Είναι η δημοσιονομική πολιτική αποτελεσματική? Επιστήμη και ιδεοληψία

Έχουν περάσει 75 χρόνια από τότε που ο Κέυνς δημοσίευσε το βιβλίο του General Theory of Employment, Interest, and Money. Σε αυτό υποστήριξε ότι, για λόγους που εξηγώ εδώ, διακυμάνσεις στη συνολική ζήτηση επιφέρουν μεταβολές στην οικονομική δραστηριότητα. Για τη σταθεροποίηση των οικονομικών κύκλων ο Κέυνς πρότεινε την άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής, ιδίως όταν η νομισματική πολιτική έχει εξαντλήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της. Κάτι τέτοιο συμβαίνει στην “παγίδα ρευστότητας”, όταν δηλαδή οι νομισματικές αρχές έχουν μειώσει τα ονομαστικά επιτόκια στο μηδέν και άρα δε μπορούν να τα ρίξουν περισσότερο προκειμένου να τονώσουν τη ζήτηση. Σε μια τέτοια παγίδα βρίσκονται σήμερα οι ΗΠΑ. Το επιτόκιο διατραπεζικού δανεισμού (Federal Funds Rate) που ελέγχει η Φεντ είναι σχεδόν μηδενικό εδώ και δυο χρόνια περίπου, ωστόσο οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις αρνούνται να αυξήσουν τις δαπάνες τους. Υπό αυτές τις συνθήκες πολλοί οικονομολόγοι υποστήριξαν ότι η αύξηση των κρατικών δαπανών, στις Η.Π.Α. με τη μορφή των δυο stimulus bills, είναι απαραίτητη προκειμένου να αντισταθμίσει τη μείωση των καταναλωτικών και επενδυτικών δαπανών. Η Κεϋνσιανή συνταγή προτρέπει το κράτος να δανειστεί τις πλεονάζουσες ιδιωτικές αποταμιεύσεις αφού οι επιχειρήσεις αρνούνται να το κάνουν, και να τις χρησιμοποιήσει για να αγοράσει αγαθά και υπηρεσίες τονώνοντας έτσι την παραγωγική δραστηριότητα. Ωστόσο μια μερίδα οικονομολόγων, και μάλιστα ηχηρά ονόματα όπως οι Robert Lucas, Robert Barro, Ed Prescott, Gary Becker, Lee Ohanian, John Cochrane και άλλοι έχουν εκφράσει προβληματισμούς σχετικά με την αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής πολιτικής. Είναι οι προβληματισμοί αυτοί βάσιμοι?

Read moreΕίναι η δημοσιονομική πολιτική αποτελεσματική? Επιστήμη και ιδεοληψία

Περί της ιδιοκτησίας επί της Λίμνης Βιστωνίδας ΙΙΙ

Μέρος τρίτο και τελευταίο των βατοπεδινών φλυαριών:

Ναι, αλλά το Ν.Δ. 275/1941, που δικαίωνε την Μονή, εκτός του ότι το εξέδωσαν οι γερμανοτσολιάδες και εμείς είμαστε από την κούνια μας δημοκράτες, έχει καταργηθή ήδη από το 1945.

Ο δεύτερος λόγος λοιπόν για τον οποίο δεν προσέχθηκε αρκετά ο νόμος αυτός είναι η κατάργησή του από τον μεταγενέστερο αναγκαστικό νόμο 476/1945. Lex posterior legi priori derogat, σωστά;

Χμμμ…

Ούτε εδώ νομίζω ότι το ζήτημα έχει αναδειχθή αρκετά από την Μονή.

Ο μεταγενέστερος νόμος δεν μπορεί να προσβάλλη το συνταγματικό δικαίωμα της ιδιοκτησίας, παρά μόνο υπό τους όρους του θεσμού της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης. Αν η Μονή είχε αποκτήσει κυριότητα, η στέρησή της μπορούσε να γίνη μόνο μετά προηγούμενη καταβολή πλήρους αποζημίωσης δι’ αποδεδειγμένη δημόσια ωφέλεια, και όχι επειδή το είπε η διάταξη κάποιου αναγκαστικού νόμου. Συνεπώς, ο α.ν. 476/1945 ήταν καθαρά αντισυνταγματικός και άρα ανίσχυρος.

