Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στο Book’s Journal. Δυστυχως αυτοι οι απιθανοι τυποι εδωσαν παλι αφορμη να γινει επικαιρο
Δύσκολα βλέπεις τόσα προβλήματα της σύγχρονης Ελλάδας, και ειδικά επί ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, συμπυκνωμένα σε μια εικόνα. Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής καπνίζει άνετος σε κλειστό χώρο, κατά την διάρκεια συνέντευξης τύπου, επιδεικνύοντας εντυπωσιακή τριπλή αδιαφορία: Αδιαφορία για τους νόμους του κράτους. Αδιαφορία για τους διπλανούς του (από κυβέρνηση που διατρανώνει ενδιαφέρον για τους αδύναμους! Αν δεν ειναι αδύναμοι αυτοί που υποχρεώνονται να αναπνέουν τον καπνό της αυτού Υπουργοσύνης, τότε ποιός είναι;). Αδιαφορία για το μήνυμα που δίνει στους Έλληνες γενικά.
Κι όμως, λίγες μέρες αργότερα, υφυπουργός Υγείας αυτή τη φορά (αν είναι ποτέ δυνατόν!) καταφέρνει να τον ξεπεράσει, φωτογραφίζεται να καπνίζει στο κυλικείο της Βουλής, στο σημείο μηδέν της παραγωγής των ελληνικών νόμων, εκεί που ξεκινά υποτίθεται η εφαρμογή τους!
[Και λίγους μήνες μετά, τον πιάνουμε να καπνίζει μέσα στο Υπουργείο Υγείας. Τι μένει τώρα, να πάει να καπνίζει στην εντατική πάνω από αυτούς που χαροπαλεύουν;]
Γνωρίζουμε καλά ότι το κάπνισμα σκοτώνει, υπάρχει βουνό επιστημονικών στοιχείων (παραμερίζοντας ανέκδοτα του τύπου ο κυρ Μήτσος έζησε 95 χρόνια καπνίζοντας – ούτε είμαστε όλοι Μήτσοι, ούτε ξέρουμε πόσο θα ζούσε χωρίς τσιγάρο). Το παθητικό κάπνισμα στους κλειστούς χώρους δεν πάει πολύ πίσω σε βλαπτικότητα γι’ αυτό και απαγορεύεται. Ναι, σε αντίθεση με το τι νομίζουν πολλοί, ο «αντικαπνιστικός» (τι ειρωνεία, αντί να τον λέμε αντικαρκινικό, υπονοούμε ότι βλάπτει τους καπνιστές!) νόμος δεν καταργήθηκε ποτέ, απλά δεν εφαρμόζεται, με ευθύνη της αστυνομίας και της πολιτικής ηγεσίας της.
Η διαπίστωση ότι στην Ελλάδα υπάρχουν νόμοι που δεν εφαρμόζονται φυσικά δεν είναι νέα, ίσα ίσα δίνει υλικό για γέλιο ή έστω πικρό μειδίαμα, εδώ και δεκαετίες, αν όχι αιώνες. Στην περίπτωση του καπνού όμως βλέπουμε τρισδιάστατα την ελληνική “ιδιαιτερότητα” και πόσο βλαπτική είναι. Ακόμα και στον “απείθαρχο” ευρωπαϊκό Νότο, η απαγόρευση του καπνίσματος τηρείται αυστηρά εδώ και χρόνια, οφελώντας σημαντικά την υγεία Ισπανών, Ιταλών κ.λπ. Αντίθετα, η χώρα μας μένει πίσω στις κατατάξεις μακροβιότητας και, αν δεν βάλουμε μυαλό, οδηγούμαστε σε πραγματικό χάσμα, πολλαπλάσιο άδικο πόνο και χαμό ανθρώπων από τη θρυλούμενη “ανθρωπιστική κρίση”. Όλα αυτά επειδή αρνούμαστε να καταλάβουμε ότι σε μια σύγχρονη κοινωνία εκατομμυρίων ανθρώπων, η αντικοινωνική συμπεριφορά πρέπει να καταδικάζεται, περιθωριοποιείται, εν ανάγκη τιμωρείται συστηματικά.
