Περί διατάξεως πλούτου και ανισότητας

Σε δύο κοινωνίες, Α και Β, υπάρχουν δύο κοινωνικές τάξεις, οι Πλούσιοι και οι Φτωχοί. Και στις δύο κοινωνίες οι Φτωχοί είναι καθ’ όλα όμοιοι (ΦΑ = ΦΒ): έχουν ίσα εισοδήματα και πλούτο, ίση κοινωνική κινητικότητα, ίση τεκνοποιία, ίσα κοινωνικά επιδόματα κ.τ.τ. Η διαφορά τους έγκειται στους Πλουσίους, δεδομένου ότι στην κοινωνία Α οι Πλούσιοι είναι 5 φορές πιο πλούσιοι από τους Πλουσίους της κοινωνίας Β (ΠΑ = 5ΠΒ). Σε ποια κοινωνία από τις δύο θα προτιμούσατε να ζήτε, υπό το πέπλο της άγνοιας; Στην κοινωνία Α, την Υπερπλουσία, ή στην κοινωνία Β, την Υποπλουσία;

Επειδή κάθε ορθολογικός παρατηρητής είναι αδιάφορος μεταξύ Α και Β, αν είναι Φτωχός (ΦΑ = ΦΒ), προτιμά όμως κατά πολύ την Α έναντι της Β, αν είναι Πλούσιος (ΠΑ >> ΠΒ), έπεται ότι η μόνη ορθολογική απάντηση είναι: προτιμώ να ζω στην Υπερπλουσία φυσικά.

Για να το προχωρήσουμε λίγο.

Read moreΠερί διατάξεως πλούτου και ανισότητας

Ο νέος Νώε

Καὶ ἤκουσα τὸν ἀριθμὸν τῶν ἐσφραγισμένων· ἑκατὸν τεσσαράκοντα τέσσαρες χιλιάδες ἐσφραγισμένοι ἐκ πάσης φυλῆς υἱῶν Ἰσραήλ.

Ας υποθέσουμε ότι επίκειται η καταστροφή του πλανήτη και συν αυτώ της ανθρωπότητας. Έστω ότι κάποιο διαστημικό μετέωρο πλησιάζει δρομαίο σε τροχιά σύγκρουσης και ότι ο Βρους Ουίλλης δεν προφταίνει αυτήν την φορά να θυσιαστή για την σωτηρία μας.

Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να κατασκευάσουμε μια διαστημική Κιβωτό και να την παραγεμίσουμε με 144.000 εσφραγισμένους που θα σωθούν από΄την πλανητική συντέλεια. Οι οποίοι θα ταξιδέψουν ένα επικίνδυνο διαπλανητικό ταξίδι, ίσως προς τον Τιτάνα, αγνώστου διαρκείας και με περιωρισμένους πόρους, με σκοπό την σωτηρία και την διαιώνιση της τάλαινας ανθρωπότητας.

Michelangelo, Diluvio universale.

Έστω λοιπόν ότι είστε ο νέος Νώε, ο επιφορτισμένος με την επιλογη των 144.000 εσφραγισμένων. Ποιους θα επιλέγατε και, κυρίως, γιατί;

Read moreΟ νέος Νώε

Η ρωλσιανή κατσίκα του γείτονα

Είμαστι δυου σπίτια ούλα κι ούλα στου χουριού. Ιγού, ου Θανάης, κι ου γείτουνάς μ’, ου Θύμιους. Σπίρνουμι τα χουράφια μ’ς κι ζούμι ήσυχα. Κακού διεν μπαίνει στου κεφάλ’ μας. Τηράμι τουν ουρανού κι κάνουμι του σταυρού μας. Ισότης. Μέχρι που μια μέρα ου Θύμιους ιέπιασε στου λόγγου ιένα αγριοκάτσ’κου. Του τάισε, τ’ ανάθρεψε, του … Read more Η ρωλσιανή κατσίκα του γείτονα

Ο Πλάτων περί υπερβολοειδούς προεξοφλήσεως

Λέει ο παππούς ο Πλάτωνας στο 356Α-Β του Πρωταγόρα, διά στόματος Σωκράτους (που διηγείται μια υποθετική ερώτηση τρίτου):

πολὺ διαφέρει, ὦ Σώκρατες, τὸ παραχρῆμα ἡδὺ τοῦ εἰς τὸν ὕστερον χρόνον καὶ ἡδέος καὶ λυπηροῦ, μῶν ἄλλῳ τῳ, φαίην ἂν ἔγωγε, ἢ ἡδονῇ καὶ λύπῃ; οὐ γὰρ ἔσθ᾽ ὅτῳ ἄλλῳ. ἀλλ᾽ ὥσπερ [356b] ἀγαθὸς ἱστάναι ἄνθρωπος, συνθεὶς τὰ ἡδέα καὶ συνθεὶς τὰ λυπηρά, καὶ τὸ ἐγγὺς καὶ τὸ πόρρω στήσας ἐν τῷ ζυγῷ, εἰπὲ πότερα πλείω ἐστίν. ἐὰν μὲν γὰρ ἡδέα πρὸς ἡδέα ἱστῇς, τὰ μείζω ἀεὶ καὶ πλείω ληπτέα: ἐὰν δὲ λυπηρὰ πρὸς λυπηρά, τὰ ἐλάττω καὶ σμικρότερα: ἐὰν δὲ ἡδέα πρὸς λυπηρά, ἐὰν μὲν τὰ ἀνιαρὰ ὑπερβάλληται ὑπὸ τῶν ἡδέων, ἐάντε τὰ ἐγγὺς ὑπὸ τῶν πόρρω ἐάντε τὰ πόρρω ὑπὸ τῶν ἐγγύς, ταύτην τὴν πρᾶξιν πρακτέον ἐν ᾗ ἂν ταῦτ᾽ ἐνῇ: ἐὰν [356c] δὲ τὰ ἡδέα ὑπὸ τῶν ἀνιαρῶν, οὐ πρακτέα. μή πῃ ἄλλῃ ἔχει, φαίην ἄν, ταῦτα, ὦ ἄνθρωποι; οἶδ᾽ ὅτι οὐκ ἂν ἔχοιεν ἄλλως λέγειν.

