Μετά την μεγάλη επιτυχία των “Διανοούμενων του Διαδικτύου”, η πολυαναμενόμενη -από εμένα και μόνο- συνέχεια έφτασε. Στις λίγες γραμμές που ακολουθούν θα λατρέψω με ταπεινότητα και σεβασμό τους πλέον εκλεκτούς της ανώτερης αυτής τάξης που εκθείασα σ’ εκείνο το κειμενάκι. Θα το κάνω με την ίδια χαλαρή διάθεση και γι’ αυτό καλώ όσους τα παίρνουν λίγο προσωπικά κάτι τέτοια να σταματήσουν εδώ. Ας μην παρεξηγηθώ, όμως, πριν καλά-καλά αρχίσω: μου αρέσει όσο τίποτα να συζητούμε για θέματα κανονιστικά ή “θεωρητικά” – το δίκαιο, το ορθό, τις πολιτικές μας αρχές, τους ηθικούς μας κανόνες κοκ. Κι εγώ ερασιτέχνης είμαι και το χαίρομαι όσο μπορώ. Αλλά οι φιλόσοφοι του διαδικτύου (στο εξής ΦΔ) δεν είναι εδώ για να συζητήσουν αλλά για να μας κάνουν ανθρώπους. Πώς; Ως ακολούθως…
Τι κάνεις όταν θέλεις να πεις τη γνώμη σου για ένα θέμα σαν τα παραπάνω; Από την στιγμή που γράφεις στο διαδίκτυο τι πιο λογικό από το να χρησιμοποιήσεις το διαδίκτυο; Δε θα εξαπατήσεις κανέναν, απλά θα ενισχύσεις τις γνώσεις σου με λίγο γκουγκλαρισματάκι. Για παράδειγμα: ξέρεις ότι ο Dworkin λέει ότι το κράτος πρέπει να είναι ουδέτερο απέναντι στις διάφορες αντιλήψεις της καλής ζωής – γκουγκλάρεις για να το επιβεβαιώσεις. Αυτό ακούγεται βολικό για αυτό που θέλεις να πεις και δεν είναι άλλο από το ότι πχ το ελληνικό κράτος δεν πρέπει να πληρώνει τόσα και τόσα λεφτά για να συντηρεί την Εθνική Λυρική Σκηνή. Και ο Νόζικ ήταν υπέρ του ουδετερισμού -γκουγκλάρισμα για να μην γίνουμε ρεζίλι- άρα κι αυτός μας βολεύει. Λες λοιπόν: “σπουδαίοι ουδετεριστές φιλόσοφοι, σαν τον Dworkin και τον Nozick, υποστηρίζουν αυτή τη θέση που αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του φιλελευθερισμού”. Λογικό; Απολύτως, αφού δύο άνθρωποι που φέρονται ως εκπρόσωποι των δύο άκρων του φιλελεύθερου φάσματος (προς τα δεξιά ο Νόζικ, προς τα αριστερά ο Dworkin) συμφωνούν. Σωστό; Αμ δε… Ο μεν Dworkin τίθεται ρητώς υπέρ της χρηματοδότησης αυτού του τύπου στο A Matter of Principle (με ένα καθόλου πειστικό επιχείρημα αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία), ο δε Νόζικ απαιτεί απλά να μην γίνεται η εν λόγω χρηματοδότηση στη βάση της λογικής ότι η μία ζωή με όπερα λχ είναι ανώτερη από μία ζωή με μπουζούκια. Αλλά υπάρχουν 1002 λόγοι για τους οποίους θα μπορούσε να χρηματοδοτείται η όπερα από την Πολιτεία με τους οποίους ο Νόζικ δε θα διαφωνούσε. Και δε θα διαφωνούσε για να σώσει τη θεωρία του από μία θανάσιμη παγίδα που ο ίδιος θεωρεί ότι καταδεικνύει ένα υποκρυπτόμενο σε άλλους τύπους ουδετερισμού absurdum. Ψιλά γράμματα; Καθόλου – χοντρά και κεφαλαία για όποιον έχει υπ’ όψιν του όχι το έργο των συγκεκριμένων ανθρώπων αλλά έστω το debate που λένε και στο χωριό μου. Αλλά η πραγματική ζωή είναι πιο συναρπαστική από τα παραδείγματα. Κάποτε, ένας ιστολόγος έγραψε ένα κείμενο με πολύ -μα πάρα πολύ- Νόζικ (καλή ώρα). Ένας δόλιος αναγνώστης τον ρώτησε αν έχει διαβάσει το Anarchy, State and Utopia (όχι δεν ήμουν εγώ). Η απάντηση ήταν αφοπλιστική: “το διάβασα πριν χρόνια και τώρα του έριξα άλλη μια ματιά για το κείμενο”. Όποιος γνωρίζει πως ρίχνει κανείς μια ματιά στο συγκεκριμένο πόνημα παρακαλείται να με ενημερώσει γιατί μετά από 3 αναγνώσεις και πολλές σχετικές μελέτες και σχολιασμούς ακόμα δεν το έχω πολυκαταλάβει. The magic that bloggers do… Α, να μην ξεχάσω: προσθέτεις κι ένα μάγκικο “τι νόημα έχει αυτή η ερώτηση τώρα;” και ο λαός καταλαβαίνει με ποιον έχει να κάνει. Αν έχεις επιχειρήματα, ρίχτα να σε ισοπεδώσω προβοκάτορα.
