Καινούργιες λέξεις IV

Ύστερα από καιρό, μερικά εύπεπτα καινούργια λεξίδια:

Ευλιγισιασφάλεια: Όπως πολλοί άλλοι, βρήκα και εγώ κάπως φριχτή την απόδοση της flexicurity ως “ευελφάλεια”: ένα απλό παρατακτικό σύνθετο κάνει μια χαρά την δουλειά. Την λέξη μού υπέδειξε ο Lectoratius.

Ιερακόρνις: Αποδίδω εδώ προφανώς το chickenhawk. Πρόκειται για τους διάφορους αϊβαλιώτηδες και τσίπρες, που είναι βεβαίως βεβαίως υπέρ της στρατιωτικής θητείας, αρκεί να υπηρετούν οι άλλοι.

Tεταρτίτης και Ογδοΐτης: Τον παλιό καλό καιρό στην Αμερική μετρούσαν την καθαρότητα του αίματος και οι άνθρωποι χωρίζονταν σε τάξεις καθαρότητας. Έτσι προέκυψε ο quadroon, ακόμη και ο οctorοon. Υπό αυτήν την έννοια ο Οβάμας είναι δευτερίτης.

Ωνητήριο: Μίνι μάρκετ, ψιλικατζίδικο. Είναι το μέρος δηλαδή όπου κάνουμε τα καθημερινά μας ώνια!

Τεχνολόγημα: Γκάτζετ.

Μετακυλισμός: Πρόκειται για το σύνδρομο της αυλής: κανένας δεν θέλει να επωμιστή τις αρνητικές συνέπειες στο μικροεπίπεδο έργων που είναι αναγκαία και ωφέλιμα στο μακροεπίπεδο. Έτσι, ο καθένας, φερόμενος ορθολογικά, προσπαθεί να μετακυλίση στην αυλή του διπλανού του το έργο και τελικά ο διαδοχικός μετακυλισμός καταλήγει να μην ωφελή κανένα.

Στοχαστήριο: Θινκ τανκ, ένα ωραίο μέρος όπου άνθρωποι με υψηλούς μισθούς και πολύ ελεύθερο χρόνο στοχάζονται. Κάτι σαν το Συνιστολόγιο δηλαδή!

15 thoughts on “Καινούργιες λέξεις IV”

  1. Ίσως το αγαπημένο μου series! Κάθε φορά περιμένω τα καινούργια «επεισόδια» όπως τις Τετάρτες το House. Εξαιρετική εφευρετικότητα και τεκμηρίωση!

    (αν και ρε γμτ ακόμα δε μπορώ να υιοθετήσω το δωρεανία στη θέση του λαθρεπιβάτη…)

    Reply
  2. Κενσάι, ευχαριστώ, αλλά υπερβάλλεις. Το αγαπημένο series όλων μας, που δυστυχώς δεν έφτασε (ακόμη;) στο τέλος του, ήταν αυτό!

    Πλάκα πλάκα ο δωρεανίας είναι η μόνη καινούργια λέξη που εξακολουθεί να μου αρέση! :-)

    Reply
  3. και μενα μαρεσει ο δωρεανιας. απο τις λεξεις εδω τεχνολογημα και μετακυλισμος ειναι ιδιαιτερα καλες. Θαναση ισως πρεπει να δουλεψεις για την Ακαδημια Προστασιας της Ελληνικης Γλωσσας (κατα την γαλλικη ακαδημια).

    Reply
  4. Υπάρχει τέτοιο πράγμα; Ελπίζω όχι, γιατί δεν βλέπω από ποιον χρειάζεται προστασία μια επίσημη γλώσσα της ΕΕ, μητρική γλώσσα 11 εκατομμυρίων ανθρώπων και υιοθετημένη καναδυό άλλων.

