Για τα προβληματα του ασφαλιστικου εχουμε γραψει, ποια ειναι και που οφειλονται.
Θα προσπαθησω εδω να δωσω και μια συντομη θετικη προταση, για το τι νομιζω οτι θα επρεπε να γινει, ανακεφαλαιωνοντας οσα διασπαρτα εχουμε πει αλλα και ως απαντηση σε διαφορα σχολια που ειχαμε.
Το ιδανικο συστημα για μενα θα ειχε σαφως ενα μεγαλο μερος ατομικης επιλογης και ευθυνης. Ο καθενας μας πληρωνει τις εισφορες που θελει (με καποιο ελαχιστο) οι οποιες και επενδυονται οπως θελει* (επιλεγοντας απο καποια πακετα του ταμειου). Απο την αποδοση των επενδυσεων θα παρει τελικα την συνταξη του, οποτε θελει. Σε περιπτωση πληρους αποτυχιας των επενδυσεων θα υπαρχει καποια ελαχιστη ασφαλιση. Για τους οικονομικα αδυναμους υπαρχει αμεση εισοδηματικη ενισχυση και οχι ενισχυση των ασφαλιστικων τους δικαιωματων μεσω δαιδαλωδων κανονισμων και χαριστικων διαταξεων, που τελικα οδηγουν να ενισχυονται οι επιτηδειοι και να ξεμενουν στην ψαθα οι πραγματικα εχοντες αναγκη.
Αυτο το συστημα ομως δεν ειναι αμεσα εφικτο, για διαφορους λογους. Αυτοι ειναι μεταξυ αλλων οι κοντοφθαλμες πολιτικες αντιδρασεις αλλα και το βασικο προβλημα οτι μια γεννια θα πρεπει να πληρωσει διπλά, μια για τις συνταξεις των παλιοτερων βασει του παλιου συστηματος και μια για τις δικες της συνταξεις βασει του κεφαλαιοποιητικου!
Σαν second best λυση θα προτεινα τα παρακατω ελαχιστα χαρακτηριστικα που πρεπει να περιεχει καθε μεταρρυθμιση του σημερινου συστηματος:
–εισφοροδιαφυγη
Πολλοι προτεινουν την παταξη της εισφοροδιαφυγης ως λυση. Εχει αναμφισβητητα πολυ ελκυστικα χαρακτηριστικα, καποια καθαρματα που σημερα δεν πληρωνουν εισφορες θα αναζητηθουν, θα τιμωρηθουν και θα σωσουν και το συστημα. Δυστυχως αυτη η αποψη ειναι απλοϊκη. Κατα πρωτον ξεχναμε το ουκ αν λαβεις παρα του μη εχοντος. Δεν ειναι καθαρματα που δεν πληρωνουν, ειναι πολυ συχνα καποιοι κακομοιροι συμπολιτες μας που δεν εχουν να πληρωσουν, ειναι μικρες οικογενειακες επιχειρησεις που αν πληρωναν εισφορες απλα θα εκλειναν κτλ Λογω της ελεγκτικης ανικανοτητας του κρατους και της κουτοπονηριας πολλων πολιτων, οι εισφορες οπως και η φορολογια πολυ συχνα ειναι παραλογες και αδικες. Οι πολιτες ειναι αναγκασμενοι να πληρωνουν με βαση τις τεκμαιρομενες δυναμεις τους και οχι τις πραγματικες. Οι πρωτες πολυ συχνα απεχουν παρασαγγας απο τις δευτερες. Ειμαι λοιπον υπερ της “παταξης της εισφοροδιαφυγης”? Ναι, αφου πρωτα εξορθολογιστουν οι ζητουμενες εισφορες!
Το δευτερο επιχειρημα ειναι οτι η παταξη της εισφοροδιαφυγης απλα δεν επαρκει. Το περισσοτερο που μπορει να κανει ειναι να προσθεσει ενα απολυτο ποσο στα εσοδα του συστηματος. Το συστημα ομως εχει ολο και αυξανομενα ελλειμματα, η προσθηκη ενος μικρου σταθερου ποσου απλα παρατεινει την διαρκεια αλλα δεν μας γλιτωνει απο την χρεοκοπια.
