Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στο capital.gr.
(Ναι, πριν καποιους μηνες, αλλα ακομα δυστυχως επικαιρο)
“Όχι στα υφεσιακά μέτρα”. Από όλους τους δημιουργικά οργουελικούς όρους που μας προσέφερε η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, το “υφεσιακό μέτρο” είναι ίσως ο πιο ακατανόητος. Για έναν οικονομολόγο, υφεσιακό είναι οποιοδήποτε μέτρο τείνει να μειώνει το ΑΕΠ (μετρούμενο ως εθνική παραγωγή ή κατανάλωση αγαθών). Για ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, υφεσιακά φαίνεται να λογίζονται μόνο όσα μέτρα μειώνουν τις “παροχές” προς τους πελάτες, συγγνώμη, πολίτες: δηλαδή μισθοί στο δημόσιο και κρατικές συντάξεις. Γι’ αυτό και φαίνεται να μην έχουν αντιληφθεί ακόμα πως, παρ’όλη την ιδεοληπτική ασυλία που παρέχουν στο δημόσιο, η οικονομία ξαναβυθίστηκε ήδη σε ύφεση και χρειάζεται άμεση σταθεροποίηση με ενέσεις σοβαρότητας για να στηλωθεί.
Έστω ότι δεν είχαμε διεθνείς υποχρεώσεις, συμφωνίες με δανειστές και μελλοντικές διαπραγματεύσεις να επικρέμονται.
Πως εξηγείται, από μια εντελώς εγωϊστικά εσωστρεφή σκοπιά, η μανία ολόκληρου κομματιού της πολιτικής σκηνής με τις “παροχές” σε μια χώρα που έχει τέτοια οικονομικά προβλήματα;
Εκτός κι αν επιστήμονες των παροχολάγνων έχουν ανακαλύψει το δέντρο της χιλιαρικιάς που θα χρηματοδοτήσει τις πολιτικές τους. H τόνωση της οικονομίας μέσω της αυξημένης μισθολογίας δημοσίων υπαλλήλων (ας το ονομάσουμε μισθανάπτυξη) δεν στέκει ούτε λογικά ούτε πρακτικά, μια και τέτοιες δαπάνες σημαίνουν απλά αναδιανομή πόρων και μάλιστα προς τους λιγότερο παραγωγικούς κλάδους: η κυβέρνηση αρπάζει πόρους από παραγωγικές επιχειρήσεις και τους χαρίζει σε κάποιους τυχερούς για να καταναλώσουν.
Ας αφήσουμε την οικονομική θεωρία που λέει ότι ανάπτυξη δεν θα δούμε έτσι γιατί η Ελλάδα είναι μικρή ανοιχτή οικονομία με επαρκέστατη ροπή στην κατανάλωση κι όχι υπερβάλλουσα αποταμίευση. Υπάρχει όμως κανείς, έστω αμύητος στα οικονομικά, που πιστεύει την κρατικιστική θεωρία της μισθανάπτυξης (και δεν τρέφεται από το δημόσιο);
Προσωπικά μου θυμίζει την ιδέα ότι οι άντρες το πρωί με το που ξυπνάνε πρέπει να τρώνε πολύ για να μην κάνουν κοιλιά. Μπορεί να ισχύει υπό πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις, αλλά είναι πολύ πιο πιθανό ο λαίμαργος προγάστωρ που καταβροχθίζει 5 τσουρέκια πρωινιάτικα να την πιστεύει επειδή τον βολεύει.
Η θεωρία της μισθανάπτυξης δεν είναι απλά ιδιοτελώς ολιγοφρενής αλλά ζημιώνει βαθιά την εικόνα μας στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη και αποδυναμώνει καίρια την δυνατότητα μας να συνεννοηθούμε με “ξένους”. Κανείς εταίρος (ή οικονομολόγος που έχει μυαλό στο κεφάλι του) δεν δέχεται την θεωρία μας ως σοβαρό λόγο που δεν αναπτύσσεται η χώρα (δηλαδή καταστραφήκαμε επειδή έπεσαν οι μισθοί στο δημόσιο;!) και αντίστοιχα δεν δέχονται και τις λύσεις που προτείνουμε.
