Ανταγωνισμος κατα Bertrand και η αγορα της βενζινης. Πως διαφορες ρυθμισεις ανεβαζουν τις τιμες
Η αγορα της βενζινης, παρ’ολο οτι δεν ειναι τοσο σημαντικου μεγεθους, απασχολει συνεχως τους πολιτες και τα ΜΜΕ. Ισως ο λογος ειναι οτι οι τιμες της βενζινης εχουν μεγαλυτερες διακυμανσεις απο τις τιμες σε αλλες αγορες, κατι που βεβαια εχει να κανει περισσοτερο με την ασταθη διεθνη αγορα πετρελαιου, οχι με την ελληνικη.
Συνηθισμενη γκρινια που ακουγεται ειναι οτι η βενζινη στην Ελλαδα ειναι ακριβη. Αυτο ισως ισχυει, ειδικα στις περιοχες της χωρας που ειναι δυσκολα προσβασιμες και εχουν μικρη αγορα (νησια, ορεινα χωρια). Τι αλλο ομως καθοριζει τις τιμες της βενζινης περα απο το κοστος?
Θα επικεντρωθω εδω στην λιανικη αγορα δηλαδη τα πρατηρια, οχι την χονδρικη (διυλιστηρια κτλ). Ο ανταγωνισμος στα βενζιναδικα ειναι ισως ο,τι πλησιεστερο μπορουμε να βρουμε στο υποδειγμα του ανταγωνισμου κατα Bertrand. Οταν εχουμε τουλαχιστον δυο παιχτες, που πουλανε το ιδιο προϊον, σε κοντινη αποσταση και ανταγωνιζονται με βαση την τιμη, τοτε καταληγουν και οι δυο σε μια ισορροπια (κατα Νας) οπου πουλανε το προϊον σε τιμη ιση με το οριακο κοστος τους, δηλαδη το κοστος που τους προκαλει η τελευταια μοναδα προϊοντος που πουλανε. Χονδρικα μπορουμε να πουμε ως απλουστευση οτι το οριακο κοστος του βενζιναδικου ειναι ισο με την χονδρικη τιμη της βενζινης συν εξοδα (μισθος υπαλληλου, νοικι, επιτοκιο του επενδεδυμενου κεφαλαιου κτλ) ανα λιτρο βενζινης.
Σε αυτην την περιπτωση η τιμη στην αγορα ειναι ιση με το κοστος των βενζιναδικων. Αν δυο βενζιναδικα δεν εχουν ιδιο κοστος, τοτε η τιμη τους μπορει να περιπου ιση με το υψηλοτερο κοστος μεταξυ των δυο (βλεπε παραρτημα κατω).
Ειναι δυνατον η υπαρξη πολλων πρατηριων να οδηγει σε υψηλοτερες τιμες, οπως ισχυριζεται η Ελευθεροτυπια?
Μου φαινεται πως ναι, αυτο μπορει να συμβαινει με δυο τροπους.
Ο πρωτος και γενικος ειναι οτι οταν οι παραγωγοι σε μια αγορα ειναι κατακερματισμενοι, εχουν σχετικα μικρο μεγεθος και ετσι δεν δρεπουν οικονομιες κλιμακας. Αυτο οδηγει σε αυξημενο κοστος και αυξημενες τιμες. Απο την αλλη, οπως εξηγησαμε παραπανω η υπαρξη παραγωγών με μεγαλο κοστος μπορει να οδηγησει ακομα και τους παραγωγους με μικρο κοστος να πουλανε ακριβα.
Αλλα γιατι επιβιωνουν τα μη παραγωγικα πρατηρια που εχουν μεγαλο κοστος? Η απαντηση ειναι λογω διοικητικων και γραφειοκρατικων περιορισμων, που εμποδιζουν τον υγιη ανταγωνισμο, εμποδιζουν δηλαδη τα βενζιναδικα με χαμηλοτερο κοστος να κυριαρχησουν στην αγορα.
Τυπικο παραδειγμα ειναι τα διαφορα εμποδια στην δημιουργια βενζιναδικων. Πιο προσφατο και περιεργο παραδειγμα ειναι μια προσφατη αποφαση του ΣτΕ:
Συνταγματικά ανεκτές και δικαιολογημένες από λόγους δημοσίου συμφέροντος έκρινε κατά πλειοψηφία (18-15) η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας τις διατάξεις νόμου που επιβάλλουν περιορισμούς στο ωράριο των πρατηριών υγρών καυσίμων.
Πως ακριβως εξυπηρειται το δημοσιο συμφερον αν απαγορευουμε στα βενζιναδικα να κανουν αυτο που γινεται εδω και χρονια στην υπολοιπη Δυση, 24ωρη εξυπηρετηση με αυτοματους πωλητες αντι να χρειαζονται υπαλληλοι, με το αυξημενο κοστος και το περιορισμενο τους ωραριο? Ετσι και ποροι εξοικονομουνται και μπορουμε επιτελους να βρισκουμε βενζινη το βραδυ χωρις να ψαχνουμε με τις ωρες.
