Νομικα, οικονομικα, φιλοσοφια, επιστημες
Δεν είχα προπτυχιακά τον Αναπληρωτή Καθηγητή της Νομικής Αθηνών Σταύρο Τσακυράκη. Και αυτό υπήρξε μάλλον ατύχημα, γιατί φαίνεται, αν μή τι άλλο, ενδιαφέρων άνθρωπος. Δυστυχώς, δεν μπόρεσα να βρω κάποιο αναλυτικό βιογραφικό του. Αλλά αυτό δεν έχει και τόση σημασία, γιατί δεν θα κρίνω τον άνθρωπο ούτε την όλη πορεία του, αλλά ένα μόνο έργο του.
Άγιες μέρες έρχονται. Ερχόμαστε και εμείς αντιμέτωποι όχι μόνο με τα περιττά κιλά μας, αλλά και με τις ενοχές μας. Τις ενοχές του χορτασμένου, του καθαρού, του ευτυχισμένου, του υγιούς. Σκέφτηκα λοιπόν και σας προσφέρω ευγενώς τρεις τρόπους για να απαλλαγούμε από τις ενοχλητικές σκέψεις και να συνεχίσουμε ανέμελα τις ζωές μας.
Ιδού λοιπόν τρεις αλεξήνοχες πράξεις:
Αιμοπετάλια: Δωρεάν ελάβομεν, δωρεάν δώμεν. Κάθε ενήλικος υγιής άνθρωπος μπορεί να δωρίση αιμοπετάλια, πολύ πιο εύκολα και πολύ πιο συχνά παρά να δώση αίμα. Για την δωρεά ενός ασκού αιμοπεταλίων χρειάζεται μόνο 1 με 1,5 ώρα από την ζωή μας. Τηλεφωνούμε στο νοσοκομείο, κλείνουμε μια συνάντηση, παίρνουμε και ένα βιβλίο για συντροφιά. Η νοσοκόμα μάς τρυπάει, επειδή είμεθα άντραι δεν δείχνουμε ότι πονέσαμε, της κλείνουμε το μάτι. Το μηχάνημα μας πίνει το αίμα γουλιά γουλιά και μας το ξερνά χωρίς τα αιμοπετάλια. Τα οποία αιμοπετάλια είναι ένα σιχαμερό κίτρινο υγρό που μαζεύεται στάγδην στον ασκό. Τελειώνουμε, πίνουμε πορτοκαλαδίτσα, αυτό ήταν, τα αιμοπετάλια θα καταλήξουν σε κάποιο παιδάκι με λευχαιμία. Τα ενοχικά συμπτώματα υποχωρούν έντονα, ας γυρίσουμε στα μελομακάρονα.
Στο πρώτο μέρος εξήγησα πως μια σειρά αλλαγών στις χορηγήσεις στεγαστικών δανείων από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα οδήγησαν στην κρίση. Εδώ θα επιχειρήσω τό δύσκολο έργο της απόδοσης ευθυνών. Ελπίζω ότι το πρώτο μέρος θα θέσει τη βάση για μια νηφάλια συζήτηση βασισμένη σε στοιχεία αντί για μια προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων. Για αυτό και θα απέχω από εκτεταμένη ανταλλαγή σχολίων με όσους επιλέξουν να αγνοήσουν τα γεγονότα που περιγράφονται στο πρώτο μέρος.
Μύθος 1: Μια άποψη διαδεδομένη μεταξύ της λαϊκιστικής δεξιάς (π.χ. όσους παρακολουθούν Fox News) είναι ότι το Community Reinvestment Act που ψηφίστηκε το 1977(!) για να θέσει τέλος στην πρακτική κάποιων τραπεζών να μην χορηγούν σε φερέγγυους δανειολήπτες(!) δάνεια για αγορά κατοικίας σε περιοχές στις οποίες κατοικούν μειονότητες, ενθάρρυνε τα δάνεια υψηλού ρίσκου. Τα στοιχεία ωστόσο δείχνουν ότι ο νόμος δεν είχε τέτοιο αποτέλεσμα, καθώς δεν απαιτούσε απαλλαγή του δανειολήπτη από τα κριτήρια φερεγγυότητας. Επιπλέον, ο νόμος αφορούσε τις τράπεζες και όχι τους subprime δανειστές οι οποίοι, όπως έδειξα στο πρώτο μέρος, ήταν η ρίζα του κακού. Δεσμεύει βέβαια τις θυγατρικές τραπεζικών ομίλων, οι οποίες όμως ήταν μικρό ποσοστό του συνόλου των subprime δανειστών. Σύμφωνα με την πρόεδρο του FDIC Sheila Bair και με μελέτη του Federal Reserve, μόνο το 25% των subprime δανείστων και το 6% των subprime δανείων υπάγονταν στο νόμο. Τα δε ποσοστά επισφαλειών μεταξύ αυτών των δανείων είναι συγκρίσιμα με αυτά επί του συνόλου των subprime δανείων. Άρα τα subprime δάνεια δόθηκαν από ιδιώτες όχι διότι τους ανάγκασε το κράτος αλλά για κερδοσκοπικούς λόγους, ενώ αυτά που δόθηκαν σε μειονότητες δεν ευθυνονται περισσότερο από τα άλλα για την κρίση.