Αντιπροτείνουν όμως τις δικές τους ερμηνείες, συχνά αποτέλεσμα επιφανειακής θεώρησης και αντιεπιστημονικής γενίκευσης: π.χ. ότι φταίει η ελλιπής “ανταγωνιστικότητα” μας (παρόλο που το μοναδιαίο κόστος εργασίας έχει πέσει ραγδαία από το 2008), οι σαθρές δομές της οικονομίας ή το πελατειακό κράτος (λες και δεν ήταν ίδια πριν 5 ή 15 χρόνια). Το (επίσης ιδιοτελές, συχνά) συμπέρασμα των πιο σκληροπυρηνικών είναι ότι δεν έχουμε ελπίδα. Δεν έχουμε πραγματικά θέση στην ευρωπαϊκή οικογένεια, δεν αξίζουμε υψηλότερο εισόδημα, δεν πρέπει να λάβουμε ιδιαίτερη βοήθεια από τον ευρωπαϊκό πυρήνα μια και είναι πεταμένα λεφτά…
Ευτυχώς για μας, ούτε οι κρατικιστές που αναπολούν την Σοβιετική Ένωση ή έστω τα “χρυσά χρόνια” του Αντρέα έχουν δίκιο, ούτε οι απαισιόδοξοι ελεεινολόγοι που μας θεωρούν καταδικασμένους σε ένα μέλλον παρακμής και μιζέριας.
Η κρίση που βιώνει η Ελλάδα αυτή την στιγμή είναι πρώτα και κύρια κρίση εμπιστοσύνης, όχι αποτέλεσμα λιτότητας ή διαφθοράς.* Φυσικά χρειαζόμαστε μεταρρυθμίσεις και αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού απ’τα μυαλά μας, αλλά δεν είναι αυτό το μεγάλο φρένο στην οικονομία αυτή την στιγμή. Η οικονομία δεν αναπτύσσεται γιατί οι πολίτες δεν είναι τυφλοί. Όσες μηνύσεις και να κάνουν κυβερνητικοί βουλευτές εναντίον αυτών που τολμάν να πουν την αλήθεια, όσοι ΥπΟικ και να κατηγορούν αυτούς που βλέπουν με τρόμο το grexit αντί για αυτούς που το απεργάζονται, όσες ψεκασμένες συνωμοσιοθεωρίες και να διαδοθούν για ξένους δάκτυλους που γκρεμίζουν χρηματιστήριο και οικονομία, ο μέσος κάτοικος της χώρας βλέπει καλά πόσο κοντά στον γκρεμό μας έχει φέρει η υπερδιαπραγμάτευση. Ό,τι να λέμε, ό,τι και να υπογράφουμε, όσο αφήνουμε υπαρκτό κίνδυνο δραχμής, κανείς δεν θα ξεκινήσει καμία μεγάλη επένδυση, κανείς δεν θα κάνει μεγάλες αγορές -συχνά δυστυχώς δεν θα ρισκάρει καν τα λίγα κεφάλαια που έχει αποταμιεύσει, σε μια τράπεζα όπου κινδυνεύουν ανά πάση στιγμή να γίνουν βορά των τραπεζοφοβικών.
Υφεσιακά δεν είναι τα μέτρα που συμμαζεύουν το τέρας του δημοσίου, ή βάζουν τάξη στο ασφαλιστικό. Υφεσιακή είναι κάθε κυβερνητική κίνηση που μειώνει την εμπιστοσύνη και αμαυρώνει την εικόνα της χώρας, ακόμα και όταν γίνεται μόνο για λόγους επίδειξης, δήθεν χωρίς κόστος. Κάθε κυβερνητική “ανυπότακτη” δήλωση που διώχνει έστω ένα ευρώ από τις τράπεζες, κάθε αλληλοαντικρουόμενη άποψη στελεχών που προκαλεί σύγχυση, κάθε σταλινική θεωρία που αναπτύσσεται από ηγέτες κάποιας συνιστώσας, κάθε βίαιη συγκέντρωση διαμαρτυρίας που διώχνει έστω έναν τουρίστα, κάθε δέσμευση που λαμβάνουμε με σκοπό να αθετήσουμε κάποια δευτερόλεπτα μετά. Υφεσιακό είναι η χώρα μας να απομονώνεται πλήρως στην Ευρώπη, που κορυφαίος κοινοτικός αξιωματούχος αναγκάζεται να κατηγορήσει τον πρωθυπουργό μας ότι ψεύδεται, υφεσιακό είναι προφανέστατα και κάθε δευτερόλεπτο κλειστών τραπεζών ή “κεφαλαιακών ελέγχων”.