Ειλικρινα δεν μπορω να καταλαβω με ποια οπτικη το δημοσιο συμφερον επιβαλλει περιορισμους στα ωραρια. Το μονο που μπορω να δω προσωπικα ειναι το συμφερον καποιων λιγων βενζιναδικων που δεν θελουν να καταλαβουν οτι η αγορα υπαρχει για να εξυπηρετουνται οι καταναλωτες, οχι να επιβιωνουν μη παραγωγικες επιχειρησεις εις βαρος μας. Και αυτο που μενει τελικα ειναι μια ακομα ανεξηγητα κακη αποφαση απο το σημαντικοτερο ισως δικαστηριο της χωρας…
ΥΓ Δειτε και την πολυ ενδιαφερουσα δουλεια του συναδελφου μου Matt Lewis σχετικα με την αγορα της βενζινης.
———————————————————
Παραρτημα: Ασυμμετρικος ανταγωνισμος κατα Bertrand
Ας υποθεσουμε οτι οταν δυο βενζιναδικα ανταγωνιζονται το φτηνοτερο προσελκυει 95% της ζητησης (υπαρχουν παντα και λιγοι παλαβοι που αγοραζουν στο ακριβο) αν η διαφορα ειναι μικρη, ενω αν η διαφορα ειναι μεγαλη το φτηνοτερο προσελκυει 100%.
Σκεφτειτε τωρα δυο βενζιναδικα που ανταγωνιζονται το ενα διπλα στο αλλο. Ειναι προφανες οτι η τιμη που θα καταληξουν θα ειναι περιπου ιση με το κοστος του λιγοτερο παραγωγικου απο τα δυο (εστω του Α). Αποδειξη: Προφανως κανενα απο τα δυο θα παει πιο κατω. Το μεν Α δεν μπορει να παει πιο κατω γιατι θα χανει λεφτα, το δε Β δεν θελει να παει πιο κατω γιατι ηδη εχει 95% της αγορας, ενω αν παει λιγο πιο κατω θα εχει παλι 95% της αγορας αλλα με χαμηλοτερες τιμες, αρα μικροτερο κερδος.* Αν παει πολυ πιο κατω θα εχει 100% της αγορας αλλα με αρκετα χαμηλοτερες τιμες, αρα παλι χαμηλοτερο κερδος.
Απο την αλλη, κανεις δεν θελει να ανεβασει τις τιμες του. Αν το Α ανεβασει τις τιμες του θα χασει και το 5% της αγορας που εχει, ενω αν το Β τις ανεβασει θα παει απο το 95% της αγορας στο 50% ή λιγοτερο, πραγμα που δεν το συμφερει.
Υπάρχει ένας παράγοντας που σας διαφεύγει. Η επιλογή βενζινάδικου δεν στηρίζεται πάντα στην τιμή πώλησης της βενζίνης για πολλούς και σοβαρούς λόγους. Ένας είναι ότι οι οδηγοί δεν γνωρίζουν από πριν ποιο βενζινάδικο είναι το φτηνότερο. Ένας άλλος ότι το να πάνε μέχρι το φτηνότερο συνεπάγεται αυξημένο κόστος (σε καύσιμο και χρόνο). Κλπ. κλπ. Έτσι καταλήγουν (καταλήγουμε) να προτιμούν ένα – δυο βενζινάδικα που (1) είναι στο δρόμο τους (2) έχουν γι’ αυτά την εντύπωση (σωστή ή λάθος δεν έχει σημασία) ότι πωλούν σχετικά καθαρή και φτηνή βενζίνη. Τα βενζινάδικα λοιπόν δεν έχον σοβαρά κίνητρα να ανταγωνίζονται στη βάση της τιμής αφού αυτή κατά κανόνα δεν αναμένεται να αυξήσει στην πελατεία τους. Είναι λοιπόν πολύ πιθανόν κατά μήκος ενός πολυσύχναστου άξονα να δούμε το εκ πρώτης άποψης παράδοξο γεγονός ο ανταγωνισμός να είναι στο επίπεδο του ποιος θα πουλήσει τόσο ακριβά όσο θα είναι ανεκτό στον δυστυχή οδηγό που βλέπει το ρεζερβουάρ ν’ αδειάζει να σταματήσει και να γεμίσει με σχετικά ακριβό καύσιμο!
Κανείς δε βλέπει ότι τα δύο βενζινάδικα μπορούν να συνεννοηθούν ώστε να έχουν κοντινές και υψηλές τιμές; Κανείς δεν το έχει δει αυτό να συμβαίνει; Η θεωρία έχει, φυσικά, λογική, αλλά η πράξη έχει πρόβλημα διότι εφαρμόζονται στρεβλές τακτικές. Νομίζω, το ξέρουμε αυτό!
το στατικο υποδειγμα του Bertrand είναι παντελως ακαταλληλο(ως συνηθως) να περιγραψει την αγορα της βενζινης.
πρωτον και κυριοτερο στην πραγματικη ζωη εχουμε επαναλαμβανομενη αλληλεπίδραση αρα η καταλληλη επιλογη θα ηταν ενα δυναμικο υποδειγμα Bertrand στο οποιον ως γνωστον υπαρχει απειρια δυνατων λυσεων αν δεν εξειδικεύσεις τις προσδοκιες της ισορροπιας.
