Λέγαμε λοιπόν στο προηγούμενο επεισόδιο ότι, εκτός από τον νεομισαλλόδοξο ευρωπαϊκό τρόπο του Ιδεοδικείου, υπάρχει και άλλη οδός προσέγγισης της ελευθερίας της έκφρασης των ομοφοβικών.
Οι εξ υμών υποψιασμένοι έχετε ήδη καταλάβει πού το πάω. Αναφέρομαι φυσικά στην απόφαση Snyder κατά Phelps, που κρίθηκε στο αμερικανικό Ανώτατο Δικαστήριο τον Μάρτιο 2011.
Όλη η απόφαση είναι διαθέσιμη εδώ. Αλλά επειδή βαριέστε τώρα να την διαβάσετε όλη, σας έχω έτοιμη την σύνοψη:
Η υπόθεση έχει τις ρίζες της σε αυτό εδώ το παλληκαράκι:
Το παλληκαράκι τελειώνει το Λύκειο, ψάχνει για δουλειά, κατατάσσεται στους Πεζοναύτες κι εκείνοι τον στέλνουν λεγεωνάριο στο Ιράκ. Μια μέρα, περιπολώντας, το Χάμβη του ανατρέπεται. Το παλληκαράκι σκοτώνεται, 20 χρονώ παιδί.
O Ματ δεν ήταν βέβαια ομοφυλόφιλος (αν και έκανε το σφάλμα να είναι καθολικός).
Αυτό όμως δεν είχε καμία σημασία για τον σκατόψυχο της φωτογραφίας, την ζώσα απόδειξη ότι τίποτε καλό δεν μπορεί να προέρχεται από τον Μισισιπή.
Λίγα λόγια για τον εν λόγω ανθρωπίδη χρειάζονται στο σημείο αυτό. Ο Φελψ, μαζί με το σόι του, ηγείται μιας περίεργης αίρεσης, που υποστηρίζει ότι ο Θεός μισεί τις ΗΠΑ, μισεί τους ομοφυλόφιλους, μισεί το Ισλάμ, γενικώς μισεί τα πάντα. Το μίσος και η οργή του οφείλοται, πού αλλού, στην ανεκτικότητα που επιδεικνύουμε προς την ομοφυλοφιλία την σήμερον ημέρα. Κάθε θάνατος και κάθε φυσική καταστροφή είναι για αυτούς ευπρόσδεκτη απόδειξη της οργής του Θεού, οπότε την πανηγυρίζουν ανάλογα. Ιδίως όμως ο Θεός μισεί τους ομοφυλόφιλους, το λέει και η Παλαιά Διαθήκη άμα την διαβάσετε πολύ προσεκτικά.
[Και για όσους αδημονούσατε, ναι, μας μισεί και εμάς ο Θεός].
Ο Φελψ μάζωξε λοιπόν νύφες και εγγόνια και πήγε να διαδηλώση στην κηδεία του παλληκαριού. Πήγε να βρομίση με τις ηλιθιότητές του την οδύνη της χαροκαμένης οικογένειας.
Ακολουθώντας τις οδηγίες της αστυνομίας, το φελψέικο δεν πλησίασε περισσότερο από 300 μέτρα την εκκλησία όπου τελέστηκε η νεκρώσιμος ακολουθία. Δεν υπήρχε οπτική ή ακουστική επαφή με την κηδεία. Έμειναν σε δημόσιο χώρο όλη την ώρα, ανήρτησαν τις πινακίδες τους, είπαν τα δικά τους:
Ο πατέρας του παιδιού, όταν τα έμαθε, άσκησε αγωγή αδικοπραξίας κατά της Φελψοεκκλησίας και την κέρδισε. Του επιδικάστηκε αποζημίωση εκατομμυρίων δολαρίων λόγω της οδύνης που του προκάλεσε η διαμαρτυρία.
Το Ανώτατο Δικαστήριο όμως δεν αστειεύεται με την ελευθερία της έκφρασης, ακόμη, ή μάλλον ιδίως, όταν ο εναγόμενος είναι κάποιος τόσο ακραίος. Με ψήφους 8-1 κρίθηκε ότι η Πρώτη Τροποποίηση κάλυπτε ακόμη και το φελψέικο:
Westboro addressed matters of public import on public property, in a peaceful manner, in full compliance with the guidance of local officials. It did not disrupt Mathew Snyder’s funeral, and its choice to picket at that time and place did not alter the nature of its speech. Because this Nation has chosen to protect even hurtful speech on public issues to ensure that public debate is not stifled, Westboro must be shielded from tort liability for its picketing in this case.