Δεδομένου ότι το εθνικό μας εισόδημα άρχισε πάλι δυστυχώς να βυθίζεται και οι κοινωνικοοικονομικές αντοχές είναι στα όρια, η κυβέρνηση (σημερινή ή όποια προκύψει αύριο) θα πρέπει να αφήσει το οικονομικό βουντού και τα μικροπολιτικά παιχνίδια, για να κοιτάξει πώς θα κινηθεί η παραγωγική οικονομία της χώρας. Αντί να ξοδεύουμε όλη μας την ενέργεια στην επόμενη συμφωνία που θα υπογράψουμε, σκίσουμε, ξαναϋπογράψουμε, ξανακαταγγείλουμε, μήπως είναι ώρα απλά να σηκώσουμε τα μανίκια και ν’ αρχίσουμε την δουλειά; Να χτίσουμε την Ελλάδα που θα’πρεπε να έχουμε, αντί γι’αυτήν που κοντόφθαλμα τόσο καιρό ανεχόμασταν; Όχι για χάρη των δανειστών, αλλά για χάρη των ανέργων, των μικροεπιχειρηματιών που συνθλίβονται, των υγιώς σκεπτομένων πολιτών που υποφέρουν χωρίς να φωνάζουν, των επόμενων γενιών που τελικά θα μας κρίνουν.
————————–
*Η ιδέα ότι η Ελλάδα δεν αναπτύσσεται σήμερα λόγω λιτότητας ή έλλειψης μεταρρυθμίσεων αναλογεί με έναν πολεμιστή που του κόπηκε το πόδι, και οι σαμάνοι του προτείνουν για να αναρρώσει να κόψει το τσιγάρο ή να φάει βιταμίνες. Προέχει θα έλεγα εδώ και τώρα να κλείσει το τραύμα για να μην χάνει άλλο αίμα. Αλλά χρειάζεται χωριστό κείμενο για να αναλυθούν αυτά.
Υπάρχει η χιλιαρικιά. Λέγεται εθνικό νόμισμα και λειτουργεί ως εξής: το κράτος παρουσιάζει έλλειμμα το οποίο χρηματοδοτεί εκδίδοντας ομόλογα τα οποία αγοράζει το εγχώριο τραπεζικό σύστημα με αποθεματικά τα οποία παρέχει η εγχώρια κεντρική τράπεζα μέσω πράξεων χρηματοδότησης.
Δεν εξετάζω ποια θα είναι η ισοτιμία του νομίσματος, ποιος ο ρυθμός πληθωρισμού κλπ. Μπορεί να είναι θετικά, μπορεί αρνητικά. Εξαρτάται απ’ το τι χρηματοδοτούν τα ελλείμματα του κράτους. Πιστεύω όμως πως άρθρα σαν κι αυτό χάνουν το όποιο δίκιο έχουν παρουσιάζοντας μια εικόνα της οικονομίας που δεν υφίσταται παρά μόνο στο φαντασιακό των κλασικών οικονομολόγων (αναδιανομή δήθεν περιορισμένων πόρων και crowding out).
Ναι η Ελλάδα πρέπει να αναδιαρθρώσει τη δομή της οικονομίας της, το δυσλειτουργικό και διεφθαρμένο δημόσιο, τους θεσμούς της, να εξάγει περισσότερα προΪόντα και υπηρεσίες κλπ κλπ.
Ας λέμε όμως τα πράγματα ως έχουν. Οι μειώσεις μισθών και συντάξεων είναι υφεσιακό μέτρο, άσχετα αν η Ελλάδα δε μπορεί να χρηματοδοτήσει τις συγκεκριμένες παροχές υπό το υπάρχον καθεστώς χώρας-μέλους της Ευρωζώνης. Το ΑΕΠ δεν έχει καταρρεύσει επειδή οι πολίτες και οι επενδυτές φοβούνται το grexit όπως υπαινίσσεται το άρθρο. ‘Εχει καταρρεύσει από τότε που άρχισε το fiscal consolidation.
‘Οσο για το αν οι πολίτες βλέπουν πόσο κοντά στο γκρεμό μας έχει φέρει η υπερδιαπραγμάτευση, τότε γιατί ξαναψήφισαν Σύριζα;
φυσικα και ξερεις, πιθανοτατα τοχεις ζησει κιολας.
γιατι?
ασε που ξερεις ακριβως τι χρηματοδοτουν, ρουσφετια και πελατες.
δηθεν?!?
φυσικα και δεν ισχυει αυτη η προταση. Αλλιως απλως να τους αυξαναμε να τελειωνε η κριση.
Υφεσιακη ταση φερνει η μειωση ελλειμματων, οπως ας πουμε η μειωση δαπανων (πχ συνταξεων) χωρις μειωση φορων, οχι απο μονη της η μειωση μισθοσυνταξεων.