    Reply
  5. Τα “τεταρτίτης” και “ογδοϊτης” τα βρήκα εξαιρετικά και χρήσιμα.
    Θα διαφωνήσω με την έκφραση “σύνδρομο της αυλής”. Νομίζω ότι δυστυχώς απαιτείται μια μεγαλύτερη περίφραση: “σύνδρομο ‘όχι στην αυλή μου’ “

    Reply
  6. Το αγαπημένο series όλων μας, που δυστυχώς δεν έφτασε (ακόμη;) στο τέλος του, ήταν αυτό!

    Με χάλασε το επεισόδιο “pilot” (το πρώτο) και μετά κατέστρεψα τον δέκτη μου. :D
    Πάντως καλή φάση που το ξέθαψες, ίσως έτσι σπιρουνιάσεις τον συγγραφέα του να μας φέρει το 8o. Ούτε το Lost δεν είχε τόσες διακοπές!!

    Έχω μια ερώτηση για τη λέξη «ιερακόρνις». Ευρηματική όπως πάντα η φαντασία σου, αλλά με προβληματίζει αν θα μπορούσες να την χρησιμοποιήσεις στα ελληνικά δεδομένα.

    Chickenhawk έχει νόημα για Αμερικανούς Συντηρητικούς Γερουσιαστές και Βουλευτές που θέλαν να αποφύγουν το draft γιατί εις τα Αμερικάς σήμαινε συνήθως Βιετνάμ ή κάποιο άλλο αντίστοιχο «επικίνδυνο» θέρετρο πολέμου. Δηλαδή να κωλώνουν όταν είναι νέοι και μετά από χρόνια μέσα απ’το Κογκρέσσο να ψηφίζουν να στείλουν τη νεολαία στον Πόλεμο είναι όντως ζωντανή απόδειξη ενός «κοτοπουλοαετού».

    Στην Ελλάδα ο περισσότερος κόσμος δεν θέλει να πάει στρατό όχι γιατί φοβάται τη ζωή του (ή τα καψώνια στον Έβρο), απλά επειδή το θεωρεί άχρηστο και σπατάλη χρόνου σε μια απ’τις πιο παραγωγικές περιόδους της ζωής.

    Εγώ θέλω να αποφύγω το στρατό όσο μπορέσω, όχι όμως γιατί τον φοβάμαι, αλλά γιατί τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή θα με χαλούσε επαγγελματικά/επιστημονικά. Παράλληλα όμως πιστεύω πως η Ελλάδα πρέπει να παίρνει μέρος στις διεθνείς στρατιωτικές υποχρεώσεις της τόσο με το ΝΑΤΟ όσο με τον ΟΗΕ.

    Μιας που στο εξωτερικό πάνε κατά κανόνα μόνιμοι που μάλιστα αποζημιώνονται και σχετικά καλά, και όχι φουκαράδες οπλίτες θητείας, θεωρούμαι «ιερακόρνις»;

    Reply
  7. Μαντζ, ούτε εμένα μου πολυαρέσουν, βασικά είναι πιστές μεταφράσεις και δείχνουν έλλειψη φαντασίας. Ίσως πιο κοντά στην ελληνική πραγματικότητα θα ήταν κάτι σαν “σύνδρομο του ακάλυπτου” ή “σύνδρομο της πιλοτής”!

    Reply
  8. πιλοτης ή πυλωτης? μαλλον “συνδρομο οχι στην γειτονια” ή “οχι στο τσιφλικι μου” μου πρεπει να λεγεται.

    Reply
  9. Κενσάι, στο Βιετνάμ η στράτευση ήταν πλέον καθολική, έτσι δεν είναι; Και να πω την αλήθεια, μπορώ να καταλάβω κάποιον που τα κάνει απάνω του εν όψει Βιέτ Κονγκ, και γω το ίδιο θα ‘κανα. Δεν πολυκαταλαβαίνω όμως τους δωρεανίες που βάζουν πάνω απ’ όλα την καρριέρα τους. Τέλος πάντων.

