Απαραίτητη η στροφή προς “ευρωπαϊκές” εργασιακές πολιτικές στις ΗΠΑ;

O Paul Krugman έγραψε σε ένα πρόσφατο op-ed στους NYTimes κάποιες ενδιαφέρουσες σκέψεις για τις επιπτώσεις της οικονομικής ύφεσης στην οικονομία, την ανεργία που μαστίζει (για τα ιστορικά δεδομένα των ΗΠΑ) την χώρα και την ανάγκη άμεσων νέων μέτρων εργασιακής πολιτικής για την χώρα. Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια γρήγορη ματιά στα γραφόμενα με σχόλια και συνδέσμους που ο PK δεν παραθέτει στο αρχικό κείμενο αλλά και μια εικασία για τους πραγματικούς (πολιτικούς) λόγους που γράφτηκε το άρθρο.

Historical unemployment rate (16 years and over), 1948-2009, Source: U.S. Bureau of Labor Statistics

Ο συγγραφέας ξεκινά με μια σύγκριση της περίπτωσης των ΗΠΑ όπου σε σχέση με την έναρξη της κρίσης “το επίπεδο απασχόλησης (employment level) έχει πέσει κατά 5% και το ποσοστό ανεργίας (unemployment rate) έχει διπλασιαστεί” με την εμπειρία της Γερμανίας όπου “το επίπεδο απασχόλησης έχει πέσει μόνο μισή ποσοστιαία μονάδα και το ποσοστό ανεργίας είναι οριακά υψηλότερο από τα προ-κρίσης επίπεδα” (δείτε τα παρακάτω γραφήματα για την περίπτωση των ΗΠΑ).

Employed level, Number in thousands, (16 years and over), 1999-2009 Source: U.S. Bureau of Labor Statistics

Unemployment rate, %, (16 years and over), 1999-2009, Source: U.S. Bureau of Labor Statistics

Μπορεί μια άνοδος του ΑΕΠ στην Αμερική να συμβεί παράλληλα με μια τόσο άσχημη εικόνα στα επίπεδα απασχόλησης; Και γιατί η Γερμανία δεν παρουσιάζει παρόμοια κατάσταση; Ο PK εξηγεί πως ο κύριος λόγος είναι η μονομερής έμφαση σε πολιτικές μεγέθυνσης του ΑΕΠ:

Here in America, the philosophy behind jobs policy can be summarized as “if you grow it, they will come.” That is, we don’t really have a jobs policy: we have a G.D.P. policy. The theory is that by stimulating overall spending we can make G.D.P. grow faster, and this will induce companies to stop firing and resume hiring.

Ο συγγραφέας υποστηρίζει πως η εναλλακτική λύση προϋποθέτει έμφαση σε κυβερνητική πολιτική για την άμεση στήριξη της εργασίας από τον δημόσιο τομέα (“New-Deal-style employment programs”) κάτι που ίσως είναι πολιτικά αδύνατο στην παρούσα φάση. Διαφορετικά, οι πολιτικές θα μπορούσαν να στηρίξουν θέσεις εργασίας του ιδιωτικού τομέα (κάτι που έχουν κάνει οι Γερμανοί).

Such policies could range from labor rules that discourage firing to financial incentives for companies that either add workers or reduce hours to avoid layoffs. […] Germany came into the Great Recession with strong employment protection legislation. This has been supplemented with a “short-time work scheme,” which provides subsidies to employers who reduce workers’ hours rather than laying them off. These measures didn’t prevent a nasty recession, but Germany got through the recession with remarkably few job losses.

Η στάση των ΗΠΑ παρουσιάζεται, το λιγότερο, διστακτική. Ο Larry Summers έχει δηλώσει για παράδειγμα πως “ενώ η προοπτική να μοιράζεται η εργασία μεταξύ περισσότερων εργαζομένων είναι επιθυμητή, δεν είναι πιο επιθυμητή από την μεγέθυνση του συνολικού όγκου εργασίας”. Αν και “περισσότερο επιθυμητή”, τα δεδομένα δείχνουν πως ακόμα αργεί. Οικονομολόγοι όπως και ο Summers φαίνεται πως έχουν κάποια προβλήματα με την Ευρωπαϊκή εργασιακή πολιτική:

Now, the usual objection to European-style employment policies is that they’re bad for long-run growth — that protecting jobs and encouraging work-sharing makes companies in expanding sectors less likely to hire and reduces the incentives for workers to move to more productive occupations. And in normal times there’s something to be said for American-style “free to lose” labor markets, in which employers can fire workers at will but also face few barriers to new hiring.

O PK φυσικά αναγνωρίζει πως δεν ζούμε σε “normal times”:

Right now, workers who lose their jobs aren’t moving to the jobs of the future; they’re entering the ranks of the unemployed and staying there. Long-term unemployment is already at its highest levels since the 1930s, and it’s still on the rise.
And long-term unemployment inflicts long-term damage. Workers who have been out of a job for too long often find it hard to get back into the labor market even when conditions improve. And there are hidden costs, too — not least for children, who suffer physically and emotionally when their parents spend months or years unemployed.

Ο συγγραφέας καταλήγει στο επιχείρημα πως είναι μάλλον ώρα για την Αμερική να αντιμετωπίσει το σημαντικό αυτό πρόβλημα με πολιτική προσαρμοσμένη στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Ενώ πιστεύει σε λύση μέσω μαζικού stimulus package, υποστηρίζει πως είναι μάλλον αργά μιας και το ARRA είναι ήδη δομημένο (και προφανώς για τον Α ή Β λόγο – wink wink, TARP bank bailouts – το θέμα της απασχόλησης δεν έχει αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μέσω αυτού του μέτρου). Δύο παράδειγματα αναφέρονται στο άρθρο ως πιθανές λύσεις: η πρόταση του Economic Policy Institute για job creation tax credit και η πρόταση του CERP για job sharing subsidies. Δείτε και εδώ μια πιο πρόσφατη “μετενσάρκωση” του επιχειρήματος…