Μία ακόμα βασική αρχή της διαδικτυακής φιλοσοφικής διδασκαλίας είναι οι απόλυτες και ανυποχώρητες δηλώσεις. Σε ένα διδακτορικό φιλοσοφίας γράφεις: “οι παραπάνω παρατηρήσεις φαίνεται πως καταδεικνύουν ότι το επιχείρημα του Χ δυσκολεύεται να πείσει ως προς την ορθότητα του Ψ”. Ο ΦΔ γράφει: “αυτό αποδεικνύει ότι ο Χ έκανε ένα πασιφανές και χονδροειδές σφάλμα όταν έλεγε το Ψ”. Για τους ΦΔ όλα είναι απλά και προφανή και τα έχουν αποδείξει οι αγαπημένοι τους φιλόσοφοι που, κάποιες φορές, δεν είναι καν φιλόσοφοι αλλά οικονομολόγοι, κοινωνιολόγοι, lato sensu διανοούμενοι, ποπ φιλοσοφούντες κλπ. Αν δεν το βλέπεις είναι επειδή υπερεκτίμησαν τις δυνατότητές σου και δεν σου το είπαν αρκετά απλά, Πάμε πάλι, λοιπόν, χωρίς δύσκολες λέξεις. Τώρα που είπα “δύσκολες λέξεις” το θυμήθηκα: οι ορισμοί δε χρειάζονται στη φιλοσοφία του διαδικτύου. Επίσης, ο σωστός ΦΔ δεν αφήνει ποτέ αμφιβολίες για την αυθεντία του: “ο Χ δε δέχεται το Ψ και το απορρίπτει κατηγορηματικά”. Αν αμφισβητηθεί η δήλωση επιστρατεύεται το υπερόπλο της ναυτίας: ατελείωτα αποσπάσματα από το έργο του αγαπημένου του φιλοσόφου που θα μπορούσες να βρεις και μόνος σου και συνήθως είναι ψιλοάσχετα με το θέμα. Αν είσαι τυχερός θα σου τύχει αυτό που μου έτυχε κάποτε σε μία αντιπαράθεση με έναν γνωστό ΦΔ: παρέθεσε απόσπασμα που δεν είχα υπ’ όψιν μου -ο συγγραφεύς ήταν κλασικός ποπ φιλοσοφοοικονομολόγος άλλωστε- στο οποίο η αυθεντία φαινόταν να λέει το ακριβώς αντίθετο από αυτό που του απέδιδε ο ΦΔ. Για να είμαι δίκαιος, μάλλον δεν το είχε καταλάβει ούτε ο ίδιος ο ποπ σταρ, αλλά αυτό είναι μία άλλη ωραία ιστορία…
Ο ΦΔ δεν έχει καμμία απολύτως “ειδικότητα”. Κάποιος που ασχολείται ψιλοσοβαρά με το αντικείμενο γνωρίζει καλά, εκ των πραγμάτων, 2-3 επιμέρους θέματα, εκτός αν είναι 60 χρονών και πέρασε όλη τη ζωή του κλεισμένος σε μια βιβλιοθήκη. Αν με ρωτήσει κάποιος τη γνώμη μου για τον Φουκώ θα δηλώσω άγνοια. Αν με ρωτήσουν τι γνωρίζω από Πλάτωνα θα απαντήσω “λίγα ως καθόλου”. Αλλά ο σωστός ΦΔ τα παίζει όλα στα δάχτυλα. Κάποτε ρώτησα ένα διαδικτυακό συνομιλητή μου τι εννοούσε όταν έλεγε αυτό που έλεγε και του ζήτησα να μου το εξηγήσει. Αρχικά, με παρέπεμψε σε έναν φιλόσοφο του δικαίου. Ακολούθως, όταν επέμενα να ακούσω τη δική του άποψη, μου αράδιασε 13 (!) φιλοσόφους σε ένα ποστ – ολίγον από τούτον, ολίγον από εκείνον- όπως κάναμε ως προπτυχιακοί για να γεμίσουμε τη βιβλιογραφία. Αν δεν επρόκειτο για το απόλυτο φαινόμενο άκριτης ματαιοδοξίας, προσκυνώ τη χάρη του θαυματουργού διανοητή: όσα οι άλλοι αδυνατούν να πετύχουν σε 40 και 50 χρόνια εκείνος το πέτυχε πριν τα 30. Μόνο για να διαβάσεις τα έργα όλων αυτών στοιχειωδώς σοβαρά χρειάζεσαι μία δεκαετία με την προϋπόθεση ότι δεν κάνεις τίποτα άλλο κατά το ίδιο διάστημα. Τέλος, θα σας δώσω κι ένα ακόμα στοιχείο για να αναγνωρίζετε πιο εύκολα τους ΦΔ. Οι αγαπημένοι τους “φιλόσοφοι” είναι δύο ειδών: το έργο τους είναι είτε κάθε άλλο παρά φιλοσοφικό είτε εντελώς ακαταλαβίστικο. Οι πρώτοι έχουν το πλεονέκτημα ότι τους καταλαβαίνουν όλοι χωρίς καμμία προσπάθεια διότι απλώς κάνουν κήρυγμα. Οι δεύτεροι είναι ακόμα πιο βολικοί γιατί έτσι κι αλλιώς δεν τους καταλαβαίνει κανένας.
Για όλα αυτά υπάρχει ένας πολύ καλός λόγος. Κάποτε μία ηλικιωμένη κυρία μου είχε πιάσει την κουβέντα στην αναμονή για τα διαβατήρια. Κάποια στιγμή αναγκάστηκα να καταφύγω σε ένα εντελώς πρωτόγονο επιχείρημα για να της εξηγήσω γιατί πίστευα ότι αυτό που πρότεινε ήταν άδικο για πολλούς συμπολίτες μας. Το σκέφτηκε για λίγο και μου απάντησε αποστομωτικά: “αυτά είναι φιλοσοφίες”. Εν προκειμένω η φιλοσοφία ισοδυναμεί με την θεωρητική παπαριά (με το συμπαθειο). Και οι θεωρητικές παπαριές είναι προσιτές στον καθένα και ταυτόχρονα ιδιαίτερα ευχάριστες. Έχετε δει κανέναν να μπαίνει στο διαδίκτυο για να λύσει εξισώσεις; Έχετε δει κανέναν να παριστάνει τον ερασιτέχνη πηρυνικό φυσικό; Ή μήπως μπαίνει ο καθένας στα μπλογκ των νευροχειρουργών για να πετάξει μια εξυπνάδα που διάβασε στο neurosurgeryfans.com; Κακά τα ψέμματα το αντικείμενο πρέπει και να προσφέρεται. Σκεφτείτε τι τραβάνε οι ιστορικοί: διαβάζεις ένα βιβλίο για τον αμερικανικό εμφύλιο και με λίγο θράσος είσαι έτοιμος να γράψεις την ιστορία του αμερικανικού έθνους στο μπλογκ σου. Από την άλλη, πρέπει να παραδεχτούμε ότι το να φιλοσοφείς είναι κουλ. Όλοι θέλουμε να είμαστε και λίγο φιλόσοφοι, να νιώθουμε λίγο πιο κοντά στη διανόηση βρε αδελφέ. Ένας εύκολος τρόπος να είσαι κουλ, λοιπόν. Πως να πεις όχι;
Η ζωή είναι ωραία στο διαδίκτυο. Μπορούμε να λέμε τις σαχλαμάρες μας -καλή ώρα- χωρίς να παρασκοτιζόμαστε για ακριβολογίες, ορισμούς, λογική και παραπομπές. Όσο το έχουμε αυτό κατά νου θα είμαστε όλοι ικανοποιημένοι κι εγώ που γκρινιάζω τώρα θα είμαι εν αδίκω. Αλλά, προς Θεού, όχι άλλο ποπ. Είναι σα να ακούς Αλέξια και Κώστα Μπίγαλη κάθε φορά που ανοίγεις τον υπολογιστή. Δε λέω, ως παιδάκι, τα σιγομουρμούρισα του Αιγαίου τα Μπλουζ αλλά ως εκεί…
Κωνσταντίνε,
Συμφωνώ με πολλά απ’ όσα γράφεις. Δύο παρατηρήσεις έχω:
Η πρώτη έχει να κάνει με το ενδεχόμενο, ορισμένα blogs, sites κ.λπ. να αποτελούν «προαγγέλους» μελλοντικών φιλοσοφικών περιοδικών, άλλου είδους σοβαρών συλλογικών προσπαθειών, ή ακόμη και ατομικών έργων νέων φιλοσόφων. Δεν θα με ξάφνιαζε λ.χ. αν μου λέγανε ότι ο σύγχρονος Πλάτων γράφει Διαλόγους με έναν συνάδελφο Blogger ή τον εαυτό του με άλλο ψευδώνυμο. Πριν από έναν χρόνο έτυχε να συναντήσω ηλεκτρονικώς κάποιον ετοιμοθάνατο blogger, που έγραφε επιστολές σε έναν φίλο του με σκοπό νουθεσίας – οι επιστολές αυτές ήταν, κατά την γνώμη μου, κείμενα υψηλής φιλοσοφικής στάθμης (δυστυχώς το blog κλείδωσε μετα θάνατον και δεν πρόλαβα καν να τις αποθηκεύσω). Κανείς δεν μπορεί να ξέρει εκ των προτέρων αν το διαδίκτυο θα αποτελέσει γόνιμο χώρο παραγωγής φιλοσοφίας. Την ευκαιρία του πάντως, την έχει. Βέβαια, σε αρκετές «φιλοσοφικές» ιστοσελίδες επιδιώκεται λιγότερο η πρωτοτυπία των γραφομένων και περισσότερο η συστηματική-διδακτική παράθεση γνωμών, θέσεων κ.λπ. άλλων φιλοσόφων (με αντίστοιχα links για τους αμύητους). Aυτό όμως συμβαίνει παντού, έτσι κι αλλιώς… Και ως έναν βαθμό καλό είναι, γιατί κάποιοι έχουν την ανάγκη της διδασκαλίας –είτε ως διδάσκοντες είτε ως διδασκόμενοι. Το θέμα ενδεχόμενης οίησης των διδασκόντων ή ανοησίας των διδασκομένων είναι βεβαίως άλλο…
Η δεύτερη παρατήρησή μου έχει να κάνει με ένα θέμα ορισμού: Ποιος είναι ο πραγματικός «φιλόσοφος»; Δικαιούται κανείς να χρησιμοποιεί την επίμαχη λέξη για απλούς συγγραφείς του διαδικτύου, διανοουμένους και στοχαστές της πολιτικής, επιστήμονες με μετα-επιστημονικά ενδιαφέροντα ή πρέπει να περιορίσει την θεμιτή χρήση της στους διδάκτορες του σχετικού ακαδημαϊκού κλάδου; Το θέμα είναι ενδιαφέρον, έχει μάλιστα ευρύτερα συζητηθεί και σε κάποιο τεύχος του περιοδικού Cogito. Αν δεν ορίσουμε ποιόν εννοούμε ως «φιλόσοφο» ενδέχεται να έχουμε φτιάξει μια νέα κατηγορία (τους «φιλοσόφους του διαδικτύου») σε εσφαλμένη ή τουλάχιστον αμφίσημη βάση. Αυτό είναι ένα γενικότερο πρόβλημα που λανθάνει στο Post σου και πρέπει να το έχουμε κατά νου.
Υγ. Θα έπρεπε να ντρέπεσαι που ντρέπεσαι για «Του Αιγαίου τα μπλουζ» του Μπίγαλη. Υπήρξε μεγάλο σουξέ της εποχής μας και είμαι βέβαιος ότι δεν το «σιγομουρμούρισες» απλώς…
Καίρια ερώτηση και αν δεν την έκανε ο kt θα την έκανα εγώ.
Ποίος είναι ο αληθινός φιλόσοφος, τελικά;
(1) ένας αναγνωρισμένος από την κοινωνία ως Φιλόσοφος (σε ακαδημαϊκή θέση, απ’τους συναδέλφους, κλπ);
(2) ένας που έκανε ένα Master ή Doctorate στην Φιλοσοφία και νομίζει ότι αυτό φτάνει για να τον ισοβαθμίζει με original (creative!) Φιλόσοφο;
(3) ένας που διαβάζει πριν κοιμηθεί αρχαίους ή σύγχρονους Φιλοσόφους και κάνει μια λειτουργική σύνθεση των καλύτερων σημείων τους για να δει αν μπορεί να βγει κάτι κανούργιο;
(4) ένας που γνωρίζει κάποιες συγκεκριμένες βασικές αρχές (πχ Καρτέσιο) και προσπαθεί να τις εφαρμόσει στο γνωστικό του αντικείμενο (πχ συνείδηση);
Ποιός?!
—
Εγώ την Φιλοσοφία ως έννοια την χρησιμοποιώ σαφώς λιγότερο δεσμευτικά. Μου αρέσει ιδιαίτερα πολύ ο ορισμός που δίνει το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής του Μανόλη Τριανταφυλλίδη στο λήμμα:
φιλοσοφία η [filosofía] O25 : 1. η επιδίωξη της γνώσης, η αναζήτηση της αλήθειας σχετικά με το νόημα της ζωής, την ουσία του κόσμου και τη θέση του ανθρώπου στον κόσμο: Eίναι η ~ επιστήμη; 2. η επιστήμη (ως σύστημα ιδεών, αντιλήψεων, πεποιθήσεων) και η διδασκαλία της γνώσης, της διερεύνησης σχετικά με το νόημα της ζωής, του κόσμου και της θέσης του ανθρώπου σε αυτόν (όπως εκφράζεται από κπ. φιλόσοφο, από κάποια σχολή ή από κάποια εποχή): Yλιστική / ιδεαλιστική / εμπειρική ~. H ~ του Mαρξ / του Kαντ / του Xέγκελ. Διδάσκω / σπουδάζω ~. ~ της Iστορίας / της Tέχνης / του Δικαίου. H ~ θεωρήθηκε από πολλούς ως μητέρα των επιστημών. || Mάθημα / έδρα / βιβλίο / φοιτητής / καθηγητής Φιλοσοφίας. (λόγ. έκφρ.) θύραθεν* ~. 3α. σύστημα αρχών που τίθεται, που λαμβάνεται ως βάση για να ερμηνευτεί ή να ταξινομηθεί κτ.: Για να καταλάβεις την ιστορία, πρέπει να μπεις στη ~ της. Ποια είναι η ~ αυτού του νομοσχεδίου; β. προσωπικός τρόπος να θεωρεί, να αντιμετωπίζει κανείς (συνολικά) τη ζωή και τα πράγματα (και οι ιδέες που απορρέουν από αυτό τον τρόπο)· κοσμοθεωρία: H ~ του είναι: Γλέντα τη ζωή, γιατί είναι σύντομη. 4. πολύπλοκη, σύνθετη σκέψη, προσεκτική διερεύνη ση: Tο πράγμα είναι απλό, δε χρειάζεται / θέλει (μεγάλη) ~. [λόγ. < αρχ. φιλοσοφία]
Προσωπικά τον όρο «Φιλοσοφία» τον χρησιμοποιώ με την ευρύτερη σημασία του και για τις χρήσεις 3 και 4 που αναφέρει ο Τριανταφυλλίδης. Υπό αυτό το πρίσμα (και σύμφωνα με το 3) πχ το άρθρο περί Σκοποκρατίας, αν και δεν είναι φιλοσοφικό per se, μιλούσε για την φιλοσοφία της διοικητικής οργάνωσης.
KT,
1) Συμφωνώ. Φυσικά και μπορεί ο νέος Πλάτων να τα λέει με τα φιλαράκια του από το μπλογκ του. Το διαδίκτυο είναι ό,τι το κάνουμε εμείς. Εγώ με την αναφορά στους φιλοσόφους του διαδικτύου θέλησα να περιγράψω μία κατάσταση και όχι να αποκλείσω το ενδεχόμενο που αναφέρεις.
