Το ελληνοτουρκικό χάσμα

Η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση που ταλανίζει την χώρα μας δεν μας αφήνει καμιά φορά χρόνο ή διάθεση να σηκώσουμε λίγο το βλέμμα και να δούμε τι γίνεται στην γειτονιά μας. Όπου συμβαίνουν πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα.

Η γειτονική μας Τουρκία δεν είναι η Τουρκία που γνωρίζαμε όλα αυτά τα χρόνια. Ο πληθυσμός της πλέον αγγίζει τα 76 εκ. άτομα, ενώ το ΑΕΠ του 2012 βρισκόταν στα 612 δισ. ευρώ (στατιστικά στοιχεία από εδώ). Δεν ήταν πάντα έτσι όμως! Το 1983 το ελληνικό και το τουρκικό ΑΕΠ ήταν σχεδόν ίσα. Ακόμα και την εποχή της κρίσης στα Ίμια, η Τουρκία είχε μια οικονομία περίπου 50% μεγαλύτερη της ελληνικής. Το τουρκικό ΑΕΠ του 1990 ισοφαρίστηκε από το ελληνικό εννέα χρόνια μετά, το 1999. Σήμερα πλέον η Τουρκία είναι υπερτριπλάσια οικονομικά και η ψαλίδα ανοίγει συνεχώς εις βάρος μας.

Η απόκλιση ελληνικού και τουρκικού ΑΕΠ μετά το 2002.
Η απόκλιση ελληνικού και τουρκικού ΑΕΠ μετά το 2002.

Οι αριθμοί είναι πράγματι αμείλικτοι. Η Τουρκία δεσπόζει και στον ισλαμικό κόσμο, με ΑΕΠ τετραπλάσιο του Πακιστάν ή του Κατάρ, τριπλάσιο της Αιγύπτου, διπλάσιο του Ιράν, μεγαλύτερο της Σ. Αραβίας κατά 50-60 δισ. ευρώ. Στην ομάδα των μεγαλομεσαίων χωρών με πληθυσμό 50-100 εκ., πλην χωρών ΕΕ, η πιο επιτυχημένη είναι η Ν. Κορέα, ακολουθούμενη από την Τουρκία. Ενδεικτικά, οι Φιλιππίνες με πληθυσμό 97 εκατομμύρια έχουν ΑΕΠ 194,5 δισ. ευρώ, το Ιράν με 76,5 εκ. έχει 316, η Αίγυπτος με 81 έχει 200, η Ταϊλάνδη με 67 έχει 285. Το τουρκικό ΑΕΠ ισούται με το άθροισμα των ΑΕΠ Πολωνίας, Ουκρανίας και Ουγγαρίας ή, αλλιώς, προς το ΑΕΠ Ελλάδας, Βελγίου και Σλοβενίας μαζί.

Read moreΤο ελληνοτουρκικό χάσμα

Γουρούνια

Δυο κοπελες. 22 εως 28 ετων? Αντε 30. Φευγουν απο ενα σπιτι, σε μια κανονικη πολυκατοικια, καπου στην μεσοαστικη Αθηνα. Ξημερωματα.

Πηδανε πανω απο ενα μικρο χειμαρρο για να φτασουν στο αυτοκινητο τους. Δεν βρεχει. Δεν εχει βρεξει εδω και καμμια μερα τουλαχιστον.

Read moreΓουρούνια

Τον σταυρό από τον λαιμό

Όχι από τον κοντό, αλλά από τον λαιμό θέλουν να βγάλουν τον σταυρό οι νεοεικονομάχοι ευπρεπιστές.

Τελευταίο θύμα της ουδετερόθρησκης σαχλαμάρας υπήρξε μια Νορβηγίδα τηλεπαρουσιάστρια, η Siv Kristin Sællmann [πώς προφέρεται αυτό;]:

Φτου σκόρδα.
Φτου σκόρδα.

Η κυρία παρουσιάζει τις ειδήσεις στην νορβηγική δημόσια τηλεόραση [έτσι, έτσι, οι σοβαρές χώρες έχουνε κρατικές ειδήσεις!]. Προ ημερών ο αντιπρόσωπος του εργοδότη της την μάλωσε επειδή φόρεσε κατά την παρουσίαση του δελτίου τον ως άνω σταυρό. Πρόκειται προφανώς για δράκουλα που φοβάται μήπως λειώση από το σημείο του σταυρού, αλλά, για να καλυφθή, της είπε τάχα ότι η πολιτική της εταιρείας είναι οι παρουσιαστές να μην φοράνε θρησκευτικά σύμβολα.