σταρατα το λεει, δεν υπαινισσεται. Επι Σαμαρα ειχαμε μπει στην αναπτυξη, γιατι, ειχαμε αυξηση συνταξεων και δεν το προσεξα?!
οικονομολογος ειμαι, οχι ψυχιατρος. Εδω οι ιδιοι οι ΣΥΡΙΖαιοι απεσυραν τα λεφτα τους απτις τραπεζες.
(μια εξηγηση βεβαια ειναι οτι αυτοι που ψηφισαν ΣΥΡΙΖΑ την τελευταια φορα, μειωμενοι κατα εκατονταδες χιλιαδες, ηταν αυτοι που νομιζαν οτι κεφαλαιακοι ελεγχοι σημαινει να παιρνει ο καθενας 60 ευρω ημερησιως, ακομα κιαν δεν εχει μια στην τραπεζα.)
Παντως απ’οτι βλεπουμε, το τετρακις εξαμαρτειν δεν θα συμβει.
Επειδη την εχω αυτην την απορια αν θελεις απαντησε μου την.
Τα δανεια δηλαδη, τι χρηματοδοτησαν;
συνταξεις και μισθους κατα πρωτο και κυριο λογο.
Εισαι και πονηρουλης βλεπω.
Οταν πληρωνουμε με χρημα που εκδιδει το κρατος πληρωνουμε πελατες και ρουσφετια ενω οταν πληρωνουμε με δανεικα ονομαζουμε τα ιδια πραγματα, μισθους και συνταξεις.
Το θεμα ομως ειναι οτι αν πληρωναμε με δικο μας νονισμα θα δημιουργουσαμε προβληματα στην οικονομια, αλλα κανενας δεν θα μας κτυπαγε την πορτα να μας ζηταει τα λεφτα του.
Το πρωτο και μεγαλυτερο παραμυθι λοιπον, ειναι οτι δεν πρεπει το κρατος να εκδιδει δικο του νομισμα αλλα να δινει δικαιωμα στις τραπεζες να το εκδιδουν για να το δανειζεται με τοκο.
Μολις καταπιεις το πρωτο παραμυθι, η πορεια ειναι προδιαγεγραμμενη. Στο τελος σου φαινεται και λογικοτατο να πεθαινει ενας λαος στην πεινα για να πληρωνει τοκογλυφους.
Και επειδη οι τοκογλυφοι αυτοι δανειζαν αερα κοπανιστο με μανιωδεις ρυθμους ακομη και σε πεθαμενους σαν την ελληνικη οικονομια, στα χαρτια μεν ειναι ζαμπλουτοι, στην πραγματικοτητα ομως τα μαγαζια τους ειναι τιναγμενα στον αερα απο την φουσκα που εσκασε.
Ετσι ο λαος που πεθαινει για να πληρωνει τοκους, αναγκαζεται να πληρωνει και για την “στηριξη” του χρηματοπιστωτικου “του!!!!” συστηματος που πλουτιζε με τοκους απο ανυπαρκτα κεφαλαια.
Ας γινουμε λοιπον ολοι χαζοχαρουμενοι.
Θα ημαστε ολοι μες την καλη χαρα και δεν θα αμφιβαλουμε για τιποτε.
Ειναι σοβαρες κουβεντες αυτες; Μου θυμιζει τις σαχλαμαρες του τυπου “αν ολος ο λαος εβγαινε στους δρομους…”.
Αν ο λαος μπορουσε να κανει αυτα τα πραγματα θα μπορουσε πολυ ευκολοτερα να μην παιζει το πουλι του στην καλπη.
Ακομη ομως κι αν ολοι δεχομαστε να μας διοικουν οι τοκογλυφοι θα βγαιναμε απο την κριση, η θα χωνομαστε ακομη περισσοτερο στα σκατα;
Τι εμπιστοσυνη μπορει να εχει κανεις σε μια χωρα με τετοιο χρεος και με πολιτικο προσωπικο, εγνωσμενους κλεφτες και απατεωνες;
Οι παλιες και προσφατες αφιξεις “προσφυγων” εχουν κανει την χωρα επικινδυνη για ταραχες, ενω η Τουρκια απο απεναντι απειλει συνεχως.