2) Το πρόβλημα όντως κρύβεται στο ποστ – αλλά κρύβεται και η λύση του. Οι φιλόσοφοι του διαδικτύου αντιπαρατίθενται στους ανθρώπους που ασχολούνται “ψιλοσοβαρά” (αυτή ήταν η έκφραση) με το αντικείμενο. Όχι στους διδάκτορες, τους σοφούς ή τους καθηγητάδες με το formal training. Δε χρειάζομαι γενικό ορισμό του φιλοσόφου για να κάνω αυτή τη διάκριση – το μόνο που χρειάζομαι είναι αυτός ο προαιρετικός και πολύ ευρύς ορισμός που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, νομίζω. Αυτός που γκουγκλάρει και διαβάζει διαγώνια αρθράκια και που και που κανένα βιβλίο και κατόπιν γράφει σχετικά έπη είναι “φιλόσοφος του διαδίκτύου”. Εκείνος που ψάχνει αναλυτικά τη βιβλιογραφία ενός θέματος, ρωτά τους αρμοδιότερους για να λύσει τις απορίες του και ρίχνει μια ματιά και στο πως διαβάζουμε ένα φιλοσοφικό πόνημα ή στο πως γράφουμε ένα τέτοιο δεν είναι. Και αν κάνει τα αμέσως παραπάνω δε θα εμφανίζει και τις παθογένειες που περιγράφω στο κείμενο. Όπως ξέρεις, δε χρειαζόμαστε γενικούς και δεσμευτικούς ορισμούς για μια συζήτηση.
Kensai,
Kάποια από αυτά που λες στο πρώτο μέρος του σχολίου σου είναι ελαφρώς ανακριβή – πχ όποιος γράφει ένα διδακτορικό πρέπει να είναι και creative, όπως λες, τουλάχιστον κατά κανόνα. Αλλά δε φιλοδοξώ να δώσω τον ορισμό που ζητάς και να λύσω ένα, όντως, στριφνό πρόβλημα εδώ. Οι χρήσεις 3 και 4 του Τριανταφυλλίδη είναι από μεταφορικές ως καταχρηστικές κατά τη γνώμη μου. Κάνε την επαγωγή και θα το καταλάβεις: όποιος γνωρίζει τη φιλοσοφία του προπονητή της Πανάθας είναι κάποιου είδους φιλόσοφος; Ή μήπως είναι όποιος διερευνά το θέματα προσεχτικά; Αν ήθελες να σπουδάσεις φιλοσοφία θα πήγαινες σε κάποιον από τους παραπάνω; Εδώ φτάνουμε στο σημείο να παίζουμε με τις λέξεις.
Σίγουρα. Γενικότερα η δημιουργικότητα απ’τη νηπιακή ηλικία μέχρι τα βαθιά γεράματα είναι ένα χαρακτηριστικό των ανθρώπων που απαιτείται για την επιτυχία. Στο ίδιο επίπεδο με την μαθηματική-υπολογιστική ικανότητα ή άλλες μορφές νοημοσύνης. Περισσότερα σ’αυτό το special issue (για όσους θέλουν εντρυφήσουν στην φυσιολογία της δημιουργικότητας).
Αλλά η δημιουργικότητα του αναγνωρισμένου Φιλοσόφου ή του καταξιωμένου καλλιτέχνη ή του επιτυχημένου επιστήμονα ξεφεύγει κατά πολύ απ’τη συμβατική δημιουργικότητα που χρειάζεται για να λύσεις ένα πρόβλημα ανά χείρας ή να συγγράψεις μια πτυχιακή, διδακτορική ή υφηγητική διατριβή.
Εγώ μιλάω για δημιουργικότητα ως έμπνευση για να μεγαλουργήσεις, κάτι που ξεχωρίζει τους μεγάλους και αναγνωρισμένους φιλοσόφους, απ’τους φιλοσόφους του καφενέ ή- μη χειρότερα- τους αμπελοφιλοσόφους, που πολλές φορές απλά αναμασούν τη δανεική σοφία που συλλέξαν
Επίσης να σημειώσω πως ο Φιλόσοφος δεν είναι επάγγελμα. Δε είναι όπως ο Ιατρός που βγαίνει απ’την Ιατρική ή ο Μηχανικός που βγαίνει απ’το Πολυτεχνείο. Αν τελείωσεις την Φιλοσοφική δε βγαίνεις… “Φιλόσοφος”, όπως αν τελειώσεις την Καλών Τεχνών δε βγαίνεις “Καλλιτέχνης” ή την Θεολογική αντίστοιχα “Ερμηνευτής του Λόγου του Θεού”.
Σ’αυτά τα «επαγγέλματα» είναι οι άλλοι που θα σου αναγνωρίσουν την αξία σου και θα δου προσδώσουν αυτούς τους χαρακτηρισμούς, αν και μόνο αν το αξίζεις.
Δεν είναι καθόλου καταχρηστικές. Είναι η ευρύτερη σημασία της λέξης Φιλοσοφίας, απλά δεν εξυπηρετούν αυτά που θες να πεις, δηλαδή την χρήση της λέξης «Φιλοσοφία» αποκλειστικά με την πρώτη (άντε και δεύτερη) εξήγηση που δίνει ο Τριανταφυλλίδης.
Μάλιστα Φιλοσοφία τόσο ετυμολογικά (αγάπη για τη γνώση: Φιλία της Σοφίας) όσο κι ιστορικά (δεν είναι τυχαίο που ακόμα και σήμερα τα διδακτορικά στα περισσότερα αντικείμενα έχουν τον τίτλο του PhD: Philosophiæ Doctor) έχει να κάνει με τις γνωστικές-υπαρξιακές αναζητήσεις του ανθρώπου, και όχι με τη σπουδή μιας συγκεκριμένης φιλοσοφικής σχολής.
Ίσα ίσα, θα έλεγε κανείς ότι οι Σπουδές στην Φιλοσοφία δε σε κάνουν καθόλου Φίλοσοφο, απλά σε βοηθάν να μάθεις την ιστορία της φιλοσοφίας, όπως κατ’αντιστοιχία οι Σπουδές στην Θεολογική σε κάνουν να μάθεις την ιστορία των θρησκειών.
Έλα μην τα ισοπεδώνουμε όλα. Η επαγωγή εδώ δεν είναι εφαρμόσιμη διότι το αντικείμενο δεν φτάνει να αγγίζει υπαρξιακά προβλήματα (πρώτοι δύο ορισμοί Τριανταφυλλίδη). Αν η Πανάθα δεν βγει Champions ή το κέικ της Κυρα-Τασίας δε φουσκώσει δεν έγινε τίποτα, ούτε μάθαμε τίποτα καινούργιο για τον άνθρωπο.
Αλλά δεν είναι τυχαίο που κάποιες νέες μορφές Φιλοσοφίας ως σχολαστικής αντιμετώπισης ενός αντικειμένου σε σχέση με τον άνθρωπο αποκτούν ενδιαφέρον και αντιπροσώπευση σε ακαδημαϊκά ιδρύματα. Και έχουν συγκεκριμένα αντικείμενα.