αρα anything goes απο τιμολογηση στο κοστος ως και το μονοπωλιακο αποτελεσμα.
δευτερον οι καταναλωτες δεν εκλαμβανουν τα προιοντα ακομα και δυο γειτονικων βενζιναδικων,(οποτε δεν υπάρχει ενα απο τα προβληματα που εθεσε ο βρενους) ως ομοιογενη ουτε καν ως στενα υποκαταστατα,
για να ισχυσει εστω και προσεγγιστικά το στατικο υποδειγμα μπερτραντ,το οποιο οπως ανελυσα είναι παντελως ακαταλληλο, μια που η απειρια λυσεων επανεμφανιζεται στο δυναμικο υποδειγμα ακομη και με διαφοροποιημενα προιοντα.
Και δεν τα αντιλαμβανονται ως τετοια μια που οι τιμες σηματοδοτουν στα ματια των καταναλωτων καλως ή κακως (πιθανότατα το δευτερο) υψηλοτερη ποιοτητα προιοντος λογω της αντιληψης οτι υπαρχει γενικεμενη νοθεια στα καυσιμα αλλα και περισσοτερων προσθετων.
Αρα μια επιχειρηση που θα κοψει την τιμη της μπορει να χασει πελατες και οχι να κερδισει.ακομη το προβλημα της ασυμμετρικης πληροφορησης λυνεται μεσω της φημης που αποκτουν τα βενζιναδικα λογω των επαναλαμβανομενων πωλησεων που κανουν οι καταναλωτες απο καποια βενζιναδικα (”εχω αγορασει πολλες φορες απο το σyγκεκριμενο βενζιναδικο ξερω ότι εχει καλη βενζινη αρα αγοραζω από αυτό εστω και με υψηλοτερη τιμη’’). Αυτο δημιουργει switching costs μεταξυ των βενζιναδικων το οποιο ως γνωστον ανεβαζει τα περιθωρια Κερδους.
Τριτον που παρελειψα να αναφερω είναι ότι τα βενζιναδικα έχουν και σταθερα κοστη το οποιο ξεχνας να αναφερεις στο παραρτημα. Η υπάρξη και μονο σταθερου κοστους ακομη και σε στατικο Bertrand οδηγει σε τιμολογηση πάνω από το κοστος αν και πιθανοτατα θα υπάρχουν μονο κανονικα κερδη στην ισορροπια για τον πιο αναποτελεσματικο βενζινα.
Τεταρτον και πολύ σημαντικο υπάρχουν πανω σταδια παραγωγης διυλιστήρια,εταιρειες εμποριας και η δομη της αγορας upstream επηρεάζει τον ανταγωνισμο στο λιανικο εμποριο.
Η ελλαδα με το χαμηλο επιπεδο ανταγωνιισμου βασικα στα διυλιστήρια λογικα ανεβαζει το επιπεδο των τιμων στα βενζιναδικα όπως συμβαινει στην μεγαλη πλειοψηφια των αναλογων περιπτωσεων λογω του double marginalization.
Πεμπτον υπάρχει η δυνατοτητα ρητης συμπαιγνιας για ανεβασμα των τιμων και όχι μονο implicit όπως τονιζω στο πρωτο σημειο.
Τώρα που μας οδηγουν όλα αυτα σε σχεση με το ωράριο;
Ο ανοητος περιορισμος του ωραριου δεν επιτρεπει την πληρη εκμεταλλευση των οικονομιων λιμακας,αρα της δυνητικης αυξησης της παραγωγικοτητας αρα
στο τελος το βιοτικου επιπεδου.Ο περιορισμος αυτης της δυνατοτητας των καταναλωτων επιτρεπει στα λιγοτερα παραγωγικα ή και δημοφιλη πρατηρια να σνεχιζουν να επιβιωνουν μειωνοντας(ή μαλλον μη αυξανοντας) το εισοδημα της οικονομιας.Αν και η αρχικη επιλογη υποδειγματος ήταν λανθασμενη το συμπερασμα κατά βαση είναι σωστό.
Άλλη μια λοιπον επιεικώς απαραδεκτη αποφαση του ΣτΕ η οποια μειωνει την κοινωνικη ευημερια.
Αλλα μην τους αδικουμε είμαι σιγουρος ότι αυτά που γραφω ουτε τα έχουν διαβασει ποτε,ουτε τα καταλαβαινουν οποτε τετοια ξερουν και ετσι αποφασιζουν.
Από την άλλη μια ομαδική υποβολή παραίτησης τους θα ηταν η πιο καλη εξελιξη για την χωρα.
Το πρόβλημα με τους δικαστές είναι πως δεν καταλαβαίνουν τίποτα παραπάνω από την ερμηνεία των νόμων. Δυστυχώς (για εμάς) το επάγγελμα προϋποθέτει βάθος γνώσης. Πολλές δικαστικές αποφάσεις είναι στρεβλές εξαιτίας της αδυναμίας των δικαστών να κατανοήσουν στατιστική, οικονομική θεωρία, κτλ.