–ορια ηλικιας
Οτι κανεις υγιης Ελληνας δεν μπορει να παιρνει πληρη συνταξη στα 45 του εις βαρος των αλλων ειναι απλα προφανες νομιζω. Δεν μπορω να σκεφτω κανενα ορισμο κοινωνικης δικαιοσυνης που να επιτρεπει ενας 70ης να πληρωνει εισφορες που δεν του ανεβαζουν καθολου την συνταξη (η οποια ειναι σταθερη απο τα 65 και μετα), αλλα πηγαινουν απλα σε πληρωμες για τις συνταξεις εν μερει νεοτερων και υγιεστερων Ελληνων! Κιομως το σημερινο συστημα το επιτρεπει αυτο, μαλιστα δινει κινητρα συχνα σε 50ηδες να παρινουν προωρες συνταξεις!
Θεωρω αυτονοητο λοιπον οτι κανενας υγιης Ελληνας (ανδρας ή γυναικα) δεν δικαιουται να παιρνει πληρη συνταξη πριν τα 65. Οποιος το κανει θα πρεπει να τιμωρειται με τοσο χαμηλοτερες συνταξεις, ωστε συνολικα να λαμβανει κατα εκτιμηση στη ζωη του το ιδιο ποσο οπως οι υπολοιποι. Δηλαδη χονδρικα, αν ο μεσος Ελληνας παιρνει συνταξη στα 65 και μας αφηνει στα 85 του, τοτε οποιος παρει συνταξη στα 55 θα πρεπει να εχει συνταξη μειωμενη στα (85-65)/(85-55)=2/3 της κανονικης. Οποιος αντιθετα παιρνει συνταξη αργοτερα πρεπει να επιβραβευεται αντιστοιχα.
–πληρης ισοτητα-ανωνυμια του συστηματος
Καμμια ομαδα Ελληνων δεν μπορει να λαμβανει διαφορετικες συνταξεις, αν δεν εχει διαφορετικα χαρακτηριστικα. Δηλαδη δεν με νοιαζει αν σε λενε Μαρια και εισαι τραπεζικος ή Γιωργο και εισαι σκουπιδιαρης. Αν εισαι υγιης, δουλεψες τα ιδια χρονια και πληρωσες τις ιδιες εισφορες, θα παιρνεις την ιδια συνταξη. Κανενας διαχωρισμος μεταξυ ανδρων και γυναικων (ειναι ηδη αδικο να παιρνουν τα ιδια χρηματα μια και οι γυναικες ζουν πολυ περισσοτερο!).
–συγχωνευση ταμειων
Βασικο χαρακτηριστικο σχεδον καθε οικονομικου φαινομενου ειναι οι οικονομιες κλιμακας, που σημαινουν οτι οι μεγαλυτεροι οικονομικοι σχηματισμοι εχουν χαμηλοτερο μοναδιαιο κοστος. Τα ασφαλιστικα ταμεια χαρακτηριζονται απο σημαντικες οικονομες κλιμακας. Αν ενα ταμειο διπλασιαστει δεν χρειαζεται να διπλασιαστουν οι υπαλληλοι του. Ας πουμε αν ενας υπαλληλος εφτιαχνε την ιστοσελιδα** και το πληροφοριακο υλικο του ταμειου για τους 10 ασφαλισμενους, οταν διπλασιαστουν οι ασφαλισμενοι και γινουν 20 ο ιδιος υπαλληλος θα επαρκει.
Αυτο σημαινει γενικα οτι ο βελτιστος αριθμος ταμειων ειναι μικρος, σιγουρα μικροτερος απο σημερα. Αυτο ομως μονο αν η κυβερνηση ειναι ετοιμη να μειωσει το προσωπικο που θα περισσευει στα ενωμενα ταμεια και να αδειασει τα γραφεια που δεν χρειαζονται πια! Αλλιωτικα απλα μεγεθυνονται τα ταμεια, αυξανεται η γραφειοκρατια, χωρις να κερδιζουμε τιποτα. Αν η κυβερνηση δεν ειναι ετοιμη να το πραξει αυτο, τοτε θα το θεωρουσα ισως αποδεκτο τα ταμεια να ειναι αυτονομα αλλα να συγκεντρωσουν τα αποθεματικα τους σε λιγους επενδυτικους φορεις. Γιατι ειναι σιγουρο οτι τα μικρα ταμεια απλα δεν εχουν εμπειρια στα συγχρονα χρηματοοικονομικα εργαλεια και χανουν σημαντικα ποσα απο την κακοδιαχειριση των επενδυσεων τους.
Ερωτηση: Υπαρχει καποιος που να διαφωνει με αυτες τις αρχες, χωρις η διαφωνια του να ειναι κατι σε στυλ: καλες συνταξεις παιρναμε ως τωρα, γιατι μας ριχνουν ξαφνικα στο ιδιο τσουβαλι με τους πενητες του ΙΚΑ? Θα με ενδιεφερε πολυ να το μαθω και να δω τι αντιπροτασεις εχει.