Αν και η οικονομική φύση του κάθε επιχειρήματος και προτεινόμενης λύσης έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον (και για αυτό το λόγο τα σχόλια του ποστ είναι ανοικτά), θέλω να μπω πιο αναλυτικά στο subtext του επιχειρήματος του PK που – θα ισχυριστώ – δεν είναι εμφανές σε μια πρώτη ανάγνωση άρθρου. Να λοιπόν πως διαβάζω εγώ το συγκεκριμένο άρθρο: ο PK προσπαθεί ουσιαστικά να “βάλει ψύλλους στα αυτιά” της κυβέρνησης, ισχυριζόμενος πως ο Ομπάμα δεν έχει ιεραρχήσει τα μεγάλα ζητήματα της θητείας της κυβέρνησης στη σωστή σειρά – η επίλυση του προβλήματος της ανεργίας δηλαδή είναι ίσως ποιο σημαντικό θέμα από αυτό της μεταρρύθμισης του συστήματος υγείας, τουλάχιστον όσον αφορά στην επανεκλογή του Ομπάμα. Με ένα πιθανό ποσοστό ανεργίας στο 11% το επόμενο Νοέμβριο του 2010 δεν θα είναι αδιανόητο να πάρουν το Κογκρέσο στα χέρια τους οι Ρεπουμπλικάνοι. Εικάζω πως χωρίς ένα δημοκρατικό Κογκρέσο ο Ομπάμα δεν θα μπορέσει να ολοκληρώσει τα σχέδια του για την πρώτη τετραετία μιας και η πλειοψηφία θα αρχίσει να μυρίζεται one-hit-wonder και ρεπουμπλικανό(ή) [μαμμααά] πρόεδρο στον Λευκό Οίκο από τον Ιανουάριο του 2013. Ακόμα και αν ο Ομπάμα έχει καταφέρει να έχει υπογράψει legislation για ένα νέο σύστημα υγείας, το σύστημα δεν θα αποτελεί δίχτυ προστασίας για τον πληθυσμό της χώρας πριν το 2013 (προσφέροντας δηλαδή ένα αντίβαρο στο πρόβλημα της ανεργίας – για αυτό και οι Δημοκρατικοί έχουν αρχίσει ήδη να πιέζουν για goodies μέσα στο 2010). Συνεπώς, η κυβέρνηση διατρέχει σοβαρούς κινδύνους από ένα μακροχρόνιο υψηλό ποσοστό ανεργίας (που σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ δεν αφήνει πολλά περιθώρια για οικονομική αναδίπλωση και οικογενειακή υποστήριξη) σε συνδιασμό με έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης – ένα σενάριο που θα οδηγήσει τους ψηφοφόρους σε περισσότερες επιλογές Ρεπουμπλικάνων υποψηφίων για το Κογκρέσο. (Αν όντως η μεταβολή της πολιτικής κολλάει στο οικονομικό επιτελείο του Ομπάμα και τον κατά τ’άλλα “brilliant” Larry Summers και την παρέα του, η επιλογή του Προέδρου μπορεί να αποδειχθεί τραγικά economically mainstream.)

Update: Ο Κώστας έφτιαξε ένα χρήσιμο γράφημα του ποσοστού ανεργίας για τέσσερις χώρες (ΗΠΑ, Η.Β., Γερμανία και Γαλλία) από το 1970 έως το 2008.

21 thoughts on “Απαραίτητη η στροφή προς “ευρωπαϊκές” εργασιακές πολιτικές στις ΗΠΑ;”

  1. Πιστέυω Μαικώλ οτι η ερμηνεία σου για “κρυφή ατζέντα” πίσω από τις απόψεις του Κρούγκμαν είναι πολύ πιθανό να είναι κοντά στην πραγματικότητα . Ισως θα ήταν καλύτερο να το πεί ευθέως πάντως μήπως και γλυτώσει το δούλεμα

    Reply
  2. δειτε και εδω τον ληντερ του Εκονομιστ για το θεμα

    AT FIRST sight, the idea that Europe has anything to teach America about tackling unemployment seems preposterous. America has some of the most flexible labour markets in the developed world, while continental Europe, in the popular imagination, is a sclerotic place with powerful unions, rigid labour markets and high entrenched joblessness. Over the past quarter-century America’s unemployment rate has averaged 5.8%, compared with 9.5% in France and 9.1% in Germany.

    This picture may be changing.

    ενδιαφεροντα πραγματα, δεν θα σχολιασω πριν μελετησω λιγο το ζητημα…

    Reply
  3. Θα συμφωνήσω με τον SG ότι το γεγονός πως οι Ευρωπαίοι δουλεύουν λιγότερο δε μου λέει τίποτα. Ο αρθρογράφος του παραπεμπόμενου κειμένου πάσχει από το ίδιο νόσημα για το οποίο ο Κρούγκμαν κατηγορεί τους Αμερικανούς, δηλαδή έχει μια εμμονή με το ΑΕΠ ενώ αυτό που θα πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι η ποιότητα ζωής, η οποία εξαρτάται και από τη σχόλη (leisure).

    Για μένα πρόβλημα με το κείμενο του Κρούγκμαν έχει να κάνει με τα στοιχεία που μπορεί να βρει κανείς εδώ http://www.bls.gov/fls/flscomparelf/unemployment.htm.
    σχετικά με τα διαχρονικά ποσοστά ανεργίας των ΗΠΑ, Η.Β., Γερμανίας, Γαλλίας, και άλλων Ευρωπαϊκών χωρών. Δείτε το Table 1.2. Έχω φτιάξει γράφημα στο Excel αλλά δεν ξέρω πώς να το ανεβάσω. (Σ.Σ. Το γράφημα ανέβηκε στο τέλος του ποστ)

    Μπορεί κανείς να δει ότι ενώ και οι τέσσερις χώρες είδαν αύξηση στα ποσοστά ανεργίας τους κατά τη δεκαετία του 1970, οι δυο χώρες με τις πιο ευέλικτες αγορές εργασίας (ΗΠΑ και Η.Β.) είδαν τα ποσοστά τους να πέφτουν μετά το 1982, ενώ στις άλλες δυο χώρες τα επίπεδα ανεργίας παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα. Ειδικά μετά το 1992 και για 16 χρόνια το ποσοστό ανεργίας στις δυο πρώτες χώρες ήταν κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο. Ο λόγος είναι ακριβώς ότι οι Αμερικάνοι αντί να προσπαθούν μάταια να προτατεύσουν θέσεις εργασίες σε φθίνοντες τομείς της οικονομίας όπως ο μεταποιητικός, ενθάρρυναν τους εργαζόμενους να αποκτήσουν τεχνικές δεξιότητες που θα τους επέτρεπαν να διεκδικίσουν θέσεις εργασίες σε αναπτυσσόμενους τομείς όπως της υγείας, της πληροφορικής, της τέχνης και ψυχαγωγίας κ.ο.κ. Το liberal arts σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης των ΗΠΑ βοηθάει προς αυτήν την κατεύθυνση.