Ας σημειωσω κατι: δεν εκανα μια πληρη αναλυση της αγορας βενζινης, εδωσα απλα μια πρωτη ματια που νομιζω μπορει να ειναι χηρσιμη. Στην πραγματικοτητα εχουμε διαφορα στοιχεια που περιπλεκουν τα πραγματα (ανταγωνισμο στον χωρο, καθετοποιημενους πολιτες, ολιγοπωλιο στα διυλιστηρια κτλ). Παρολαυτα οι βασικες διαισθησεις που δινει το μοντελο του Bertrand νομιζω ισχυουν σε καποιον βαθμο.
βρεννο ενδιαφεροντα αυτα που λες. Αν ριξεις μια ματια στην σελιδα του Ματτ, το ενα πεηπερ του μιλαει για ακριβως αυτο, την αναζητηση για βενζιναδικο, που προφανως κοστιζει χρονο και χρημα.
Ε αυτο δεν μπορει να ειναι αληθες. Αν εχεις δυο βενζιναδικα το ενα διπλα στο αλλο (κατι που δεν ειναι σπανιο) λες πραγματικα οτι η διαφορα τιμης δεν θα μετραει? Ειπαμε οτι οι Ελληνες ειναι περιεργοι καταναλωτες αλλα δεν ειναι τοσο ηλιθιοι πια. Ας σημειωθει οτι μιλαμε για ομοειδη προϊοντα (πχ Shell vs BP) οχι αγνωστα βενζιναδικα εναντιον ΒΡ.
Τακη η συνεννοηση των παιχτων ειναι παντα μια δυνατοτητα. Τεινουμε βεβαια να την αντιμετωπιζουμε ως εξαιρετικη περιπτωση αποτυχιας της αγορας, οχι ως κανονα. Δεν εχω στοιχεια για τα ελληνικα βενζιναδικα αλλα θα ελεγα οτι μου φαινεται απιθανο η συνεννοηση να ειναι ο κανονας, οχι για λογους ευνομιας (που δεν εχουμε) αλλα για στρατηγικους. Ενα καρτελ θελει συεννοηση ολων των βενζιναδικων σε μια περιοχη και θελει και καποιο εργαλειο τιμωριας οσων σπανε το καρτελ, γιατι χωρις αυτο ο καθενας εχει κινητρο να μειωσει τις τιμες. Το να κανεις μια συνεννοηση χειραγωγησης δεν ειναι τοσο ευκολο οσο ακουγεται.
Στουγμαν
το οτι τα προϊοντα δεν ειναι τελεια υποκατασταστα δεν ειναι προβλημα, το μοντελο λιγο αλλαζει. Ασε που ειλικρινα, υπαρχει σημαντικη διαφορα μεταξυ ΒΡ και Shell? Δυσκολα βρισκεις πιο ομοιογενες προϊον νομιζω απο την βενζινη μεγαλης εταιρειας.
Η δυναμικη φυση του παιχνιδιου ειναι προβλημα, αλλα οχι τοσο ωστε να διαλυεται καθε αξια του μοντελου, για παιγνιοθεωρητικους αλλα και behavioral λογους. Πρωταπολα αν υπαρχει γνωστη ημερομηνια ληξης του παιχνιδιου (πχ συνταξιοδοτηση του ενος βενζινα), η subgame perfect ισορροπια ειναι παλι μοναδικη και το μοντελ που εδωσα ισχυει. Κατα δευτερον οι στρατηγικες που στηριζουν περιεργες θεσεις ισορροπιας σε ενα δυναμικο παιχνιδι ειναι ενιοτε εξαιρετικα περιπλοκες και δεν νομιζω οτι τις βλεπουμε ευκολα στο πεδιο. Οταν κανουμε πειραματα σε τετοια παιχνιδια βρισκουμε οτι οι ανθρωποι εχουν μεγαλη μυωπια, δεν σκεφτονται παρα 2-3 περιοδους στο μελλον. Σε αυτην την περιπτωση, παλι το μοντελο που εδωσα ισχυει λιγο πολυ.
Ριξε παντως μια ματια στα εμπειρικα πεηπερ του Ματτ, εχουν ενδιαφερον.
δεν το ξεχνω απλα δεν το θεωρω τοσο τρομερα σημαντικη διαφορα. Το ολο μηνυμα του κειμενου δεν ειναι οτι οι τιμες ειναι ισες με το οριακο κοστος αλλα οτι οι τιμες ακομα και με δυο βενζιναδικα ειναι πολυ κοντα σε αυτο και οτι επηρεαζονται σημαντικα απο οτιδηποτε επηρεαζει το κοστος των παιχτων.
αυτο δεν ειναι συμπτωση. Οπως ειπα, το να βαλουμε μεσα ολες τις περιπλοκες λιγο θα αλλαξει το βασικο μηνυμα του κειμενου, αλλα θα το κανει ουσιαστικα μη αναγνωσιμο.