Δες για παράδειγμα δυο οργανωμένες [επικουρικές] Έδρες σύγχρονης φιλοσοφικής αναζήτησης στην Ευρώπη:
(1) Νευροφιλοσοφία στην Τυβίγγη (Τübingen)
(2) Φιλοσοφία της Προσομείωσης στη Στουτγκάρδη
Σύμφωνα με τον αυστηρό-κλείστο ορισμό που δίνεις εσύ για την Φιλοσοφία, τα παραπάνω ακαδημαϊκά ιδρύματα κοροϊδεύουν την κοινωνία. Είναι όμως σωστή αυτή η σκέψη σου; Δεν είμαι τόσο σίγουρος…
Και ναι, για θέματα Νευροφιλοσοφίας (Θεωρία του Μυαλού, Φυσιολογία της Συνείδησης, κλπ) θα πήγαινα τρέ-χο-ντας στα παραπάνω κέντρα, αντί σε κάποια φιλολογική-φιλοσοφική σχολή γενικού περιεχομένου.
Βρε Kensai, αρνούμαι κάτι από αυτά που λες στο σχόλιό σου από τον Τριανταφυλλίδη και κάτω; Δες το λίγο πιο ψύχραιμα και, αν σου είναι εύκολο, με χαλαρή διάθεση. Άλλο το να κάνουμε λίγη πλάκα με την προχειρότητα και την υπεραπλούστευση κι άλλο να βγάζουμε τις αυθεντίες μας για να τις μετρήσουμε. Άλλωστε τέτοια (αυθεντία) εγώ δε διεκδικώ – δήλωσα εξ αρχής ερασιτέχνης. Αν θέλεις να στο πω και πιο απλά/ξεκάθαρα, εγώ δεν έχω formal training στη φιλοσοφία – και πολλοί θα έλεγαν ότι αυτό που κάνουμε εμείς που ασχολούμαστε με φιλοσοφίες του δικαίου, πολιτικές φιλοσοφίες και τα ρέστα δεν είναι καν φιλοσοφία. Και, αν θέλεις τη γνώμη μου, θα είχαν και δίκιο. Πλάκα κάνουμε, δεν μοιράζουμε διαπιστεύσεις.
ΥΓ: Προφανώς, στη φιλολογικοφιλοσοφική ούτε εγώ θα πήγαινα για να μάθω φιλοσοφία – αλλά αν δεις τι κάνουν 18χρονοι στις φιλοσοφικές σοβαρών πανεπιστημίων θα τους λυπηθείς.
Α, ξέχασα και κάτι:
Προς ΚΤ ανφορικά με το ΥΓ,
Αστειεύεσαι; Έτρεχα μάταια στο Νάκα να βρω παρτιτούρα για πιάνο και είχα πέσει σε κατάθλιψη επειδή κανείς δεν μου έδινε ελπίδες…
Kensai, Kωνσταντίνε,
Ένας ικανοποιητικός ορισμός του όρου «φιλόσοφος» είναι ασφαλώς δύσκολος –αλλά ο Κωνσταντίνος δεν παίρνει θέση στο Post του επ’ αυτού -έτσι ίσως δεν θα χρειαζόταν καν να συνεχίσω. Η προσωπική μου άποψη πάντως είναι ότι χρειάζεται προσοχή: Ούτε πρέπει να αποκλείουμε νόμιμες χρήσεις του όρου «φιλόσοφος» αλλά ούτε και να καταλήγουμε άθελά μας στο να ξεχειλώσουμε την έννοια.
Ως πυρήνα νόμιμων χρήσεων του όρου θα πρότεινα τον εξής: «Το διδακτορικό σε πανεπιστημιακό τμήμα φιλοσοφίας είναι επαρκής αλλά όχι αναγκαίος όρος για την χρήση του όρου ‘φιλόσοφος’ προς χαρακτηρισμόν άλλου». Με άλλα λόγια: Κατ’αρχάς, οι διδάκτορες φιλοσοφίας είναι φιλόσοφοι: Έχουν δηλ. τα τυπικά προσόντα και ενδέχεται -αν έχουν και έμπνευση/ταλέντο- να γράψουν στο μέλλον και κάτι σπουδαίο. Φιλόσοφοι όμως είναι και εκείνοι που γράψανε κάτι σπουδαίο χωρίς να είναι διδάκτορες φιλοσοφίας. Αρκεί αυτό το σπουδαίο να έχει να κάνει με φιλοσοφία, δηλαδή να αποτελεί ένα γνωσιολογικό/ηθικό/αισθητικό σύστημα! Όχι να πρόκειται λ.χ. για γενικές μεθοδολογικές σκέψεις πάνω σε προβλήματα μιας επιστήμης.
Ας αντιμετωπίσω τώρα πιθανές αντιρρήσεις: Στην Ελλάδα έχουμε την τάση γενικώς να κρατάμε τον όρο φιλόσοφος, μόνο για τους αρχαίους ημών προγόνους και κάποιους πασίγνωστους μεταγενέστερους (Καντ, Descartes, Hume κ.λπ.). Έτσι, αρνούμαστε να αποκαλέσουμε φιλοσόφους λ.χ. τον Καθηγητή που μας διδάσκει στο Πανεπιστήμιο (αυτόν τον λέμε συνήθως -και σχεδόν προσβλητικά- «Καθηγητή φιλοσοφίας») ή τον συνάδελφό μας που του βγήκε ο πάτος να γράψει διδακτορικό στον Καντ. Νομίζω ότι εδώ σφάλλουμε, γιατί μπλέκουμε απρόσεκτα τα διακριτά κατηγορήματα «φιλόσοφος» και «καλός/μεγάλος/σπουδαίος φιλόσοφος». Υπάρχουν δηλαδή και κακοί ή μέτριοι φιλόσοφοι όπως υπάρχουν λ.χ. κακοί ή μέτριοι νομικοί. Και όπως στους τελευταίους δεν μπορούμε να αρνούμαστε τον γενικό τίτλο «νομικός» μόνον επειδή είναι κακοί, έτσι συμβαίνει και με τους πρώτους. Η ιδιότητα που δηλώνεται λοιπόν με τον όρο «φιλόσοφος» δεν είναι κάτι μεταφυσικό (ούτε έχει να κάνει με την έμπνευση που περιγράφει ο Kensai): Είναι απλώς η ιδιότητα ενός διδάκτορα του συγκεκριμένου κλάδου, δηλ. ενός ανθρώπου που έφτασε τις σπουδές του στον έσχατο βαθμό ώστε από διδασκόμενος να γίνει διδάσκων. Αλλά είναι και η ιδιότητα εκείνου που διδάσκει (με το έργο του) μολονότι ουδέποτε απέκτησε διδακτορικό!
