Παρατηρήσεις υπό την ΕΔΔΑ Κώνστας κατά Ελλάδος

5 thoughts on “Παρατηρήσεις υπό την ΕΔΔΑ Κώνστας κατά Ελλάδος”

1. Θα απαντήσω εδώ αργότερα σε μερικές εύστοχες παρατηρήσεις που έκαναν κατ’ ιδίαν καλοί φίλοι.

   Τώρα βαριέμαι. ;-)

   Reply

2. Μήπως οι επίμαχες φράσεις των πολιτικών ανδρών δεν εμπίπτουν στην έννοια του “δίδω γνώμη” του άρ. 61; Μήπως το “δίδω γνώμη” έχει την έννοια ότι εκφράζω γνώμη μόνο επί αποφασιστικών ζητημάτων διακυβέρνησης της χώρας;

   Το άρ. 61 Σ δεν καλύπτει εν προκειμένω μόνο τις σοβαρές γνώμες, τις γνώμες που εκφέρονται με σκοπό σοβαρό ή τις γνώμες που θα αλλάξουν τις ζωές μας για πάντα. Καλύπτει οτιδήποτε φεύγει το έρκος των βουλευτικών οδόντων από το βήμα της Βουλής. Μόνο αυτή η, όχι ευρεία, αλλά απολύτως σύμφωνη και με το γράμμα της διάταξης ερμηνεία αποδίδει την δέουσα σημασία στον σκοπό του νόμου, ήτοι την διαφύλαξη της βουλευτικής ελευθεροστομίας. Αξίζει τον κόπο να υπομνήσουμε ότι η σύγχρονη ερμηνευτική κατεύθυνση στην διάταξη είναι υπέρ της διεύρυνσης της εφαρμογής του άρ. 61 ακόμη και εκτός Βουλής, ας πούμε στα τηλεπαράθυρα!

   Reply

3. Γιατί άραγε θα έπρεπε το ΕΔΔΑ να εφαρμόσει το εσωτερικό μας (ακόμη και συνταγματικό) Δίκαιο;

   Καλά, ας μην το εφαρμόση. Αλλά είναι κάπως απαραίτητο να το γνωρίζη πρώτα. Εδώ δεν το γνώριζε, αν κρίνουμε από την ενότητα της απόφασης περί εσωτερικού δικαίου. Αν ήταν φοιτητής πρώτου εξαμήνου, θα είχε ασφαλώς κοπή.

   Στις παρατηρήσεις μου δεν ασχολήθηκα με την ουσία της υπόθεσης, με το αν υπήρξε δηλαδή ή όχι προσβολή του τεκμηρίου αθωότητας. Δεν έχω κατασταλάξει απολύτως, θα παραθέσω όμως κάποια πράγματα που θα έπρεπε να υπάρχουν στην απόφαση και κακώς δεν υπάρχουν.
    
   Να μερικά:

   Ο Κώνστας δεν εξήντλησε τα εσωτερικά ένδικα μέσα. Θα μπορούσε να είχε ασκήσει, όπως του υποδείχθηκε, αγωγή αποζημίωσης κατά του ελληνικού κράτους. Θα την έχανε, αλλά αυτό είναι ακριβώς το νόημα των εσωτερικών ενδίκων μέσων.

   Το τεκμήριο αθωότητας δεν είναι κανένα υπερατού των δικαιωμάτων. Καταρχάς, τριτενεργεί (και κακώς) σε πολύ μικρό βαθμό, μόνο έναντι των δημοσιογράφων. Ύστερα, αποδυναμώνεται με την πρόοδο της διαδικασίας: άλλη ισχύ έχει και άλλη αξίωση σεβασμού μετά την ποινική δίωξη, όταν επισήμως υπάρχουν απλώς επαρκείς ενδείξεις, και άλλη μετά την πρωτοβάθμια καταδίκη σε κακουργηματική ποινή από πολυμελές δικαστήριο, όπου οι ενδείξεις έχουν γίνει πλέον βεβαιότητα.

   Για τον λόγο αυτό, η ελευθερία της έκφρασης διεκδικεί και αυτή τα δικαιώματά της, και μάλιστα όχι σε μια απλή υπόθεση ποινικού δικαίου, αλλά σε μια έντονα πολιτικά χρωματισμένη υπόθεση.

   Εδώ καμία στάθμιση δεν έλαβε χώρα.

   Ποια είναι ακριβώς η βλάβη του Κώνστα; [Του ακόμη μη δικασθέντος σε δεύτερο βαθμό Κώνστα;] Στην δικονομία τα σφάλματα της πρωτοβαθμίου αποφάσεως προβάλλονται με λόγους εφέσεως και κρίνονται από το δευτεροβάθμιο δικαστήριο. Προοικονόμησε το ΕΔΔΑ ότι το δευτεροβάθμιο δικαστήριο θα καταδικάση τον Κώνστα; Και αν ναι, ότι θα υπάρχη αιτιώδης σύνδεσμος ανάμεσα στις επίμαχες δηλώσεις των πολιτικών και στην καταδίκη; Στην κρυστάλλινη σφαίρα του τα είδε αυτά;

   Θα επανέλθω με καναδυό ακόμα.