Ακομη κι χωρις αυτα, ο μονος λογος για να εχουμε καποια αναπτυξη ειναι να δωσουμε περισσοτερο κωλο απο τους Βουλγαρους και τους υπολοιπους γειτονες. Αυτο ειναι το ζητουμενο;
Η Βουλγαρια εχει 25 χρονια που προσπαθει μ αυτον τον τροπο και δεν καταφερε τιποτε, παρολο τα προφανη πλεονεκτηματα που εχει απο την γειτνιαση της με την Ελλαδα αλλα και με την υπολοιπη Ευρωπη. Τι καταφερε;
Σε 25 χρονια ακομη και η Ελλαδα των κλεφτων και αμαρτωλων πολιτικων (με την βοηθεια βεβαια και της χουντας)καταφερε να ανακαμψει απο παγκοσμιο και εμφυλιο πολεμο που την ειχε καταστρεψει ολοσχερως και το 1975 ειχαμε μια δυνατη οικονομια και ενα καλο βιοτικο επιπεδο.
Οταν μιλαμε για υφεσιακα μετρα, αυτα ειναι προφανως αυτα που αναγκαζεται να παρει η Ελλαδα λογω ελλειψης παραγωγης που συνοδευεται και απο ελλειψη χρηματοδοτησης για να αυξησει την παραγωγη της.
Αν ειχαμε δικο μας νομισμα αυτο θα ειχε λυθει.
Ολες οι δυσκολες εποχες για τις οικονομιες ξεπερνιωνται με στοχευμενες κρατικες δαπανες και οχι με ξεβρακωμα του λαου που φερνει υφεση και υποχωρηση του ΑΕΠ, εκτινασσοντας τα χρεη και καταστρεφοντας τις τελευταιες επιχειρησεις της χωρας.
Αυτο κανει και ο Ομπαμα. Δεν ειναι αριστερη πολιτικη.
Αν ομως δεν μιλησουμε για εθνικο νομισμα και παλι αναρωτιεμαι αν η σωστη πολιτικη ειναι αυτη που ακολουθησαμε.
Σταματησαμε να πληρωνουμε δημοσιους υπαλληλους και καλα καναμε, αλλα ταυτοχρονα επαθαν καταστροφη και οι ιδιωτικοι υπαλληλοι και οι μικρομεσαιοι επιχειρηματιες που βασιζοντουσαν σ αυτα τα εισοδηματα.
Δημιουργησαμε ετσι εκατομμυριο και βαλε ανεργους οι οποιοι εκτος των φορων σταματησαν να πληρωνουν και ασφαλιστικες εισφορες ενω αυτοι που δουλευουν με χαμηλα τωρα πια μεροκαματα, δινουν πολυ λιγοτερα. Το ασφαλιστικο που ηταν στα χαλια του τιναχτηκε στον αερα και ηταν φανερο απο την αρχη οτι αυτο θα γινει. Περιεργως ομως τοτε που προσπαθουσαν να κλεισουν τις τρυπες του ελλειματος, εκαναν οτι δεν το εβλεπαν.
Ειναι αληθεια οτι απο το τιποτα δεν μπορουν να βρεθουν λεφτα, ουτε οι σαχλαμαρες των ΣΥΡΙΖΑιων μπορουν να γινουν δεκτες απο λογικους ανθρωπους. Για να βρεθουν λεφτα θελεις παραγωγη.
Ειναι ομως επισης αληθεια οτι μια οικονομια που δεν παει καλα, μαζευει πρωτα τα χρηματα που φευγουν, η δεν μπαινουν στην χωρα.
Δεν ειναι δυνατον μια χωρα που δεν παραγει και εισαγει, να ορθοποδησει. Αλλα γινεται ακομη χειροτερο, οταν ακομη κι αυτα που παραγει τα παραγουν και τα εμπορευονται εταιρειες που βγαζουν τα κερδη στο εξωτερικο, ενω ακομη και ενα μερος απο τα μεροκαματα φευγει εκτος συνορων.
Στοχος λοιπον θα επρεπε να ηταν τα κερδη των επιχειρησεων που φευγουν απο την χωρα και οχι η εξοικονομηση απο χρηματα που ξοδευονται μεσα σ αυτην. Οι επιχειρησεις εφυγαν και συνεχιζουν να φευγουν ετσι κι αλλιως με την κατασταση που δημιουργηθηκε.
Δεν τους φορολογησαν τα κερδη, αλλα αφου κατεστρεψαν την αγοραστικη δυναμη του λαου, δεν βγαζανε πια κερδη.
Ενας αλλος στοχος ειναι τα εμβασματα των αλλοδαπων που εργαζονται στην Ελλαδα αφηνοντας ανεργους τους Ελληνες και μεταφεροντας τα κερδη της δουλειας (και των ληστειων και των φονων και των λαθρομποριων και των νταβατζηλικιων και αλλων πολλων) στο εξωτερικο.