—————————————
*Να σημειωσω οτι αυτο το συστημα περιπου χρησιμοποιειται στο πανεπιστημιο που δουλευω.
**Ελπιζω να την πιασατε την ειρωνεια. Πολλα ταμεια ειναι σε τετοια αθλια κατασταση μηχανοργανωσης που δεν εχουν καν μια ιστοσελιδα.
Διαφωνώ με πολλά στοιχεία του άρθρου.
Πρώτα-πρώτα, όσον αφορά το θέμα της εισφοροδιαφυγής: Είναι σαφές ότι το σύστημα πρέπει να εξορθολογιστεί ώστε να μη ζητάμε τα κέρατά μας από ανθρώπους που δεν έχουν να πληρώσουν. Και τέτοιες σίγουρα είναι οι μικρές επιχειρήσεις.
Όμως αυτοί που χρωχτάνε τα περισσότερα από πλευράς εισφορών δεν είναι οι μικρές επιχειρήσεις. Είναι οι μεγάλες.
Είναι τεράστιος ο αριθμός εργαζομένων που εργάζονται σήμερα, και κυρίως στα βαριά επαγγέλματα, περισσότερες ώρες από αυτές που τους κολλάνε ένσημα. Τέτοιοι είναι για παράδειγμα οι μετανάστες. Πληρώνονται με ένα βασικό μισθό απίστευτα χαμηλό για τις ανάγκες τους και παρέχουν στον εργοδότη μια υπεραξία, χωρίς εκείνος να τους ασφαλίζει για όλο το χρόνο εργασίας τους.
Έτσι για παράδειγμα έγιναν όλα το Ολυμπιακά έργα.
Αυτές οι μεγάλες επιχειρήσεις, καθότι έχουν και αρκετά καλή δικτύωση μέσα σε διάφορα κέντρα εξουσίας, από οργανισμούς ελέγχου μέχρι την εκάστοτε κυβέρνηση, είναι ελεύθερες να αλωνίζουν γιατί ξέρουν ότι κανείς ποτέ στην ουσία δε θα τους ελέγξει. Καμμία κυβέρνηση και κανένα κράτος, γιατί ΑΥΤΟΙ ΕΙΝΑΙ το κράτος, σύμφωνα με την αντίληψή τους.
Και αυτές οι συγκεκριμένες εισφορές είναι κάποια δισεκατομμύρια.
Η μειωμένη παρέμβαση του κράτους στην οικονομία, σύμφωνα με αυτά που πρεσβεύουν οι Βρυξέλλες αλλά και όλος ο δυτικός μας κόσμος έχει φέρει αυτή την τεράστια ανισότητα στο ασφαλιστικό, όχι μόνο της Ελλάδας βεβαίως.
Το σίγουρο είναι ότι,οικονομία χωρίς καμμία κρατική παρέμβαση, κατά τη δική μου γνώμη,είναι αδύνατη. Όλα τα υπόλοιπα είναι επιχειρήματα για να δικαιολογήσουν κάποιοι τη χειραγώγηση του συστήματος κατά πως τους συμφέρει.
Ένα άλλο θέμα είναι οι κρατικές επιχειρήσεις και τα δισεκατομμύρια που χρωστάνε στα ταμεία. Πολλά χρόνια ακούμε να μιλάνε γι αυτό, ότι δε λύνει το πρόβλημα κλπ,αλλά κανείς δεν κάνει μια κίνηση τουλάχιστον να πληρωθούν τα χρήματα, αν όχι όλα τουλάχιστον κάποια από αυτά. Βεβαίως είναι σίγουρο ότι δε θα έλυνε το πρόβλημα, αλλά τουλάχιστον θα έδινε μια αίσθηση κοινωνικής δικαιοσύνης και ότι η κυβέρνηση έχει τη διάθεση να ασχοληθεί πραγματικά με το πρόβλημα. Αυτή τη στιγμή, χωρίς να έχει γίνει τίποτα από αυτά, έχουμε μια αλλαζονική κυβέρνηση που συμπεριφέρεται σα δερβέναγας, χωρίς να κάνει κανένα ουσιαστικό διάλογο και προσπαθώντας να περάσει ένα νομοσχέδιο μπακαλίστικο που βεβαια δε λύνει το πρόβλημα μακροπρόθεσμα.