Μύθος 2: Σχολίασε κάποιος σε προηγούμενο κείμενο ότι φταίνε οι “κρατικά χρηματοδοτούμενες εταιρίες” Freddie Mac και Fannie Mae “που αναλάμβαναν να ασφαλίζουν επισφαλή πακέτα στη δευτερογενή αγορά υποθηκών”.
Read moreΤο ιστορικό της χρηματοπιστωτικής κρίσης 2: Οι ευθύνες
Δημοσιονομικο χαος, η ελληνικη αναξιοπιστια και το αμεριμνο σφυριγμα του πρωθυπουργου
ο Γ. Παπανδρέου ανέφερε ότι η καταπολέμηση της διαφθοράς, της γραφειοκρατίας και η αλλαγή του φορολογικού νομοσχεδίου θα συμβάλλουν αποφασιστικά στην καταπολέμηση του οικονομικού προβλήματος.
[…]Οι άξονες στους οποίους θα κινηθεί η κυβέρνηση για την επίλυση του οικονομικού προβλήματος είναι επίσης η ενίσχυση και τόνωση της πραγματικής οικονομίας, το νοικοκύρεμα του δημόσιου τομέα και η στροφή στο αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας, στην πράσινη οικονομία.
Καθημερινη
Η Ελλαδα βρισκεται σε μια κρισιμη στιγμη. Η υποβαθμιση της πιστοληπτικης μας ικανοτητας απο την Fitch στα χειροτερα επιπεδα της τελευταιας δεκαετιας (ΒΒΒ+) και η πιθανη υποβαθμιση και απο τους αλλους δυο αξιολογητικους οργανισμους στελνουν ενα εξαιρετικα κακο μηνυμα στις αγορες και δυσχεραινουν τον δανεισμο της χωρας, σε μια στιγμη που η χωρα χρειαζεται να αντλησει πολυ μεγαλα ποσα απο τους διεθνεις επενδυτες.
Πληθος κειμενων στον διεθνη τυπο μιλανε ακομα και για ελληνικη τραγωδια (Τελεγκραφ, Γκαρντιαν, ΦΤ, WSJ, Σπηγκελ) εντεινοντας το προβλημα. Η εικονα της χωρας πεφτει σε επιπεδα που ειχαμε πολυ καιρο να δουμε.
Μπροστα στην ερχομενη καταιγιδα ειναι ξεκαθαρο οτι η Ελλαδα πρεπει να πολεμησει για την ανακτηση της αξιοπιστιας της. Σημερα τιμωρουμαστε οχι μονο για την σημερινες μας αδυναμιες αλλα κυριως για την ανευθυνοτητα που δειξαμε στο παρελθον και φαινεται να δειχνουμε σε σχεση με τις μελλοντικες υποχρεωσεις μας. Οι αγορες βλεπουν την πιθανοτητα χρεοκοπιας μας να ειναι υψηλοτερη απο οτι αυτη χωρών οπως η Κολομβια ή ο Παναμας! Χωρες σαν την Ιαπωνια, με διπλασιο χρεος ως ποσοστο του ΑΕΠ και αναιμικη αναπτυξη επι δεκαετιες εχουν πολυ ευκολοτερο δανεισμο και υψηλοτερη αξιολογηση. Η επισης μεσογειακη Ισπανια με την πολυ χειροτερη οικονομικη κριση που την εχει πληξει, απολαμβανει μια σχεδον κορυφαια πιστωτικη αξιολογηση (ΑΑ+ με αριστο το ΑΑΑ) και δανειζεται πολυ φτηνοτερα απο την Ελλαδα.
Η Ελλαδα δειχνει την εικονα μια χωρας με πολυ σπαταλα συνηθεια, μεγαλη μυωπια και ασυνηθιστα ελλιπη προνοητικοτητα. Εν μεσω τρομερης δημοσιονομικης στενοτητας, στις εκλογες κερδιζει ενα κομμα που υποσχεται αυξηση δαπανων.
Dramatis personae
Εκείνος, ίσως και Εγώ
Εγώ, ίσως και Εκείνος
Χορός Μπαλαμών
Εκείνος, ίσως και Εγώ: Τσιγγάνοι, Αθίγγανοι, Γύφτοι… Η φυλή αυτή είναι κατά 80% σκάρτη. Ναρκωτικά, κλοπές, ληστείες. Παντρεύονται στα 14, 15. Κάνουν ένα σκασμό παιδιά και δεν έχουν να τα ταΐσουν. Μένουν μέσα στα σκουπίδια. Δεν πάνε σχολείο. Βρωμιά.