    Οι επιβολλές ποινών σε εταιρίες που απολύουν σε Γαλλία-Γερμανία αποτέλεσε τροχοπέδη σε τέτοιους επίπονους αλλά απαραίτητους και μακροχρόνια επιθυμιτούς μετασχηματισμούς, έθεσε σε κίνδυνο το μέλλον πολλών εταιριών, και ενθάρρυνε τις εταιρίες να κάνουν τη δουλιά τους με όσο το δυνατό λιγότερους εργαζόμενους προκειμένου να αποφύγουν το κόστος αν τελικά χρειαστεί να απολύσουν κάποιους. Η τελευταία πρόταση εξηγεί γιατί είναι λογικό κατά τις περιόδους κρίσεων η ανεργία να εκτινάσσεται πολύ περισσότερο στις ΗΠΑ αλλά να είναι χαμηλότερη μακροχρόνια. Το ερώτημα είναι αν είναι καλύτερη μια πιο σταθερή αλλά μακροχρόνια υψηλότερη ανεργία. Εγώ δε νομίζω. Αν λοιπόν στόχος του Κρούγκμαν ήταν να πει στον Ομπάμα “άσε τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα της υγείας και κοίτα τι θα κάνεις με τους ανέργους” ίσως να έπρεπε να το πει αλλιώς. Επί της (οικονομικής) ουσίας συντάσσομαι με τον Summers!

    Reply
  4. Κώστα, σύμφωνοι αλλά η ανεργία δεν είναι φαινόμενο που συμβαίνει “στο κενό”. Η ανεργία στο 10% στην Αμερική κρίνεται ως δραματικό γεγονός διότι σε φέρνει πολύ κοντά στο να καταλήξεις άστεγος μαζί με την οικογένειά σου. Στην Ευρώπη δεν φαίνεται να είναι τόσο δραματικό το φαινόμενο. Στην τελική αυτό που πρέπει να ρωτήσουμε είναι ποιοι πληθυσμοί είναι περισσότερο ευτυχισμένοι με την ζωή τους στις ισορροπίες που παρατηρούμε :)
    O Krugman είπε πως κακώς δεν κατάφερε ο Ομπάμα να στρώσει κάπως την κατάσταση της απασχόλησης μέσω ARRA/TARP. Το θέμα είναι τώρα τι θα κάνει αν θέλει να επανεκλεγεί…

    Reply
  5. Μιχάλη σαφέστατα είναι δραματικό γεγονός. Για αυτό και είμαι υπέρ των προσπαθειών σταθεροποίησης και υπέρ της αύξησης του χρονου που οι άνεργοι δικαιούνται επίδομα την οποία αποφάσισε ο Ομπάμα. Αλλά το οτι είναι λιγότερο δραματικό το φαινόμενο στην Ευρώπη δε νομίζω ότι έχει να κάνει με την ακαμψία της αγοράς εργασίας όσο με το επίδομα και με την οικογενειακή αλληλοβοήθεια που στις ΗΠΑ είναι μικρότερη καθώς πολλές οικογένειες μένουν μακριά από άλλους συγγενείς.

    Γενικά δεν έχω πρόβλημα σε έκτακτες κρίσεις να παίρνει κανείς έκτακτα μέτρα. Το πρόβλημα προκύπτει όταν τα μέτρα αυτά ισχύουν σε κανονικές ή και ευνοϊκές περιόδους για την αγορά εργασίας. Και εγώ θα είμαι ευτυχισμένος αν κάποιος με πληρώνει για να μην κάνω τίποτα. Αυτός που πληρώνει όμως?

    Reply
  6. Συνεπώς, η κυβέρνηση διατρέχει σοβαρούς κινδύνους από ένα μακροχρόνιο υψηλό ποσοστό ανεργίας (που σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ δεν αφήνει πολλά περιθώρια για οικονομική αναδίπλωση και οικογενειακή υποστήριξη) σε συνδιασμό με έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης – ένα σενάριο που θα οδηγήσει τους ψηφοφόρους σε περισσότερες επιλογές Ρεπουμπλικάνων υποψηφίων για το Κογκρέσο. (Αν όντως η μεταβολή της πολιτικής κολλάει στο οικονομικό επιτελείο του Ομπάμα και τον κατά τ’άλλα “brilliant” Larry Summers και την παρέα του, η επιλογή του Προέδρου μπορεί να αποδειχθεί τραγικά economically mainstream.)

    Reply
  7. Όντως οι προτάσεις που αναφέρει ο Krugman είναι έκτακτα μέτρα. Δες τα λινκ στο ποστ. Π.χ. εδώ. Αυτή τη στιγμή τα unemployment benefits μου ακούγονται second-best λύση μιας και εκεί όντως πληρώνεις χωρίς να παράγεται έργο – και τα skills του ανενεργού εργατικού δυναμικού σιγά σιγά χάνονται. Σίγουρα αρκετές δυσκολίες πρέπει να αναμένονται στην εφαρμογή αλλά δεν ξέρω αν είσαι όντως με τον Summers :)

    Και ένα παρεμφερές σχόλιο, έτσι για να ανοίξω ακόμα περισσότερο την συζήτηση: συμφωνώ με τον Brooks πως η Αμερική αυτή τη στιγμή παρουσιάζει έλλειμα οράματος για το μέλλον και αδυνατεί να χάραξει οικονομική στρατηγική σε μια δύσκολη μεταβατική περίοδο. Ο Brookes λέει χαρακτηριστικά ” Americans could once be confident that their country would grow more productive because each generation was more skilled than the last. That’s no longer true. The political system now groans to pass anything easy — tax cuts and expanding health care coverage — and is incapable of passing anything hard — spending restraint, health care cost control.” Βλέπω το θέμα της πολιτικής απασχόλησης σε παρόμοιο επίπεδο.