Επίσης όσον αφορά το θέμα των πρόωρων συντάξεων, συμφωνώ σε ένα θέμα : Οι πρόωρες συντάξεις σε πολλούς κλάδους εργαζομένων, και κυρίως των δημοσίων υπαλλήλων, πρέπει να μειωθούν. Κι όταν λέω να μειωθούν, για να εξηγούμαστε, εννοώ σε αριθμό. Έτσι κι αλλιώς το ποσό της σύνταξης δεν είναι και τίποτα τρομερό. Αυτές οι συντάξεις είναι γύρω στα 700 ευρώ ή και λιγότερο, συμπεριλαμβανομένου του επικουρικού. Δε βλέπω πόσο λιγότερο θα μπορούσε να γίνει. Και σε τελική ανάλυση ένα κράτος στοιχειωδώς έχει την υποχρέωση να παρέχει στους πολίτες αυτή τη στοιχειώδη εξασφάλιση. Αυτό είναι κράτος δικαίου και κράτος πρόνοιας. Αλλιώς να το κλείσουμε το μαγαζί, να πάμε όλοι στο Βόρειο Πόλο ή όπου αλλού.
Αλλά οι πρόωρες συντάξεις και αυτό το λαϊκίστικο πάρε δώσε να μη ξεχνάμε ότι ήταν παροχές της χούντας που για να εξαγοράσει τη συμμόρφωση του λαού με το στάτους που είχε επιβάλλει, έδωσε αφειδώς παροχές υποθηκεύοντας πραγματικά το μέλλον.
Τώρα όσον αφορά τα όρια ηλικίας, το πράγμα δεν είναι τόσο απλό.
Υπάρχουν κατηγορίες εργαζομένων που δεν είναι δυνατό να βγούν στη σύνταξη στα 65. Τέτοιες είναι οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα για παράδειγμα. Αλλά υπάρχουν και διάφοροι κλάδοι καλλιτεχνών. Ένας χορευτής ή μια χορεύτρια μπαλλέτου πχ, δεν είναι δυνατό να χορεύει μέχρι αυτή την ηλικία.
Χρειάζεται λοιπόν ένας εξορθολογισμός που να λαμβάνει υπόψη όχι μόνο τα ξερά νούμερα, αλλά και τις ανάγκες που η κοινωνία έχει και βέβαια παίρνοντας περισσότερα,από αυτούς που έχουν περισσότερα,και όχι από αυτούς που πολέμάνε με νύχια και με δόντια να τα βγάλουν πέρα.
Μόνο έτσι θα υπάρχει κοινωνική ειρήνη
δεν εχεις στοιχεια για το ποσο σημαντικο ειναι το φαινομενο αλλα ας σε πιστεψω. Λες οτι οι μισθοι αυτων των ανθρωπων ειναι χαμηλοι. Αν οι εργοδοτες αναγκαζονταν να τους πληρωνουν και περισσοτερες εισφορες τι λες να γινοταν με τους μισθους, θα ανεβαιναν? Οχι βεβαια, θα επεφταν! Και μαζι με αυτο θα μεγαλωνε η ανεργια, θα γινοντουσαν πιο ακριβα τα δημοσια εργα κτλ κτλ
τι ακριβως εννοεις εδω? ουτε οι βρυξελλες, ουτε η δυση (ουτε κανενας οικονομολογος ) δεν πρεσβευει οτι η χωρα πρεπει να εχει νομους αλλα να μην τους τηρει!
η πληρης αναρχια που διεπει τις σχεσεις των διαφορων κομματιων του ευρυτερου δημοσιου ειναι ενα μεγαλο προβλημα προφανως. αλλα δεν βλεπω πως θα λυθει το ασφαλιστικο αν ξεκαθαριστουν λιγο οι λογαριασμοι (δεν ξερουμε καν ποιος τελικα θα βγει κερδισμενος αν πληωρθουν ολα τα χρεη).
δεν καταλαβαινω, δηλαδη λες οτι πρεπει να υπαρχουν καποιοι λιγοι τυχεροι που να παιρνουν συνταξη προωρα και να πληρωνονται το ιδιο με τους αλλους? φυσικα να πεσει η συνταξη και αν δεν τους φτανει να περιμενουν να παρουν συνταξη στα 65 οπως καθε τιμιος ανθρωπος!
Κρατος δικαιου σημαινει καποιοι τυχεροι να μας καθονται στον σβερκο? Απο που κιως που ειναι υποχρεωμενο το κρατος να δινει προωρες συνταξεις?
blockquote>Αλλά οι πρόωρες συντάξεις και αυτό το λαϊκίστικο πάρε δώσε να μη ξεχνάμε ότι ήταν παροχές της χούντα
συγγνωμη αλλα γιατι πρεπει να με νοιαζει αυτο? Αδιαφορο ειναι ποιος εκανε τι, το θεμα ειναι να εχουμε τωρα ενα δικαιο συστημα.
