Month: February 2017

Έχω επιχειρήσει να ερευνήσω λίγο το δυσχερές θέμα της εισοδηματικής ανισότητας σε μια σειρά αναρτήσεων. Δεν έχω συναγάγει κανένα σπουδαίο συμπέρασμα, εκτός ίσως από το εμπειρικό εύρημα ότι ο μεταδείκτης ανισότητας (: το σύνθετο κλάσμα με αριθμητή τον λόγο του ανώτερου εισοδηματικού 10% προς το κατώτερο 10% και παρονομαστή το ανώτερο 20% προς το κατώτερο 20%) των πιο ανεπτυγμένων χωρών του κόσμου κινείται περί την χρυσή τομή (χονδρικά 8/5). Με άλλα λόγια, οι δικαιότερες χώρες αυτού του πεπερασμένου κόσμου (όχι μόνο αυτές όμως!) παρουσιάζουν μια (ανεξήγητη;) ομοιότητα στην κατανομή των εισοδημάτων.

Μήπως όμως υπάρχει ένας βαθμός φυσικής, αναπόφευκτης, αναγκαίας, υποχρεωτικής ανισότητας; Ας το σκεφτούμε αυτό λίγο ακόμη, κάνοντας τις διακοπές μας στην Εισοδηματία.

Η Εισοδηματία είναι μια χώρα όχι σαν όλες τις άλλες: είναι μια χώρα στην οποία διεξάγονται νοητικά πειράματα, για να εξετάσουμε τις οικονομικές και ηθικές ιδιότητες κάποιων φαινομένων. Έτσι, της προσδίδουμε τα εξής βολικά χαρακτηριστικά:

Έχει 100 ίσες ηλικιακές τάξεις των 100.000 ανθρώπων, ήτοι ένα πληθυσμό των 10.000.000, σαν την Ελλάδα περίπου. Αυτή η ιδιότητα δεν αντιστοιχεί ικανοποιητικά βέβαια στον πραγματικό κόσμο, μας βολεύει όμως για να συγκρίνουμε εκατοστημόρια εισοδημάτων. Οι κάτοικοι της είναι όλοι τους, εμ, τι άλλο, εισοδηματίες. Ειδικώτερα, κάθε Εισοδηματιανός παίρνει άμα τη γεννήσει του από τον Άγιο Βασίλη μια δωρεά 1.000.000 ευρώ, κατατεθειμένη στην Τράπεζα της Χιλιαρικιάς σε κλειστό λογαριασμό, τοκιζόμενη αφορολόγητα με 4% ετησίως, με συμφωνία μάλιστα ετήσιου ανατοκισμού. Από τους τόκους του ποσού αυτού όχι απλώς επιβιώνει, αλλά ζη ζωή χαρισάμενη, ανέμελη, ανέφελη, παλαιοπασοκική, επανεπενδύοντας υποχρεωτικά τους μισούς και καταναλώνοντας τους άλλους μισούς [Ευχαριστώ τον Άγη Κατσαφούρο για την διόρθωση στο σημείο αυτό]. Μόλις φτάνουν πανευτυχείς οι Εισοδηματιανοί στα 100, κλείνουν τα μάτια και πάνε στον εισοδηματιανό παράδεισο.

[Ευχαριστώ τον Θαλυς, που με βοήθησε με τον υπολογισμό των τόκων. Καταραμένο Εξέλ!]

Read moreΠερί εισοδηματικής ανισότητας IV: η Εισοδηματία

Σε σύνδεση με το προηγούμενο άρθρο, θέλω τώρα να ψάξω λίγο πιο βαθιά στην κατηγορία των διεθνών συμβάσεων, για να χαρτογραφήσω το πλέγμα των διεθνών σχέσεων της χώρας. Έκατσα λοιπόν και καταλογογράφησα τις διεθνείς συμβάσεις της χώρας στην περίοδο 1990-2016. Πρόκειται για μια επαρκή σαν δείγμα περίοδο, που καλύπτει μία γενιά (27 χρόνια), και, επιπλέον, αναφέρεται στην μετά την Πτώση του κομμουνισμού περίοδο.

Οι διεθνείς αυτές συμβάσεις διακρίνονται χονδρικά σε δύο κατηγορίες, τις πολυμερείς και τις διμερείς. Εξ αυτών οι πολυμερείς συνήθως προέρχονται από κάποιον διεθνή οργανισμό (π.χ. ΟΗΕ, ΕΕ, ΝΑΤΟ κλπ) στον οποίο συμμετέχει η Ελλάς και τις οποίες κυρώνει. Μεταξύ τους ιδιαίτερη κατηγορία συνιστούν οι ευρωπαϊκές πολυμερείς, εκείνες δηλαδή που συνάπτονται μεταξύ ΕΕ αφενός και κάποιας τρίτης χώρας (ή ομάδας χωρών) αφετέρου, π.χ. οι συμφωνίες σύνδεσης της ΕΕ με διάφορα περιφερειακά κράτη, καθώς και σειρά άλλων συμβάσεων.

Read moreΜικρή εμπειρική έρευνα περί της λεπτής τέχνης του νομοθετείν, μέρος Ζ

Στο επάγγελμα είμαι δικηγόρος, και ειδικώτερα ποινικολόγος. Ασχολήθηκα κάποια χρόνια της ζωής μου θεωρητικά με το ωραίο Ποινικό Δίκαιο, το κατεξοχήν δίκαιο, το φοβερό και αγαπημένο.