    Reply
  8. Στο δεύτερο εξάμηνο το πολύ , επίσης , μαθαίνεις οτι ceteris paribus η παραγωγικότητα της εργασίας ανά ώρα είναι φθίνουσα συναρτήσει του χρόνου
    ( καταραμένη κούραση ) , οπότε το οτι οι Ευρωπαίοι έχουν μεγαλύτερη παραγωγικότητα ανα ώρα δουλεύοντας λιγότερες ώρες δεν είναι κανένα τρομερό επίτευγμα του Ευρωπαικού μοντέλου εργασίας αλλά κάτι φυσιολογικό . Αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι οτι με ελάχιστα (slightly )μεγαλύτερη παραγωγικότητα ανά ώρα οι Γάλλοι έχουν μόνο τα 3/4 της παραγωγικότητας των Αμερικανών . Για να το πούμε απλά ποιός είναι πιο ωραίος αυτός που δουλέυει 17 ώρες και παράγει αξία 1700 ευρώ ( παραγωγικότης ανά ώρα 100 ) ή αυτός που δουλεύει 25 ώρες και παράγει αξία 2267 ( παραγωγικότητα ανά ώρα περίπου 91 ) .Ο πρώτος θα μου πείτε , ναι , αρκει όμως να μην κλαίγεται για την καταραμένη φτώχεια και τον τρισκατάρατο καπιταλισμό και τον εργασιακό μεσαίωνα.

    Η ξεκούραση προφανώς είναι αγαθό αρκεί τα υπόλοιπα αγαθά που απέκτησες δουλέυοντας να σου φτάνουν για να ικανοποιήσεις τις ανάγκες σου όποιες και αν είναι αυτές . Ειδάλλως ο νεοέλληνας κλαψομούνης της καφετέριας που είναι αραχτός με τις ώρες είναι παράδειγμα προς μίμηση για κάθε εργαζόμενο ως παράδειγμα παραγωγικότητας.

    Reply
    • Αυτό που λες δεν το σκέφτηκες ιδιαίτερα. Μπερδεύεις μέση με οριακή παραγωγικότητα και επίσης μιλάς για τη βραχυχρόνια περίοδο.

      Στη βραχυχρόνια περίοδο λοιπόν, με το κεφάλαιο σταθερό, από ένα επίπεδο ωρών εργασίας και μετά, αρχίζει φυσιολογικά να λειτουργεί ο νόμος των φθινουσών οριακών αποδόσεων (όπως έλεγε ένα εισαγωγικό εγχειρίδιο που διάβαζα στο πανεπιστήμιο, αν δεν ίσχυε ο νόμος αυτός, ο κόσμος ολόκληρος θα μπορούσε να τραφεί από μια γλάστρα). Το οριακό προϊόν της εργασίας, λοιπόν, από ένα σημείο και μετά αρχίζει να μειώνεται και πιο μετά αρχίζει και πέφτει και το μέσο προϊόν της εργασίας.

      Μακροχρόνια όμως, με το κεφάλαιο μεταβλητό, ο νόμος αυτός δεν ισχύει. Το ότι οι Γάλλοι είναι πιο παραγωγικοί δεν είναι καθόλου φυσιολογικό όπως λες και φυσικά δεν είναι άμεση συνέπεια του ότι δουλεύουν λιγότερο. Κάτι σημαίνει για την παραγωγική τους διαδικασία, την εκπαίδευσή τους κλπ. κλπ.

      Και συμφωνώ και με τον SG και τους άλλους. Το άρθρο απάντηση στον Κρούγκμαν είναι για γέλια. Γιατί ένας που δουεύει 25 ώρες είναι καλύτερα από έναν που δουλεύει 20 δεν το καταλαβαίνω. Από έναν που δουλεύει 0 το καταλαβαίνω. Αλλά από την άλλη σκέψου δύο 0 ώρες, έναν στην Αμερική και έναν στη Γαλλία. Ο 0 στην Αμερική έχει μικρότερα επιδόματα και πιθανώς καμιά πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη. Ο 0 ώρες στη Γαλλία από την άλλη…

      Θα γράψω σύντομα πιο εμπερισατωμένο σχόλιο γιατί το θέμα είναι μέσα στα ευρύτερα ενδιαφέροντά μου.

      Reply
  9. Υπάρχουν και διάφορες άλλες εξωτερικότητες απ’τις μικρότερες [σε διάρκεια] εργασιακές μέρες και εβδομάδες. Έχετε σκεφτεί ποτέ την ενεργειακή κατανάλωση στα γραφεία ή/και τα καύσιμα που απαιτούνται για να φτάσεις στη δουλειά σου; Μήπως όλα αυτά μαζί κάνουν τελικά το περιβόητο offsetting που χρειάζεται για να ξεπεραστεί η/μια κρίση;

    Για ρίξτε ένα βλέφαρο εδώ.

    Reply
  10. Μπερδεύεις μέση με οριακή παραγωγικότητα και επίσης μιλάς για τη βραχυχρόνια περίοδο.

    Καθόλου δεν τα μπερδεύω αλλά ίσως δεν τα διατυπώνω πολύ κατανοητά , αυτό που λέω είναι οτι η οριακή παραγωγικότητα φθίνει στο χρόνο και άρα μειώνει και τη μέση παραγωγικότητα.
    Ας πούμε οτι δουλεύω 4 ώρες σε μια μέρα με παραγωγικότητα
    ανά ώρα : 100 την 1η ώρα , 90 την 2η ώρα , 80 την τρίτη ώρα και 70 τη τέταρτη ώρα. Εχω συνολική παραγωγικότητα 340 και μέση παραγωγικότητα ανά ώρα 85 .
    Αν δουλέψω μια ακόμα (5η) ώρα με παραγωγικότητα 60 προφανώς έχει μειωθεί η οριακή παραγωγικότητα ( από 70 σε 60 ) αλλά ταυτόχρονα μειώθηκε και η μέση παραγωγικότητα ανά ώρα ( από 85 σε 80 ) .Η συνολική όμως παραγωγικότητα αυξήθηκε από 340 σε 4 ώρες δουλειάς σε 400 σε 5 ώρες δουλειάς . Δεν είναι προφανές ;Αυτός που δούλεψε 4 ώρες έχει καλύτερη μέση παραγωγικότητα μεν , αλλά στο τέλος της μέρας είναι πιο φτωχός σε υλικά αγαθά από αυτόν που δούλεψε 5 ώρες με πιο χαμηλή μέση παραγωγικότητα . Είναι και πιο ξεκούραστος θα μου πείς . Εντάξει , ξαναλέω , αν του φτάνουν και δεν γκρινιάζει μαγκιά του .