Τελος τα κλεμμενα που εφυγαν και φευγουν στο εξωτερικο και στειλαμε τον αρχιαπατεωνα και πρωτο στην λιστα Λαγκαρντ να ζητησει την συνδρομη των Ελβετων. Ο Παπασταυρου φυσικα πετυχε να μην δοθει καμια πληροφορια στην Ελλαδα.
Ειναι εντυπωσιακο οτι και στις τρεις αυτες κατευθυνσεις οπως και σε αλλες που υποθετω θα υπαρχουν αλλα δεν ξερω,δεν εγινε καμια προσπαθεια.
Εκτος απο τα παραπανω, εχουμε εκχωρησει την εθνικη μας κυριαρχια, εχουμε υποθηκευσει ολη την δημοσια περιουσια και μεσω της υπερφορολογισης και ολη την ιδιωτικη.
Το κατοχικο δανειο δεν τολμαμε να το ζητησουμε, παρολο που οχι μονο μας το χρωστανε, αλλα δεν μας το ειχαν καν ζητησει, αλλα στην ουσια μας εκλεψαν.
Τον ελεγχο του χρεους ουτε τον συζηταμε, ενω θα μας εδειχνε οχι μονο ποιο κομματι του ειναι νομιμο να πληρωσουμε, αλλα και ποιοι εδωσαν και ποιοι πηραν και που ξοδευτηκαν.
Τον υποπτο Γεωργιου της ΕΛΣΤΑΤ που τον κατεδειξαν και οι τεσσερεις συμβουλοι του και συμφωνησε ο οικονομικος εισαγγελεας να ασκηση διωξη εναντιον του, τον απαλλαξε η βουλη υπακουωντας στις εντολες των “φιλων” μας οι οποιοι το θεωρησαν προαπαιτουμενο για το νεο μνημονιο.
Αυτα τελειως περιληπτικα, γιατι αν θελουμε να δουμε ολα οσα επρεπε να γινουν και δεν εγιναν δεν θα ειχαμε τελειωμο.
Τελικα ειναι δυνατον να συμφωνησει ο λαος να δειξει εμπιστοσυνη σ αυτα τα ντοπια και τα χειροτερα ακομη, ξενα ρεμαλια;
Θα συμφωνησω στην αναγκη να ενεργησουν ολοι μαζι οι Ελληνες σαν ενας ανθρωπος.
Οι λαοι ομως, που θελουν να προκοψουν πρεπει απαραιτητα να συμφωνουν, οχι στο να ακουν σαχλαμαρες, αλλα στα βασικα για την επιβιωση της κοινωνιας.
Εθνικη ανεξαρτησια και δικαιοσυνη.
Οσο παζαρευουμε την ελευθερια μας και κανουμε οτι δεν βλεπουμε πως μας διοικουν κλεφτες και απατεωνες, τιποτε δεν προκειται να διορθωθει.
Ελπίζω να μην βρήκαμε νέα …doctrine τώρα!
Υπάρχει περίπτωση να σφυρηλατηθούν σχέσεις εμπιστοσύνης, σε χώρους και πεδία όπου υπάρχει εκτεταμένη διαφθορά?
Πως μπορούν να υπάρξουν συναλλαγές με μικρά transactions costs, όταν είναι εκ των προτέρων γνωστό, ότι μεγάλα ποσά κατευθύνονται σε μεσολαβητές, λαμόγια και …μαφίες?
Όσον αφορά στο ζήτημα των μισθών που θέσατε, ένα σκέλος τεκμηριωμένης απάντησης μπορείτε να δείτε σε σημερινό άρθρο των ΝΥΤ (http://krugman.blogs.nytimes.com/2016/02/08/structural-humbug-revisited/).
Επίσης, καλό είναι να μην είσθε και τόσο σίγουρος όταν λέτε: υφεσιακό είναι προφανέστατα και κάθε δευτερόλεπτο κλειστών τραπεζών ή “κεφαλαιακών ελέγχων”.
Υπάρχουν και άλλες απόψεις που -αν και δεν συμφωνώ- ισχυρίζονται σήμερα το ακριβώς αντίθετο: http://www.wsj.com/articles/the-hottest-idea-in-finance-capital-controls-are-good-1454581800.