εδω θα διαφωνησω και περιμενω ακομα την γνωμη των νομικων μας: τι θα πει δεν ξερουν δεν καταλαβαινουν? Να δηλωσουν ακαταλληλοι τοτε! Ετσι στην τυχη αποφασιζουν τοσο σημαντικα ζητηματα και καταδικαζουν την χωρα σε χαμηλοτερη αναπτυξη?
Εδω στις ΗΠΑ το εξπερτ τεστιμονυ δινει και παιρνει, σε οποιοδηποτε θεμα καλουν τους ειδικους να εξηγησουν τι συμβαινει. Αυτο δεν ειναι μονο καλο για την τσεπη των ειδικων, ειναι -θεωρω- αποφασιστικης σημασιας για την καλη λειτουργια της δικαιοσυνης!
Επανεχνικοφ αυτο φανταζομαι απαντα και σε σενα.
SG πολύ ωραία η ανάλυση σου. Ένα σχόλιο μόνο για το τέλος. Πολλές αποφάσεις που φαίνονται καλές οικονομικά, έχουν μεγάλο ανθρώπινο κόστος. Φυσικά στην Ελλάδα είμαστε πολύ πίσω στην απελευθέρωση της αγοράς και είναι πολλά που πρέπει να γίνουν. Όμως το “creative destruction” ίσως πολλές φορές πρέπει να μετριάζεται γιατί το οικονομικό κόστος (και το γενικότερο κοινωνικό κόστος) πολλές φορές είναι απαγορευτικό.
@ SG,
Εντελώς γειτονικά βενζινάδικα δεν έχω συναντήσει ποτέ μου! Αντίθετα έχω συναντήσει βενζινάδικα της ιδιας εταιρείας που ήταν απέναντι, σε δρόμο χωρίς νησίδα, και είχαν διαφορά στις τιμές! Και έχω την εντύπωση ότι ήταν του ίδιου ιδιοκτήτη! Τρέχα γύρευε. Στο δρόμο μου επίσης συναντώ βενζινάδικα ανά 500 μ. περίπου και σε καθένα η τιμή είναι υψηλότερη!!! Μια φορά την πάτηση που νόμισα ότι το πρώτο ήταν ακριβό βλέπεις…
BTW, δεν είχα καν αντιληφθεί ότι τα βενζινάδικα έχουν υποχρεωτικό ωράριο!!!
[quote post=”1021″]το οτι τα προϊοντα δεν ειναι τελεια υποκατασταστα δεν ειναι προβλημα, το μοντελο λιγο αλλαζει[/quote]
οπως ειπα τα προιοντα δεν είναι καν στενα υποκαταστατα και εξηγησα
γιατι αλλα δεν είναι αυτο το κυριο προβλημα της θεωρητικης αναλυσης σου
[quote post=”1021″]Πρωταπολα αν υπαρχει γνωστη ημερομηνια ληξης του παιχνιδιου (πχ συνταξιοδοτηση του ενος βενζινα), η subgame perfect ισορροπια ειναι παλι μοναδικη και το μοντελ που εδωσα ισχυει. Κατα δευτερον οι στρατηγικες που στηριζουν περιεργες θεσεις ισορροπιας σε ενα δυναμικο παιχνιδι ειναι ενιοτε εξαιρετικα περιπλοκες και δεν νομιζω οτι τις βλεπουμε ευκολα στο πεδιο. Οταν κανουμε πειραματα σε τετοια παιχνιδια βρισκουμε οτι οι ανθρωποι εχουν μεγαλη μυωπια, δεν σκεφτονται παρα 2-3 περιοδους στο μελλον. Σε αυτην την περιπτωση, παλι το μοντελο που εδωσα ισχυει λιγο πολυ.[/quote]
πρωτον στην πραγματικοτητα οι βενζινοπωλες δεν γνωριζουν την ημερομηνια τελους του ανταγωνισμου τους και οταν σε πεπερασμενα επαναλαμβανομενα παίγνια είναι αβεβαιο το τελος του παιγνιου καταληγουμε στα ιδια ακριβως αποτελεσματα με ενα απειρα επαναλαμβανομενο παιγνιο.
δευτερον για να παμε στα εμπειρικα τι δειχνουν οι πειραματικες ερευνες σε επαναλαμβανομενα παίγνια;
οτι ακομα και σε πεπερασμενα επαναλαμβανομενα παιγνια με γνωστο τελος τα ατομα συνεργαζονται και διαψευδουν τις προβλεψεις της ισορροπιας νας και μονο στα τελεταια σταδια συμμορφωνονται(αν) με την subgame perfect ισορροπια.
σε παιγνια με αβεβαιο τελος με τα οποια ταιριαζει σαφως περισσοτερο ο ανταγωνισμος των βενζινοπωλων οι παικτες συνεργαζονται απο τα πρωτα σταδια του παιγνιου,που στην προκειμενη σημανει μονοπωλιακη τιμη.
Αρα η εμπειρικη βιβλιογραφια τιναζει στον αερα το στατικο Bertrand.
