωτικών για να ικανοποιηθεί κάποιο αίσθημα δικαίου;
Ασφαλώς και όχι, εξ ου και το επιχείρημα συνεπωμισμού των βαρών αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες διαχρονικές ανοησίες που έχουν ακουστεί, η οποία στοχεύει μόνο στο θυμικό και όχι στη λογική.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι πως, αν και το δημόσιο κατακλύζεται από ανίκανους κηφήνες που καλό θα ήταν, εφόσον έχει σταθεί ανίκανο να τους εκπαιδεύσει σωστά και να τους καταστήσει ικανούς και προσοδοφόρους, να τους απολύσει, σήμερα οι απολύσεις αυτές θα οδηγήσουν σε απόγνωση την ελληνική κοινωνία. Βλέπεις, μπορεί οι αριθμοί και τα μοντέλα να δείχνουν πως κάτι τέτοιο τελικά θα οδηγήσει σε θετικά αποτελέσματα, αλλά τι να την κάνεις την εγχείρηση αν ο ασθενής έχει πεθάνει στην πορεία; Προτιμότερες λοιπόν θα ήταν ρυθμιστικές λύσεις που θα κρατήσουν ζωντανή την κοινωνία και θα αλλάξουν σταδιακά την φύση της, από την ανοησία του απάνθρωπου δόγματος του σοκ που διαλύει τα πάντα στο διάβα του.
Και στο φινάλε, μην εμπιστεύεστε και τόσο πολύ τα μοντέλα και τους αριθμούς, δουλεύουν μόνο σε ιδανικές κοινωνίες με ιδανικούς ανθρώπους, στις οποίες δεν συμβαίνουν ποτέ ατυχήματα. Γι’ αυτό και καλύτερα να βρισκόμαστε υπό ενεργητική ρύθμιση, παρά υπό αυτορρύθμιση.
Σε αντίθεση ωστόσο με την ψήφο η πλήρης απασχόληση δεν μπορεί να εξασφαλιστεί μέσω νομοθετημάτων ή χαρτών δικαιωμάτων. Η εργασία προσομοιάζει μάλλον περισσότερο την υγεία. Μπορεί να είναι επιθυμητό όλοι οι πολίτες να χαίρουν άκρας υγείας, μπορεί να υπάρχουν μέτρα που δημιουργούν τις συνθήκες εκείνες έτσι ώστε όλο και μεγαλύτερο μέρος των πολιτών διαθέτει της νόσου.
Αν και αρκετές φορές η ανικανότητα του εργοδότη εξηγεί σε σημαντικό βαθμό την μείωση των δραστηριοτήτων της επιχείρησης του υπάρχουν και άλλοι εξωγενείς παράγοντες που δεν ελέγχονται από τον εργοδότη.
” Δηλαδή αν απολυθούν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι, θα πρέπει να απαιτηθεί και η απόλυση όλων των ιδιωτικών για να ικανοποιηθεί κάποιο αίσθημα δικαίου;… στοχεύει μόνο στο θυμικό και όχι στη λογική”
Όχι. Ωστόσο στην αντίθετη περίπτωση πρέπει να λάβεις υπόψιν πως οι μεν πληρώνουν τους δε. Οι υπεράριθμοι ΔΥ πληρώνονται από το υστέρημα των ΙΥ. Κάθε φόρος που πηγαίνει σε πληρωμή μισθού υπεράριθμου/ανίκανου ΔΥ αφαιρείται από το εισόδημα κάποιου ΙΥ και μειώνει την συνολική ωφέλεια που απολαμβάνει. Αμοιβαίο συμφέρον στη σχέση μεταξύ ΔΥ και ΙΥ υπάρχει μόνον όταν οι υπηρεσίες των πρώτων έχουν μεγαλύτερη αξία από την μείωση του εισοδήματος (εξαιτίας των φόρων που πληρώνουν για να τις χρηματοδοτήσουν) των δεύτερων. Αυτή η σύγκριση δεν θα ήταν σχετική μόνο στην περίπτωση κατά την οποία το κόστος λειτουργίας του δημόσιου τομέα το επωμίζονταν εξωγήινοι (και όχι η ιδιωτική οικονομία).
Τώρα μπορεί η απόλυση ΙΥ να ωφελήσει τους ΔΥ; Εκ πρώτης όψεως όχι. Λιγότεροι ΙΥ => μικρότερη φορολογική βάση. Εξαρτάται ωστόσο από τον λόγο της μείωσης της απασχόλησης. Αν η μείωση της απασχόλησης οφείλεται στην αλλαγή της δομής της οικονομίας (π.χ. από εντάσεως εργασίας σε εντάσεως κεφαλαίου – αυτό χωρίς να λέω πως αυτή η μετατροπή συνεπάγεται πτώση της απασχόλησης) αυτή ενδέχεται να συνδέεται με κάποια οφέλη. Όχι επειδή η μειωμένη απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα per se συνδέεται αιτιακά με την ευμάρεια των ΔΥ. Αλλά επειδή μπορεί να βρίσκεται σε σύνδεσμο μεταξύ μεταβλητών που συνδέονται αιτιακά.
“σήμερα οι απολύσεις αυτές θα οδηγήσουν σε απόγνωση την ελληνική κοινωνία”
Δεν θα το έλεγα. Κάθε απόλυση αναποτελεσματικού ΔΥ ίσον χαμηλότερα χαράτσια και φόροι για κάθε χαμηλόμισθο ΙΥ ή άνεργο (από τους μισθούς και τις αποταμιεύσεις αυτών αφαιρείται ο μισθός των ΔΥ) και ίσον μεγαλύτερη πιθανότητα δημιουργίας πλεονασμάτων!
Όλοι οι σχετικοί επιστήμονες γνωρίζουν πως τα μοντέλα δεν αποτελούν τίποτα περισσότερο από χονδροειδείς απλοποιήσεις του πραγματικού κόσμου. Γνωρίζουν ωστόσο επίσης πως αποτελούν πολύ χρησιμότερα εργαλεία από την διαίσθηση ή την μαντεία. Το να ισχυρίζεσαι πως πρέπει σταματήσουμε να εμπιστευόμαστε παντελώς τα μοντέλα (που βασίζονται σε λογικές σχέσεις που πιθανότατα προκύπτουν μεταξύ στοχαστικών μεταβλητών) πάει να πει πως διαθέτεις εναλλακτική πρόταση. Ποια είναι αυτή; Η διαίσθηση ή η μαντεία;
(πως και προσθέσατε τα
Κάτι συνέβη με το μήνυμα και χάθηκαν κάποια μέρη του
=
Μπορεί να είναι επιθυμητό όλοι οι πολίτες να χαίρουν άκρας υγείας, μπορεί να υπάρχουν μέτρα που δημιουργούν τις συνθήκες εκείνες έτσι ώστε όλο και μεγαλύτερο μέρος των πολιτών να διαθέτει καλή υγεία αλλά δεν υπάρχει κανένας τρόπος κατάργησης της νόσου.
Πως και προσθέσατε τα captcha? Μπελάς!
αστα να πανε, πολυ βαρετο το captcha αλλα πλημμυριζαμε με τοσο σπαμ που φορτωνε τον σερβερ και καθυστερουσε ολο το σαϊτ. Αλλα αν εισαι logged in δεν θα επρεπε να το ζηταει υποτιθεται?!
Για την ουσια θα επανελθω.
Μπα μου το ζητάει…
Καλώς να επανέλθεις για την ουσία (τίποτα σημαντικό που μας έχει διαφύγει;) :)