Τέλος, από το 2010 υπήρχαν σοβαρότατες εκτιμήσεις πως η λιτότητα και οι μεταρρυθμίσεις δεν αποτελούν πανάκεια για την οικονομία της Ελλάδας! Το αντίθετο μάλιστα! Αλλά, όπως απεδείχθη, φθάσαμε στο σημείο να αποτελούν πλέον το “κόκκινο πανί” για την κοινωνία!
Και όπως τονίζετε στο κείμενό σας: χωρίς εμπιστοσύνη, τίποτε καλό δεν μπορούμε να περιμένουμε!
Ωραιο αρθρο. Εγω ομως δεν καταλαβαινω καλα αυτο:
“Φυσικά χρειαζόμαστε μεταρρυθμίσεις και αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού απ’τα μυαλά μας, αλλά δεν είναι αυτό το μεγάλο φρένο στην οικονομία αυτή την στιγμή.”
Aν μπορεις SG αναλυσε το αυτο. Oι Ευρωπαιοι μας εχουν πρηξει οτι ο λογος που δεν εχουμε αναπτυξη ειναι διοτι δεν κανουμε ορισμενες μεταρρυθμισεις.
Επισης αν μπορεις εξηγησε μου πως γινεται η Ελλαδα να εχει μικροτερη υφεση απο το αναμενομενο μετα τα capital controls??
Θελει ολοκληρο χωριστο κειμενο, που ολο γραφω και τιποτα δεν κανω. Το απλο επιχειρημα, που φυσικα η τωρινη κυβερνηση αποφευγει παση θυσια, ειναι οτι ειχαμε αναπτυξη επι Σαμαρα, χωρις να εχει αλλαξει κατι μεγαλο στο θεμα μεταρρυθμισεων. Οι μεταρρυθμισεις ειναι απαραιτητες, αλλα εχουν μεσοπροθεσμο εφφεκτ. Αυτη την στιγμη λειπει αμεσα χρημα, οχι ευελιξια στην αγορα εργασιας πχ
καλα, να δουμε, αλλα ας πουμε αρκετοι ξοδεψαν φοβουμενοι οτι θα βγουμε δραχμη, ξερω ατομα που πληρωθηκαν (ηλεκτρονικα, δηλαδη εκτος capital controls) για πρωτη φορα μετα απο μηνες απο εταιρειες που φοβοντουσαν οτι τα λεφτα τους στην τραπεζα θα γινοντουσαν δραχμες κτλ Βραχυπροθεσμο εφφεκτ προφανως, εκτος ισως απο την στροφη στις καρτες, που ειναι ισως το μεγαλυτερο αν οχι μοναδικο καλο που εκανε ο ΣΥΡΙΖΑ στην οικονομια, εντελως κατα λαθος βεβαια.
Η φράση “υφεσιακό μέτρο” από μόνη της (χωρίς κάποιο μοντέλο εις νου) δεν έχει νόημα. Νομίζω ότι κανένας σοβαρός σύγχρονος οικονομολόγος (και ναι, ο Κρούγκμαν δεν είναι πλέον) δε μπορεί να ισχυριστεί ότι αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα είναι Κευνσιανού τύπου κρίση. Πρώτον, το Κευνσιανό μοντέλο προϋποθέτει ακαμψία μισθών και τιμών. Όμως οι μισθοί και οι τιμές έχουν πέσει αισθητά από την αρχή της κρίσης. Δεύτερον, αν το πρόβλημα είναι η ακαμψία μισθών (προσωπικά δεν συμφωνώ), τότε η μείωση των μισθών θα έχει αναπτυξιακό αποτέλεσμα. Άρα?
Ας σοβαρευτούμε όμως.
1. Η μείωση του επιπέδου διαβίωσης οφείλεται στο ότι δεν μπορούμε πλέον να δανειστούμε. Όταν τελειώσουν τα δανεικά, πρέπει να ζήσεις πιο μετρημένα. Αυτό ισχύει για ιδιώτες, ισχύει και για ολόκληρες οικονομίες.
2. Μακροπρόθεσμα, ο ρυθμός ανάπτυξης του κατα κεφαλήν ΑΕΠ είναι ίσος με τον ρυθμό αύξησης της παραγωγικότητας. Προσωπικά δεν γνωρίζω κάποιο ιστορικό προηγούμενο που την αύξηση της παραγωγικότητας να την έχει σύρει ο δημόσιος τομέας.
3. Για να αυξηθεί η παραγωγικότητα χρειάζονται επενδύσεις, που κανείς δεν πρόκειται να κάνει όσο η πιθανότητα ενός Grexit παραμένει.