επισης κατι που ξεχασα να αναφερω που είναι σημαντικοτατο
στην ισορροπία Bertrand η στρατηγικη του λιγοτερου αποτελεσματικου βενζινα είναι ασθενως κυριαρχούμενη.
και κατι που η εμπειρικη βιβλιογραφια εχει δειξει είναι η οτι πιο ασφαλης προβλεψη της θεωρίας παιγνιων είναι οτι οι παικτες κατα βαση δεν παιζουν κυριαρχουμενες στρατηγικες.και η τιμη στο κοστος
κυριαρχειται ασθενως απο απειρες στρατηγικες!
Και για να αφήσω την τεχνικη ορολογια για να εχουμε κατι που προσεγγιζει το στατικο Bertrand σε μια δυναμικη κατασταση πρέπει να εχουμε ενα πολεμο τιμων που ρίχνει τις τιμες εστω κοντα στο κοστος.
βλέπουμε στα βενζιναδικα πολεμο τιμων ή συνεννοησεις ρητες ή αρρητες;
[quote post=”1021″]αλλα οτι οι τιμες ακομα και με δυο βενζιναδικα ειναι πολυ κοντα σε αυτο και οτι επηρεαζονται σημαντικα απο οτιδηποτε επηρεαζει το κοστος των παιχτων[/quote]
στο όντως ενδιαφερον πεηπερ του ματτ που διαβασα είναι σαφες οτι αναφερεται σε ολιγοπωλιαο ανταγωνισμο που ανεβαζει τς τιμες πάνω απο το κοστος και επιτγχανει μονοπωλιακα κερδη.
http://www.econ.ohio-state.edu/mlewis/Research/Lewis_Coordination.pdf σελ. 3
”Price leadership is occasionally discussed as a mechanism for coordinating prices above competitivelevels in oligopoly markets”
και εξηγει πως υπάρχει ηγεσια τιμης σε καποιες περιοχες των ΗΠΑ.
και βεβαιως καθε μοντελο για να εχει στοιχειωδη σοβαροτητα πρεπει να δειχνει μια συσχετιση τις τιμης του προιοντος και του κοστους του.
[quote post=”1021″]αυτο δεν ειναι συμπτωση[/quote]
θα ελεγα οτι είναι μια που αν βαλεις ενα περιορισμο στην οικονομικη δραστηριοτητα (ωραριο) στα περισσοτερα μοντέλα θα πάρεις μειωση της ευημεριας.
[quote post=”1021″]Να δηλωσουν ακαταλληλοι τοτε! Ετσι στην τυχη αποφασιζουν τοσο σημαντικα ζητηματα και καταδικαζουν την χωρα σε χαμηλοτερη αναπτυξη?[/quote]
αυτα για τους ελληνες δικαστες είναι θεωρια των υπερχορδών.
αμφιβαλλω αν το ΣτΕ καλεσε ή γενικως καλει ειδικους για να του πουν τι ακριβως συμβαινει και ο καθενας κρινει κατα πως νομιζει.
αλλωστε η οικονομιστικη νεοφιλελευθερη σχολη του Σικαγο δεν θα αλλοιωσει τις αρχες του δικαιου μας.εμεις οι προοδευτικοι δικαστες οπως αλλωστε και οι πολιτες θα αντισταθούμε στα μεγαλα συμφεροντα που απειλουν(ή ετσι νομιζουμε) το περιβαλλον και την μικρομεσαια επιχειρηση αμα λαχει να ουμε.
στουγμαν
μπαινουμε μαλλον σε λεπτομερειες που δεν ξερω αν απασχολουν τον λοιπο κοσμο, αλλα δεν μπορω να αντισταθω.
οπως ειπα, αμφιβαλλω οτι αυτο ειναι αληθεια. Ξερεις ας πουμε οτι ο ανταγωνιστης σου δεν θα δουλευει μεχρι τα 100 του, μπορεις να πεις με σχετικη σιγουρια οτι στα 70 του ξερω γω θα παρει συνταξη. Αν σε ενα παιχνιδι ειναι σιγουρο οτι υπαρχει τελος σε πεπερασμενο χρονο τοτε νομιζω οδηγουμαστε σε λιγοτερες θεσεις ισορροπιας, αν οχι σε μοναδικη.
εχεις καποια στοιχεια σχετικα? σε καποια πειραματα που ειχαμε κανει πριν χρονια θυμαμαι οτι οι τιμες ηταν μεταξυ κουρνο (cournot) και bertrand, δηλαδη σαφως κατω απο τις μονοπωλιακες.
αυτη ειναι η μεταφραση του weakly dominated φανταζομαι? Αυτο ισχυει οταν δεν εχουμε σταθερα κοστη. Οταν ομως εχουμε (πχ νοικι για το βενζιναδικο κτλ) τοτε καλυτερα να πουλας κατι λιγο σε χαμηλη τιμη παρα να μην πουλας καθολου.