Έλα ρε, σοβαρά.

Read moreΤον σταυρό από τον λαιμό

«Αυτοσκοπός δεν πρέπει να είναι οι εξαγωγές αλλά η παραγωγικότητα»

Διάλογος για τα δομικά χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας

Οι χαμηλές αποδοχές μειώνουν ή αυξάνουν την ανεργία; Τι εννοεί κανείς με τον όρο ανταγωνιστικότητα; Ποιες είναι οι προϋποθέσεις βιώσιμης ανάπτυξης; Σε συνέχεια διαπιστώσεων του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού, αναδημοσιευση συνεντευξης (με μικρες αλλαγες) στην Ναυτεμπορικη

* Ποια είναι η δική σας τοποθέτηση στη συζήτηση περί σχέσης κατώτατου μισθού και ανταγωνιστικότητας;

Κατ’αρχάς, πρέπει να συζητήσουμε σε τι αναφέρεται η ανταγωνιστικότητα, γιατί στον δημόσιο διάλογο βλέπω να χρησιμοποιούν πολλοί τον όρο χωρίς να εξηγούν τι εννοούν με την έννοια και γιατί θα πρέπει αυτή να μας ενδιαφέρει.

Φαντάζομαι οι περισσότεροι αναφέρονται στη δυνατότητα της ελληνικής οικονομίας να παράγει προϊόντα που έχουν ζήτηση στο εξωτερικό. Φυσικά η ζήτηση ενός προϊόντος εξαρτάται από την τιμή του. Όταν οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν χαμηλότερο κόστος, μπορούν να προσφέρουν τα προϊόντα τους σε χαμηλότερη τιμή. Έτσι, στον βαθμό που οι κατώτατοι μισθοί επηρεάζουν το μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων, επηρεάζουν και την ανταγωνιστικότητά τους στο εξωτερικό.

Τώρα, το πραγματικό ερώτημα είναι πόσο πρέπει να μας νοιάζει η ζήτηση των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό. Δεν βλέπω κανέναν λόγο οι εξαγωγές να είναι αυτοσκοπός. Είναι χρήσιμες μόνο στον βαθμό που ανεβάζουν το βιοτικό μας επίπεδο, δηλαδή τη διαχρονική μας ικανότητα να καταναλώνουμε αγαθά, εγχώρια ή ξένα.

Εν τέλει, αυτό που θεωρώ ότι πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι η παραγωγικότητα. Πόσο παράγουμε ανά ώρα εργασίας. Αν παράγουμε πολύ, μπορούμε να καταναλώνουμε πολύ. Αν δεν παράγουμε, έχουμε ελλείψεις.

Φυσικά, αν οι ελληνικές εξαγωγές είναι πολύ χαμηλές, αυτό μπορεί να αποτελεί δείγμα χαμηλής παραγωγικότητας. Αλλά πάλι αυτό που πρέπει να επιδιώκουμε μακροπρόθεσμα είναι να βελτιώνουμε την παραγωγικότητά μας, όχι να ανεβάζουμε τεχνητά τις εξαγωγές. Υπό αυτήν την έννοια, οποιοδήποτε μέτρο αποσκοπεί απλώς στην αλλαγή των σχετικών τιμών εσωτερικού και εξωτερικού (π.χ. υποτίμηση ενός νομίσματος) δεν προσφέρει μακροπρόθεσμες λύσεις, παρά ένα μπάλωμα (βέβαια ενίοτε αναγκαίο).

Δεν λέω κάτι καινούριο εδώ – την προβληματική χρήση του όρου «ανταγωνιστικότητα» έχει τονίσει ο Πολ Κρούγκμαν ήδη από το 1996, στο Pop Internationalism.

Read more«Αυτοσκοπός δεν πρέπει να είναι οι εξαγωγές αλλά η παραγωγικότητα»

Περι πολυτεχνειου ή γιατι δεν παω σε πορειες

Πως θα ηθελα εγω μια γιορτη του Πολυτεχνειου

Δεν αντεχω το καπελωμα. Δεν μπορω να λεει οτι μιλαει καποιος στο ονομα μου και να λεει σαχλαμαρες. Πιστευω βαθια στην ιδιαιτεροτητα των ανθρωπων, στον δυτικο ινδιβιδουαλισμο (που ξεκινησε καπου στην νοτιανατολικη ακρη της ευρωπαϊκης ηπειρου) και δεν μου αρεσει ο οχλος. Δεν πιστευω οτι οι πολυπλοκες ιδεες εξηγουνται σε 140 χαρακτηρες ή σε ενα συνθημα, δεν νομιζω οτι η σοβαρη σκεψη μπορει να γινεται στον δρομο πανω στον πανικο.