Read moreΟ Πλάτων περί υπερβολοειδούς προεξοφλήσεως

Περί των πρωταρχιτών ως χορτοφάγων

Τι θα επέλεγαν άραγε όσοι βρίσκονται στην ρωλσιανή πρωταρχική θέση, αν το πέπλο της άγνοιας κάλυπτε ακόμη και το βιολογικό είδος;

Η ιδέα της πρωταρχικής θέσης εισάγεται στο 3ο κεφάλαιο της Θεωρίας της Δικαιοσύνης [την οποία ένας μεταφραστικός λαθροδάκτυλος απέδωσε ως “Θεωρία της Δικαιοσύνης” στα ελληνικά και όχι “Μια Θεωρία”, όπως είναι ο αγγλικός τίτλος. Οι έρευνες συνεχίζονται.]. Βρισκόμαστε ακόμη σε ένα υποθετικό στάδιο πριν την σύμπηξη της πολιτικής κοινωνίας, ένα είδος φυσικής κατάστασης ας πούμε, και καλούμαστε να αποφασίσουμε ποιες αρχές δικαιοσύνης θα διέπουν την βασική διάρθρωση της μελλοντικής μας κοινωνίας.

Ο Ρωλς περιγράφει τους πρωταρχίτες ως ελεύθερα και έλλογα πρόσωπα, εμφορούμενα από αμοιβαία αδιαφορία, σε μια κατάσταση ισότητας, που δεν γνωρίζουν όμως την θέση τους στην κοινωνία. Ένα πέπλο άγνοιας καλύπτει προσωρινά κατηγορήματα όπως ο πλούτος, η υγεία, η θρησκεία, η γενετήσια προδιάθεση, το ύψος, η κοινωνική κατάσταση, η οπαδική προτίμηση, γενικά οτιδήποτε συγκαθορίζει την κοινωνική ταυτότητα καθενός μας. Με αυτόν τον απλό, κομψό και έξυπνο μηχανισμό εξασφαλίζεται ότι οι πρωταρχίτες δεν θα μεροληπτήσουν κατά την κατάστρωση των αρχών της δικαιοσύνης, αλλά θα προσεγγίσουν τους μελλοντικούς κοινωνικούς θεσμούς από μια κατά το δυνατόν αντικειμενικώτερη οπτική γωνία. Μέσα από την περιγραφόμενη διαδικασία προκύπτουν ακριβοδίκαιες αρχές: αν δεν ξέρεις αν είσαι πατέρας ή γυιος, άντρας ή γυναίκα, νέος ή γέρος, πλούσιος ή φτωχός, αριστερός ή δεξιός, πλειονότητα ή μειονότητα, ευφυής ή ΑΝΕΛ, εύλογα ενδιαφέρεσαι εξίσου για τα συμφέροντα όλων.

Στιγμιότυπο πρωταρχιτών σε ένα διάλειμμα της πολύωρης διαπραγμάτευσης. Διακρίνονται τα πεπλα της άγνοιας.
Στιγμιότυπο πρωταρχιτών σε ένα διάλειμμα της πολύωρης διαπραγμάτευσης. Διακρίνονται τα πεπλα της άγνοιας.

Read moreΠερί των πρωταρχιτών ως χορτοφάγων

Βαρουφάκης vs. Σόιμπλε ή φαινομενολογία της διαπραγμάτευσης

1.
Αυτός που έχει την δύναμη, είναι αυτός που δεν την δείχνει.
Αυτός που δείχνει δύναμη, είναι αυτός που δεν την έχει.
Πουκάμισα έξω, υφάκι Τσακ Νόρρις, ταπεινώσεις ανθυποανύπακρτων Νταισελπμλουμ, λάγνο βλέμμα στις κάμερες, θεατρινισμοί, τσαμπουκάδες κτλ. κτλ. ενώ από την άλλη
ο βαρετά ντυμένος Δρ.Σόιμπλε, περιμένει στοϊκά με μειδίαμα παιδί-είναι-άστο-να-παίξει-λίγο στο αναπηρικό καροτσάκι του τον ποζερά να τελειώσει στα γουoρχωλικά 15′ το νουμεράκι του, να πάρει όσα τηλέφωνα ξαναμμένων κορασίδων προλάβει, και μετά να πάει -off camera και ασφαλώς βρυχώμενος- με την λευκή σημαία του στον Δρ. και να παραδωθεί άνευ όρων…

2.
Ο ασφαλέστερος τρόπος να αποφύγεις την αυτογελοιοποίηση είναι να μιλάς λίγο και να λες μόνο ό,τι μπορείς να κάνεις.
Ο Σόιμπλε σε όλη αυτήν την διαπραγμάτευση είπε όλη και όλη μια λέξη, που όμως μπορούσε να την υποστηρίξει: όχι. Ο Βαρουφάκης από την άλλη μας είπε τα πάντα – από ρεύματα αλλαγής που θα παρασύρουν όλη την Ευρώπη μέχρι διεθνείς συσκέψεις χρέους – για να καταλήξει ύστερα από περίπου 500 gazillion λέξεις να πει τις εξής δυο: ό,τι πείτε.

Read moreΒαρουφάκης vs. Σόιμπλε ή φαινομενολογία της διαπραγμάτευσης