Την ίδια εικόνα βλέπουμε συνεχώς. Ψηφίζεται νόμος με σκοπό να προστατεύσει εκατομμύρια συμπολιτών μας από ένα κακό που ούτε επιζητούν, ούτε μπορούν να αποφύγουν. Εφαρμόζεται για τρία τέρμενα και κατόπιν ξεχνιέται. Η αστυνομία αδιαφορεί, οι θρασύτεροι και αντικοινωνικότεροι συμπολίτες μας επιβραβεύονται, βλάπτουν ελέυθερα τους υπόλοιπους. Οι πολιτικοί μας άρχοντες όχι μόνο δεν ακολουθούν το αρχαίο ρητό με την γυναίκα του Καίσαρα, υπερβαίνοντας τις επιταγές της ηθικής και σωφροσύνης, αλλά εκμεταλλευόμενοι κυνικά την θέση τους παραβαίνουν στυγνά και το στοιχειωδέστερο γράμμα του νόμου*. Διαλύουν έτσι κάθε εμπιστοσύνη του πολίτη σε θεσμούς και πολιτεία, κάθε όρεξη να συνεισφέρουν στην δημιουργία μιας καλύτερης χώρας.
Είτε μιλάμε για συνεισφορά στην δημόσια υγεία (μη καπνίζοντας), είτε για συνεισφορά στην δημόσια τσέπη (μη φοροδιαφεύγοντας), είτε χωροταξία (βλ. αυθαίρετα), δεν αλλάζει κάτι. Η εικόνα της χώρας που βλέπουμε γύρω μας, η οικονομική, κοινωνική και ηθική καχεξία, πηγάζει ευθέως από την αδυναμία μας να χτίσουμε μια ευνομούμενη πολιτεία. Με ευθύνη όλων και του καθενός χωριστά.
Έχω λοιπόν μια πρόταση. Ας μην κρυβόμαστε πίσω απ’ το δάχτυλο μας, ας καταργηθεί ο νόμος για το κάπνισμα, ας καταργηθούν και όλοι οι νόμοι περι φοροδιαφυγής, πολεοδομίας… Αφού δεν τηρούνται, ή έστω δεν τηρούνται από σημαντικότατη μερίδα των Ελλήνων (που είναι το ίδιο πράγμα).
Ακούγεται δυσάρεστο; Ίσως μια χώρα απλά δεν μπορεί να έχει οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη χωρίς τέτοιους νόμους; Τότε ας κάνουμε τα πάντα για να εφαρμοστούν.
Όσο διατηρούνται νόμοι χωρίς να εφαρμόζονται, δεν προκαλούν απλά πρόβλημα στο στενό πεδίο εφαρμογής τους, αλλά στην γενικότερη κουλτούρα και συμπεριφορά των πολιτών. Όπως ξέρουμε από τις κοινωνικές επιστήμες εδώ και δεκαετίες, όταν δεν εφαρμόζεται ο νόμος σε ζήτημα που θεωρούμε ήσσον, πολύ σύντομα αμφισβητείται και κάποιος άλλος νόμος για ένα μείζον πρόβλημα, με πολύ σημαντικότερες βλάβες.
Καταργήστε, ή εφαρμόστε λοιπόν, εδώ και τώρα. Αυτό θα έπρεπε να είναι το σύνθημα της Νέας Ελλάδας.
*Το ιδιαίτερο σε αυτή την κυβέρνηση δεν είναι απλά ότι αδιαφορούν για νόμους και ηθικές αρχές, αλλά ότι το κάνουν τόσο κυνικά, τόσο εντυπωσιακά απροκάλυπτα μπροστά στα μάτια μας ή τις κάμερες. Είτε γίνεται επειδή αμφισβητούν τις ικανότητες των διωκτικών αρχών, είτε επειδή είναι βέβαιοι για την μεροληψία τους (“σιγά μην ακουμπήσουν υπουργό”), ο στόχος της ευνομίας στην Ελλάδα γυρίζει χρόνια πίσω.