Εγώ, ίσως και Εκείνος: Αλλά κανείς δεν προτιμά την φτώχεια, την ρυπαρότητα, την αγραμματοσύνη. Φταίει η κοινωνία, φταίει η ιστορική προκατάληψη, φταίμε εμείς.
Χορός Μπαλαμών: Είναι χρέος του λευκού ανθρώπου να βοηθήση τον Αθίγγανο να βγη από την κατάστασή του!
Ο πρόωρος και άδικος θάνατος του εφήβου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου πέρυσι συγκλόνισε τους πάντες. Η νεοελληνική κοινωνία πέρασε δύσκολες ώρες, το κοινό περί δικαίου αίσθημα όλων μας δοκιμάστηκε, κλονίστηκε ανεπανόρθωτα η δημόσια ασφάλεια, εθίγησαν ατομικά δικαιώματα πολλών –για να το πούμε τελοσπάντων, εντελώς αγοραία, επικράτησε πανικός και μπάχαλο. Το συμπέρασμα που κάθε παρατηρητικός Νεοέλληνας συνήγαγε ή πάντως όφειλε να έχει συναγάγει από την περυσινή περιπέτεια ήταν σαφές: Πρέπει ως νεοελληνική Πολιτεία και ως οργανωμένο Κράτος να καταφέρουμε να ελέγξουμε επιτέλους τρία πράγματα: Την αστυνομία μας (εκπαίδευση και προσλήψεις προσωπικού σε αυτή), τις διάφορες αντιεξουσιαστικές ομάδες από νεόκοπους Τσε των Εξαρχείων και, τέλος, το συναίσθημά μας…
Έναν χρόνο μετά το θλιβερότατο συμβάν, ακόμη και αν ο Χρυσοχοίδης καταβάλλει φιλότιμες προσπάθειες να ελέγξει τα δύο πρώτα από τα τρία που ανέφερα, αποτυγχάνει ωστόσο παταγωδώς στον έλεγχο του τρίτου. Η αποτυχία του βέβαια δεν είναι προσωπική, δεν του καταλογίζεται λοιπόν ως μομφή. Η αποτυχία είναι συλλογική, είναι αποτυχία ενός λαού, καθενός εξ ημών χωριστά και όλων από κοινού εις ολόκληρον. Αποτυγχάνουμε και φέτος να ελέγξουμε το συναίσθημά μας, όπως αποτύχαμε και πέρυσι. Ενόψει της δίκης ενός κατηγορουμένου (του Κορκονέα, όπως νομίζω ότι λέγεται ο εμπλεκόμενος αστυνομικός από την σφαίρα του οποίου έχασε την ζωή του ο Γρηγορόπουλος), αποτυγχάνουμε παταγωδώς να εξασφαλίσουμε στον κατηγορούμενο μια δίκαιη με όλη την σημασία της λέξης διαδικασία (μια fair trial επί το αγγλικότερον).
Οσο και αν παρουσιαζεται ως δηθεν ευαισθητος σοσιαλισμος, η αντισταση στα αστικα διοδια βλαπτει αμεσα τους αδυναμους αλλα πιθανως και ολη την κοινωνια μακροπροθεσμα
Στα οικονομικα μια απο τις παλαιοτερες λυσεις για προβληματα που εχουν να κανουν με εξωτερικοτητες (πχ περιβαλλοντικα ζητηματα) ειναι η φορολογηση της επιβαρυνουσας δραστηριοτητας, γνωστη και ως φορος Πιγκου. Στο ζητημα της υπερβολικης κινησης και ρυπανσης ΙΧ στο κεντρο μεγαλων πολεων εδω και δεκαετιες οι οικονομολογοι εχουν προτεινει την Πιγκουβιανη λυση, δηλαδη τα αστικα διοδια.
Αστικα διοδια εφαρμοζονται ηδη στο Λονδινο και στην Σιγκαπουρη, με καλη επιτυχια (βλ. κατω). Στην Ελλαδα τα αστικα διοδια ομως βρισκουν ισχυρες αντιστασεις, οχι μονο λογω παραδοσιακης αποστροφης των Ελληνων στις καινοτομες οικονομικες πολιτικες αλλα και λογω μιας πολυ στραβα εκλαμβανομενης κατανεμητικης δικαιοσυνης.
Σχολιάζοντας σχετικές δηλώσεις του Επιτρόπου Περιβάλλοντος κ.Σ.Δήμα ο υφυπουργός χαρακτήρισε τα αστικά διόδια αναποτελεσματικό και κοινωνικά άδικο μέτρο, καθώς όσοι έχουν χρήματα θα έχουν περισσότερες δυνατότητες μετακίνησης. «Μοναδική λύση, πρόσθεσε, είναι η ενίσχυση των μέσων μαζικής μεταφοράς και η αποτροπή της εισόδου ΙΧ στο κέντρο».
Δυσκολα μπορει να δεις δηλωση πολιτικου που να πεφτει τοσο εξω.
Read moreΑστικα διοδια: μια αποτελεσματικη και δικαιη λυση για το κυκλοφοριακο