Στην Ελλάδα Ποινικό Δίκαιο ψωνίζουμε εδώ και σχεδόν 190 χρόνια από την Γερμανία. Αυτό εξηγείται ιστορικά: ο Ποινικός Νόμος, που προϋπήρξε του Ποινικού Κώδικα επί παραπάνω από ένα αιώνα, συνετάχθη (μέσα σε λιγώτερο από δυο χρόνια!) από τον διάσημο Γερμανό Καθηγητή Γεώργιο Λουδοβίκο Μάουρερ, μέλος της Αντιβασιλείας και Καθηγητή του Πανεπιστημίου του Μονάχου. Έκτοτε, οι Έλληνες πανεπιστημιακοί ποινικολόγοι, σχεδόν ανεξαίρετα, σπουδάζουν εις τας Γερμανίας και, τουλάχιστον, οπωσδήποτε γνωρίζουν γερμανικά. Πέρα όμως από την ιστορική εξήγηση, απετέλεσε ευτύχημα αυτή η πρόσδεση, γιατί, εκτός από αυτοκίνητα και λουκάνικα, οι Γερμανοί ξέρουν να παράγουν και Ποινικό Δίκαιο: χώρες τόσο διαφορετικές όσο η Αργεντινή, η Ν. Κορέα, η Τουρκία και η Ιαπωνία εισάγουν εδώ και δεκαετίες τους ποινικολογικούς τους θεσμούς από την Γερμανία. Και ο Ροξίν έχει συλλέξει 24 (!) επίτιμα διδακτορικά.

Συνεπώς, για όλους εμάς που μεγαλώσαμε επιστημονικά γερμανόπληκτοι έχει κάποια αξία να ξύσουμε λίγο την επιφάνεια των ποινικολογικών ιερών τεράτων του παρελθόντος. Και να δούμε τι θα βρούμε.

Read moreΤο παρελθόν των Γερμανών ποινικολόγων

Κατασκεύασα μερικούς χάρτες της Ευρώπης με αυτό εδώ το πολύ εύχρηστο εργαλείο. Ας κάνουμε και μερικά σχόλια:

Πολλές φορές όταν κοιτάζουμε ένα χάρτη, σκεφτόμαστε με όρους έκτασης των χωρών: συγκρίνουμε τις μικρές με τις μεγάλες και ανεπαίσθητα συνάγουμε τα συμπεράσματά μας, ειδικά για όσες χώρες το μόνο που ξέρουμε είναι η έκτασή τους. Όταν γνωρίζουμε και τον πληθυσμό μιας χώρας, καθώς και την γενική φήμη της, πλησιάζουμε σε μια καλύτερη εκτίμηση της ισχύος της, αλλά απέχουμε ακόμη.

Αποφασιστική σημασία όμως δεν έχει η έκταση καθ’ αυτήν ούτε ο πληθυσμός, αλλά το προϊόν που παράγεται από την συμπλοκή των δύο: το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, και μάλιστα στην ονομαστική του αξία, ώστε να διευκολύνωνται οι συγκρίσεις μεταξύ των χωρών. Μόνο το ΑΕΠ, δηλαδή ο πλούτος κάθε χώρας, αποτελεί καλό ενδείκτη της σχετικής ισχύος της: ισχυρές είναι οι πλούσιες χώρες, ενώ οι χώρες που δεν παράγουν δεν ακούγονται κιόλας. Σκληρό, αλλά να ακουστή.

Χρησιμοποιώντας σαν εργαλείο τον πλούτο συνεπώς, έχουμε ένα πρώτο κριτήριο για την επιρροή που ασκεί μια χώρα, για το πόσο σημαντική (ή ασήμαντη) είναι διεθνώς και γενικώτερα για την θέση της στην διεθνή κατάταξη ισχύος.

Διαβάζοντας κριτικά και συγκριτικά λοιπόν τον κατάλογο των χωρών κατά το ΑΕΠ τους, μαθαίνει κανείς πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα. Ότι, ας πούμε, το ΑΕΠ της Γερμανίας είναι μεγαλύτερο από το ΑΕΠ της Βρετανίας κατά μια ολόκληρη Ολλανδία.

Ή ας πούμε:

Ο χάρτης αυτός αντιπαραθέτει την Γερμανία αφενός και αθροιστικά όλες τις χώρες νοτιανατολικά της αφετέρου, συν την Μπενελούξ. Η Γερμανία κερδάει.

Η Γερμανία αποτελεί τον γίγαντα της Μεσευρώπης. Αν στα δυτικά της η Γαλλία δορυφοροποιείται ταχέως μεν, διατηρεί όμως έναν ίδιον όγκο, που της επιτρέπει την δική της φωνή, στην Άγρια Ανατολή της δεν υπάρχει τίποτε ανάμεσα στον Όντερ και στην Ρωσσία. Μια γενιά μετά την Επανένωση, η Γερμανία διαθέτει πολιτικο-οικονομική ισχύ, για καλό ή για κακό, που δεν διέθετε ούτε το 1914 ούτε το 1939. Ο μόνος τρόπος να χάση τον Γ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι να προσέξουν οι άλλες μεγάλες χώρες ότι τον έχει κερδίσει ήδη.

Read moreΧάρτες της Ευρώπης: μια άλλη ματιά