    Μακροχρόνια όμως, με το κεφάλαιο μεταβλητό, ο νόμος αυτός δεν ισχύει.

    Άν ξαναδείς προσεκτικά το σχόλιό μου , θέτω ceteris paribus . Το μελλοντικό κεφάλαιο εν τέλει δημιουργείται και από την εργασία , άρα πιο πιθανό είναι να αυξηθεί περισσότερο στην πιο εργατική Αμερική και λιγότερο στην “χαλαρή” Γαλλία , άρα να αυξήσει και την παραγωγικότητα της εργασίας

    Το ότι οι Γάλλοι είναι πιο παραγωγικοί δεν είναι καθόλου φυσιολογικό όπως λες και φυσικά δεν είναι άμεση συνέπεια του ότι δουλεύουν λιγότερο. Κάτι σημαίνει για την παραγωγική τους διαδικασία, την εκπαίδευσή τους κλπ. κλπ.

    Για μια ακόμα φορά , οι Γάλλοι ΔΕΝ είναι πιο παραγωγικοί από τους Αμερικάνους , έχουν ΕΛΑΦΡΩΣ καλύτερη μέση παραγωγικότητα αλλά σαφώς χαμηλότερη συνολική παραγωγικότητα ( στα 3/4 των Αμερικανών.Αν κάτι δείχνει αυτό για την παραγωγική διαδικασία και την εκπαίδευση των Γάλλων , είναι πως είναι χειρότερη των Αμερικανών.

    Ο 0 στην Αμερική έχει μικρότερα επιδόματα και πιθανώς καμιά πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη. Ο 0 ώρες στη Γαλλία από την άλλη…

    Κατ αρχάς έχεις πολύ λιγότερες πιθανότητες να είσαι 0 στη Αμερική από το να είσαι 0 στη Γαλλία .Δεύτερον , μπορεί να κάνω λάθος αλλά αν είσαι 0 στην Αμερική πιθανότατα είσαι φτωχός άρα καλύπτεσαι πλήρως από το Medicaid .το θέμα των επιδομάτων ανεργίας είναι πολύ μεγάλο για να συζητηθεί σε δυο γραμμές .Γενικά , τα επιδόματα ανεργίας προέρχονται είτε από φόρους είτε από δανεικά , με ότι αυτό σημαίνει για την οικονομία μιας χώρας . Μπορεί κάποιος να παρέχει στοιχεία σύγκρισης για το ύψος , τη χρονική διάρκεια και το eligibility των επιδομάτων ανεργίας σε Ευρώπη και Αμερική ;

    Γιατί ένας που δουεύει 25 ώρες είναι καλύτερα από έναν που δουλεύει 20 δεν το καταλαβαίνω.

    σε ατομικό επίπεδο , το ξαναλέω , αν αυτά που βγάζει σε 20 ώρες τον καλύπτουν τοτε όλα μια χαρά . Αν όμως δουλεύει 20 ώρες απαιτώντας να απολαμβάνει τα αγαθά που θα αναλογούσαν σε 25 ή 30 ώρες δουλειάς τότε υπάρχει πρόβλημα , δεν είναι προφανές ;Τι από τα δύο συμβαίνει γενικά στην Ευρώπη στις μέρες μας ;

    Reply
  11. Alan,

    θα συνταχθώ με τον mvel.

    Ας υποθέσουμε ότι η οριακή παραγωγικότητα φθίνει. Το θέμα είναι αν φθίνει τόσο γρήγορα ώστε να επηρεάσει σημαντικά τη μέση. Π.χ. ας πούμε ότι τις πρώτες 35 ώρες την εβδομάδα ο εργαζόμενος παράγει $20 ανά ώρα ενώ για τις επόμενες 5 η παραγωγικότητα του πέφτει στα $19. Ας πούμε ότι ο Γάλλος δουλεύει 35 ώρες ενώ ο Αμερικανός 40. Ο Γάλλος θα έχει μέση παραγωγικότητα $20 ανά ώρα. Ο Αμερικάνος θα έχει μέση παραγωγικότητα (35/40)*20 + (5/40)*19 = 19.9. Η διαφορά είναι αμελητέα. Ακόμα και αν η παραγωγικότητα πέφτει στα $18 ανά ώρα για τις υπόλοιπες 5 ώρες, η μέση παραγωγικότητα του Αμερικανού θα είναι $19.8 ανά ώρα. Άρα ακόμα και αν φθίνει η οριακή παραγωγικότητα, θα έχει ελάχιστη επίπτωση στη μέση καθώς οι επιπλέον ώρες εργασίας ως ποσοστό του συνόλου είναι λίγες. Για να έχει σημαντική επίπτωση θα πρέπει ή να δουλεύουν οι Αμερικάνοι πολύ περισσότερο από τους Γάλους, που δεν συμβαίνει, ή η οριακή να φθίνει με εξωπραγματικούς ρυθμούς.

    Επιπλέον, η οικονομική θεωρία αποδίδει την φθίνουσα οριακή παραγωγικότητα όχι στην “κούραση” του εργαζόμενου, αλλά στο γεγονός ότι οι επιπλέον εργαζόμενοι μοιράζονται το ίδιο κεφάλαιο (π.χ. τα ίδια μηχανήματα, υπολογιστές, κ.ο.κ) με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι νεκροί χρόνοι (π.χ. περιμένω να τελειώσεις με το φωτοτυπικό προκειμένου να το χρησιμοποιήσω). Υπό αυτήν την έννοια διαφορές στο μήκος της εργασιακής ημέρας δύσκολο να έχουν επίπτωση στην οριακή παραγωγικότητα, στο βαθμό που οι εργαζόμενοι βρίσκονται ταυτόχρονα στον ίδιο παραγωγικό χώρο χρησιμοποιώντας το ίδιο κεφάλαιο ανεξάρτητα αν δουλεύουν 40 ή 35 ώρες. Επίσης με βάση την οικονομική θεωρία (μοντέλο Solow), οποιαδήποτε αύξηση της εργασίας αυξάνει την παραγωγικότητα του κεφαλαίου οδηγώντας σε αύξηση την επένδυσης και μέσω αυτής της συνολικής ποσότητας κεφαλαίου. Το κεφάλαιο δηλαδή έχει την τάση να “ακολουθεί” την εργασία υποκαταστώντας την παραγωγικότητά της, καθώς το ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΝΑ ΩΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ παραμένει ΣΤΑΘΕΡΟ. Σε αντίθεση λοιπόν με ότι ισχυρίζεσαι, μακροπρόθεσμα η μέση παραγωγικότητα (που βασίζεται στην ποσότητα φυσικού και ανθρώπινου κεφαλαίου ανα ώρα εργασίας) ΔΕΝ εξαρτάται από το αν μια χώρα έχει πολλούς η λίγους εργάτες ή αν αυτοί δουλεύουν πολλές ή λίγες ώρες! Όλα αυτά τα έχω γράψει και στους Ρούστερς αλλά μάταια.