[Άσχετο: φανταστήτε απόφαση ελληνικού δικαστηρίου όπου το Έθνος θα ήταν γραμμένο έτσι, με Ε. Αν δεν νόμιζαν ότι πρόκειται για την διαπλεκόμενη εφημερίδα, θα άρχιζαν τα αντιεθνικιστικά]
Σημειωτέον μάλιστα ότι το κύριο ζήτημα στην υπόθεση αυτή ήταν ακριβώς ο χώρος και ο χρόνος εκδήλωσης της ελευθερίας της έκφρασης και όχι το περιεχόμενο της έκφρασης καθαυτό. Ενώ λοιπόν είναι γενικά παραδεκτό ότι τα περιθώρια ρύθμισης, ακόμη και απαγόρευσης, στο πού, το πώς και το πότε είναι πολύ ευρύτερα παρά στο τι της έκφρασης, το δικαστήριο τάχθηκε και πάλι αποφασιστικά υπέρ της ελευθερίας, ακολουθώντας την διάσημη νομολογία του.
Μειοψήφησε μόνο ο Σαμουήλ Αλίτος.
Η μειοψηφική του γνώμη καταλήγει ως εξής:
Respondents’ outrageous conduct caused petitioner great injury, and the Court now compounds that injury by depriving petitioner of a judgment that acknowledges the wrong he suffered.
In order to have a society in which public issues can be openly and vigorously debated, it is not necessary to allow the brutalization of innocent victims like petitioner. I therefore respectfully dissent.
Μα την αλήθεια, δεν ξέρω τι θα ψήφιζα στην θέση του. Η καρδιά λέει ότι θα συντασσόμουν με την μειοψηφία, το μυαλό με την πλειοψηφία. Οι φελψιδιές δεν ήταν τίποτε άλλο παρά περίπτωση έκφρασης ενός συναισθήματος (: χαράς, μίσους). Ο ήδη νεκρός δεν βλάπτεται πια, οι δε συγγενείς του δεν μπορούν να αξιώσουν έλεγχο στον συναισθηματικό κόσμο των άλλων, έστω και εξωτερικευμένο με αυτόν τον τρόπο. Στην ουσία, οι εναγόμενοι δήλωσαν ότι μισούσαν τον θανόντα. Στην τελική, δικαίωμά τους.
Διαβάστε ακόμη εδώ.
Με το ελληνικό δίκαιο εγώ θα το πήγαινα στην προσβολή μνήμης νεκρού και θα τελείωνε εκεί το θέμα… :-) Ή μήπως όχι;;
[Γυναίκα, γυναίκα, επιτέλους μπήκε και μια γυναίκα στο τσαρδί μας! :-Ρ]
Δεν νομίζω ότι υφίσταται προσβολή μνήμης τεθνεώτος (άρ. 365 ΠΚ):
Όσο είδα, ο Φελψ ούτε προσέβαλε την τιμή του νεκρού [αν υπάρχει τέτοιο πράγμα βέβαια, χμ] ούτε διέδωσε για αυτόν γεγονότα δυνάμενα να βλάψουν την τιμή ή την υπόληψή του.
Απλώς εξεδήλωσε την χαρά του που σκοτώθηκε και εξέφρασε την ευχή του να συμβή το ίδιο και σε όλους τους άλλους Αμερικανούς στρατιώτες.
Αυτά όμως είναι προσβλητικά μάλλον για τον ίδιο, όχι για τον νεκρό.
Νομίζω ότι όταν κάποιος λέει ότι σε μισεί ο Θεός κι ότι αξίζει να πας στην κόλαση (κάτι τέτοια δεν έλεγε ο Φελπς αν κατάλαβα καλά;), λίγο εξύβριση μου κάνει… Λίγο είναι να σε μισεί κοτζάμ Θεός; Αν ήμουν γονιός του Ματθαίου σίγουρα θα το θεωρούσα προσβλητικό της τιμής του νεκρού γιου μου και βάναυση μάλιστα!
Δηλαδή βρε Χριστίνα αν εγώ βγω και πω ότι πιστεύω ότι οι ξανθιές είναι χαζές θα έχουν δικαίωμα να μου κάνουν μήνυση οι συγγενείς της Μερυλιν Μονρόε για προσβολή της τιμής του νεκρού? Και για να πάμε και στα πιο σοβαρά, η επίσημη εκκλησία ισχυρίζεται ότι οι αυτόχειρες πάνε στην κόλαση. Έχουν δικαίωμα οι συγγενείς τους να ζητήσουν την καταδίκη της? Αν κάποιος θα είχε ίσως δικαίωμα να κάνει μήνυση στον Φελπς και σε όλους τους δήθεν εκφραστές της βούλησής τους είναι ο Θεός ο ίδιος. Ο Φέλπς και ο κάθε Φέλπς έχει δικαίωμα να εκφράσει την (σαφώς εμμετική) άποψή του, όπως όλοι οι υπόλοιποί έχουμε δικαίωμα να εκφράσουμε την άποψή μας για τον Φελπς.