οπως ειπα μιλω για κανονικους υγιεις ανθρωπους, που σημαινει οτι οι οδοκαθαριστες πχ εχουν δικαιωμα να ζητανε καποιες ειδικες συνθηκες. τωρα, η χορευτρια μπαλετου μπορει να κανει χιλιες δουλειες μετα, δεν ειναι αναγκη να βγει στην συνταξη. ΔΕΝ ειναι υποχρεωμενο το κρατος να επιδοτει τους πολιτες που εκαναν επιλογες ελευθερα, αλλιως θα γινω και γω μπασκετμπολιστας (χωρις το παραμικρο ταλεντο) και θα απαιτω συνταξη στα 35 μου!
εμενα με απασχολει η κοινωνικη δικαιουσυνη. Αν καποιοι δεν μπορουν να μεινουν ειρηνικοι παρολο που ενα συστημα ειναι δικαιο, τοτε λυπαμαι, δικο τους προβλημα. Ας ερθουν να μας ζητησουν τα ρεστα, ο εκβιασμος δεν περναει σε μια δημοκρατια.
Σωτήρη, προφανώς ηθελημένα χαρακτηρίζεις καταχρηστικά “second best λύση” τα μέτρα που αναφέρεις μιας και προφανώς δεν αποτελούν λύση (εκτός και αν το πρόβλημα της παρούσας γενιάς είναι να πάρει αυτή σύνταξη και οι επόμενοι να πάνε να πνιγούν-τότε ίσως να είναι λύση σε ΑΥΤΟ το πρόβλημα)
Η μετάβαση στο κεφαλαιοποιητικό είναι ένα μείζον θέμα, αλλά αυτού λελυκότος, έχουμε μόνιμη λύση!
Βλέπω δύο πιθανούς τρόπους μετάβασης:
1) Καλύπτουμε την “μεταβατική γενιά” με δανεισμό, το βάρος του οποίου μοιράζουμε στις επόμενες 3-5 γενιές. Μια ασφαλώς αλτρουϊστική πράξη εκ μέρους των σημερινών και μελλόντων νέων προς μια γενιά που στουρθοκαμήλισε όσο την έπαιρνε, αλλά έχουμε ψυχή, τι γίνει.
2) Πουλάμε δημόσια περιουσία και καλύπτουμε τις υποχρεώσεις του παρόντος συστήματος στην τελευταία αναδιανεμητική γενιά του. Εδώ μπορεί να βρεθούν πολλοί να πουν ότι η νέα γενιά ξεπουλά την Ελλάδα. Άδικη κατηγορία, δίχως άλλο, αν σκεφτούμε ότι θα αναγκαστεί να το πράξει για να καλύψει τα χρέη των προηγουμένων και όχι για να τα φάει σε λούσα. Αναμένω από σένα που είσαι οικονομολόγος αν θα είχαμε να προσδοκούμε παράπλευρα οφέλη από το γεγονός ότι λημνάζοντες δημόσιοι πόροι θα έμπαιναν στην οικονομία
Φυσικά, η μεταβατική γενιά, που τα έκανε όπως τα έκανε, θα λάμβανε συντάξεις χωρίς προνόμια και τα τοιαύτα, στην γενική κατεύθυνση εξορθολογισμού που και συ περιέγραψες.
Βάζουμε και αυτή την εναλλακτική (κεφαλαιοποιητικό με ένα από τα δύο σενάρια μετάβασης) στο δημοψήφισμα, να γίνει χαμός?
Κάτι που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι είναι πως οι συντάξεις είναι εξ’ορισμού ένα «κοινωνικό» μέτρο. Με την έννοια ότι όσο ορθολογικά κι αν προσπαθήσουμε να τις δούμε πάντα έχουν ένα στοιχείο αναδιανομής.
Μια μεγάλη παρανόηση που γίνεται- τουλάχιστον σε χώρες όπως Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία- είναι πως οι συντάξεις είναι κάτι που σου χρωστάει «το σύστημα» απ’τη στιγμή που θα περάσεις τα 60-65 χρόνια (νωρίτερα σε ορισμένες περιπτώσεις). Αυτό ίσως ήταν εφικτό όταν ο πληθυσμός ήταν νεότερος και το προσδόκιμο ζωής μικρότερο. Πλέον αυτό χωρίς την υιοθέτηση ενός κεφαλαιοποιητικού συστήματος- με τον καθένα να παίρνει αυτά που πραγματικά δούλεψε- δεν είναι δυνατό.