    Ακόμα, δεν είμαι σίγουρος τι εννοείς με τον όρο συνολική παραγωγικότητα, αλλά αν μιλάς για το ΑΕΠ ανά εργαζόμενο λογικό είναι ο μέσος αμερικανός να έχει μεγαλύτερο αφού δουλεύει σε πληρωμένη εργασία περισσότερες ώρες το χρόνο. Ας υποθέσουμε όμως ότι στις ΗΠΑ κατοικούν δύο άτομα, ένας Αμερικάνος πατέρας που δουλεύει 40 ώρες την εβδομάδα για $15 την ώρα, ο οποίος πληρώνει baby-sitter που του κρατάει τα παιδιά με $10 την ώρα. Ας υποθέσουμε ότι ο Γάλλος κάνει το ίδιο για 35 ώρες. Οι στατιστικές θα δείξουν ότι ο μέσος Αμερικανός παρήγαγε την εβδομάδα παραπάνω ($15*5 + $10*5)/2 = $125/2 = $62.5. Πρόσεξε όμως ότι ο Γάλλος παρήγαγε την ίδια υπηρεσία με τον Αμερικανό baby sitter αφιερώνοντας τις 5 ώρες στα παιδιά του. Επειδή όμως δεν έλαβε πληρωμή για αυτές τις ώρες (αυτό που ονομάζουμε household production) η αξία της υπηρεσίας που παρήγαγε δεν εμφανίζεται στο Γαλλικό ΑΕΠ. Ίδιο θα είναι το αποτέλεσμα αν ο Γάλλος φέρνει σπιτικό φαγητό μαζί του στη δουλιά αντί για να τρώει πίτσες και μπέργκερ από έξω ή αν μαγειρεύει για τα παιδιά του αντί να παραγγέλνει fried chicken. Είναι όμως πραγματικά ο Γάλλος σε χειρότερη μοίρα από τον Αμερικάνο προβαίνοντας σε αυτές τις ενέργεις που μειώνουν το Γαλλικό ΑΕΠ ανά εργαζόμενο? Πολύ αμφιβάλλω!

    Επιπλέον, από που και ως που αυτό κάνει ανώτερο το Αμερικανικό εκπαιδευτικό σύστημα? Επειδή μένω στις ΗΠΑ θα έλεγα ότι το εκπαιδευτικό σύστημα των ΗΠΑ στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια βαθμίδα έχει αυτή τη στιγμή σοβαρό πρόβλημα. Δεν είναι τυχαίο ότι αν πάει κανείς σε διάφορα ερευνητικά κέντρα και ΑΕΙ θα δει έναν αριθμό Αμερικανών ερευνητών δυσανάλογα μικρό, και αντίθετα πληθώρα Κινέζων, Ινδών, και Ευρωπαίων, προερχόμενων δηλαδή από “σοσιαλιστικές” χώρες.

    Τέλος, συμφωνώ με το άρθρο του Summers ότι τα υπερβολικά γεναιόδωρα επιδόματα ανεργίας αυξάνουν κατά μέσο όρο το χρόνο που κάποιος μένει άνεργος. Αυτό όμως μπορεί να συμβεί για δυο λόγους. Είτε πράγματι επειδή ο άνεργος δεν πιέζεται να βρει δουλιά, είτε όμως επειδή δεν ξεμένει από χρήματα και έτσι έχει τη δυνατότητα να συνεχίσει να ψάχνει. Και αυτό διότι αν κάποιος σταματήσει να ψάχνει επειδή ξέμεινε από χρήματα και δεν έχει π.χ. τη δυνατότητα να πληρώνει ενοίκιο, έξοδα μετακίνησης, κ.ο.κ παύει να θεωρείται άνεργος καθώς παύει να αποτελεί μέρος του εργατικού δυναμικού. Παρόλο που αυτοί οι λεγόμενοι discouraged workers υπάρχουν σε όλες τις χώρες, είναι περισσότεροι ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού στις ΗΠΑ σε σχέση με την Ευρώπη! Τα ευρήματα του Summers δε νομίζω ότι κάνουν αυτό το διαχωρισμό.

    Reply
  12. Κώστα

    Επιπλέον, η οικονομική θεωρία αποδίδει την φθίνουσα οριακή παραγωγικότητα όχι στην “κούραση” του εργαζόμενου, αλλά στο γεγονός ότι οι επιπλέον εργαζόμενοι μοιράζονται το ίδιο κεφάλαιο

    Εδώ μου φαίνεται οτι μπλέκεις τις οριακές παραγωγικότητες . Εσύ μιλας για οριακή παραγωγικότητα ανά εργαζόμενο ( προιόν που παράγεται από έναν παραπάνω εργαζόμενο ) ενώ εγώ μιλάω για οριακή παραγωγικότηταανά εργατοώρα ( όπου το προιόν που ο ήδη εργαζόμενος παράγει με μια επιπλέον ώρα εργασίας ) .Η φθίνουσα ορ παραγωγικότητα στη δεύτερη περίπτωση προφανώς οφείλεται κυρίως σε κουραση , περισσότερη φθορά και βλάβες του εξοπλισμού και άλλους παράγοντες που όμως όλοι προκύπτουν φυσιολογικά λόγω των περισσοτέρων ωρών εργασίας.

    Για να έχει σημαντική επίπτωση θα πρέπει ή να δουλεύουν οι Αμερικάνοι πολύ περισσότερο από τους Γάλους, που δεν συμβαίνει, ή η οριακή να φθίνει με εξωπραγματικούς ρυθμούς.