Read moreΠερί της ιδιοκτησίας επί της Λίμνης Βιστωνίδας ΙΙΙ

Περί της ιδιοκτησίας επί της Λίμνης Βιστωνίδας ΙΙ

Συνεχίζω λοιπόν:

Ναι, αλλά η Μονή δεν ήταν νομικό πρόσωπο κατά το οθωμανικό δίκαιο.

Ναι, και; Το οθωμανικό δίκαιο όντως δεν γνώριζε νομικά πρόσωπα, γιαυτό και σε τυχόν αγωγές ή συμβόλαια εμφανιζόταν προσωπικά ο ίδιος ο Ηγούμενος να ενάγη ή να συμβάλλεται. Σημαίνει αυτό τάχα ότι μόλις πέθαινε τα ακίνητα της μονής γίνονταν αδέσποτα ή τα κληρονομούσαν τα αδέρφια του;

Ναι, αλλά το ν.δ. του 1924 προβλέπει την απόδοση στην Μονή της αποκλειστικής κατοχής και όχι της κυριότητας.

Να πούμε λίγο την ιστορία με την σειρά. Μετά την απελευθέρωση της Θράκης το Δημόσιο κατέλαβε τα επίδικα ακίνητα. Η Μονή διαμαρτυρήθηκε, δεν εισακούστηκε, τι να κάνη, ενήγαγε το Δημόσιο. Το Δημόσιο πρότεινε συμβιβασμό διά του Πρωθυπουργού Αλ. Παπαναστασίου. Οι όροι του συμβιβασμού, όπως αποτυπώθηκαν το 1924 σε σχετική απόφαση της Κυβέρνησης και στο πρακτικό με το οποίο έγινε δεκτή η πρόταση από την Μονή λίγες ημέρες μετά, αφορούσαν καθαρά την κυριότητα: η Μονή θα μεταβίβαζε δύο τεράστια μετόχιά της στην Χαλκιδική στο Δημόσιο και σε αντάλλαγμα θα της αποδίδονταν τα επίδικα. Σε εκτέλεση της συμφωνίας αυτής εξεδόθη το 1924 το σχετικό νομοθετικό διάταγμα, το οποίο διελάμβανε τα εξής:

… επί ανταλλάγματι παραιτήσεως εκ μέρους του Δημοσίου πάσης αξιώσεως επί της εν Πορτολάγω της Ξάνθης λίμνης Μπουρού μετά των ιχθυοτροφείων αυτής των παρά την νησίδα και τα στόμια της λίμνης κειμένων με τα ανέκαθεν γνωστά τούτων όρια αποδιδομένων τη αποκλειστική κατοχή της ειρημένης Ιεράς Μονής και μεταβιβαζομένων εις αυτήν όλων των υπό του Δημοσίου ασκουμένων δικαιωμάτων

Read moreΠερί της ιδιοκτησίας επί της Λίμνης Βιστωνίδας ΙΙ

Περί της ιδιοκτησίας επί της λίμνης Βιστωνίδας Ι

Με αφορμή αυτήν την είδηση περί προσωρινής κρατήσεως του Ηγουμένου Εφραίμ Βατοπεδινού εκθέτω ένα σύντομο νομικό ιστορικό του θέματος της κυριότητας των επίδικων ακινήτων, ήτοι της Λίμνης Βιστωνίδας και της γύρω περιοχής. Δεν έχω την παραμικρή ιδέα αν η ανταλλαγή ακινήτων που έγινε γνωστή ως σκάνδαλο του Βατοπεδίου ήταν επωφελής για το ελληνικό Δημόσιο ή για την Μονή ή, γιατί όχι, και για τους δύο. Ή μήπως ήταν τέχνασμα των μεγάλων συμφερόντων για να ρίξουν την θεοπρόβλητη κυβέρνηση του Καραμανλή του Β΄ του Μικρού. Δεν μπορώ να κρίνω συνεπώς αν εκεί υπήρξε κάποιο ποινικό αδίκημα, κακουργηματική απιστία και ηθική αυτουργία σε αυτήν ας πούμε, γιατί δεν έχω επαρκή στοιχεία (αν και έχω μια άποψη ως προς το αν υπήρξε νόμιμο και ηθικό να αναλάβη την σύνταξη των σχετικών συμβολαίων η σύζυγος Υπουργού, γνωστή και ως Εθνική Συμβολαιογράφος).