Μια άλλη πιθανή αντίρρηση έχει να κάνει με το Ph.D. ως γενικό τίτλο σε πολλούς κλάδους. Η παραμονή της σύντμησης εξηγείται, νομίζω, με αναγωγή στην μελέτη της ιστορίας των Πανεπιστημίων: Υπήρξε μια εποχή που η φιλοσοφία και οι ανθρωπιστικές σπουδές καπέλωναν τα πάντα. Σήμερα η φιλοσοφία είναι –ως επι το πλείστον- ένας περιχαρακωμένος ακαδημαϊκός κλάδος με πολύ συγκεκριμένα ενδιαφέροντα ανα θεματικές ενότητες. Μπορεί το PhD να παρέμεινε και στους διδακτορικούς τίτλους άλλων κλάδων, αλλά πρωτίστως αφορά τον κλάδο της φιλοσοφίας.
Υγ. Παρεμπιπτόντως: Κωνσταντίνε, αδικείς και ένα άλλο μεγάλο μπιγαλικό άσμα –που πρέπει να σου θυμίσω: Το «Ρίνα-Κατερίνα» (σε αυτό νομίζω την έχω την παρτιτούρα -να στην στείλω ευχαρίστως).
KT,
Καλά τα λες, σε γενικές γραμμές συμφωνώ. Αν διαχωρίσουμε το “καλός φιλόσοφος” από το “φιλόσοφος” (όπως λέμε νομικός, γιατρός, κοινωνιολόγος κοκ) η χρήση του όρου που προτείνεις είναι απολύτως θεμιτή. Παρεμπιπτόντως, εδώ στο χωριό μας έτσι χρησιμοποιείται ο όρος, αλλά κανείς δε νιώθει Καντ ή Αριστοτέλης επειδή πάει σε discussion groups για philosophers. Φυσικά, το γεγονός ότι γνωρίζεις αρκετά για να φέρεις τον τίτλο δεν σημαίνει τίποτα για την ποιότητα της πρωτότυπης εργασίας σου. Τέλος, επιμένω ότι δεν έχω ανάγκη για τους σκοπούς του κειμένου μου την κατά τ’ άλλα ωραία περιγραφή σου. Πιάσε τώρα την παρτιτούρα και ετοιμάσου να το τραγουδήσεις με την αισθαντική φωνή σου.
Ξεκινάω με το μοναδικό σημείο διαφωνίας:
Το ύφος που περιγράφεις για διδακτορικό φιλοσοφίας δεν νομίζω να εκφράζει ακριβώς αυτό που θέλει να πει ο συγγραφέας.
Συχνά στην επιστήμη, όταν διαβάζουμε ή ακούμε κάτι, σκεφτόμαστε “καλά, τη μαλακία πέταξε το άτομο τώρα;” ή “είναι ποτέ δυνατόν;”.Την σκέψη μας αυτή την εκφράζουμε ως εξής:
“ενδιαφέρουσα η παρατήρησή σας, φοβάμαι όμως ότι έχω κάποιες αμφιβολίες σχετικά με την ορθότητα του …”
Είναι θέμα etiquette.
Δύο ακόμα σχόλια:
1. Σχετικά με την φιλοσοφία, νομίζω ότι η σύγχυση οφείλεται και στο γεγονός ότι δεν έχει σταθερό γνωστικό αντικείμενο ανά τους αιώνες – κατά μια έννοια το ίδιο το γνωστικό αντικείμενο της φιλοσοφίας αποτελεί φιλοσοφικό πρόβλημα.
Ο Αριστοτέλης ας πούμε θεωρείται φιλόσοφος, παρόλο που μεγάλο μέρος του έργου του είναι εκτός φιλοσοφικού πεδίου.Σε ορισμένους τομείς μάλιστα, όπως βιολογία και θεατρολογία/δραματουργική, ίσως να είχε μεγαλύτερη επίδραση απ’ότι στην φιλοσοφία.
Ένα σημερινό κείμενο που περιγράφει πώς είναι ο Θεός και ποια η σχέση του με τον κόσμο δεν θεωρείται φιλοσοφικό – αν έχει γραφτεί τον μεσαίωνα όμως, θεωρείται.
2.Ο τίτλος Ph.D. υπάρχει μόνο στις αγγλοσαξωνικές χώρες νομίζω.Στην ηπειρωτική ευρώπη χρησημοποιείται ο όρος Doktor,Dottore,Docteur κτλ
Σίγουρα, αλλά όχι μόνο. Δεν είσαι υποχρεωμένος να χαρακτηρίσεις μία άποψη ενδιαφέρουσα ή ένα έργο σημαντικό. Συνήθως, όμως, όταν γράφεις μια τεράστια εργασία ασχολείσαι με απόψεις που είναι πράγματι ενδιαφέρουσες και δημοφιλείς (στον ακαδημαϊκό χώρο εννοείται!), αυτό που λένε influential στο χωριό του ΚΤ. Όταν κρίνεις τέτοιες θέσεις, είναι πάντα καλό να είσαι επιφυλακτικός: 9 φορές στις 10 το επιχείρημά σου δε θα είναι ακλόνητο, ακόμα και για όσους διάκεινται ευμενώς προς τη θέση σου, έστω διαισθητικά. Ως ώριμος, πια, φιλόσοφος εννοείται ότι θα περιορίσεις τα “φαίνεται” και τα “δυσκολεύεται” αλλά και πάλι εκφράσεις του τύπου “ιδού λοιπόν η λύση στο πρόβλημα” ή “αυτό είναι αυτονόητο” δε θα δεις πουθενά. Η υπεραπλούστευση και η απόλυτη βεβαιότητα δεν είναι γνώρισμα ανθρώπων που μελετούν σοβαρά και έχουν επίγνωση των προβλημάτων.
Κωνσταντίνε καλησπέρα. Δεν σε γνωρίζω αλλά διαβάζοντας τυχαία το κείμενο σου έφτασα σε αυτές τις γραμμές:
Κάποτε, ένας ιστολόγος έγραψε ένα κείμενο με πολύ -μα πάρα πολύ- Νόζικ (καλή ώρα). Ένας δόλιος αναγνώστης τον ρώτησε αν έχει διαβάσει το Anarchy, State and Utopia (όχι δεν ήμουν εγώ). Η απάντηση ήταν αφοπλιστική: “το διάβασα πριν χρόνια και τώρα του έριξα άλλη μια ματιά για το κείμενο”. Όποιος γνωρίζει πως ρίχνει κανείς μια ματιά στο συγκεκριμένο πόνημα παρακαλείται να με ενημερώσει γιατί μετά από 3 αναγνώσεις και πολλές σχετικές μελέτες και σχολιασμούς ακόμα δεν το έχω πολυκαταλάβει. The magic that bloggers do… Α, να μην ξεχάσω: προσθέτεις κι ένα μάγκικο “τι νόημα έχει αυτή η ερώτηση τώρα;” και ο λαός καταλαβαίνει με ποιον έχει να κάνει. Αν έχεις επιχειρήματα, ρίχτα να σε ισοπεδώσω προβοκάτορα
Ο ταπεινός,ανώνυμος μεν,αλλά κατηγορούμενος ασφαλώς ιστολόγος είναι ο υποφαινόμενος. Προφανώς το κείμενο στο οποίο αναφέρεσαι υπήρξε αυτό:
http://e-roosters.blogspot.com/2008/02/blog-post_18.html
Ας σχολιάσω λίγο την τοποθέτηση σου.Ελπίζω να μου το επιτρέπεις,καθότι εσύ έσπευσες κατά τα φαινόμενα να με μαντρώσεις κάτω από την ετικέτα του ελαφρολαικού μπλογγερ,διχως να γνωρίζεις τιποτα για το ατομο μου,την παιδεία μου, ή εστω για τη φατσα μου βρε αδερφέ
Kαταρχάς ας μιλήσουμε λίγο για τη φύση των μπλογκς. Τα μπλογκς κατά βάθος εξακολουθούν να είναι,έστω σε μια αρκετά πιο επεξεργασμένη μορφή,αυτό που ήταν από τη γέννηση τους: διαδικτυακά ημερολόγια.