    Στο παράδειγμά σου ο μέσος Αμερικάνος λοιπόν έχει μέση παραγωγικότητα 19.8 ενώ ο μέσος Γάλλος 20 .Έτσι , ο μέσος Αμερικάνος έχει συνολική παραγωγικότητα 40 Χ 19.8 = 792 ενώ ο μέσος Γάλλος 35 Χ 20 = 700 Αυτή η αναλογία συνολικής παραγωγικότητας υπάρχει στην πραγματικότητα ;Οχι η πραγματική αναλογία είναι το αποστομωτικό 3/4 .
    Αν δηλαδή ο μέσος Αμερικάνος παράγει 792 , τότε ο μέσος Γάλλος θα έπρεπε να παράγει 792 * 3 / 4 = 594 και οχι 700. Άρα κάτι πάει στραβά με το παράδειγμά σου

    Λοιπόν , δεχόμενοι οτι ο Γαλλος παράγει 700 και με αναλογία 3/4 , ο Αμερικάνος πρέπει να παράγει 934 .

    Αν δεχτούμε οτι η οριακή ανά ώρα παραγωγικότητα φθίνει ελάχιστα και με το ρυθμό του παραδείγματός σου τοτε για να επιτύχουν οι Αμερικάνοι παραγωγη 933 πρέπει να δουλεύουν περίπου 48 ώρες . Πάλι δεν μου βγαίνει , 13 ώρες παραπάνω οι Αμερικάνοι ;Πολλές δεν είναι ; Οχι δεν είναι πολλές .Οι 48 ώρες του Αμερικάνου είναι κατά 37% πιο πολλές από του Γάλλου . Στα πραγματικά στοιχεία οι 25 ώρες του αμερικάνου είναι κατά 41% περισσότερες από τις 17 του Γάλλου.Ουσιαστικά το ίδιο , αν είχα αποφύγει και τις στρογγυλοποιήσεις.

    Ξαναλέω πάντως οτι η μέση ωριάια παραγωγικότητα των Γάλλων είναι ελάχιστα μεγαλύτερη των Αμερικάνων και εξηγείται εύκολα με τη θεωρία της κόπωσης – φθοράς . Άρα είναι λάθος να λέι ο SG οτι οι Γάλλοι είναι πιο παραγωγικοί γενικά δουλέυοντας λίγοτερο , λές και είναι κάποιο επίτευγμα.

    Ας δούμε όμως ξανα και τα πραγματικά στοιχεία : Ο Γάλλος δουλεύει 17 ώρες και ο Αμερικάνος 25 . Ο Γάλλος παράγει τα 3/4 του Αμερικάνου . Αν ο Γάλλος παράγει λοιπόν 1700 τότε ο αμερικάνος παράγει 4*700 / 3 = 2267.
    Η μέση παραγωγικότητα ανα ώρα του Γάλλου είναι 1700 / 17 = 100
    Η μέση παραγωγικότητα του Αμερικάνου είναι 2267 / 25 = 91.

    Διαλέγετε και πάιρνετε

    Σε αντίθεση λοιπόν με ότι ισχυρίζεσαι, μακροπρόθεσμα η μέση παραγωγικότητα (που βασίζεται στην ποσότητα φυσικού και ανθρώπινου κεφαλαίου ανα ώρα εργασίας) ΔΕΝ εξαρτάται από το αν μια χώρα έχει πολλούς η λίγους εργάτες ή αν αυτοί δουλεύουν πολλές ή λίγες ώρες!

    Ναι , μόνο που εγώ δεν ισχυρίστικα αυτό που νομίζεις οτι ισχυρίστηκα . Είπα , ίσως κακοδιατυπωμένα , οτι ceteris paribus , η ανα ώρα παραγωγικότητα της εργασία φθίνει στο χρόνο . Λέγοντας χρόνο εννοώ τις παραπάνω εργατοώρες και όχι το μέλλον . Δηλαδή ας πούμε με τα σημερινά κεφαλοαιουχικά μέσα ένας εργαζόμενος παράγει 100 την πρώτη ώρα και 90 τη δεύτερη . Σε 10 χρόνια , λόγω του βελτιωμένου κεφαλαίου θα παράγει 200 την πρώτη ώρα και 180 τη δεύτερη . Η οριακή του λοιπόν παραγωγικότητα πέφτει ΚΑΙ στις δύο περιπτώσεις και κατά συνέπεια και η μέση του παραγωγικότητα είναι φθίνουσα συναρτήσει των εργατοωρών και τώρα και στο μέλλον.ΔΕΝ εννοώ τη μέση παραγωγικότητα των 10 αυτών χρόνων , αλλά τις δύο μέσες παραγωγικότητες , τη σημερινή και αυτή σε 10 χρόνια.Εγώ λοιπόν συγκρίνω τον σημερινό Γάλλο με τον σημερινό Αμερικάνο , όχι το σημερινό Αμερικάνο με τον μελλοντικόΑμερικάνο.

    αλλά αν μιλάς για το ΑΕΠ ανά εργαζόμενο λογικό είναι ο μέσος αμερικανός να έχει μεγαλύτερο αφού δουλεύει σε πληρωμένη εργασία περισσότερες ώρες το χρόνο

    Ναι , αλλά μόνο αν δεχτούμε και εδώ ceteris paribus

    Περί ΑΕΠ και household production .Ξεκαθαρίζω και εγώ οτι δεν θεωρώ το ΑΕΠ τρομερά αξιόπιστο δείκτη ευημερίας , τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα , διότι και εύκολα παραφουσκώνεται και πολλά όπως λές δεν υπολογίζει. Παρόλα αυτά είναι μια σαφής ένδειξη . Λέω για χιλιοστή φορά , αν κάποιοι μάο μάο στην Αφρική είναι πιο ευτυχισμένοι ζώντας αραχτοί στον ήλιο και παίζοντας με τις ζέβρες ,αλλά τρώγοντας μόνο μπανάνες και φορόντας κουρέλια τότε μπράβο τους και κανένα πρόβλημα .Αν όμως έχουν την απαίτηση και αραχτοί στον ήλιο να είναι αλλά και κινητά , φροντιστήρια , αυτοκίνητα , ρούχα να έχουν ε , δεν γίνεται .
    Τελικά , το πρόβλημα στην /αμερική σήμερα είναι οτι οι αμερικάνοι δουλεύουν πολύ και πρέπει να αράξουν λίγο και να βολευτουν με λιγότερα , ή οτι πρέπει να παράγουν περισσότερα για να βγούν από την οικονομική στενωπό ; Και ξαναλέω , οι Γαλλοι που δουλεύουν λιγότερο ή καθόλου είναι σε καλύτερη μοίρα από τους Αμερικάνους και ευτυχισμένοι με όσα έχουν;