Κώστα, εδώ τα πράγματα ήταν πολύ πιο εξατομικευμένα: ο τύπος πήγε στην κηδεία του παλλικαριού με πλακάτ που έγραφε “Matt in Hell”, το οποίο εγώ αποδίδω ως: “Ο Ματ (να πάει) στην κόλαση”. Νομίζω ότι είναι τελείως διαφορετικό απ’ το να πεις ότι οι ξανθιές (και οι μελαχροινές, δεν έχω πρόβλημα )είναι χαζές….
Χριστίνα,
πρόσεξε ότι για την πλήρωση της αντικειμενικής υπόστασης της προσβολής της μνήμης τεθνεώτος δεν αρκεί οποιαδήποτε εξύβριση, αλλά απαιτείται να είναι επιπλέον βάναυση ή κακόβουλη (ό,τι και αν σημαίνουν αυτά!).
Αν κατάλαβα κι εγώ καλά, ο Φελψ δεν έλεγε ότι του άξιζε του Ματτ να πεθάνη. Έλεγε ότι χαίρεται που πέθανε, και μάλιστα καθιστούσε σαφές ότι οι λόγοι της χαράς του δεν ήταν προσωπικοί, δεν είχαν να κάνουν με πράξεις ή παραλείψεις του ίδιου του Ματτ (αν και δίχως αμφιβολία θα ήταν και ο ίδιος ένοχος στα μάτια του για πολλά πράγματα), αλλά είχαν να κάνουν με την εν γένει στάση της αμερικανικής κοινωνίας στο θέμα κατεξοχήν της ομοφυλοφιλίας. Τώρα, αν προσέθετε ότι ο Θεός τον έστειλε στην κόλαση, αυτό δεν είναι και πολύ πρόσφορο αντικείμενο δικαστικής διάγνωσης.
Πάντως, εκτός από την διαδήλωση, υπήρξαν και σχετικά σχόλια στην ιστοσελίδα των σκατόψυχων, όπου πιθανόν να διατυπώθηκαν ισχυρισμοί που να συνιστούν προσβολή μνήμης τεθνεώτος. Για κάποιον λόγο που δεν πολυκατάλαβα, ο συγκεκριμένος σχολιασμός δεν απετέλεσε αντικείμενο της δίκης (δεν είχε περιληφθή στην αγωγή νομίζω, κάτι τέτοιο).
Περισσότερο ήθελα να δείξω με τον σχολιασμό αυτής της απόφασης την διαφορά νοοτροπίας ανάμεσα σε Στρασβούργο και Ουάσινγκτων. Στο κάτω κάτω, η Σνάιντερ δεν ήταν καν ποινική υπόθεση.
δεν είμαι πολύ σίγουρος για το γεγονός της μη εξύβρισης και της μη συκοφαντικης δυσφημισης. η απεικόνιση του νεκρου με τη λεζάντα Matt in hell και κολλημενο το ροζ τριγωνο (ναζιστικο συμβολο των ομοφυλοφιλων κρατουμενων στα ναζιστικα στρατόπεδα) μαλλον συνιστα καραμπινατη προσβολη μνήμης τεθνεωτος. συν οτι κατι δεν μου κολλαει στο ιστορικο του ποστ: δηλαδή γιατί απ όλες τις κηδείες στρατιωτων που σκοτωθηκαν ο Phelps σύμφωνα με το δικο του αρρωστημενο σκεπτικο πήγε να διαμαρτυρηθει σττην κηδεια του Μatt; αναφερω οτι δεν γνωρίζω κατι περισσότερα για την υποθεση περαν οσων γραφεις και σορρυ αν σχολιάζω για το έλασσον ενδεχομένως και οχι το μειζον του ποστ που είναι το 1st amendement και ο συναφής προβληματισμός
Πολύ ωραίο σχόλιο Γιάννη, δεν το είχα προσέξει καν το ροζ τρίγωνο. Βασικά δεν είμαι 100% βέβαιος ότι η φωτογραφία είναι από την κηδεία του συγκεκριμένου, αλλά μάλλον πρέπει να είναι.
Ο τρελός έχει πάει παντού, οι ίδιοι επαίρονται ότι έχουν πάει σε εκατοντάδες παρόμοιες εκδηλώσεις. Δεν ήταν ούτε η πρώτη ούτε η μόνη κηδεία σίγουρα.
Από κει και πέρα, ο ισχυρισμός ότι ο Χ είναι ομοφυλόφιλος δεν είναι βέβαια δυσφημητικός. Και αναληθές να είναι, γιατί να βλάψη την τιμή κάποιου;