Ουσιαστικά θλίβομαι και λυπούμαι όταν βλέπω ηλικιωμένους να βγαίνουν στην τηλεόραση και να λένε «πώς να ζήσω με 500 Ευρώ». Συνειδητοποιώ την κρίση τους, αλλά περισσότερο με προβληματίζει το άρρωστο σύστημα που οδήγησε σ’αυτές τις περιπτώσεις, ευχόμενος να μην συνεχιστεί/επαναληφθεί απ’τις επόμενες γενιές.
Αλλά σκέφτομαι… μια νοικοκυρά (ας πούμε: η γιαγιά μας…) η οποία δε δούλεψε ποτέ της και τώρα και τα τελευταία 20 χρόνια ζει με τη σύνταξη του νεκρού αντρός της γιατί να παίρνει παραπάνω; Κάποιος θα βιαστεί να πει: γιατί να χαθούν τα λεφτά των εισφορών του άντρα της; Είναι εδώ όμως το πρόβλημα της παρανόησης που έλεγα: οι συντάξεις δεν είναι απαραίτητα δανεικά. Αν ήταν απλά λεφτά που δίνουμε στο κράτος με την ελπίδα ότι θα τα πάρουμε ΟΛΑ πίσω το σύστημα δεν θα άντεχε πάνω από μια γενιά συνταξιούχων γιατί θα έφταναν λίγοι που θα ζούσαν πέρα απ’το υπολογισμένο προσδόκιμο ζωής για να πετάξουν τους λογαριασμούς στο κόκκινο.
Δηλαδή αν ένας εργαζόμενος βγει στα 55 του στη σύνταξη- έστω και μειωμένη- και μου ζήσει ως τα 95, με το υπάρχον σύστημα έχει κυριολεκτικά ξεσκίσει το ταμείο του. Αν απ’την άλλη περιμένουμε ο παραπάνω κύριος αν πεθάνει στα 58 του από έμφραγμα να ΠΕΡΑΣΕΙ ΟΛΑ του τα χρήματα στον next of kin πάλι είναι αναμενόμενο να φαλιρήσει το ταμείο.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως το κράτος μπορεί να εγγυηθεί μόνο ένα minimum σύνταξης για όλους, από κει και πέρα πρέπει ο καθένας με τις προσωπικές του εισφορές και θυσίες να φροντίσει να το μεγαλώσει μέχρι την ηλικία- που ο ίδιος θα καθορίζει με τα απαραίτητα bonus/malus- που θα βγαίνει σε σύνταξη.
Κοινώς το σύστημα οφείλει να είναι δύο επιπέδων: ένα minimum που να το θεωρούμε «αγύριστα λεφτά» με σκοπό ένα ελάχιστο επίπεδο σύνταξης για όλους τους Έλληνες ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΤΑΙ ΑΝ ΑΠΟΒΙΩΣΕΙ Ο ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ, και από κει και πέρα τις προσωπικές εισφορές του καθενός ώστε να κανονίσει πότε θέλει/μπορεί να βγει.
Σπυρο, καλα που υπαρχεις και μου δινεις την ευκαιρια να μιλησω και για την αλλη πλευρα.
γιατι οχι? ειναι μια κακη λυση, αλλα παρολαυτα λυση. Οσο μεγαλωνει το προσδοκιμο ζωης θα μεγαλωνουν προφανως τα ορια συνταξιοδοτησης (πραγμα που θα εκαναν και οι ανθρωποι μονοι τους σε ενα κεφαλαιοποιητικο συστημα). Επισης οσο μειωνεται ο λογος πληρωνοντων/συνταξιουχων θα ανεβαινουν οι εισφορες και πεφτουν οι συνταξεις. Το συστημα δεν θα χρεοκοπησει, απλα θα γινεται ολο και χειροτερο.
πρεπει να μιλησουμε για αυτο καποια στιγμη. Δεν ειναι μονο η μεταβαση το θεμα.
α) τι γινεται με οσους ανευθυνα φερομενοι δεν μαζεψουν αρκετα λεφτα?
β) τι γινεται αν οταν πας να παρεις συνταξη οι χρηματαγορες ειναι σε υφεση και οι επενδυσεις σου δεν φτανουν για σοβαρη συνταξη?
Οσο για την μεταβαση
Ξερεις οτι δεν ειναι ετσι απλο. Το δημοσιο χρεος ισως αυξηθει τοσο με μια τετοια κινηση που τα επιτοκια των ομολογων θα εκτιναχτουν και το δημοσιο θα ζημιωθει.