Για αυτους τους λογους γενικα δεν πολυαντεχω να πηγαινω σε πορειες, οπου καποιος φωναζει με τον τηλεβοα, συνθηματα που του κατεβηκαν οσο ξυριζοταν.
Δεν μου αρεσει που στην Ελλαδα η πορεια θεωρειται συνωνυμο ή απαραιτητη προϋποθεση της πολιτικης δρασης. Πιστευω στην κοινωνια των πολιτων και στην ενασχοληση με τα κοινα. Αλλα νομιζω οτι ξεκιναει απο το ποτισμα της νερατζιας στο πεζοδρομιο μπροστα στο σπιτι σου. Οχι απο την ανεξελεγκτη φωνασκια στα Προπυλαια. Δεν αντεχω την στενομυαλια εκεινων που θεωρουν απολιτικους τους Ατενιστας, αλλα εξοχως πολιτικη πραξη το να γκαριζεις χωρις αιτια ή σκοπο. Με τα κοινα δεν ασχολεισαι για το φαινεσθαι, αλλα για το ειναι. Με αφηνει παγερα αδιάφορο ποσα κομματοσκυλα στηριζουν μια πραξη, με νοιάζει τι διαφορα κάνει για την καθημερινη μας ζωη.

Ετσι, η σημερινη καταντια της επετειου του Πολυτεχνειου με στεναχωρει ιδιαιτερα.

Read moreΠερι πολυτεχνειου ή γιατι δεν παω σε πορειες

Διεθνείς οικονομικές ανισορροπίες, εμπορικό πλεόνασμα και οι ευθύνες της Γερμανιας

Σωτήρης Γεωργανάς, αν. καθηγητής στο City University Λονδίνου και
Κωνσταντίνος Καλλίρης, δικηγόρος και διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Οξφόρδης

Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στα Νεα

Η Γερμανία έχει συνηθίσει να είναι αποδέκτης της νοτιοευρωπαϊκής δίκαιης ή άδικης κριτικής, την οποία πολύ συχνά αντικρούει με ένα μείγμα απορίας και ελαφριάς αδιαφορίας. Πρόσφατα, όμως, η Γερμανία μπήκε στο στόχαστρο ισχυρότερων και πιο αντικειμενικών παραγόντων, που δύσκολα μπορεί να αγνοήσει. Επίσημη αναφορά του αμερικάνικου υπουργείου Οικονομικών, με την συνδρομή μάλιστα της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας και στελεχών του ΔΝΤ, επικρίνει τη Γερμανία για το εμπορικό της πλεόνασμα, που έφτασε να είναι μεγαλύτερο της Κίνας.* Σύμφωνα με την αναφορά, η αναιμική εγχώρια ζήτηση της Γερμανίας και η εξάρτηση της από τις εξαγωγές, δυσχεραίνει σημαντικά την διαδικασία εξισορρόπησης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η κυβέρνηση Μέρκελ επιμένει πως οι εξαγωγές είναι δείγμα οικονομικής υγείας και ότι δεν υπάρχουν ανισορροπίες στην Γερμανία που χρειάζονται διόρθωση. Παρενέβη ο Ντ. Λίπτον, νούμερο 2 στο ΔΝΤ, ζητώντας από την Γερμανία να σκεφτεί τον πλανήτη και να μειώσει σημαντικά το πλεόνασμά της. Ποιός έχει δίκιο;

Read moreΔιεθνείς οικονομικές ανισορροπίες, εμπορικό πλεόνασμα και οι ευθύνες της Γερμανιας

Περί των αδρανών καταθετικών λογαριασμών

Πριν από λίγους μήνες είχα σχολιάσει εδώ την απόφαση Ζολώτας κατά Ελλάδος του ΕΔΔΑ. Η απόφαση εκείνη είχε πολύ σύντομα και νομοθετικό αντίκτυπο. Στα απόνερα εκείνου του ζητήματος όμως, που αφορούσε την σχέση του καταθέτη με την τράπεζα, έμεινε ανεπαρκώς σχολιασμένο το πολύ ενδιαφέρον ζήτημα της σχέσης τράπεζας και κράτους.

Αλλά τι σχέση έχει ένας καταθετικός λογαριασμός με το κράτος; Από πού κι ως πού; Πώς χωρεί τρίτος στους δύο;

Αμ δε.

Read moreΠερί των αδρανών καταθετικών λογαριασμών