ενδιαφερον. Εχω βεβαια ενα πεηπερ που βρισκει ακριβως το αντιθετο :-) (“Do Irrelevant Payoffs Affect Behavior When Dominant Strategy is Available: Experimental Evidence from Second-Price Auctions, pdf“)
δεν εχω μεγαλη εμπειρια με τα ελληνικα βενζιναδικα, εδω που ειμαι παντως εχουμε συνεχη πολεμο τιμων, οπως εχει παρατηρησει ο Ματτ. Και ο μονος λογος που υπαρχουν κυκλοι Edgeworth (δηλαδη οι “πολεμοι τιμων” κανουν κυκλους) ειναι επειδη υπαρχουν αλυσιδες με μεγαλο μεριδιο και απευθειας ελεγχο των βενζιναδικων (οπως κανει η Speedway). Θα με ενδιεφερε πολυ να βρω οτι κατι τετοιο συμβαινει και στην Ελλαδα, αλλα ειναι μαλλον δυσκολο. Αποσο ξερω οι μεγαλες αλυσιδες δεν ελεγχουν τα βενζιναδικα, ειναι franchise.
το επιχειρημα δεν ηταν οτι το μοντελο ειναι καλο επειδη βγαζει σωστο αποτελεσμα σχετικα με τους κρατικους περιορισμους αλλα επειδη νομιζω οτι πιανει τις βασικες διαισθησεις σχετικα με την αγορα βενζινης. Η βασικοτερη ολων ειναι οτι ακομα και με δυο παιχτες, οταν δυο αγαθα ειναι κοντινα υποκαταστατα (και δεν θα με πεισεις οτι η βενζινη ειναι αγαθο με μεγαλυτερη διαφοροποιηση απο τις ντοματες ας πουμε, ποσο μαλλον ΙΧ ή ρουχα), οι τιμες εχουν την ταση να προσεγγιζουν το κοστος, να ειναι δηλαδη χαμηλοτερες απο τιμες Κουρνο ποσο μαλλον μονοπωλιακες.
οσο για τους δικαστες ελπιζω (και νομιζω καπου βαθια το πιστευω κιολας) οτι το προβλημα διορθωνεται, φτανει να πληροφορηθουν καταλληλα. Δουλεια των οικονομολογων ειναι να το κανουμε αυτο.
Political Animal
Εδω νομιζω μπαινουμε πιο πολυ στο ψητο της συζητησης. Στα οικονομικα τεινουμε να θεωρουμε οτι οταν μια μεταρρυθμιση ανεβαζει την συνολικη παραγωγη, οι παιχτες θα βρουν τροπο να διανειμουν τα οφελη ετσι ωστε να βελτιωθει η ευημερια του καθενος. Βεβαια στην πραγματικοτητα αυτο ειναι το μεγαλο ζητουμενο στο οποιο η Ελλαδα μου φαινεται αποτυγχανει: να βρουμε τροπο ωστε οι ωφελιμες μεταρρυθμισεις να γινονται αλλα απο την αλλη να διαχεουμε την αναπτυξη με τροπο που να μην μενει κανεις με δικαιο παραπονο.
Τα προβληματα εδω ειναι οτι μεν ωφελημενοι συχνα δεν καταλαβουν οτι δεν δικαιουνται 100% της πιττας, οι δε παραπονουμενοι συχνα απλα δεν εοχυν δικιο οταν παραπονουνται.
Για να δωσω ενα παραδειγμα, οι κατασκευες για 1002 λογους εχουν νομιζω υπερβολικα περιθωρια κερδους. Πρεπει να συνειδητοποιουν οτι αυτο το κερδος δεν το δικαιουνται εξολοκληρου. Απο την αλλη οσοι αντιτιθενται σε καθε νεα κατασκευη δεν εχουν παντα δικιο, απλα εμποδιζουν χρησιμοτατα εργα.
Vrennus
καλα που μενεις? εγω εχω δει αρκετα βενζιναδικα να απεχουν 50-100 μετρα.
ε αν ειναι της ιδιας κατι τρεχει…
για δωσε λιγες λεπτομερειες, ειναι πηγαινοντας προς καποιο κεντρο ή φευγοντας? ειναι ακριβως 500 μετρα? ειναι της ιδιας εταιρειας ή τουλαχιστον ιδιας κλασης? η ποιοτητα τους ειναι ιση (μια και αναφερθηκε η νοθεια)
κατι σαν τα φαρμακεια, αλλη βρωμικη υποθεση.
Άλλο εντελώς γειτονικά, άλλο να απέχουν 100 – 200 – 500 μέτρα! Τώρα, αν τα βενζινάδικα που βρίσκω στο δρόμο μου απέχουν 400 ή 600 μέτρα δεν το έχω μετρήσει αλλά είναι σχετικά κοντά το ένα στ’ άλλο και στην πορεία εξόδου από την πόλη (ποια πόλη όμως;) δεν είναι όμως τα τελευταία βενζινάδικα που θα συναντήσεις. Α, και είναι διαφορετικών εταιρειών. Τώρα για το ζήτημα της ποιότητας, τρέχα γύρευε. Μέχρι να εφοδιαστούμε με φορητούς αναλυτές ποιότητας βενζίνης μόνο να προσυχόμαστε μπορούμε – την ιστορία με τον τύπο που γέμισε με 13 lt το δεκάλιτρο μπιτόνι την ξέρετε;
Υ.Γ. Για τα φαρμακεία το έχω αντιληφθεί ότι έχουν ωράριο!!!