    Οι δουλειές του household production είναι κατά κανόνα χαμηλής παραγωγικότητας δουλειές ανειδίκευτης εργασίας ή/και χαμιλόμισθης εργασίας . Αν λοιπόν ο Γάλλος , εξοικονομεί 10 ευρώ την ωρα με μπειμπισίττινγκ ή σφουγγάρισμα ή μαγειρική , κατά μέσο όρο χάνει πολύ περισσότερα αν αυτές τις ώρες δούλευε.Και θα μείωνε και την ανεργία

    Επιστρέφω

    Reply
  13. Alan,

    απαντώ αποσπασματικά

    “Εσύ μιλας για οριακή παραγωγικότητα ανά εργαζόμενο (προιόν που παράγεται από έναν παραπάνω εργαζόμενο) ενώ εγώ μιλάω για οριακή παραγωγικότηταανά εργατοώρα (όπου το προιόν που ο ήδη εργαζόμενος παράγει με μια επιπλέον ώρα εργασίας). Η φθίνουσα ορ παραγωγικότητα στη δεύτερη περίπτωση προφανώς οφείλεται κυρίως σε κουραση… ”

    Η οικονομική θεωρία δεν κάνει διαχωρισμό όταν μιλάει για φθίνουσα παραγωγικότητα! Η υπόθεσή σου για το ρόλο της κούρασης είναι καινούργια. Ως εκ τούτου για να με πείσεις θα ήθελα να δω κάποια εμπειρικά στοιχεία που να δείχνουν ότι την 1.5 ώρα επιπλέον εργασίας την ημέρα (διαφορά Αμερικανών και Γάλλων με βάση τα στοιχεία που έδωσες) οι Αμερικάνοι είναι πράγματι λιγότερο παραγωγικοί λόγω κούρασης. Υπάρχουν αυτά?

    “Στα πραγματικά στοιχεία οι 25 ώρες του αμερικάνου είναι κατά 41% περισσότερες από τις 17 του Γάλλου.Ουσιαστικά το ίδιο , αν είχα αποφύγει και τις στρογγυλοποιήσεις.”

    ΟΚ, δεκτό. Στο παράδειγμα μου λοιπόν και με τις δικές σου ώρες, αν η οριακή παραγωγικότητα έπεφτε από τα $20 την ώρα στα $19 μετά τις πρώτες 17 ώρες ο Αμερικανός θα είχε μέση παραγωγικότητα (17/25)*$20+(8.25)*19 = 19.7. Άλλαξες το αποτέλεσμα κατά ένα δεκαδικό. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι για να προκύψουν σημαντικές διαφορές στην αποτελεσματικότητα ανά ώρα πρέπει η οριακή, λόγω κούρασης, να φθίνει με εξωπραγματικούς ρυθμούς. Για την ακρίβεια, για να παράγει ο Γάλλος 100 ανά ώρα και ο αμερικανός μόνο 91 όπως στο παράδειγμά σου, η μέση παραγωγικότητα του Αμερικανού πρέπει να είναι 18.2 όταν του Γάλλου είναι $20. Για να πέσει τόσο η μέση του Αμερικανου πρέπει τις επιπλέον 8 ώρες την εβδομάδα να παράγει αντί για $20 μόνο $15 την ώρα. Δηλαδή η παραγωγικότητα του Αμερικάνου κατά την 1.5 επιπλέον ώρα που δουλεύει την ημέρα πρέπει να είναι χαμηλότερη κατά 25% από τις προηγούμενες!!! Χωρίς στοιχεία κομματάκι δύσκολο να πιστέψω ότι η κούραση έχει τέτοια επίπτωση. Άρα μάλλον άλλοι είναι οι λόγοι για τους οποίους οι Γάλλοι είναι πιο παραγωγικοί, και όχι η κούραση των Αμερικανών.

    “Εγώ λοιπόν συγκρίνω τον σημερινό Γάλλο με τον σημερινό Αμερικάνο”

    Γιατί, εγώ τι κάνω? Οι Αμερικάνοι δουλεύουν περισσότερο από τους Γάλλους διαχρονικά. Γιατί υποθέτεις ότι το κεφάλαιο δεν είχε το χρόνο να κάνει adjust?

    “Αν λοιπόν ο Γάλλος , εξοικονομεί 10 ευρώ την ωρα με μπειμπισίττινγκ ή σφουγγάρισμα ή μαγειρική , κατά μέσο όρο χάνει πολύ περισσότερα αν αυτές τις ώρες δούλευε.”

    Προφανώς δεν έχεις παιδιά. :p Η επένδυση που κάνεις στο μέλλον σου και των παιδιών σου αφιερώνοντας το χρόνο σου σε αυτά αντί να τα παρκάρεις με κάποιον ξένο ή φροντίζοντας επειδή τους μαγειρεύεις να τρώνε υγιεινά αντί να τα ταϊζεις πίτσες, χάμπουργκερς, και πατατάκια είναι πολύ πιο πολύτιμη από όσο νομίζεις!

    Reply
  14. Μιλάτε για την παραγωγικότητα λες και το κάθε σύστημα αναπτύχθηκε μονάχα γύρω απ’αυτήν την έννοια, ιδιαίτερα στην παλιά ήπειρο. Το ότι φτάσανε οι μεν και οι δε να δουλεύουν τις ώρες που δουλεύουν και με την παραγωγικότητα που δουλεύουν, είναι συνδυασμός δεκάδων διαφορετικών παραγόντων που έχουν να κάνουν με την ιστορία, κοινωνιολογία, φιλοσοφία του κάθε λαού και πως αντιμετωπίζουν τη δουλειά.

    Ανεξάρτητα απ’την παραγωγικότητα του κάθε λαού, είναι δυνατόν να πιστεύετε ότι θα υπάρχουν πολλοί Γάλλοι (και γενικώς Ευρωπαίοι, κυρίως Σουηδοί!) που να ενδιαφέρονται να υιοθετήσουν το αμερικανικό σύστημα έστω για να ανεβάσουν ολίγον τι την παραγωγικότητά τους;

    Είναι δυνατόν να αφήσουν τις κοντά 40 μέρες τους διακοπές το χρόνο για τις 10-15 των Αμερικανών; Μπααααααα…

    Reply

Leave a Comment