Μπορώ όμως να πω μια γνώμη σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των επίμαχων ακινήτων, ήτοι της Λίμνης Βιστωνίδας και της σχετικής περιοχής. Το θέμα αυτό είναι καθαρά νομικό, και μάλιστα είναι μια συναρπαστική νομική ιστορία, μια κατάδυση στα μύχια και απόκρυφα του Εμπραγμάτου και της Ιστορίας Δικαίου. Αναγκαστικά παραλείπω πολλές λεπτομέρειες, ελπίζω όχι ουσιώδεις, από το πολύπλοκο και εκτενές θέμα μου, συμπαθάτε με.

Τα επίδικα ακίνητα.

Read moreΠερί της ιδιοκτησίας επί της λίμνης Βιστωνίδας Ι

Περί υιοθεσίας από ομόφυλους γονείς

Να επιτρέπεται τάχατες σε ομόφυλα ζεύγη να προβαίνουν από κοινού σε τεκνοθεσίες υιοθεσίες;

Το ζήτημα προϋποθέτει βέβαια καταφατική απάντηση σε αυτό εδώ το προκαταρκτικό ερώτημα. Αλλά επειδή αυτή η καταφατική απάντηση αχνοφαίνεται από πολλού στον ορίζοντα, ας εξετάσουμε και το επόμενο ζήτημα που έχει τεθή.

Read moreΠερί υιοθεσίας από ομόφυλους γονείς

Τι μαθαμε απο την κριση? (και οι οικονομολογοι το γνωριζαν ηδη)

Το τραυμα της κρισης γινεται ολο και πιο βαθυ, οι γενιες που ζουνε την κατασταση σημερα θα μεινουν σημαδεμενες ισως για παντα. Μαζι με τις αναποφευκτα κακες αναμνησεις ελπιζω να μεινουν στο μυαλο μας και τα διδαγματα της κρισης, που θα βοηθησουν να εχουμε υψηλοτερης ποιοτητας δημοσιο διαλογο στο μελλον και ισως να αποφυγουμε παρομοιες καταστασεις.

Παραθετω τα κυρια διδαγματα που μου’ρχονται στο μυαλο, διδαγματα που ηταν γνωστα ακομα και σε προπτυχιακους φοιτητες οικονομικων αλλα για καποιο λογο ο δημοσιος διαλογος στην Ελλαδα συχνα αγνοουσε.

Διδαγμα 1ο: Το ΑΕΠ μετραει – η ανεργια μετραει
Στις μερες των παχιων αγελαδων αρκετοι Ελληνες προσπαθουσαν να μας πεισουν οτι το ΑΕΠ δεν ειναι δα το α και ω για την οικονομια μιας χωρας, καποιοι εφτασαν να λενε οτι δεν θα πρεπει να μας ενδιαφερει καθολου ή μαλιστα οτι χρειαζομαστε αποαναπτυξη! Φανταζομαι στην Ελλαδα του 2011 δεν χρειαζεται ιδιαιτερα ευρεια επιχειρηματολογια για να δειξει κανεις ποσο αστοχη ειναι η ιδεα της ασημαντοτητας του ΑΕΠ.