αυτο θα ηταν μια καλη ιδεα αλλα δεν νομιζω οτι φτανουν πια τα περιουσιακα μας στοιχεια! τι μενει, ουσιαστικα 1/3 του ΟΤΕ και η ΔΕΗ. Αντε να πιασουν 15 δις…
Μα το προγραμμα ιδιωτικοποιησεων προχωρα ουτως ή αλλως. Μια επιταχυνση του σιγουρα θα εκανε καλο, αλλα οχι τρελα πραγματα…
Κενσαϊ η κοινωνικη πολιτικη πρεπει να ασκειται κυριως με ενα εργαλειο νομιζω, το εισοδημα (αρνητικος φορος), οχι με 15 (φοροι, ασφαλιστικο, επιδοτησεις απο δω κιεκει). Ετσι θα εχουμε διαφανεια ποιος παιρνει τι και μεγαλυτερη αποτελεσματικοτητα.
αλλα ακομα και αν θελουμε αναδιανομη πρεπει να ειναι ανωνυμη, δηλαδη να μην κοιτα, επαγγελμα, φυλο κτλ Μπορουμε να λεμε, οποιος κακομοιρης δουλεψε 45 χρονια αλλα ειχε παντα χαμηλο εισοδημα, μπορει να παιρνει λιγο ενισχυμενη συνταξη. αλλα οχι διαφορετικους κανονες για τραπεζικους, οδοκαθαριστες, δικηγορους κτλ κτλ
ακριβως. το οτι οι συνταξεις ειναι τοσο χαμηλες οφειλεται σε σφαλματα που δεν μπορουμε να επαναλαμβανουμε συνεχως.
Πάρε το παράδειγμα πριν που έδωσα της νοικοκυράς που δε δούλεψε ποτέ με τον σύζυγο που πεθαίνει στον χρόνο πάνω που βγαίνει στη σύνταξη. Με ένα κεφαλοποιητικό σύστημα δύο επιπέδων εγώ το ερμηνεύω ως εξής το σενάριο:
– Και οι δυο τους έχουν δικαίωμα στη minimum σύνταξη «επιβίωσης» που έγραψα πιο πάνω, αυτή καθορίζεται απ’το κράτος και δίνεται σε όλους, ανεξάρτητα αν δούλεψαν, πού και πόσο… είναι όμως minimum, επιβίωσης…
– Τα χρήματα που συνείσφερε ο σύζυγος που πεθαίνει στον ένα χρόνο στο ταμείο της επιλογής του δεν χάνονται, αλλά δίνονται στη γυναίκα του.
– Μ’έναν προκαθορισμένο αλγόριθμο αφαιρούνται αυτά τα έξτρα χρήματα που παίρνει η γυναίκα που δε δούλεψε ποτέ. Αυτά πηγαίνουν να καλύψουν την βασική της σύνταξη (τη minimum για την οποία δεν συνείσφερε ποτέ απ’τη στιγμή που δεν ήταν ποτέ εργαζόμενη).
– Στην τελική η χήρα που δε δούλεψε ποτέ παίρνει ελάχιστα πιο πάνω απ’τη minimum «υποχρεωτική» σύνταξη. Τα χρήματα που έβγαλε ο άνδρας της δεν πήγαν χαμένα, αλλά βοήθησαν να καλύψει τις εισφορές που η γυναίκα του ποτέ δεν έδωσε στα ταμεία.
Συμπέρασμα: πλέον αν δε δουλέψεις ποτέ δεν είναι δυνατόν να περιμένεις μια σύνταξη που είναι πολύ πιο πάνω απ’το κατώτατο επίπεδο διαβίωσης. Είναι ηθικά δίκαιο αυτό; Ίσως όχι, αλλά πόσο ηθικά δίκαιο είναι απ’την άλλη να φαλιρίζουμε τα ταμεία που θα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές;
Ευτυχώς πλέον το παραπάνω ακραίο σενάριο είναι σπάνιο μιας που περισσότεροι οι νέοι- ελπίζω- ευελπιστούν να δουλέψουν ώστε να έχουν μιας μορφής ανεξαρτησία.
Γι’αυτό χρειάζεται το σύστημα δύο επιπέδων: ένα κατώτατο υποχρεωτικό που να λειτουργεί με την αναδιανομή κι ένα κεφαλοποιητικό που ο ΚΑΘΕΝΑΣ μας να είναι ελεύθερος να επιλέξει αν θέλει λύσεις υψηλού ή χαμηλού ρίσκου, και πότε να πάρει τους καρπούς τους.