    Το μόνο σου ελαφρυντικό είναι ότι δεν θέλεις να με στείλης στον πόλεμο! Και εδώ, όντως, χάος χωρίζει τον Τσίπρα από τον Αϊβαλιώτη. Ο Τσίπρας είναι πιο κοντά ιδεολογικά στον Κώστα Μαρτάκη θα έλεγα…

    όχι γιατί φοβάται […] τα καψώνια στον Έβρο

    Καλά, μην παίρνης κι όρκο…

    Πάντως, για να μην παρεξηγηθώ (πάλι), δεν θεωρώ ότι για την θανατική ποινή γνώμη έχουν μόνο οι θανατοποινίτες ή η μάννα του σκοτωμένου. Αντιστοίχως, ένας ιερακόρνις μπορεί κάλλιστα να έχη δίκιο για ένα θέμα αμυντικής (ή επιθετικής!) πολιτικής. Απλώς είναι πιο γελοιογραφικός!

    Reply
  10. [quote comment=”14474″]πιλοτης ή πυλωτης?[/quote]

    Δεν έχει σχέση με την πύλη ρε συ, είναι γαλλική λέξη, οπότε ας μας διαφωτίση πιο σχετικός. Δεν το ήξερα και γω, πρόσφατα το κοίταξα, είναι νομίζω ένα καλό παράδειγμα του πώς ο συνδυασμός άγνοιας, παρετυμολογίας και αναλογίας μετέτρεψε σε χρόνο μηδέν μια ξένη λέξη σε ελληνική. Αυτά για όσους προτιμάνε τα παλτό και τα καζίνο.

    Reply
  11. δεν εχει λοιπον σχεση ουτε με το πιλον (καπελο?) ουτε με το pilum (δορυ), τι μαθαινει κανεις ρε παιδι μου.
    Εγω παντως λεω τα παλτα, αλλα τα κασπω. :-)

    Reply
  12. Συγγνώμη αν το ψειρίζω αλλά ούτε “σύνδρομο του ακαλυπτού” ούτε “σύνδρομο της pilotis” μου αρέσουν, κι αυτό γιατί παραπέμπουν σε πολύ συγκεκριμένες εικόνες / χώρους (πολυκατοικίας) ενώ μπορεί να αφορά (πολύ συχνά) και μονοκατοικίες / αραιοκατοικημένες περιοχές.
    Ο όρος “στην αυλή μου” χρησιμοποιείται και μεταφορικά, με ευρύτερη έννοια από αυτή της τυπικής αυλής και, επιπλέον, η έκφραση είναι ήδη γνωστή από τα αγγλικά σε αρκετούς και άρα υπάρχει μια κρίσιμη μάζα ανθρώπων που μπορούν να την κατανοήσουν χωρίς την ανάγκη επεξηγήσεων.

    Συγγνώμη αν το μετέτρεψα σε μεταφραστικό φόρουμ εδώ :) Παρεμπιπτόντως, ο όρος pilotis χρησιμοποιείται ακριβώς έτσι (αμετάφραστος και με λατινικούς χαρακτήρες) ακόμη και στον Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό (τελευταία σειρά για να μην ψάχνετε).

    Reply
  13. Σύνδρομο του “ελεύθερου χώρου του ισογείου με υποστηλώματα” λοιπόν! :-)

    Σοβαρά τώρα, το back yard έχει συμπαραδηλώσεις που η απλή αυλή δεν έχει. Είναι το μέρος όπου παίζουμε με τον σκύλο μας ή κάνουμε μπάρμπεκιου τις κυριακές, είναι μακριά από τον δρόμο και τα βλέμματα τρίτων, είναι ένας πολύ οικογενειακός και προσωπικός χώρος. Εκείνο που είναι πραγματικά ανάλογο από την ελληνική αστική εμπειρία είναι ο ακάλυπτος των παλιών μονοκατοικιών, όταν χτίζονταν σε ένα οικόπεδο, η εσωτερική αυλή τύπου “Η αυλή των θαυμάτων”. Οι αυλές των αγροικιών δεν έχουν ιδιαίτερη ιδιωτικότητα, είναι ορατές από παντού, συχνά δεν έχουν καν εξώθυρα ή είναι μονίμως ανοιχτή. Τέλος πάντων.

    Reply

Leave a Comment