Ναι, φυσικα μετραει το ΑΕΠ. Η ανοδος του φερνει αυξημενους πορους για κρατος και πολιτες. Μια αποτομη πτωση του ΑΕΠ ριχνει τα εισοδηματα, ριχνει την καταναλωση, προκαλει ανοδο της ανεργιας. Οταν το ΑΕΠ πεφτει πολυ, εχουμε προβληματα σε σχεδον καθε νοικοκυριο, προβληματα που ξεκινανε απο τα οικονομικα και φτανουν σε συνεπειες ακομα και στις προσωπικες μας σχεσεις.
Αν μπορουσα να κοιταξω εναν και μονο εναν δεικτη υλικης ευημεριας για να περιγραψω την κατασταση σε μια κοινωνια, πιθανοτατα θα διαλεγα το ΑΕΠ. Κανενας αλλος δεικτης που ξερω δεν περιγραφει καλυτερα τους υλικους λογους ευτυχιας ή μιζεριας σε μια χωρα.

Παρομοιως μετραει και η επισημη ανεργια.

Read moreΤι μαθαμε απο την κριση? (και οι οικονομολογοι το γνωριζαν ηδη)

Μονόπρακτο περί δεξισμού

Μεθιστολόγηση αυτού εδώ του άρθρου, που είχε δημοσιευθή σαν σήμερα τέσσερα χρόνια πριν.

Dramatis personae:
Ολοφυρόμενος Αριστεριστής
Ωρυόμενος Αριστεριστής
Αλαλάζων Αριστεριστής
Συνιστολόγος
Χορός Ευαισθήτων Κυριών με Φιλοσοφικάς Ανησυχίας

Κάποτε στον 21ο αιώνα. Κάπου στην πεπολιτισμένη Δύση. Ίσως σε κάποιο σεμινάριο πολιτικής φιλοσοφίας. Ίσως στο Εθνικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ.

Ολοφυρόμενος Αριστεριστής (κατηφής, χαμηλόφωνα, αλλά με εξάρσεις στην ένταση της φωνής στα κρίσιμα σημεία):
Πολλές είναι οι συμφορές μέσα στον κόσμο, αλλά καμιά δεν μοιάζει με την συμφορά που βαραίνει εμάς τους αριστεριστές. Εμείς, οι λίγοι, η μειονότητα που συνεχίζουμε να χρησιμοποιούμε κυρίως το αριστερό μας χέρι, είμαστε παντού ξένοι, παντού παρείσακτοι, παντού ιδιόμορφοι, παντού περιττοί. Όταν γράφουμε με το μολύβι, όταν κόβουμε με το ψαλίδι, όταν οπλίζουμε το G3, όταν ψήνουμε ένα καφέ, όταν οδηγούμε, όταν, όπως τώρα, πιάνουμε το έρμο το ποντίκι του υπολογιστή, παντού και πάντα η τυραννία των δεξιστών μας κατατρέχει. Αιώνες καταπίεσης μας κυνηγούν, όταν οι πατέρες μας και οι προπατέρες μας τιμωρούνταν στο σχολείο, επειδή έγραφαν με το αριστερό, ή, ακόμα χειρότερα, έκαναν τον σταυρό τους με το αριστερό χέρι. Το ίδιο μας το όνομα, αριστεριστής, είναι ένα σύμβολο καταπίεσης, μια προσπάθεια των δεξιστών να ξορκίσουν ευφημιστικά τον λαιό τρόμο που είχε δημιουργήσει η προκατάληψή τους. Η Γη περιστρέφεται προς τα δεξιά, ο Υιός κάθηται εκ δεξιών του Πατρός και οι ευνοϊκοί οιωνοί πετούν προς τα δεξιά από τότε που ο δεξιστικός ολοκληρωτισμός έδειξε για πρώτη φορά το απαίσιο πρόσωπό του. «Να πάνε όλα δεξιά», «δεξιοτέχνης» και «αδέξιος», «μπαίνω με το δεξί» είναι τα αιώνια γλωσσοκοινωνιολογικά σύμβολα της καταπίεσής μας. Σε ένα κόσμο φτειαγμένο από δεξιστές, με δεξιστές και μόνο για δεξιστές καλούμαστε να επιβιώσουμε εμείς, τα απολωλότα ερίφια της ζωής.

Χορός Ευαισθήτων Κυριών με Φιλοσοφικάς Ανησυχίας (έκπληκτες και έντρομες): Ωχού, τα καημενούλια μου!

Read moreΜονόπρακτο περί δεξισμού