Όχι,δεν είναι φιλοσοφικά βιβλία,έστω ηλεκτρονικά.Οχι δεν είναι επιθεωρήσεις,ή στήλες με καθαρά επιστημονικό περιεχόμενο. Και όχι,δεν ειναι οχυρό οποιασδήποτε επιστημονοφανούς “ελίτ” (στο μυαλό της).
Αν θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε σε κάτι,αυτό θα ήταν ότι η ίδια η φύση των μπλογκς είναι ρευστή,υποκειμενική και αναγώγιμη στις ιδιοσυγκρασίες των “ιδιοκτητών” τους.
Κοινώς τα μπλογκς είναι οχήματα μεταφοράς προσωπικών σκέψεων.Τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο.
Αυτές οι σκέψεις λοιπόν, νομίζω ήταν αυτονόητο, δεν απαιτούν εξαντλητική στοιχειοθέτηση, και αυστηρά επιστημονική χρηση αποδεικτικών μέσων. Υπάρχουν,ευτυχώς,άλλοι χώροι για να γράψουμε το διδακτορικό μας (στην περιπτωση μου τα γραφεια του ΑΠΘ), και άλλοι τόποι για να συντάξουμε επαρκώς στοιχειοθετημένες αγωγές και αντιδικίες (στην περίπτωση μου το δικηγορικό γραφειο).
Στα μπλογκς όταν εκφράζουμε άποψη, χρησιμοποιούμε επιχειρήματα χωρίς απαραίτητα να χωνουμε εξαντλητικές παραπομπές, και πλήθος βιβλιογραφικών πηγών. Στα μπλογκς, άνθρωποι που θέλουν να εξομολογηθούν τις σκέψεις τους, απευθυνονται σε ανθρώπους που θέλουν να τις διαβάσουν.
Κανείς σοβαρός άνθρωπος δηλαδή,δεν περιμένει από ένα μπλογκ να μορφωθεί ή να μορφώσει επιστημονικά. Μόνο να ενημερωσει, να παράγει λόγο, να τοποθετηθεί δημόσια.
Νομίζω πως είμαι σαφής.
Με βάση τα παραπάνω λοιπόν βρίσκω λιγάκι απαράδεκτη την επίθεση σου απέναντι στην υποτιθέμενη “τακτική” μου.
Κι άυτό γιατί εχω την εντυπωση πως εκλαμβάνεις μια σύντομη τοποθέτηση ως απόδειξη ημιμάθειας,ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι παρά μια συντομη περίληψη σκεψεων προσαρμοσμένη στο στυλ ενός μπλογκ.
Αναρωτιέσαι πώς μπορεί καποιος να ρίξει “μια ματιά” στο βιβλίο του Νόζικ. Αγνοείς ίσως πως όταν αυτός ο καποιος ειναι δοσμένος στην υπόθεση του φιλελευθερισμού,πιθανώς να έχει διαβάσει δεκάδες κείμενα για το Νόζικ,κατά του Νοζικ (πχ τα σχετικά δοκίμια του Ροθμπαρντ) ή από τον Νόζικ. Ότι όπως έκαναν μέχρι και φιλοσοφοι τυπου Τρότσκυ ή Λενιν(πόσω μαλλον απλοί μπλογγερς) όταν ξεκινάει ένας φιλοσοφικός διάλογος, λογική ειναι μια συντομη αναδρομή σε περασμένα αναγνώσματα,ώστε να επισημανθουν φράσεις ή σημεία που θυμάται κανείς σχετικά αχνά. Αυτό στο λεξιλόγιο μου τυποποιείται με τη φράση “ρίχνω μια ματιά”
Γράφεις επίσης πως το κείμενο μου περιείχε “πάρα πολύ Νόζικ”. Δεν νομιζω. Ο Νόζικ αναφέρθηκε μονάχα ως μέρος της απάντησης μου στον φίλο SG o oποίος έκανε το λάθος -κατά τη γνώμη μου- να κατακεραυνώσει τα “μυστήρια παρακλάδια” του φιλελευθερισμού στις ΗΠΑ (προφανώς εννοούσε τους libertarians) χρησιμοποιώντας ως αντιβαρο το ονομα ενος εμβληματικού libertarian φιλοσόφου οπως ο Νόζικ.
Αναφέρεσαι δε ειρωνικά στη “μαγκίτικη” ερώτηση μου σ έναν “δόλιο” (αχ η τυρρανία των λέξεων!) χρήστη. Μαγκίτικη προφανώς για σένα είναι η απόπειρα μου να συζητήσω επί της ουσίας,αντί να απολογηθώ για την Νοζικιανή μου παιδεία :)
Δηλαδή αν ας πούμε εγώ εισέβαλα σε μια συζήτηση για τον ρολο του κράτους στη μαρξική κοινωνιολογία,και σε ρωτούσα “διάβασες το Κεφάλαιο ρε;” , τότε έτσι και εσύ μου απαντουσες “ναι,αλλά τι νοημα εχει αυτη η ερώτηση;στο θεμα μας,συμφωνεις με την αποψη μου ή οχι και γιατί”, προφανώς θα κατατασσόσουν στους “μαγκίτες”-“μάγους” μπλογγερς που προσπαθούν με αλητείες οι άθλιοι να παρουσιαστούν ως αυθεντίες.
Λοιπόν,επειδή τοποθετείσαι δημόσια, και φωτογραφίζεις πρόσωπα,έστω εμμέσως, θα σου συνιστούσα αν όχι να εισαι πιο προσεχτικός,τουλάχιστο να συμμετέχεις στις περί ου ο λόγος συζητησεις,για να διαπιστώσεις ιδίοις ομμασι αν ειμαστε γκουγκλοπληκτρολογουντες και βικιπαιδειομανείς αδαείς ή πρόμαχοι μιας διαφορετικής απο τη δική σου προσεγγισης στο εργο φιλοσοφων
Axα και επειδή παραξενεύτηκα καθότι δεν χρησιμοποιώ συχνά τη φράση “έριξα μια ματιά” για εργα σαν του Νοζικ, ανέτρεξα στο επιμαχο σχόλιο:
Οταν αντιγράφετε αγαπητέ μου να αντιγράφετε σωστά. Το να δημιουργείς εντυπώσεις είναι γελοίο.