Και μια υποσημείωση προς αποκατάσταση της αλήθειας. Είχα πέσει και εγώ θύμα των αριθμών που έδειχναν ότι η οικονομία είχε επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Όμως, τα Χριστούγεννα που βρέθηκα στην Ελλάδα και συναντήθηκα με ανθρώπους που γνωρίζουν εκ των έσω τα πράγματα έμαθα ότι οι αριθμοί αυτοί ήταν πλασματικοί και αποτέλεσμα του γεγονότος ότι δημόσια έργα που σουσιαστικά είχαν σταματήσει λόγω έλλειψης χρηματοδότησης εμφανίζονταν ως ενεργά προκειμένου να μην χαθούν τα ΕΣΠΑ και προσμετρούνταν στον υπολογισμό του ΑΕΠ. Αν ισχύει αυτό, τότε τα δεδομένα αλλάζουν.
Διάφορες ασκήσεις (πχ εδώ) δείχνουν ότι το πρόβλημα δεν είναι πια οι μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Άλλα είναι τα προβλήματα, μερικά εκ των οποίων επιδεινώθηκαν λόγω των κεφαλαιακών ελέγχων.
Για τα στατιστικά στοιχεία, παρά τα όσα ακούω, ελπίζω να μη γίνονται μαϊμουδιές, που θα’ναι καταστροφικές για την σχεδόν μηδαμινή αξιοπιστία μας.
Thanks!
Γνωστά μου ονόματα βλέπω (τουλάχιστον 2)… Μικρός κόσμος
Τότε το σύνολο των γνωστών μας έχει σίγουρα μη κενή τομή.
Κωστα συμφωνω βασικα με ολα. Αυτο με τα δημοσια εργα ομως δεν νομιζω οτι ισχυει, ειχαν αρχισει να τρεχουν παλι επι Σαμαρα, ακριβως επειδη καταφεραν η χρηματοδοτηση να ειναι 95% κοινοτικη.
Για την ακριβεια πανω απο το 60% του ΕΣΠΑ πηγε σε κατασκευες και πανω απο το 90% αυτων, στους γνωστους νταβατζηδες-καναλαρχες.
Δεν ξερω αν το πιστευουν για την Ελλαδα αλλα οικονομολογοι οπως ο Nick Rowe και ο Simon Wren Lewis σιγουρα πιστευουν οτι υπαρχει ελλειψη ζητησης στη Δυση και εξηγουν το λογο:
http://mainlymacro.blogspot.ca/2015/12/the-centrality-of-policy-to-how-long.html
http://worthwhile.typepad.com/worthwhile_canadian_initi/2015/12/questions-for-moneymacro-historians-of-thought.html#more
Δεν ξερω αν το πιστευουν για την Ελλαδα αλλα οικονομολογοι οπως ο Nick Rowe και ο Simon Wren Lewis σιγουρα πιστευουν οτι υπαρχει ελλειψη ζητησης στη Δυση και εξηγουν το λογο:
http://mainlymacro.blogspot.ca/2015/12/the-centrality-of-policy-to-how-long.html
http://worthwhile.typepad.com/worthwhile_canadian_initi/2015/12/questions-for-moneymacro-historians-of-thought.html#more
Συμφωνώ απόλυτα με τον “ΓΙΑΓΚΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ”!
Δεν πρόκειται απλά για “εξαφάνιση της ρευστότητας” (άλλωστε εδώ και χρόνια είμαστε σε κατάσταση Liquidity Trap, παρ’ ότι αρνούμαστε να το παραδεχθούμε), αλλά για εξαφάνιση των μετρητών!
Και μόνον από το γεγονός, ότι εδώ και ενάμιση χρόνο έχει δοθεί το σύνθημα από τις Κεντρικές Τράπεζες να “μπούν στο στόχαστρο” τα μετρητά, αποκαλύπτονται οι πραγματικοί σκοποί που υπηρετούνται…
Οι αγορές τα λένε όλα αυτά, σήμερα! Δείτε εδώ…
1. THE WAR ON CASH IS ABOUT TO GO INTO HYPERDRIVE http://www.zerohedge.com/news/2016-02-11/war-cash-about-go-hyperdrive
2. THE SUM OF ALL FEARS http://www.zerohedge.com/news/2016-02-11/
Ξέρω…
Άλλοι θα το πουν ΡΥΘΜΙΣΗ ή/και ΥΠΕΡΡΥΘΜΙΣΗ!
Εγώ, το βλέπω ως ΑΠΟΘΕΩΣΗ της ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ…
οταν τα λεω εγω
οριστε