Παρατήρηση: το ΣτΕ δε νομοθετεί, είναι ακυρωτικό δικαστήριο. Και μάλιστα χωρίς εξουσία να ακυρώνει νόμους, μόνο διοικητικές πράξεις. Αυτές μπορεί να τις ακυρώσει μόνο ως παράνομες ή ως αντισυνταγματικές. Δεν ξέρω αν εδώ θα είχε τέτοια περιθώρια. Αλλά ο κύριος ένοχος για τος περιορισμούς του ανταγωνισμού δεν είναι το ΣτΕ, είναι η νομοθετική και η εκτελεστική εξουσία.
Ερώτηση: ξέρει κανείς το περιθώριο κέρδους (μικτού και καθαρού) των βενζινάδικων; Τα στοιχεία θα ήταν πιο διαφωτιστικά από τα μοντέλα.
Τέλος: το κόστος όπως περιγράφεται στο άρθρο δεν είναι οριακό, είναι μέσο. Και το διευρυμένο ωράριο θα μείωνε όχι το οριακό αλλά το μέσο κόστος. Αναρωτιέμαι αν αυτό επιδρά στην επιλογή αναλυτικού μοντέλου .
βρεννο
ε θεωρητικα το κοστος μου σε χρονο και βενζινη να μετακινηθω 100 μετρα για να παω στο φτηνοτερο ειναι τοσο μικρο που διαφορα περα απο λιγα λεπτα για το ιδιο προϊον δεν εξηγειται.
Την ποιοτητα μπορεις να την κρινεις λιγο πολυ στην οδηγηση (αν δεν βλεπεις διαφορα τοτε φανταζομαι δεν ειναι μεγαλη, σωστα?).
Κανε εναν κοπο και παρατηρησε το λιγο προσεκτικα, αν συστηματικα βλεπεις οσο βγαινεις απο την πολη να γινονται ακριβοτερα ενω η ποιοτητα ειναι ιδια, καποια εξηγση πρεπει να υπαρχει. Μια πιθανοτητα ειναι ας πουμε οτι ο περισσοτερος κοσμος αγοραζει βενζινη το πρωι πηγαινοντας προς την πολη, αρα οσο πιο κοντα στην πολη, τοσο φτηνοτερος πρεπει να εισαι για να πεισεις καποιους να βαλουν βενζινη σε σενα και οχι στο προηγουμενο.
οχι :-)
Αριστο
οι παρεμβασεις του ειναι τοσο συχνες και βαριες που ουσιαστικα σε μερικες περιπτωσεις νομοθετει. Αν ελεγα εγω ως ΣτΕ οτι η κυβερνηση μπορει απο τις νομοθετικες επιλογες Α εως Δ να επιλεξει μονο την Δ, δεν ειναι σαν να νομοθετω ο ιδιος το Δ?
αυτο θαθελα και γω να το μαθω. Παντως απο το γεγονος οτι δεν βλεπουμε μαζικες πιεσεις απο πολιτες να ανοιξουν βενζιναδικο (βλεπουμε?) φανταζομαι τα περιθωρια ειναι μικρα. Μεγαλυτερα ειναι βεβαια για τα διυλιστηρια.
υπαρχει μια σημειωση οτι γινεται μια απλουστευση εδω. Το μοντελο δεν θα αλλαζε ιδιαιτερα παντως, νομιζω. Αλλωστε το ωραριο επηρεαζει και το οριακο κοστος, αφου τα παραγωγικοτερα βενζιναδικα μπορουν να προμηθευονται φτηνοτερη βενζινη και να την πουλανε χωρις εργαζομενους (με μηχανηματα).
Δεν ισχύει στην περίπτωση αυτή. Αν ο νομοθέτης αποφάσιζε να είναι ελεύθερο το ωράριο, το ΣτΕ δεν θα το περιόριζε. Αυτό που είπε το ΣτΕ είναι οτι ο νομοθέτης έχει *δικαίωμα* να το περιορίσει.
στην συγκεκριμενη περιπτωση εχεις δικιο, με το ΣτΕ εχω γενικοτερα προβληματα…
Αναρωτιεμαι βεβαια, αν το ΣτΕ κρινει οτι ο περιορισμος ωραριου ειναι δικαιολογημενος “από λόγους δημοσίου συμφέροντος”, αν μια κυβερνηση αρει τον περιορισμο θα κρινει τον νεο νομο αντισυνταγματικο μια και δεν συναδει με το δημοσιο συμφερον?
τελικα μου φαινεται ειναι γενικο το προβλημα με τους ελληνες δικαστες. Απαγορευεται λεει η μειωση αποδοχων στην Ελλαδα συμφωνα με τον Αρειο Παγο γιατι “δεν συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος ή δημόσιας ωφέλειας που να τη δικαιολογούν.”!
Δηλαδη δεν ειναι προς το δημοσιο συμφερον να εχει χαμηλοτερα εξοδα προσωπικου???