Ελπίζω να ξαναεμφανιστεί η απάντηση που σου έγραψα προτυτερα. Προς το παρόν δεν την βλέπω
Ρε παιδιά την μεγάλη την απάντηση την πήρε το Ευρηκα;
Eλπίζω να τη φέρει πίσω :)
Δικαιούμαι νομιζω να απαντώ όταν καποιος αρθρογράφος με φωτογραφίζει στο κειμενο του
Προμηθεύ, αποκατέστησα λίγο καθυστερημένα το σχόλιό σου, ζητώ συγνώμη.
Κωνσταντίνε, έγραψες ένα κείμενο, κατατάσσοντάς το στα Παιγνιώδη και στα Ελάσσονα. Κατά την γνώμη μου, ούτε παιγνιώδες ούτε έλασσον. Ούτε μπορείς να περιμένης από κάποιον να εισπράξη χαλαρά και καλοκαιρινά ένα επιθετικό σχόλιο που του γίνεται χωρίς να τον κατονομάζης, ακόμη και αν δεν τον κατονομάζης, επειδή η πρόθεσή σου ήταν να παραμείνης χαλαρός και καλοκαιρινός. Και τέλος, η φωτογραφία σου στην ανάρτηση σε αδικεί. :-)
Επί της ουσίας, δεν έχω να πω πολλά, επειδή δεν γνωρίζω, αλλά δράττομαι της ευκαιρίας για να δηλώσω, έστω ετεροχρονισμένα, την πλήξη μου από αυτές τις αφιλοσόφητα υπερφιλοσοφολογούσες λογοδιάρροιες ΣΓ κατά Προμηθέως, Προμηθέως κατά ΣΓ, Καλλίρη κατά πάντων και δεν συμμαζεύεται. Και από πότε το να είσαι ποπ είναι ψόγος δηλαδή; :-)
Και μια τελευταία παρατήρηση: ο Κωνσταντίνος διαβάζει στα κρυφά Ρούστερ! :-)
χαχα θαναση εγω την βρηκα την φωτο, χαιρομαι που καταλαβες το αστειο :-)
κατα τα αλλα βλεπω εχει γινει εδω μεγαλη συζητηση που εχω χασει, δεν εχω πολλες παρατηρησεις εκτος απο αυτες:
για ποια λογοδιαρροια μιλας ρε θαναση, τον τελευταιο καιρο εχω τοση δουλεια που θα ελεγα οτι ειμαι λογοδυσκοιλιος :-)
Ο Κωνσταντινος αναφερεται σε ενα φαινομενο που τον βασανιζει και βασανιζει και μενα στην επισημη μου. Διαβαζει καποιος 3 ατακες και μετα θεωρει οτι καταλαβε τα παντα. Φταιει ισως η ελαφροποπ φυση των περισσοτερων ιστολογιων, αλλα οχι ρε φιλε, οταν κανω σοβαρη συζητηση θελω σοβαρα και προσεκτικα επιχειρηματα!
Προσοχη, δεν λεω οτι για να συζητησει καποιος πρεπει να εχει σπουδασει 9 χρονια το ζητημα, αλλα τουλαχιστον να εχει αυτογνωσια, να κραταει στο μυαλο του την πιθανοτητα οτι δεν εχει κατανοησει πληρως τις γραφες!
Ε και οταν σε μια τετοια κατασταση καποιος σου λεει, ελα μωρε εριξα μια ματια και τα κατανοησα ολα, εχεις καταλαβει λαθος ολη την θεωρια παιγνιου, λογικο ειναι να σου αναβουν τα λαμπακια.
Κατα τα αλλα δεν θα καθομουν τωρα να προσωποποιησω το ζητημα, εξαλλου με τον προμηθεα τα εχουμε βρει και δεν εχει νοημα να ανακινουνται παλιες ιστοριες. (Προμηθεα το σχολιο σου κρατηθηκε αυτοματα για εγκριση, μαλλον επειδη ειχε λινκ μεσα, φυσικα δεν το κρατουσαμε επιτηδες).
ΥΓ βρισκω και γω αδικη την αναφορα στου Αιγαιου τα Μπλουζ, ειναι κομματαρα!
Προμηθέα,
Το παράδειγμα ήταν καθαρά ανεκδοτολογικό και αναφέρθηκε από μνήμης και κατά προσέγγιση – εξ ου και η ανακρίβεια στην οποία αναφέρθηκες. Από την στιγμή που δε θυμόμουν ούτε τον συγγραφέα ούτε, με βεβαιότητα, το μπλογκ, δεν τίθεται ζήτημα προσωπικής επίθεσης. Λυπούμαι που το εξέλαβες έτσι και απολογούμαι για την όποια αναστάτωση όπως και για την ήσσονος σημασίας ανακρίβεια που επισήμανες. Κατά τα λοιπά, εμμένω σε κάθε λέξη του κειμένου μου, συμπεριλαβανομένων των παραδειγμάτων. Δεν είναι όλα τα κείμενα που ανεβαινουν σε μπλογκ “καταχωρήσεις προσωπικού ημερολογίου” και σε κάποια “διδακτικά” εξ αυτών αυτό είναι εξαιρετικά προφανές.
ΥΓ: Θανάση,
Κι εγώ δράττομαι της ευκαιρίας για να σου υπενθυμίσω ότι όταν μαθαίνω ότι δεν σε συναρπάζω πια και ότι με θεωρείς αφιλοσόφητο πέφτω σε βαθιά κατάθλιψη. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να αποσύρω το πιστόλι που σε αναγκάζει να με διαβάζεις από τον κρόταφό σου και να πάω για ψυχοθεραπεία.
Δεν είχα καμιά διάθεση να σε μεταπείσω. Ήθελα απλά να επισημάνω το εμπαθές του σχολίου σου. Το γεγονός ότι μεταξύ των δύο πιθανοτήτων (του να έχω επαρκή γνώση του Νόζικ και να σχηματισα διαφορετική αποψη γι αυτόν απο τη δική σου, και του να ειμαι ενας ημιμαθής) εσύ επιλέγεις αυθαίρετα τη δευτερη, δείχνει ξεκάθαρα νομίζω πως το σχόλιο σου στερείται αξιοπιστίας και εν τέλει σοβαρότητας. Αυτά και έτερον ουδέν.
Με συγχωρείτε που διέκοψα τη συζήτηση σας. Καλή νυχτα σε όλους.
[quote comment=”10793″]
Κοινώς τα μπλογκς είναι οχήματα μεταφοράς προσωπικών σκέψεων.Τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο.
Αυτές οι σκέψεις λοιπόν, νομίζω ήταν αυτονόητο, δεν απαιτούν εξαντλητική στοιχειοθέτηση, και αυστηρά επιστημονική χρηση αποδεικτικών μέσων. [/quote]
Η τοποθέτηση αυτή με εκφράζει απόλυτα.
Πολύ ενδιαφέρων ωστόσο ο διάλογος, και κατανοητή και η τοποθέτηση του Κωνσταντίνου – πράγματι κυκλοφορεί πολλή ατεκμηρίωτη παπαρολογία – με το μπαρδόν, φιλοσοδία ήθελα να πω – στο διαδίκτυο (και έξω από αυτό, αλλά στο δίκτυο παπαρολογεί/φιλοσοφεί κανείς ατιμωρητί).