   Reply

4. Δύο ακόμη:

   Η ΕΣΔΑ δεν εφαρμόζεται όταν το εσωτερικό δίκαιο παρέχει ανώτερη προστασία. Αυτό ακριβώς όμως συνέβαινε εδώ: προστασία όχι βέβαια του Κώνστα και του τεκμηρίου αθωότητάς του, αλλά της ελευθερίας της έκφρασης των βουλευτών. Καταδικάζοντας δηλαδή την Ελλάδα, ήτοι αναγνωρίζοντας στις επίμαχες δηλώσεις νόμιμο λόγο ευθύνης των βουλευτών, υποβιβάζεται η προστασία της δικής τους ελευθερίας της έκφρασης σε επίπεδο κατώτερο από αυτό που προσφέρει το εσωτερικό δίκαιο. Αυτά συμβαίνουν όταν δεν σταθμίζει κανείς.

   Η ΕΣΔΑ δεν υπερισχύει του Συντάγματος. Ξέρω, ξέρω, εθνικιστικό, επαρχιώτικο, πήτε ό,τι θέλετε, είναι πολύ σκληρό, αλλά να ακουστή: τα ελληνικά δικαστήρια εφαρμόζουν πρώτα το Σύνταγμα και μετά ό,τι άλλο.

   Σχετικά τώρα με το θέμα της μη εξάντλησης των ενδίκων μέσων, το ΕΔΔΑ αποφαίνεται:

   29. En l’occurrence, la Cour observe que le recours invoqué par le Gouvernement se fonde sur l’article 57 du code civil, disposition qui prévoit la possibilité d’indemnisation de l’intéressé en cas d’atteinte à sa personnalité. La Cour rappelle que le principe de la présomption d’innocence constitue, principalement, une garantie procédurale, figurant parmi les éléments du procès équitable exigé par l’article 6 de la Convention. Comme elle l’a déjà relevé, ledit principe est une application particulière du principe général énoncé au premier paragraphe de cette disposition. La Cour note que le Gouvernement ne cite pas en l’espèce de recours à travers lequel le requérant aurait pu inviter la juridiction pénale compétente à constater la violation de la présomption d’innocence dans son aspect procédural. Partant, l’action en dommages-intérêts fondée sur l’article 57 du code civil, et invoquée par le Gouvernement, ne pourrait être que partiellement relative et adéquate à la violation de la Convention incriminée; elle n’était pas ainsi de nature à remédier pleinement à l’atteinte alléguée à la présomption d’innocence. La Cour rejette donc l’exception du Gouvernement à ce sujet.

   Για μισό λεπτό. Το ΕΔΔΑ γκρινιάζει επειδή με την προτεινόμενη αγωγή αποζημίωσης δεν αντιμετωπίζεται τάχα η ποινική πλευρά της προσβολής του τεκμηρίου της αθωότητας, και συγκεκριμένα ότι

   le Gouvernement ne cite pas en l’espèce de recours à travers lequel le requérant aurait pu inviter la juridiction pénale compétente à constater la violation de la présomption d’innocence dans son aspect procédural.

   Εύλογη η αντίρρηση. Καλά τα λεφτά της αποζημίωσης, αλλά με την ποινικοδικονομική προσβολή που υποτίθεται ότι υπέστη ο Κώνστας, τι θα γίνη; Κάπως δεν πρέπει να προβληθή και αυτή; Με κάποιο ρεκούρ βρε παιδί μου; Ένα ένδικο βοήθημα, κατιτίς, ένα ένδικο μέσο ίσως;

   Εμ, δεν θέλω να ταράξω τους κύκλους κανενός, αλλά υπάρχει ένα πράγμα που λέγεται έφεση. Αυτό το πράγμα το άσκησε ο Κώνστας, εξ όσων γνωρίζω εκκρεμεί ακόμη και με αυτήν θα γνωστοποιήση όλα τα παράπονά του σε ένα δευτεροβάθμιο δικαστήριο, το οποίο δικάζει όοοοολη την υπόθεση εξαρχής, αφού η πρωτοβάθμια εξαφανίζεται.

   Αλλά τι να την κάνουμε την αστική αποζημίωση; διαμαρτύρεται το ΕΔΔΑ. Αφού

   l’action en dommages-intérêts fondée sur l’article 57 du code civil, et invoquée par le Gouvernement, ne pourrait être que partiellement relative et adéquate à la violation de la Convention incriminée; elle n’était pas ainsi de nature à remédier pleinement à l’atteinte alléguée à la présomption d’innocence.

   Και αφού έκρινε ότι απλή αποζημίωση είναι ανεπαρκής κ.λπ. κ.λπ., τι κάνει το ΕΔΔΑ; Μα φυσικά, επιδικάζει αποζημίωση!

   Reply
5. Pingback: Το τεκμήριο αθωότητας του κατηγορουμένου ως βιαστή – αναΜορφωση – συνΙστολογιο