Νομίζω οι περισσότεροι λογικοί άνθρωποι θα επιλέγουν ταμεία που επενδύουν με μικρό ρίσκο ώστε να επηρεάζονται ελάχιστα από διεθνείς οικονομικές κρίσεις και να έχουν μια σίγουρη αποκατάσταση.
Το κράτος είναι ΟΦΕΙΛΕΤΗΣ των ταμείων και όχι χρηματοδότης. Χρηματοδότες των ταμείων είναι οι εργοδότες και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Το κράτος είναι ένας γελοίος οφειλέτης, ο οποίος, επειδή αποδίδει σταδιακά τα χρέη του, “αυτοχρίσθηκε” “χρηματοδότης”, χωρίς αυτό να περιγράφει την αλήθεια. ΟΦΕΙΛΕΤΗΣ ήταν και ΟΦΕΙΛΕΤΗΣ εξακολουθεί να είναι.
Ακόμα κι αν δεν υπήρχε ούτε ένας νέος εργαζόμενος να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές, τα ασφαλιστικά ταμεία θα έπρεπε να είναι σε θέση να καταβάλουν τις συντάξεις.
Γιατί; Γιατί οι συνταξιούχοι έχουν ήδη καταβάλει τα χρήματα, τα οποία εισπράττουν. Τριανταπέντε χρόνια πλήρωναν εισφορές, για να εισπράξουν κατά μέσο όρο επτά χρόνια σύνταξης, σύμφωνα με το προσδόκιμο όριο ζωής. Το όριο, το οποίο εσχάτως ανακάλυψαν τα κρατικά κουτορνίθια.
Για τον καθένα απ’ αυτούς εικοσιοκτώ χρόνια εισφορών “εξατμίζονται” υπέρ πίστεως και πατρίδος και έχουν το θράσος κάποιοι ανεπάγγελτοι πολιτικοί να εμφανίζουν τους συνταξιούχους σαν “τσαμπατζήδες”, οι οποίοι θέλουν να ζήσουν δημοσία δαπάνη. Δικά τους χρήματα εισπράττουν οι συνταξιούχοι και όχι τις εισφορές των εργαζομένων. Για να φτάσουμε στο σημείο να πληρώνονται σήμερα οι συνταξιούχοι από τέτοιες εισφορές, αυτό δύο πράγματα μπορεί να σημαίνει. Είτε ότι κάποιος πονηρός τούς τα “έφαγε” τα χρήματα είτε ότι κάποιος ηλίθιος τούς τα “έχασε”. Σε κάθε περίπτωση όμως τα χρήματα λείπουν και αυτό είναι το πρόβλημα.
http://eamb-ydrohoos.blogspot.com/2010/05/blog-post_18.html#tameia
Γιώργο, καταρχάς συγνώμη, γιατί το σχόλιό σου ήταν στα εκκρεμή και δεν το είχα προσέξει όλο αυτόν τον καιρό.
Επί της ουσίας, όλα όσα λες είναι λάθος, όλα όμως. Αλλά τώρα δεν έχω διάθεση να απαντήσω.
YIORGOS ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Υπάρχουν δύο ειδών ασφαλιστικά συστήματα. Το PAYG (pay as you go) και το fully funded. Στο πρώτο οι εργαζόμενοι – και στην περίπτωση μας και το κράτος με τους φόρους- πληρώνουν για τους συνταξιούχους (η μάλλον τα ευγενή και μη ταμεία τους). Στο δεύτερο τα λεφτά του εργαζόμενου μπαίνουν σε ένα κουμπαρά ο οποίος ανοίγει όταν ο οποίος ανοίγει όταν αυτός συνταξιοδοτηθεί. Εμείς έχουμε το πρώτο. Οι ΗΠΑ το δεύτερο.
Τι λένε οι κονομολόγοι για τα δύο συστήματα;
Pay as you go
: the contributions of the workers are shared between
the retirees (with little savings or decits of the managing agency).
At the time when it is created, there is a big bonus for the retirees, who get pensions but did not contribute during their working lives.
But in normal times there are tensions when the ratio of the number of contributors over the number of retirees decreases.
Fully funded: the contributions are saved in a fund and blocked
until retirement.
Some differences with private savings: mutualization of length of life risk, taxes are typically paid at exit on pensions (rather than on current income: contributions are tax deductible), the contributor has a limited choice of funds and not much control on their managements (καλώς κατά την άποψη μου).